Boekverslag : Renate Dorrestein - Een Hart Van Steen
De taal ervan is Nederlands en het aantal woorden bedraagt 2066 woorden.
De taal ervan is Nederlands en het aantal woorden bedraagt 2066 woorden.
Bibliografie
Druk: 1 (1998)
Genre: psychologische roman
Aantal pagina's: 238
Samenvatting
Ellen van Bemmel is 12 jaar als ze te horen krijgt dat haar moeder in verwachting is van een kind. Ellen vindt dat niet zo leuk, want ze vindt dat het al vol genoeg is in huis. Ze vindt daarom dat het kind Ida genoemd moet worden in plaats van Sophie, wat eerst de bedoeling was. Op Ellen's twaalfde verjaardag, wat al vrij vroeg in het boek plaatsvindt gebeurt er iets met Carlos. 's Ochtends voelt Margje de baby in haar buik. Ze vraagt aan Ellen of er niet een mooier cadeau is dan dit. Carlos wil natuurlijk ook voelen en vliegt op. Op hetzelfde moment wordt er ook water gekookt in een fluitketel en Carlos krijgt al het hete water over zich heen en moet gelijk naar het ziekenhuis.
Ondertussen wordt er nog verteld over van alles en nog wat, alledaagse dingen dat er in huis gebeuren en alledaagse dingen die in het kantoor gebeuren die aan het huis vastzit. Het is een accountantskantoor met de naam U. S. of A.
Als het kind geboren is begint Margje een beetje door te draaien. Ze begint allemaal vreemde dingen met Ida te doen. Zo stopt ze Ida in bad om haar te dopen en drukt het hoofdje onder water zodat er als ze weer omhoog wordt gehaald allemaal water uit het mondje gulpt. Ze gaat 's nachts met het kind op de arm rondlopen etc.
Ze deed dit allemaal omdat God het wilde, dacht ze. Zo staat er bijv. op bladzijde 220-221:
Ze heeft haar meisje zo moeten kwellen omdat God het wilde. Maandenlang heeft ze gedaan wat ze kon om de zonde uit dat tere lichaam te verdrijven en Ida's omgeving te zuiveren, Maar niets was goed genoeg voor God. Geen offer, hoe zwaar ook, volstond voor Hem. Hij kende geen genade. Wat kon ze in haar wanhoop anders doen dan Hem voor Zijn afzijdige houding straffen door zelf Zijn plaats op Zijn troon in te nemen? Niets Genadige God! Genadige mama, dat was de waarheid. Ze legde het Ida fluisterend uit terwijl ze een appelboor in haar vagina dreef. Zo dacht ze dat dat gene wat Carlos overkomen was, ook veroorzaakt was door Ida.
Na die afgrijselijke gebeurtenis zijn Ellen en Carlos terechtgekomen in het tehuis 'De Eenhoorn'. Ellen heeft veel psychische problemen gehad. Carlos is op een gegeven moment geadopteerd en in een pleeggezin terecht gekomen met de naam Michiel Kamphuis.
Toen Ellen op zoek was naar een huis zag ze Lijsterlaan 11 te koop staan. Dat is hetzelfde huis als zij vroeger in heeft gewoond. Ze heeft het huis gekocht.
Ze had spullen nodig voor de tuin en is naar Intratuin gegaan. Daar zat Bas achter de kassa, hij heeft vroeger bij haar ouders op het kantoor gewerkt, en hij herkend haar. Hij biedt aan het te komen brengen en dat is het begin van een nieuwe vriendschap tussen die twee.
Als ze zwanger is gebeurt er op een gegeven moment dit:
Ik zet mijn glas weg. Ik knip het licht uit. En dan ineens snerpt er een scheurende pijn door mijn onderlichaam. Het is alsof ik met een mes wordt opengereten. Secondenlang kan ik me niet bewegen. Mijn vingers krampen rond de rugleuning van mijn stoel. Ik zie mijn knokkels wit worden. En dan voel ik bloed langs de binnenkant van mijn benen lopen.
Vanaf dat moment mag ze zich niet meer bewegen en moet op bed blijven liggen. Ze krijgt hulp in huis. Die hulp heet Lucia en heeft ook nog een drie dochters die nu ook bij haar in huis wonen. Niemand mag weten dat zij daar zijn, want ze komen uit het blijf-van-mijn-lijfhuis. Daar heeft Ellen op zich wel een beetje moeite mee want op een gegeven moment belt Bas op die een beetje bezorgd over haar is en dan moet ze tegen hem liegen.
