Anke de Vries - Blauwe plekken
Gegevens
Auteur, titel, uitgever, jaar
- De Auteur van het boek is Anke de Vries.
- De titel is Blauwe plekken.
- De uitgever is Lemniscaat.
- Het boek is uitgegeven is 1995
Genre (genres)
Het genre drama, realistische verhalen.
Inhoud
Gebeurtenissen:
De hoofdpersoon Judith wordt vaak door haar moeder geslagen. Ze doet niets om dit te
verdienen. Later komt haar moeder vragen of het weer beter gaat. Ze kan de driftbuien van
haar moeder niet verklaren. Vaak zit ze onder de blauwe plekken en soms is het zo erg dat
ze erdoor niet naar school gaat. Niemand weet wat zich bij Judith thuis afspeelt.
Judith is in de klas een stil en gesloten. Daardoor heeft ze niet veel vriendinnen. Op een
dag nodigt een jongen, Michiel, haar uit om te komen eten. Ze worden vrienden van elkaar.
Hij gaat op een dag als ze ziek thuis is bij haar op bezoek ,maar dan is ze verhuisd. Hij
komt via de buren te weten wat er bij Judith thuis gebeurde. Hij zoekt uit waar ze heen
verhuisd is en gaat naar haar toe.
Ze besluiten dat het niet gezond is voor Judith om bij haar moeder te blijven. Judith gaat
met Michiel mee en gaat er wonen.
Wie is de hoofdpersoon?
Judith van Gelder, een meisje van ongeveer twaalf jaar, woont bij haar moeder samen met
haar 2-jarige broertje Dennis. Haar vader heeft ze nooit gekend. Ze scheidden toen ze een
jaar was. Judith zit op de basisschool.
Hoe ze er uit ziet, weet ik niet, maar haar vroegere leraar beschrijft haar op bladzijde
122:
“Een stil meisje, smalletjes, ze hield zich nogal afzijdig”
Thuis heeft ze het erg moeilijk. Haar moeder houdt niet van haar, alle liefde gaat naar
haar jongere broertje. Ze kan niets goed doen.
Judith heeft weinig contact met haar klasgenootjes. Dit komt vooral doordat ze vaak door
haar moeder geslagen wordt. Ze wil niet dat anderen haar blauwe plekken zien. Ze verbergt
ze door truien te dragen met een col en lange mouwen. ‘s Nachts plast ze, uit angst,
in haar bed. Ook dat verbergt ze voor haar moeder, bang om gestraft te worden.
Judiths moeder reageert alle problemen op Judith af. Vanaf het begin is Judith machteloos
en bang voor haar moeder. Haar moeder is zo onberekenbaar dat Judith steeds op haar hoede
moet zijn. Judith denkt dat ze geslagen wordt omdat ze iets verkeerd of onhandig aanpakt.
Ze probeert zich steeds meer onopvallender te maken. Judith denkt, des te minder ze de
aandacht trekt, des te minder de kans dat ze geslagen zal worden. Ze doet al het mogelijke
om het haar moeder naar de zin te maken, maar wat ze ook doet, niets helpt. Judith is
daardoor altijd angstig, gespannen, onzeker en stil. Ze wordt er radeloos en wanhopig van.
Telkens vraagt ze zich af wat ze in hemelsnaam moet doen om te voorkomen dat moeder haar
afrost.
Met Michiel raakt ze goed bevriend, maar ze vertelt hem niet over de situatie thuis. Ze
ontdekt wel, wanneer ze bij hem thuiskomt, dat volwassenen ook anders met kinderen kunnen
omgaan. Michiel heeft ook wel problemen, maar die krijgt aandacht en wordt niet
mishandeld.
Ook wanneer tante Lies komt logeren geniet ze volop.
Judith kan met niemand over haar problemen praten, ze zondert zich af. Ze durft het niet
te vertellen aan iemand, omdat ze bang is dat ze dan haar moeder zal verraden. Diep in
haar hart geeft ze toch nog om haar.
