Boekverslag : Cees Nooteboom - Philip En De Anderen
De taal ervan is Nederlands en het aantal woorden bedraagt 1944 woorden.
De taal ervan is Nederlands en het aantal woorden bedraagt 1944 woorden.
TOTALE TITELBESCHRIJVING
Titel: Philip en de anderen
Auteur: Cees Nooteboom
Jaar van 1e druk: 1955
SAMENVATTING VAN DE INHOUD
Als 10-jarige bezoekt Philip enkele dagen zijn oom Alexander. Zes jaar later komt hij opnieuw bij zijn oom. Hij blijft twee jaar bij hem en vertrekt dan naar Frankrijk. In de tussentijd vertelt zijn oom hem over Paul Sweelo, een Indisch jongentje die de grote liefde van zijn oom was. In Frankrijk maakt Philip kennis Maventer, een monnik die hem vertelt over een Chinees meisje. Het Chinese meisje is voor de monnik als wat Paul Sweelo voor Alexander is. Op zijn zwerftochten door Frankrijk ontmoet Philip de anderen die hem hun levensgeschiedenis van desillusie en eenzaamheid vertellen. Zo ontmoet hij Jacqueline met wie hij een hele avond danst. Zij roert in hem aan dat hij zijn tijd doorbrengt met afscheid nemen en herinneren, en het verzamelen van adressen in zijn agenda als kleine grafstenen. Fey, een wreed, dierlijk meisje blijft volmaakt onverschillig onder de mannen die zich schaamteloos aanhaar opdringen. Voor haar is het leven een spel met alleen maar verliezers. Heinz is een epileptische jongen. Hij wilde al vanaf zijn jeugd in het klooster, niet omdat hij van God hield zoals de andere mannen in het klooster. Voor Heinz was het klooster een schuilplaats in een wereld waar hij zich niet thuis voelde. Daar had hij in ieder geval het gevoel dat hij ergens bij hoorde. Toch werd hij het klooster uitgestuurd nadat hij een toeval had gehad. Sargon wordt door de stem van de nieuwslezer op het spoor van zijn droom gebracht. Deze droom is een vergeten of verdrongen gebeurtenis uit zijn jeugd.
De anderen ervaren hunleven als één grote ontluistering van de verwachting die zij van het leven hadden. Philip is zover nog niet. De anderen zien in hem hun alter ego, het positieve van een bestaan waarin zij het negatief zijn geworden.
Het Chinese meisje weet niet alleen nauwelijks wie zij is, maar ze weet helemaal niet waarom zij leeft. Zij erkent daarmee een dubbele ongeschiktheid voor het leven: een uiterlijke ongeschiktheid die zich manifesteert in een wereldvlucht, en een innerlijke ongeschiktheid omdat zij elke levensvervulling afwijst. Toch is het Chinese meisje niet als de anderen. Ze ziet het leven als een liefelijke aangelegenheid en de tederheid opwekkend. Philip trekt met het Chinese door Scandinavië. Na haar vertrek keert hij bij zijn oom terug.
Dit boek is een reisverhaal op twee niveaus. Het eerste is dat der realiteit, dat der feitelijke gebeurtenissen. Door de verhalen van de anderen leert Philip de wereld te kennen en zich erin te plaatsen. Het tweede niveau is dat der irrealiteit. Da anderen nemen hem mee op een reis door hun dromen, vooral het Chinese meisje. Op zijn tocht leert hij door de dromen dat het leven meer is dan de som van ervaringen. Leven is: elk moment de realiteit en de droom met elkaar verbinden en verzoenen. Dit is Philips winst, al blijft het de vraag of het voldoende is.
SAMENVATTING VAN DE ALGEMENE INLEIDINGEN OVER DE JAREN '50 EN '60
De wederopbouw van Nederland na de Tweede Wereldoorlog verliep anders dan velen dachten. In plaats van dat er een nieuw tijdperk aanbrak, werd de situatie van vòòr 1940 hersteld. Door de "koude oorlog" tussen de V.S. en Rusland was er in de jaren '50 een constante dreiging dat er weer een oorlog uit zou breken. Pas in de jaren '60 werden de spanningen minder.
Na de oorlog kwam men in Nederlands-Indië in opstand; Nederlands-Indië wilde onafhankelijk worden. Dit gebeurde in 1949 ondanks alle pogingen van het Nederlandse leger de opstand neer te slaan. Van een wereldmacht werden we een klein, tamelijk onbeduidend Europees land geworden.
In de jaren '50 was heel Nederland nog "verzuild". Hier kwam in de jaren '60 een einde aan. De jaren '60 waren goede jaren. Dit kwam mede door het harde werken en het zuinige leven in de jaren '50. Nederland was een "verzorgingsstaat" waarvan de fundamenten waren gelegd door Willem Drees.