In het begin zijn Lucia en Ellen héél erg afstandelijk tegenover elkaar en ze katten elkaar ook vaak af. Want Ellen snapt niet dat Lucia weer telkens naar haar man terug gaat en Lucia vindt dat Ellen niets te zeuren heeft, want ze heeft een groot huis en heeft waarschijnlijk ook genoeg geld.
Als Lucia weer uit het huis weg kan heeft ze toch besloten om van haar man te scheiden en zijn Ellen en Lucia aardiger tegen elkaar gaan doen.
Als Ellen al die tijd op bed ligt, heeft ze veel tijd om na te denken en om haar geheugen weer een beetje terug te krijgen, want na die afgrijselijke gebeurtenis is ze een hoop vergeten.
Zo komt ze erachter hoe ze haar ouders en haar broer, zus en zusje is kwijtgeraakt. Op een gegeven moment komt Ellen thuis, ze heeft haar hond Orson uitgelaten op het strand. Als ze thuis komt ziet ze dit: In de keuken drong niet meteen tot me door wat er met Billie en Kester aan de hand was, schuin in hun stoelen hangend, met die zakken over hun hoofd. Ik dacht aan een spelletje. Toen zag ik Sophies voetjes uit een vuilniszak op het aanrecht steken. Onder de tafel, waarop nog één onaangeroerd schoteltje pillen stond, hoestte Carlos in zijn plastic zak. Margje had haar kinderen willen beschermen, ze dacht bij zichzelf, nu hun zielen nog rein zijn moeten we ze redden.
Als Ellen af wil rekenen met het verleden gaat ze naar de kelder. Dan herinnert ze zich iets wat al die tijd een zwart gat is geweest. Nadat ze haar broer en zus had gezien was ze in angst naar de kelder gerend, eenmaal binnen had ze de sleutel aan de binnenkant omgedraaid. Toen ze in de kelder zat probeerde ze de deur weer open te krijgen en ze wrikte in het slot. Wat ze ook probeerde het wilde niet open. Ze dacht dat Kester en Billie nu ginnegappend boven zaten en dat dat met die plastic zakken een geintje was geweest. Maar toen dacht ze waarom zijn ze niet naar me op zoek? Alles boven was stil. Zouden ze allemaal al slapen?
Nu beginnen alle stukjes op z'n plaats te vallen, haar moeder was haar gewoon vergeten. Ze had te veel aan haar hoofd. Hoe kon je een gezin tegelijkertijd om het leven brengen? Eerst Billie en Kester, daarna Carlos en Sophie en dan nog Frits en zijzelf.
In haar paniek en opwinding heeft mijn moeder me niet gemist. Mijn bestaan was haar eenvoudig ontschoten. Als ze ook maar één tel had kunnen pauzeren om te denken: ELLEN!, dan had ik dat drie kilometer verderop, op het stille strand, gevoeld of misschien zelfs gehoord. Maar mijn moeder was mij vergeten.
Tijd & Ruimte
TIJD
Het verhaal is chronologisch verteld, met voortdurend allerlei flashbacks, eigenlijk bestaat het verhaal uit flashbacks. Die elkaar wel chronologisch opvolgen. Het verhaal begint als Ellen ongeveer twaalf jaar is en eindigt als ze haar kind bijna gaat krijgen en ze ongeveer 37 jaar is.
RUIMTE
Het boek speelt zich af in het huis waar Ellen is opgegroeid en nu, als ze 37 jaar is, aan het herstellen is. Ook speelt het kindertehuis een grote rol.
Vertel situatie
Het boek is verteld vanuit de ik-verteller, namelijk Ellen. Af en toe gaat het over naar het gezichtsput van een ander persoon en verandert de verteller in een verborgen verteller.
Het boek speelt zich af in het huis waar Ellen is opgegroeid en nu, als ze 37 jaar is, aan het herstellen is. Ook speelt het kindertehuis een grote rol.
Het boek is wanhopig en vol pijn en verdriet, die sfeer spreekt er duidelijk uit. Ellen draagt haar hele leven al een grote pijn en onzekerheid met zich mee. Ze luistert naar `de geesten' van haar broer en zus; Kester en Billie. Zij spoken rond in haar geest en geven haar de schuld van hun dood. Ellen mag alleen doen wat zij hen zeggen en niet voor zichzelf leven, omdat dan Kester en Billie echt zullen sterven. Uiteindelijk laat Ellen deze familieleden wel los, om weer echt verder te kunnen leven.
