Boekverslag : Harry Mulisch - De Aanslag
De taal ervan is Nederlands en het aantal woorden bedraagt 2361 woorden.
De taal ervan is Nederlands en het aantal woorden bedraagt 2361 woorden.
DE AANSLAG
geschreven door Harry Mulisch
Negentiende druk april 1987
Amsterdam
Beschrijving van het boek
Motivatie van de keuze voor dit boek
Ik heb De Aanslag gekozen om te lezen voor mijn boekverslag, omdat ik al eens over de schrijver, Harry Mulisch, had gehoord. Thuis hebben wij namelijk ook een paar boeken van hem. Ook heb ik dit boek gelezen, omdat die als tip in mijn literatuurboek stond en een vriendin van mij dit boek ook ging lezen.
korte weergave van de inhoud
episode 1:1945
Anton Steenwijk woont met zijn vader, moeder en Peter, zijn broer, in januari 1945 in een wijk met vier huizen in Haarlem. Grote delen van Europa zijn dan al bevrijd, maar Nederland nog niet. Op een avond wordt voor het huis van de buren, die aan de rechterkant, Fake Ploeg een politieagent, die er van werd verdacht met de Duitsers met samen te werken, doodgeschoten. De buren, meneer Korteweg en zijn dochter Karin, legden toen het lijk voor het huis van de familie Steenwijk neer. Als de
politie aankomt, worden de vader, moeder en broer van Anton doodgeschoten en hun huis steken ze in de brand. De Duitsers schieten daar dan ook nog gijzelaars van hen dood. Anton wordt meegenomen en brengt de nacht door in een politiecel. Daar zit op dat moment ook een vrouw in de cel, die hem troost. De volgende dag wordt Anton naar het Ortskommandantur gebracht en moet bij zijn oom en tante in Amsterdam, die zelf geen kinderen hebben, gaan wonen.
episode 2: 1952
Anton wordt opgevoed door zijn oom en tante. Hij gaat medicijnen studeren. Op een feestje komt hij weer voor het eerst in 7 jaar in Haarlem. Door een opmerking over de oorlog in Korea wordt Anton weer aan de aanslag herinnerd. Anton gaat dan weg en loopt dan een stuk door Haarlem tot de wijk waar zijn huis stond. Als hij langs de plek loopt waar zijn huis stond, ziet een vroegere buurvrouw, mevrouw Beumer hem. Mevrouw Beumer komt naar hem toe en vraagt hem binnen te komen. Binnen beginnen ze over de gebeurtenissen, die vlak na de oorlog zijn gebeurd, te praten. Anton komt dan te weten dat er een monument is opgericht voor de slachtoffers, die in die wijk vermoord zijn. Hij loopt er langs en ziet de namen van zijn ouders erbij staan. Als hij naar huis gaat denkt hij bij zichzelf dat hij nooit naar Haarlem toe had moeten gaan en dat hij dit ook zeker niet meer zal doen.
episode 3: 1956
Na zijn kandidaatsexamen gaat Anton op kamers wonen in de binnenstad van Amsterdam.
In 1956 vallen de Russen Hongarije binnen. Dagenlang is het rumoerig rond het hoofdkwartier van de C.P.N in Amsterdam (het gebouw Felix Meritis). Tijdens een relletje ontmoet Anton in het portiek van zijn huis Fake Ploeg jr., de zoon van die vermoorde politieagent, die een kei in zijn hand heeft. Op de kamer van Anton ontwikkelt zich een heftig gesprek. Omdat zijn vader in de oorlog fout was heeft Fake niet kunnen studeren. Hij werkt nu in een zaak voor huishoudelijke artikelen. Anton verwijt Fake dat het de vrienden van zijn vader waren, die Antons familie hebben uitgeroeid. Fake wordt woedend en verbrijzelt de spiegel met zijn kei. Kort daarop ontploft de oliekachel, waardoor de kamer vol roet komt. (Dat is vergelijkbaar met de eerste episode waarin de Duitsers de ramen van Antons huis ingooien en het huis in brand steken).
episode 4: 1966 Anton is nu drieëndertig. Hij heeft zijn artsenexamen gehaald en is in een groter huis gaan wonen. Hij werkt in een ziekenhuis als assistent-anesthesist. Hij is sinds 1961 getrouwd met Saskia en heeft een dochtertje van vier, Sandra. Anton wordt weer aan de aanslag herinnerd op de begrafenis van een journalist, een vriend van zijn schoonvader. Als hij na de begrafenis met Saskia, Sandra en zijn schoonvader naar een café gaat, hoort hij de man links van hem zeggen:'Ik schoot eerst in zij rug, toen een keer in z'n schouder en in z'n buik, terwijl ik hem voorbij fietste.' Anton hoort dan in gedachte de vijf schoten. Het zijn de vijf schoten waar Fake Ploeg mee vermoord zijn. Hij zegt er iets over tegen de man die lijkwit wordt. De man, Cor Takes, en Anton gaan zitten praten en hij hoort voor het eerst in 21 jaar iets over de vrouw waarmee hij die nacht van de aanslag in de cel heeft gezeten. Zij blijkt Truus Koster te heten en was de vriendin van Cor Takes. Deze heeft een foto van haar en geeft Anton zijn adres.
