Boekverslag : Leon De Winter - De Ruimte Van Sokolov : Roman
De taal ervan is Nederlands en het aantal woorden bedraagt 1559 woorden.

Leon de Winter is geboren in 's-Hertogenbosch op 24 januari 1954. Hij was de zoon van orthodox-joodse ouders, maar groeide op in een niet-joodse omgeving. Hij bezocht het gymnasium in 's-Hertogenbosch en later het gereformeerde Willem van Oranje-College te Waalkwijk. In 1974 ging De Winter studeren aan de Nederlandse Filmacademie te Amsterdam. Hij was niet tevreden over het niveau van het onderwijs aan de academie, publiceerde daarover en verliet de onderwijsinstelling zonder diploma in 1978.

In de roman De ruimte van Sokolov zitten thema's als de band met de joodse traditie, angst, schuld en schaamte. Het is ook het verhaal van een vriendschap die bestaat door de polariteit van de vrienden en het verraad van deze vrienden. Bovendien is het het verhaal van de Russische Joden die naar Israël emigreren en daar bepaald niet vanzelfsprekend succesvol zijn, hoe goed opgeleid of intelligent ze ook zijn. Op literair niveau zijn dit de thema's in het werk. Het ruimtevaart verhaal en de raket-deskundigheid van Sokolov dienen als decor. Ze dragen bij tot het thriller-effect. Sokolov gaat op enkele plekken in de roman over tot `kosmische' bespiegelingen. Hij doet dat als amateur, want hij is slechts expert op het gebied van metalen.

Titelverklaring
Aan de `oppervlakte' van de roman spelen echter thema's als integriteit en verraad de belangrijkste rol. Daarbij vertegenwoordigen Lev en Sokolov twee uitersten: de een is erg principieel, de ander heeft daar weinig boodschap aan. Voor Sokolov zijn principes heilig; Lev zoekt juist altijd naar de haalbaarheid van het denkbare. Daarbij gaat hij heel ver en verraad is voor hem dan ook geen enkel bezwaar. De indruk wordt gewekt dat hij inderdaad de Oktjabr heeft laten ontploffen en het verleiden van de vrouw van zijn beste vriend is voor hem net zo'n groot avontuur. Doden vindt hij geen verwerpelijke, immorele daad.
Het is opmerkelijk dat Sokolov zich op den duur toch laat overhalen om ook iemand te doden. Wel dient deze daad in zijn ogen een `hoger' doel: zijn vriendschap met Lev. Maar de ontwikkeling die hij in dit opzicht doormaakt, is duidelijk; zo bezien gunt hij zich dus meer morele ruimte.

Motto's :
Niets zult ge zien in de eeuwig lege verte,
De stap niet horen die ge doet,
Geen steunpunt vinden voor uw voet.
Goethe, Faust

`Geloof je niet dat God alles ziet?'
`God is een luxe die ik me niet kan veroorloven.'
Woody Allen, Crimes and Misdemeanors


Het verhaal in Israël speelt zich af in enkele maanden. De verhaallijn van het vertelheden wordt zeer regelmatig onderbroken. In flash-backs wordt de lezer dan meegenomen naar de jeugd van Sokolov, en de periode dat Sokolov en Lev werkten aan de nieuwe raket. In de eerste periode ontstond de vriendschap die pas echt hecht leek te worden toen Sokolov ontdekte geheel Joods te zijn en het Lev duidelijk werd dat hij half Joods was. In de tweede periode gebruikt Lev het wetenschappelijke inzicht en de technische vermogens van Sokolov om het geliefde project van de niewe raket te verwezenlijken. Het is ook de periode waarin hij overspel pleegt met Irina, de vrouw van Sokolov.
De schrijver gebruikt echt heel veel flash-backs in het verhaal. Soms wordt gebruik gemaakt van tijdvertraging . Een enkele maal geeft een blanco regel aan dat er wat tijd verstreken is.
Het verhaal is ondanks de vele flash-backs chronologisch verteld waardoor het verhaal naar mijn mening boeiender op de lezer wordt overgedragen. Het verhaal kent een duidelijk gesloten einde.


De ruimte van Sokolov is een personaal vertelde roman. Het perspectief lijkt bij Sokolov te liggen, maar dat is niet helemaal het geval. Wij kennen de gedachten van Sokolov alleen via het medium van de verteller. De echte beweegredenen van Sokolov blijven achterwege. Daardoor is er een behoorlijke afstand tussen lezer en romanpersonage.
Er is een alwetende verteller aan het woord, die zich meestal achter Sokolov verschuilt.De alwetende- vertel structuur is leuk en leest gemakkelijk. Dat komt ook door de stijl die De Winter gebruikt. Het taalgebruik is niet al te moeilijk , net als de zinsopbouw. Ook die is duidelijk en niet moeilijk te begrijpen.