Judith is zich niet bewust wie ze is. Pas als ze weet wie ze is, door de hulp van haar
tante, dan pas kan ze de problemen oplossen. Dat doet ze ook, ze neemt het besluit en
loopt weg. In het boek maakt Judith geen ontwikkeling door.
Wie zijn de bijpersonen?
Judiths moeder is een rot moeder! Zij mishandelt haar dochter geestelijke en
lichamelijk. Als er maar even iets tegenzit, reageert zij dat op Judith af. Ze is
buitengewoon gemeen en onberekenbaar. Het mishandelen gebeurt tijdens plotselinge
woedeaanvallen. Op die momenten lijkt moeder geestelijk gestoord. Vaak heeft ze na afloop
spijt en probeert ze het goed te maken, maar dat duurt nooit lang.
Ze geeft Judith overal de schuld van. Ze houdt niet van haar, ze haat haar, denk ik.
Door allerlei gebeurtenissen uit het verleden kan je haar gedrag verklaren. Vroeger werd
haar jongere broertje ook voorgetrokken. Ze pikte dat niet en ging er tegenin, ze sloeg er
oplos. Daar werd ze weer voor gestraft. Toen haar broertje door het ijs zakte, kon ze hem
niet meer redden, wat ze ook deed. Dat gaf haar een groot schuldgevoel, en nog meer toen
zij ook echt de schuld ervan kreeg.
Moeder is niet bereid om over haar problemen en die van Judith te praten. Elk contact met
wie dan ook, gaat ze uit de weg.
Michiel, een klasgenoot van Judith, is een aardige en hulpvaardige jongen die goed zijn
woordje kan doen. Hij is nog maar pas op school. Eeder woonde hij bij zijn vader in
Amerika, waar hij ook geboren is (hij spreekt met een Engels accent). Michiel’s vader
had weinig aandacht voor zijn zoon en het ging niet zo goed tussen die twee. Nu woont hij
in Nederland bij zijn tante. Michiel is dertien jaar, wat ouder dan de rest van de klas.
Omdat hij woordblind is, heeft hij een paar klassen over moeten doen. Hij neemt de stille
en eenzame Judith onder zijn hoede, omdat zij hem doet denken aan een meisje dat hij in
Amerika gekend heeft en dat veel voor hem betekende.
Hij neemt haar op een dag me naar zijn huis omdat hij de lekke band van Judith wil
plakken. Hij vindt dat ze er hulpeloos uitziet. Ondanks dat Michiel problemen heeft, gaat
het goed met hem. Hij krijgt wel de liefde en aandacht (van zijn tante), die Judith zo
graag zou willen hebben.
Zelfs Michiels vader verandert na een aantal jaren. Hij denkt anders over hem en heeft
geleerd om zijn zoon te begrijpen en te waarderen zoals hij is.
Michiel merkt dat er iets aan de hand is met Judith en wil haar heel graag helpen, maar
het lukt hem niet. Hij heeft er geen idee van dat Judith mishandeld wordt, maar er
gebeuren wel enkele dingen die hem aan het denken zetten.
Zijn favoriete sport is zwemmen, en doet dat heel goed. En basketbal en hardlopen vindt
hij ook heel mooi om te doen.
Overige personen die een minder belangrijke rol spelen:
- David en Frank, de tweeling broertjes van Michiel.
- Dennis het broertje van Judith.
- Michiels vader.
- Ineke van de creche.
- Judiths tante Lies.
- Michiels tante Elly.
- de onderwijzer Rien van de Heuvel.
- de bovenburen van Judith.
- de familie van Klaveren.
- Nico de vriend van Judiths moeder.
- Steffie, het oud buurmeisje van Michiel in Washington die zoveel op Judith leek.
Analyse
Beschrijf waar het verhaal zich afspeelt
Het verhaal speelt zich in Den Haag af en na de verhuizing van Judith in Leiden. En de
flashback van Michiel speelt zich af in Washington, Amerika.