Personages
De hoofdpersoon is Ellen en natuurlijk haar familie. Zij worden allen round gekarakteriseerd. Een belangrijke bijrol is die van Bas. Een vroegere werknemer van haar vader, die als persoon uit het verleden ineens opduikt en haar ongevraagd antwoorden geeft op vragen over het verleden. Hij steunt haar, zonder dat ze het doorheeft. Ellen als twaalfjarige vindt het erg belangrijk hoe iemand heet. Je geeft iemand niet een naam, maar die naam heeft iemand allang en je noemt iemand alleen maar bij die naam. De naam bepaalt hoe iemand is, vandaar dat ze haar broertje, die Michiel heet, Carlos noemt en haar zusje de, volgens haar, lelijke naam Ida geeft. Haar eigen kind wil ze Ida noemen, omdat ze haar kind als een soort inruilbaby ziet, waarmee ze haar kleine zusje als het ware weer kan laten leven.
- Margje: Margje is de moeder van Ellen. Na de geboorte van haar vijfde kind, Ida, draait ze volkomen door. Ze is overbezorgd en laat zich volkomen leiden door Gods wil.
- Frits: Frits kan het maar moeilijk verkroppen dat Margje zo raar bezig is. Hij denkt dat het wel weer over gaat. Hij wordt er zo gek van, dat hij uiteindelijk maar besluit dat hij op de bank gaat slapen.
- Sybille: Sybille (ook wel Billie genoemd) is een echte tiener. Ze is best dwars en leert haar jongere zusje roken en dat soort dingen.
- Ida: Ida is in het boek maar een baby, verder is er niet veel over haar bekend.
- Kester: Kester is de oudere broer van Ellen, over zijn karakter is niet zo veel bekend.
- Carlos: Carlos is samen met Ellen de enige die het drama hebben overleefd. Hij gaat samen met Ellen naar "de eenhoorn" en wordt geadopteerd.
- Bas: Bas werkte vroeger in het bedrijf van de ouders van Ellen. Na vijfentwintig jaar komt hij Ellen weer tegen. Hij komt daarna regelmatig bij haar over de vloer.
- Thijs: Ellen was getrouwd met Thijs. Ze bedroog hem keer op keer en ze zijn uiteindelijk gescheiden. Hij komt nog een keer bij haar langs om post van haar te bezorgen, die bij hem was bezorgd.
- Lucia: Lucia woont bij Ellen in huis in de tijd dat Ellen plat moest blijven liggen. Zij en Ellen konden het niet zo goed met elkaar vinden.
- Marlies en Gerda: Marlies en Gerda waren haar vriendinnen in het tehuis. Hun vriendschap liep stuk, omdat Ellen zich veel terugtrok en zich steeds minder met hen bemoeide.
- Sjaak en Marti: Dat waren de begeleiders uit het tehuis
- Orson (de hond): De hond redt Ellen in feite van de dood. Als haar familie overlijdt, is zij aan het wandelen met de hond.
Thematiek
Thema:
Het thema is rouwverwerking en de vraag of iemand die haar hele familie heeft zien sterven überhaupt wel verder kan met het leven en haar verdriet kan verwerken.
Motieven:
Angst, eenzaamheid, vragen, schuld, onzekerheid.
Boekbeschrijving & Titel
De titel van het boek kun je op twee manieren uitleggen:
De eerste manier is dat het hart van Ellen na de afgrijselijke gebeurtenis van steen is geworden.
Literatuur geschiedenis
De stijl van dit boek is heel pakkend. De wanhoop en het verdriet komen duidelijk naar voren. Het boeit van begin tot eind en raakte me wel degelijk. Het is een duidelijke, meeslepende stijl zonder onnodige ingewikkelde woorden, maar ook niet te simpel. Er staan prachtige beschrijvingen in.
Het verhaal heeft een gesloten einde, omdat duidelijk wordt dat Ellen nu heeft gekozen voor het leven en de rouwverwerking of dat verder goed gaat in haar leven is echter niet duidelijk.
Renate Dorrestein is een uitzonderlijk feministische schrijfster. In 1983 debuteerde zijn met de roman `Buitenstaanders' Daarna ging het erg snel en schreef ze het ene boek na het andere. In 1993 won zij de Annie Romein Prijs. Haar boeken zijn vrolijk van toon en vaak boeiend van het eerste tot het laatste woord. Renate Dorrestein begon met bijzonder bizarre boeken, maar dat werd in de loop der jaren steeds minder. In 1995 was zij genomineerd voor de Libris Prijs en in 1996 was zij de op een na populairste auteur bij de Publieksprijs, waar zij in 1998 opnieuw voor genomineerd was. Het boekenweekgeschenk mocht zij schrijven in 1997, dat werd `Want dit is mijn lichaam'.
Home - Contact - Over - ZoekBoekverslag op uw site - Onze Boekverslagen - Boekverslag toevoegen