Boekverslag : Onbekend - Karel Ende Elegast
De taal ervan is Nederlands en het aantal woorden bedraagt 1118 woorden.
De taal ervan is Nederlands en het aantal woorden bedraagt 1118 woorden.
Titel
Karel ende Elegast, schrijver onbekend. Gebruikte editie: uitgave in 'Dossier'(service magazine voor lijst(er)-lezers) van 1999. Uitgegeven door Wolters-Noordhoff, Groningen. (De hiervoor gebruikte vertaling is geschreven door H. Adema en uitgegeven door Taal & Teken, Leeuwarden in 1997). De oorspronkelijke versie van Karel ende Elegast is rond 1200 opgeschreven, na eeuwenlang te zijn doorverteld.
De titel van dit verhaal is duidelijk, Karel en Elegast zijn de twee hoofdpersonen.
Thema
Een belangrijk thema is trouw aan en eer voor de heer, tegenover ontrouw en verraad. Trouw en eer van Elegast voor Karel de Grote, ondanks dat hij verbannen was. Ontrouw en verraad van Eggherics kant, die Karel de Grote van de troon wil stoten. Een ander belangrijk thema is God. God neemt Karel in bescherming door hem wakker te maken en uit stelen te sturen. Zo wordt Eggherics plan verhinderd. De verhouding leenman-leenheer bestaat niet alleen tussen mensen, waarbij de leenman ondergeschikt is aan de leenheer, maar ook tussen Karel en God, waarbij Karel ondergeschikt is. Doordat Karel trouw aan God is, ook al begrijpt hij hem niet, wordt hij niet gedood.
Motieven
Onvoorwaardelijke trouw van de ridder aan zijn heer: hoewel Elegast verbannen is blijft hij trouw aan Karel de Grote. Karel stelt Elegast tweemaal op de proef, door eerst voor te stellen bij Karel in te breken en later door te opperen om Karel rustig te laten vermoorden, maar Elegast wil er niets van weten en zet aan het eind van het verhaal zelfs zijn eigen leven op het spel door een duel aan te gaan met Eggheric.
Het christelijke geloof: in het begin van het verhaal krijgt Karel een droom waarin een engel aan hem verschijnt, die hem vertelt dat God hem beveelt op te staan en uit stelen te gaan. Na hem dit drie keer (een goddelijk getal!) te bevelen gehoorzaamt Karel pas en gaat hij uit stelen. In het verdere verhaal wordt er vaak tot God gebeden en Zijn hulp wordt vaak ingeroepen, en alles wat aan God gevraagd wordt gebeurt ook.
Structuur
Het verhaal begint met Karel's droom, dat het begin van zijn avontuur aankondigt. Het einde is een gesloten einde: Eggheric (de slechterik) wordt met alle andere verraders opgehangen en Elegast trouwt met de zus van Karel.
Het oorspronkelijke verhaal is één lap tekst, maar de vertaling die ik ernaast gelezen heb is verdeeld in 6 delen:
1 Bevel en gehoorzaamheid
2 De ontmoeting
3 De diefstal
4 Het verraad
5 De beschuldiging
6 De tweekamp als godsgericht
Dit zijn hele duidelijke titels, ze beschrijven heel kort maar krachtig wat er in het deel volgt gaat gebeuren.
Personages
Karel: keizer Karel de Grote, keizer van een groot deel van West-Europa en één van de eerste grote Europese heersers. Hij is heel gelovig, maar hij is ook heel machtig en begrijpt daarom niet waarom God hem uit stelen stuurt. Later komt hij, doordat hij er toch op uitgegaan is, achter dat zijn zwager hem wil vermoorden, en dan is hij God natuurlijk heel erg dankbaar.
Elegast: nadat hij verbannen is door Karel omdat hij iets gestolen had, is hij roofridder geworden. Hij zwerft samen met zijn kameraden door de bossen en berooft rijke mensen van hun bezittingen om in leven te kunnen blijven.
Eggheric: ook een vooraanstaand man, getrouwd met de zus van Karel. Hij heeft een plan om samen met andere verraders Karel te gaan vermoorden en hem zo van de troon te stoten.