Anton wil eerst niet langsgaan bij Cor Takes, maar hij doet het later toch. Als hij haar foto ziet weet hij, waarom hij met Saskia getrouwd is: zij heeft in haar ogen dezelfde blik als Truus Koster.
episode 5: 1981 Het is vijftien jaar verder. Anton is in een ander ziekenhuis gaan werken, waar hij meer verdient. Hij heeft vier huizen. In 1967 is hij gescheiden van Saskia, en in '68 getrouwd met Liesbeth. Een jaar later wordt er een zoon, Peter, geboren.
Anton gaat met Sandra, als zij zestien is naar Haarlem. Bij het monument ziet hij onder de namen van zijn ouders ook de naam J. Takes staan, de broer van Cor Takes, die bij de doodgeschoten gijzelaars hoorde. Daarna gaan ze naar de erebegraafplaats in de duinen, waar Truus Koster begraven ligt. Het boek eindigt met een grote demonstratie tegen atoomwapens in 1981. Anton wordt eerst gedwongen er ook aan mee te doen, maar hij gaat steeds vrijwilliger meelopen. In de demonstratie ontmoet hij Karin Korteweg, zijn buurmeisje uit Haarlem. Ook met haar praat hij over de aanslag. Karin en haar vader blijken Fake Ploeg bij Steenwijk op de stoep gelegd te hebben, omdat Korteweg bang was voor hagedissen, die hij met moeite gedurende de oorlog in leven gehouden had. Als Anton vraagt waarom ze Ploeg niet bij de andere buren gelegd hebben, zegt Karin, dat zij dat ook wilde doen, maar dat haar vader had gezegd dat daar al sinds 1943 Joden ondergedoken zaten. Nu weet Anton wat er allemaal gebeurd rond de aanslag. Hij laat Karin hulpeloos achter en wordt opgenomen in de stroom demonstranten. Samen met zijn zoon Peter loopt hij verder
De uitgewerkte persoonlijke reactie
Het boek ging er dus over dat na de bevrijding de Tweede Wereldoorlog niet voor iedereen afgelopen is en dat heel lang kan duren voor dat het echt over is. Dat vond ik heel mooi aan dit boek. Ik had van het boek niet verwacht dat het hier over ging . Ik dacht dat er een aanslag zou worden gepleegd op iets in de jaren ‘6o. Het boek is dus anders dan ik dacht, maar wel veel leuker. Ik vond het onderwerp, na de oorlog, ook heel boeiend. Wat er in de oorlog is gebeurd denk je met geschiedenis wel eens aan , maar aan de gevolgen die mensen er later nog aan overhouden denk je toch minder. Je ziet bijvoorbeeld ook wel eens een film van wat er in de oorlog gebeurd is, maar meestal niet de gevolgen die er jaren later nog zijn voor die mensen die de oorlog meegemaakt hebben. Dat vond ik ook heel goed aan dit boek.
In het boek vond ik de belangrijkste gebeurtenis, die er gebeurd is, die aanslag op de politieagent Ploeg en wat er daardoor allemaal gebeurt. Het is ook heel goed geschreven dat stuk. Als je bij dat stuk bent wil je snel doorlezen, je wilt weten wat er verder gaat gebeuren. Het is ook allemaal heel geloofwaardig, het zou echt gebeurd kunnen zijn. De gebeurtenissen die verder in het boek staan, die staan ook zo goed beschreven. Het boek wordt daardoor spannend. In een film zijn misschien ook wel van die stukjes, maar die zijn minder goed verteld. In het boek moet je ook zelf verbanden leggen tussen bepaalde gebeurtenissen en dat maakt het boek ook weer heel leuk.
Ik vind de hoofdpersoon nu niet bepaald mijn held. Het is wel heel raar hoe hij dingen volgens zijn belevenissen meemaakt. Als hij bijvoorbeeld naar het politiebureau wordt gebracht, ziet dat als een grote belevenis en hij denkt er dan niet aan wat er met zijn ouders en broer is gebeurd. De personen in dit boek zijn soms wel raar. Ik denk niet dat je je ook goed in die personen kan verplaatsen als het die tijd na de oorlog is, want de jongeren van nu hebben de oorlog niet meegemaakt. Af en toe dacht ik wel eens dat ik iets uit het boek kon voorspellen, maar dan had ik het helemaal fout.
Af en toe was de opbouw van het boek wel ingewikkeld, want het boek bestond uit verschillende episodes en tussen sommigen zat dan heel veel jaar. Dat was bijvoorbeeld tussen de vierde en de vijfde episode, daar zat ongeveer vijftien jaar tussen. Aan de andere kant maakt dat het boek natuurlijk ook weer leuk. Dan ga je er over nadenken wat het verband tussen de verschillende episodes is. Het slot is ook heel duidelijk, want aan het eind van het boek zijn alle open plekken ingevuld. Dat vind ik wel goed, want ik houdt niet van boeken met een open plek aan het eind. Ik wil altijd graag weten hoe het boek afloopt.