In de tweede helft van de jaren '60 kwamen overal protestbewegingen op zoals provo. Dit kwam omdat, nu het materiële bestaan verzekerd was, velen niet langer in het gareel wilden lopen en velen wilden zelf het heft in handen nemen. Ook aan universiteiten rommelde het; studenten wilden meer inspraak. Er kwam een "tweede feministische golf". Dit keer eisten de vrouwen economische gelijkheid en wilde men het rollenpatroon doorbreken.
Er kwam een nieuwe muzieksoort: "rock and roll". Typerend voor deze tijd was de protestsong. Ook uiterlijk veranderde. Tegen het einde van de jaren '70 ebde dit alles weg. Toch is de invloed van de jaren '60 niet geheel verdwenen.
Na de Tweede Wereldoorlog gaat men door met de literatuur van de jaren '20 en de jaren '30. Toch heeft de naoorlogse literatuur een eigen karakter. Er spreken namelijk een nieuw levensgevoel en een nieuw wereldbeeld uit, die voor een groot deel bepaald zijn door de Tweede Wereldoorlog.
Na de tweede Wereldoorlog wordt het existentialisme tot een levensopvatting die vrijwel alle schrijvers en kunstenaars beïnvloedde. Dit kwam vooral door het werk van Sartre en Camus. Volgens hen is de mens het slachtoffer van omstandigheden in een wereld waar hij niet om gevraagd heeft. Toch is de mens vrij, want hij bepaalt zijn eigen lot. De mens dient daarom authentiek te zijn en moet zich dus niet laten leiden door politieke ideologieën of godsdienst. Deze verantwoordelijkheid vereist dat hij betrokken is bij wat er mis is in de wereld, dat hij zich engageert met de andere slachtoffers. Dit leidde tot geëngageerde literatuur, waarin men tegen sociale en politieke misstanden is. Het leidde ook tot absurdistische literatuur en tot de roman noir, waarin alles heel somber is.
Andere belangrijke existentialistische schrijvers zijn o.a. Simone de Beauvoir, Eugène Ionesco, Samuel Beckett en Fernando Arrabel. In het midden van de jaren '60 verloor het existentialisme het van de betrokkenheid op zichzelf, het iktijdperk en bovendien van het vormtechnische, het "academische" in de literatuur.
SAMENVATTING VAN DE INLEIDING OVER DE AUTEUR
In het midden van de jaren '50 debuteerde Cees Nooteboom met de romantische roman "Philip en de anderen" en een bundel traditionele gedichten "De doden zoeken een huis" geheten. Daarna werden zijn gedichten moeilijker. Ook zijn proza veranderde sterk. Van 1963 tot 1980 schreef Cees Nooteboom reportages voor o.a. Elsevier, de Volkskrant en Avenue.
In 1980 verscheen "Rituelen" dat door vrijwel alle critici geprezen werd en ook commercieel een succes was.
In 1981 verscheen de novelle "Het lied van schijn en wezen" dat eigenlijk deel uitmaakte van "Rituelen" maar dat was omgewerkt tot een zelfstandig verhaal. "In Nederland" is net als "Het lied van schijn en wezen" een soort dubbelroman. Deze roman verscheen in 1984.
THEMA'S EN MOTIEVEN VAN DE AUTEUR
Het eerste thema is terug te vinden in de twee motto's die aan het verhaal vooraf gaan:
"Ces povre resveurs, ces amoureux enfants" (C. Huygens)
"Je rêve que je dors, je rêve que je rêve" (Paul Eluard)
Deze motto's betekenen respectievelijk:
"Die arme dromers, die verliefde kinderen"
"Ik droom dat ik slaap, ik droom dat ik droom"
Het accent in deze motto's ligt op de verbeelding. Dit is een thema dat in meer boeken van Nooteboom terug te vinden is.
In het eerste boek leert Philip de dualiteit van het bestaan van zijn oom. "Wij zijn geboren om goden te worden, en om te sterven; dat is krankzinnig. Het tweede is alleen voor ons verschrikkelijk, omdat wij daardoor het eerste nooit kunnen bereiken......" (blz 25)
Dualismen zoals deze zijn ook thema's van Nootebooms werk. Andere voorbeelden zijn: zijn/niet-zijn, afwezig zijn/aanwezig zijn. Elementaire thema's zijn ook de tijd en de dood. Tijd is de maker en drager van herinneringen. Herinneringen zijn ook belangrijk in dit verhaal. Omdat herinneringen vaak worden opgeroepen bij het bekijken van foto's speelt ook fotografie een belangrijke rol. In het boek wordt door een aantal personen verlangd naar onsterfelijkheid. De oom van Philip, Alexander, ziet in Paul Sweelo de projectie van het verlangen naar onsterfelijkheid. De monnik Maventer ziet in het Chinese meisje deze projectie.
Verder zijn rituelen, herhalingen en regelmaat aspecten die kenmerkend zijn voor Nootebooms oeuvre.
Cees Nooteboom heeft een voorkeur voor het fantastische, het dromerige, het fabelachtige. Ook het schrijven zelf en de taal fascineren Nooteboom.