Historische tijd
Het verhaal speelt zich af rond 800, de tijd waarin Karel keizer was.
Ruimte
Het verhaal speelt zich af in Ingelheim aan de Rijn.
Tijdsduur en -volgorde
Het verhaal duurt maar één nacht en één dag. 's Nachts krijgt Karel de droom en gaat hij uit stelen, de volgende ochtend komen Eggheric en de andere verraders, en 's middags gaat Elegast een duel aan met Eggheric.
De tijdsvolgorde is helemaal chronologisch, alles wordt van begin tot eind verteld zonder flashbacks of -forwards.
Perspectief
Het verhaal is vanuit een auctoriaal perspectief verteld. Het begint met:
Fraeye historie ende al waer
Mach ich u tellen, hoort naer.
(Een mooi en waar gebeurd verhaal kan ik u vertellen, luister maar.)
Dit duidt op een auctoriaal perspectief. Ook op het einde wordt dit duidelijk:
Nu wil ic corten dese dinc.
…
Dus moet god al onse saken.
Voor onse doot te goede maken;
Des gonne ons die hemelsche vader!
Nu segghet amen alle gader.
(Nu ga ik dit verhaal eindigen. … Moge God ons zo goed gezind zijn dat Hij al onze problemen nog tijdens ons leven op een dergelijke wijze oplost! Laat ons nu allen amen zeggen.)
Idee
Het verhaal van Karel ende Elegast werd niet alleen verteld om het middeleeuwse publiek te vermaken, men moest er ook iets van leren. De les uit dit verhaal is duidelijk: vertrouw op God, doe wat Hij zegt en het zal goed met je gaan.
Literaire stroming
Karel ende Elegast is een voorhoofse ridderroman. 'Hoofs' betekent beschaafd, zoals het aan het hof toegaat. In voorhoofse romans is van die beschaving nog maar weinig te merken, de ridders zijn stoere mannen die overal om vechten en vrouwen hebben een onderschikte rol. Dat is in dit verhaal het geval: er wordt veel in gevochten en de zus van Karel wordt zomaar uitgehuwelijkt aan Elegast, haar wordt niets gevraagd.
Samenvatting
Op een avond, als Karel in bed ligt, verschijnt er een engel die - uit naam van God - hem beveelt uit stelen te gaan. Pas na drie keer geeft Karel gehoor aan dit bevel. Zonder een geluid te maken en vermomd verlaat hij het kasteel.
Eenmaal op pad weet Karel niet wat hij moet doen: wat hij moet stelen en hoe. Hij wenst dat Elegast, de ridder die hij eens verbannen heeft, bij hem was.
Toevallig komen Karel en Elegast elkaar tegen. Karel weet eerst niet wie de ander is maar na een duel vertelt Elegast zijn naam. Karel stelt zich voor als Adelbrecht, een 'collega-roofridder'. 'Adelbrecht' stelt voor samen te werken want hij wil vannacht een grote slag slaan bij het kasteel van Karel de Grote. Dit wil Elegast niet: hij is nog steeds trouw aan zijn vroegere heer. Daarom besluiten ze om in te breken bij Karels zwager Eggheric van Eggermonde. Bij Eggherics kasteel wordt duidelijk waarom God Karel uit stelen had gestuurd: Elegast luistert een gesprek tussen Eggheric en zijn vrouw af waarin hij vertelt dat hij samen met een paar andere edelen van plan is Karel te vermoorden.
Als Elegast zijn ontdekking aan 'Adelbrecht' vertelt spreken ze af dat de keizer dit nieuws zo snel mogelijk moet weten. Adelbrecht zal het gaan vertellen want Elegast kan zich als banneling natuurlijk niet vertonen.
Karel gaat terug naar zijn kasteel en besluit de volgende dag met de samenzweerders af te rekenen. Dat gebeurt: Eggheric en zijn vrienden worden beschuldigd van hoogverraad en Elegast wordt gehaald om tegen hen te getuigen. In het duel dat volgt wordt Eggheric door Elegast gedood. Deze krijgt niet alleen eerherstel maar mag ook met Eggherics weduwe trouwen.
Home - Contact - Over - ZoekBoekverslag op uw site - Onze Boekverslagen - Boekverslag toevoegen