Het taalgebruik in dit boek is af en toe wel ingewikkeld. Zo kwam er af en toe een bladzijde die een beetje over politiek ging. Daar stonden dan hele moeilijke woorden in, maar daar heb ik gewoon een beetje overheen gelezen. In de rest van het boek stonden niet zo veel moeilijke woorden, dus dat was wel makkelijk te lezen. Alleen als de hoofdpersoon, Anton, wat ouder wordt in het boek, begint hij moeilijkere woorden te gebruiken, maar die snapte ik allemaal.
Ik vind dit dus een goed boek, die op een hele leuke manier is geschreven.
Verdiepingsopdracht
Ik had dus verwacht van dit boek dat het over een aanslag in de jaren ’60 ging. Die verwachting kwam dus niet uit. Ik had van dit boek ook verwacht dat die een stuk minder leuk zou zijn. Die verwachting is dus (gelukkig) ook niet uitgekomen. Ik had van dit boek sowieso een heel ander verhaal verwacht. Mijn verwachtingen over dit boek zijn dus helemaal niet uitgekomen. Behalve dan dat er een aanslag gepleegd is, maar dat er een aanslag zou gebeuren kon je al wel zien aan de titel.
Dit boek bevat ook veel open plekken. Je weet bijvoorbeeld niet wat de titel van het boek met het verhaal te maken heeft. Ook doordat er vijf episodes zijn krijg je veel open plekken, want je weet niet wat er in die tussentijd gebeurt is. Over die aanslag zelf, die in het begin van het boek is, wordt pas de laatste open plek daarvan aan het eind van het boek ingevuld. Dat is als de buren van Anton het lijk van Ploeg (de politieagent) voor hun deur neerliggen. Aan het eind van het boek wordt die open plek pas ingevuld. Die buren van Anton hadden het lijk voor hun huis neergelegd, omdat in het huis van de andere buren Joden ondergedoken zaten. Die andere open plekken die ontstaan door die aanslag worden in de loop van het boek ingevuld. Aan het eind van het boek zijn er geen open plekken meer. Het boek heeft dus een gesloten einde.
Er is dus eigenlijk een spanningsboog over het hele boek, doordat die ene open plek pas aan het eind ingevuld van het boek wordt ingevuld en die open plek is al aan het begin van het boek ontstaan.
De manipulatietechnieken die in dit boek staan, zijn dus eigenlijk die tijd tussen die episodes. Door die episodes moet je gaan nadenken over het boek en krijg je vragen, daardoor wordt de spanning ook weer verhoogd.
Het einde van dit boek is dus, zoals ik al eerder heb geschreven, een gesloten einde. Het einde wat de schrijver had bedacht vond ik wel goed en ook wel leuk.
Het boek De Aanslag is literatuur, want het stond in de literatuurlijst van mijn opdrachtenboek en het is ook non-fictie, het zou echt gebeurd kunnen zijn.
Evaluatie
Het eindoordeel over dit boek is dus positief. Het boek is veel beter dan ik verwacht had. Dat komt doordat er dingen gebeuren die je niet verwacht en het is ook spannend. Af en toe zit er ook nog een stukje humor in dit boek en dat vind ik ook wel goed.
Mijn mening over dit boek is na de verdiepingsopdracht zelfs nog beter geworden. Als je er over na gaat denken wordt dit boek nog weer beter. Over de beschrijving van het boek ben ik niet helemaal tevreden. Ik schrijf het altijd een beetje warrig.
Ik vind zelf dat ik de verdiepingsopdracht goed gemaakt heb, want voor mij is daardoor het boek nog duidelijker geworden dan het was. Ik snap nu de opbouw van het boek ook iets beter. Ik denk dat die verdiepingsopdracht daar ook voor bedoeld was.
Het lezen van het boek vond ik niet zo moeilijk, want er stonden niet te veel moeilijke woorden in en ik kan ook wel snel lezen.
De proloog was wel een beetje onduidelijk, want daar wordt de wijk waarin Anton met zijn familie woont beschreven. Dat was eerst wel een beetje onduidelijk om te lezen.
Het uitwerken van die verdiepingsopdracht vond ik niet zo moeilijk, want met die vragen die in mijn boek stonden kon je dat makkelijk maken. Het uitwerken was alleen veel werk.
Af en toe was de verdiepingsopdracht wel een beetje onduidelijk, want dan had ik allang opgeschreven dat het boek een gesloten einde had en dan kwam later de vraag of het boek een open of gesloten einde had.
Ik had niet genoeg kennis uit het informatieboek voor de verdiepingsopdracht, want ik moest een paar begrippen opzoeken om te kijken wat dat was.
Ik denk dat ik de volgende keer eerder aan deze opdracht en het lezen van het boek begin, want ik was er een beetje laat mee begonnen. Toen ik het boek uit had moest ik het verslag best wel snel maken.
Home - Contact - Over - ZoekBoekverslag op uw site - Onze Boekverslagen - Boekverslag toevoegen