BIOGRAFISCHE GEGEVENS EN ANDERE LITERATUUR
Cornelis Johannes Jacobus Maria Nooteboom werd op 31 juli 1933 geboren in Den Haag. Zijn vader kwam om bij een Engels bombardement op het Haagse Bezuidenhout. Nooteboom heeft verschillende franciscanen- en augustijnenkloosterscholen bezocht, maar hij werd tot vier keer toe van school gestuurd. Nadat hij in 1953 was afgekeurd voor militaire dienst, begint hij door Europa te liften. In 1955 verschijnt zijn eerste roman "Philip en de anderen".
Nooteboom schreef van 1957 tot 1960 reisverhalen voor Elsevier en werd vast medewerker bij de Volkskrant van 1960 tot 1968. Daarna werd hij reisredacteur bij Avenue waarin hij in 1977 de poëzierubriek verzorgde.
Cees Nooteboom heeft verschillende relaties gehad. Eerst trouwde hij met Frances Diana Lichtveld. Daarna had hij een relatie met Liesbeth List voor wie hij ook songteksten schreef. Zijn huidige partner is Simone Sassen.
Cees Nooteboom werd vaak bekroond. Hier volgt een overzicht.
1957 Anne Frankprijs voor Philip en de anderen
1960 Visser-Neerlandiaprijs voor De zwanen van de Theems
1963 Lucy B. en C.W. van der Hoogtprijs voor De ridder is gestorven
1965 De Poëzieprijs van de stad Amsterdam voor Gesloten gedichten
1969 De prijs voor dagbladjournalistiek voor De Parijse Beroerte
1978 Jan Campertprijs voor Open als een schelp, dicht als een steen
1981 Bordewijk-prijs voor Rituelen
1982 Pegasus-prijs voor Rituelen
1982 Cestoda-prijs voor "het moeiteloos beoefenen van de Nederlandse taal in al haar genres"
1983 De Persprijs van Westtoerisme voor Schetsen van Vlaanderen
1985 De Multatuli-prijs voor In Nedreland
1991 Literaturpreis zum 3. October voor Berlijnse notities
1992 Constantijn Huygens-prijs voor "zijn gehele oeuvre"
1993 Europese Aristeion-prijs voor "zijn gehele oeuvre"
Cees Nooteboom woont in Amsterdam; de zomer brengt hij meestal door op Menorca; en zijn derde verblijfplaats is Berlijn. In Duitsland is Nooteboom vrij populair, maar zijn boeken zijn ook in veel andere talen vertaald.
Dan volgt op de volgende pagina's nog een overzicht van zijn werken.
PERSOONLIJK LEESVERSLAG
Het onderwerp is wel duidelijk. Ik vind het niet zo interessant. Het onderwerp ligt niet buiten mijn belevingswereld. Het onderwerp heeft me niet echt aan het denken gezet. Het onderwerp is behoorlijk diepgaand behandeld.
Het verhaal heeft niet echt een strakke verhaallijn. De gebeurtenissen komen niet echt logisch uit elkaar voor en zijn soms moeilijk met elkaar in verband te brengen. De gebeurtenissen zijn niet echt spannend. Ze hebben me niet aan het denken gezet en hebben ook geen gevoelens opgeroepen. Het eind is niet echt bevredigend. De gebeurtenissen spelen zich in een dromerige sfeer af. De gebeurtenissen maken niet echt een indruk op me. Ik zag ze wel voor me. Het boek beschrijft ook onaangename gebeurtenissen. Het boek blijft niet boeien.
Het verhaal komt een beetje traag op gang. Alles hangt met elkaar samen. De bouw is niet echt ingewikkeld. De stukken verhaal zijn niet moeilijk met elkaar in verband te brengen. Het verhaal bestaat niet uit veel korte scènes. Er lopen geen verschillende verhaallijnen door elkaar. Volgens mij wordt er geen spel met de tijd gespeeld. Er zitten wel herinneringen in het verhaal.
De personages gingen wel voor me leven, maar zijn niet echt herkenbaar. Ik raakte niet echt betrokken bij de problemen van de personages. Vooral met Philip kon ik meeleven. Ik vind dat de personages zich gedragen zoals het hoort. Ik ben niet beïnvloed door hun gedrag of ideeën. De personages reageren meestal niet voorspelbaar. Van Philip kom je het meeste te weten. Ik had geen moeite om de taal te begrijpen. Ik zag de gebeurtenissen duidelijk voor me. Er zijn me geen eigenaardigheden in taal of stijl opgevallen. Ik vind de verhouding tussen beschrijving, dialoog en weergave van gedachten wel plezierig. De manier van vertellen is goed. Het boek bevat best veel symboliek, maar ik had daar niet echt moeite mee.
Home - Contact - Over - ZoekBoekverslag op uw site - Onze Boekverslagen - Boekverslag toevoegen