Er staat niets in over de tijd maar ik denk dat het rond deze tijd zich afspeelt, omdat er
materialen van rond deze tijd worden gebruikt zo als: een Boeing 747, een trein, auto's en
een telefooncel.
Wanneer speelt het verhaal zich af?
Het verhaal speelt zich in deze tijd af, want er worden materialen rond deze tijd
gebruikt zo als: een Boeing 747, een trein, auto's en een telefooncel.
Hoe lang is de vertel tijd?
De verteltijd van het verhaal is een schooljaar.
Hoe lang is de vertelde tijd?
De vertelde tijd voor mij was een week.
Is er in het boek sprake van onopvallende tijdversnelling of vertraging?
Er is geen spraak van een opvallende tijdversnelling.
Wordt het verhaal chronologisch vertelt of door elkaar en zijn er flashbacks?
Het verhaal wordt in chronologische volgorde verteld en er is maar 1 flashback
namelijk: Het stukje over de tijd dat Michiel in Amerika woonde bij zijn vader. De tijd
dat Michiel daar vanaf zijn 6e jaar woonde tot en met ongeveer zijn 9e.
Hoe begint het verhaal?
Aan de manier van lopen kon Judith al horen in wat voor bui haar moeder was. Die dag
was het weer zover. Een klein dingetje, Dennis gooide zijn schoentje in het water toen
Judith hem in bad deed, maakte moeder woedend en Judith kreeg de schuld. Ze werd
hardhandig aangepakt, geslagen en zelfs haar keel werd dichtgehouden. Moeder liet pas los
toen ze hoorde dat ze vreemde gorgelende geluidjes maakte.
Wat is het belangrijkste probleem?
Het belangrijkste probleem in het verhaal is dat Judith wordt mishandeld
Heeft het boek een goede of een slachte afloop?
Het boek heeft geen goed, maar ook slecht eind, want ze loopt weg van huis. Aan de ene
kant is het goed want dan wordt ze ook niet meer geslagen, maar weglopen is nooit de goede
oplossing.
Heeft het boek een open of gesloten eind?
Het boek heeft een open eind, want je weet niet hoe Judiths moeder er op reageert, dat
Judith weg loopt.
Is het verhaal realistisch?
Dit verhaal kan echt gebeurd zijn. Hoeveel kinderen worden er niet mishandeld door hun
ouders of door anderen. Hoeveel zijn er niet die alles heel goed verborgen houden, er niet
over willen praten uit angst. Kinderen die door hun ouders mishandeld worden denken dan
dat ze hun ouders verraden; in hun hart houden ze waarschijnlijk nog van ze. Weglopen, wat
Judith uiteindelijk deed, is een oplossing. Maar waar moet je dan heen? Er met iemand over
praten is natuurlijk het allerbeste. Tegenwoordig zijn er genoeg instanties waar je
terecht kan. Maar voor dat gebeurd heeft zo’n kind al jarenlang zich ellendig en
alleen gevoeld. Vaak zie je ook wel dat het pas op latere leeftijd, als ze misschien zelf
getrouwd zijn, naar buiten komt.
Vanuit welk perspectief is het verhaal verhaal geschreven?
Het verhaal is in het vertellersperspectief geschreven.
Blijft het perspectief van het boek het zelfde of verwisselt zich dat?
Het vertellersperspectief van het boek blift gedurende het verhaal het zelfde.
Welke betekenis heeft de titel?
Het boek heet blauwe plekken, omdat Judith steeds bont en blauw wordt geslagen door
haar moeder ; ze heeft steeds blauwe plekken.
Thema
Het thema van het boek is zinloos geweld en mishandeling, omdat Judith zinloos
mishandeld wordt.