Het verhaal in de concrete ruimte speelt zich voornamelijk af in Tel Aviv. Sokolov en Lev maken eenmaal een reis naar de `West Bank' als ze de lokatie van de nieuwe fabriek bekijken.
De beschrijving van Tel Aviv is nauwkeurig. De lezer leert straatnamen en wijken kennen. De ruimtelijke beschrijving van Moskou, Tomsk en Kaliningrad is minder gedetailleerd.
Ruimte met een symbolische betekenis:
"Gaat u zitten"
Sokolov nam plaats op een stoel van grijze kunststof. Jaren geleden waren de muren wit, de tafels zonder krassen, de plinten zonder butsen geweest, zoals in de kantoren in de Unie. (p. 93)
Ik vind dit fragment een symbolische betekenis hebben omdat het hele verhaal verdergaat op het laatste stuk zoals in de kantoren in de Unie waar Sokolov gewerkt heeft. Daar in die kantoren heeft hij gewerkt aan de raket die later explodeerde waardoor hij naar een klein plaatsje overgeplaatst werd.


De mooiste symboliek in het boek is de symboliek van de handschoenen
"Ik heb een fotografisch geheugen," verklaarde Lev luid, daarmee nog meer klasgenoten verzamelend, en hij slaagde erin zijn uitdagende kreet zonder grootspraak uit zijn mond te krijgen.
"O, ja?"
"Wedden?" vroeg Lev.
"Ja."
"Wat ze je in?"
Sasja tilde één been op en liet er zijn schooltas op rusten. Hij opende de klep en haalde ze uit zijn tas, bruin leren handschoenen gevoerd met beige bont, handschoenen die James Dean op zijn motor gedragen zou kunnen hebben. (p. 29)
Sokolov vond de auto op de plek die Lev hem bij zijn tweede bezoek van die dag had aangeduid. Erin lagen het pistool en het koffertje met springstof. Daarnaast lagen de handschoenen die Lev ooit van Sokolov had gewonnen. Was dit als grap bedoeld of als teken van hun vriendschap? (p. 376)
De handschoenen blijven terugkomen, Sokolov heeft ze ooit verloren, dat vond hij net zo erg als toen hij zijn leven verloren had na het ongeluk met de raket. Toen hij later Lev weer terugvond, kreeg hij ook de handschoenen weer terug. Zijn leven is eigenlijk te vergelijken met zijn handschoenen.


De originaliteit van De ruimte van Sokolov vindt ik het feit dat het een toch vrij extreem verhaal is. Een raket stort neer , vrienden veraden elkaar , en sokolov moet iemand doodmaken waarna hij zelf zowat vermoord wordt. Tussen die gebeurtenissen wordt er ook nog een mooi verhaal verteld.


Ik denk dat mensen door het lezen van het boek gaan nadenken over vriendschap. Dat lijkt mij de relevantie. Ik dacht tijdens het lezen ook na over het feit hoe ik verschilde van mijn vrienden en of ik met hen wel eens dingen had gedaan zoals de weddenschap met de handschoenen in het boek. Hoe 'behandel' je elkaar in vriendschappen ? Een vraag die 'De ruimte van Sokolov' zeker oproept bij mensen.


Oordeel:
Het is al een tijd geleden dat ik dit boek gelezen heb. Toch herinner ik nog hoe ik het las , wat er gebeurt , wat ik ervan vond en zelfs waar ik sommige scenes heb gelezen. Als je dat bij een boek hebt , denk ik dat het wel indruk heeft gemaakt. Ik weet nog dat ik een beetje trots was dat ik zo'n 'dik' boek uit had gelezen. 'De ruimte van Sokolov' beschouw ik dan ook als een van de mooiste boeken van mijn literatuurlijst. In tegenstelling tot veel recensies vond ik het einde uiterst verrassend en ik weet nog dat ik nadat ik de ontknoping had gelezen een wat treurig gevoel overhield. Lev wilde Sokolov vermoorden…… Vragen kwamen in mij op zoals: 'Heeft Lev dan echt geen principes , geen gevoel ?' , 'Hoe zou je je voelen als je zelf zo genaaid werd?' en 'Wat is nou eigenlijk de waarde van de vriendschap tussen lev en Sokolov geweest.'
Het hele boek blikt terug op het leven van Sokolov en zijn goede vriend Lev. Samen opgegroeid , en raket gebouwd (en laten ontploffen) en Lev haalt Sokolov in Israel uit 'de goot'. Dan beteken je toch veel voor elkaar zou je denken. En Lev betekent ook veel voor Sokolov. Hij heeft wel af en toe wat moeite met de zaakjes waarmee Lev zich bezig houdt , maar hij is toch blij met zijn vriend. Toch krijgen we zo'n ontknoping. Daardoor wordt je aan het denken gezet over een eigen situatie. Als een boek dat met je doet is het van hoge kwaliteit , dan kan het gerekend worden tot de betere literatuur.

Het verrassende einde was op zich een goede compensatie voor het , naar mijn mening , wat slappe begin. Ik vond het begin weinig overtuigend. Nu is dat iets wat ik vaker met boeken heb. Gelukkig werd De ruimte van Sokolov later een boeiend boek. Ik kan het veel mensen aanraden.
Andere boeken van deze auteur:

Home - Contact - Over - ZoekBoekverslag op uw site - Onze Boekverslagen - Boekverslag toevoegen