Beoordeling
Ik vond het een leuk boek met een vreselijk verhaal. Verhalen over mishandeling zijn
leuk om te lezen maar niet leuk om zelf mee te maken. Veel mensen die mishandeld zijn door
hun ouders mishandelen hun eigen kinderen ook, niet omdat ze het leuk vinden, maar omdat
ze niks anders weten; ze zijn zo opgevoed. Daarom is het belangrijk dat deze mensen hulp
krijgen anders komen er steeds meer mishandelde kinderen.
Dit verhaal heeft veel indruk op mij gemaakt. Het is goed leesbaar, heel begrijpelijk,
gemakkelijk taalgebruik. Een beetj spanning zat er in en soms was het verrassend.
Eigenlijk wil ik niet geloven dat het waar is, maar helaas kan dit echt gebeurd zijn.
Sommige stukjes zijn herkenbaar, andere niet. Het verhaal was eigenlijk heel zielig, het
zette mij daarom wel aan het denken. Verder vond ik het interessant om een verhaal over
mishandeling te lezen.
Wat vond ik van het boek?
Het is goed leesbaar, begrijpelijk, makkelijke taal: door de korte zinnen, veel
dialogen. De manier waarop de gebeurtenissen verteld worden, wat de gedachten en gevoelens
zijn, worden in een eenvoudige taal beschreven. Er zijn geen opvallende mooie zinnen. Je
leeft je
hierdoor in het verhaal in.
De spanning: dat anderen eindelijk de problemen van Judith opmerken, en de hoop dat zij
er wat aan gaan doen. Wie zal de problemen uiteindelijk oplossen? De meester die zich
verbaast over Judith’s vele verzuim of Michiel, de enige van Judith’s
klasgenoten die zich echt iets van haar aantrekt?
Verrassend: de problemen die Michiel met zijn vader had, waardoor hij uiteindelijk toch
voor zijn tante en oom koos om bij ze te gaan wonen; zijn vader vindt hem eerst maar een
nietsnut, pas als hij zelf rust in een nieuwe relatie vind, veranderd zijn mening over
Michiel en waardeert hem zoals hij is.Het einde dat Judith een ‘enkeltje’ Den
Haag koopt, dus wegloopt.
Indruk gemaakt: dat een moeder je zoiets kan aandoen; dat Judith zich geen raad weet,
er niemand is waar mee je kan praten; de eenzaamheid en het gevoel niemand te zijn. Dat je
als kind zomaar kan besluiten weg te lopen, weg van je moeder en broertje.
Geloofwaardig: iets wat heel vaak voorkomt, en vooral bij sociaal armere
gezinnen/jongeren, bij gescheiden ouders.
Herkenbaar: de rol die Michiel speelde, de meester en ook tante Lies. Zij wisten wat er
aan de hand was, maar het duurde heel lang voor zij ingrepen. De angst die Judith had weer
iets verkeerd te doen en mishandeld te worden.
… Niet herkenbaar: omdat ik niet mishandeld wordt en zoiets dus niet goed kan
meebeleven
… herkenbaar: de wil van Michiel en de meester om Judith te helpen; hun onzekerheid,
hun machteloosheid; wat gebeurt er allemaal?
… interessant: niet de mishandeling op zich, maar gewoon dat je eens leest dat er
zoiets ook gebeurt in deze tijd!
…zet mij aan het denken: waarom zeg je als kind niets als je zoiets verschrikkelijks
overkomt?
- waarom doet een moeder een kind dat aan?
- hoe kan ik helpen, wat kan ik er aan doen?
- waarom grijpen we te laat in?
- zou ik ook weglopen als ik zoiets mee zou meemaken?
… zielig: dat je als jong kind zoiets ergs meemaakt; dat je moeder, waar je heel veel
van houdt dit allemaal doet; dat je zelf niet geholpen wil houden, je schaamt voor wat er
gebeurd! Dat ze in bed plast, ongemerkt, doordat ze ’s nachts alles weer beleeft.
Mijn waardering voor het boek is een: 9,5 |