Boekverslag : Friedrich Durrenmatt - Der Verdacht
De taal ervan is Nederlands en het aantal woorden bedraagt 2293 woorden.
De taal ervan is Nederlands en het aantal woorden bedraagt 2293 woorden.
Primaire Informatie.
Titel : Der Verdacht.
Auteur : Friedrich Dürrenmatt.
Uitgeverij : Fischer.
Jaar van uitgave : 1955.
Aantal bladzijden : 120.
Aantal hoofdstukken : 16.
Genre : Roman.
Titelverklaring.
De titel Der Verdacht is niet moeilijk te verklaren. Emmenberger wordt er door Hungertobel en Bärlach van verdacht dat hij een en dezelfde arts is die in een concentratiekamp mensen opereerde en folterde zonder narcose, zodat zij als tegenprestatie dan weg mochten uit het kamp.
Achtergronden.
Friedrich Dürrenmatt werd op 5 Januari 1921 in Konolfingen bij Bern geboren. Hij was de zoon van een protestantse dominee. Zijn grootvader, Ulrich Dürrenmatt was een bekende politicus en een bekend komediant. Hij heeft de Berner Vokszeitung opgericht. Na zijn schoottijd in bern studeerde Dürrenmatt in Zurich en Bern Literatuur, filosofie en natuurwetenschappen. Hij was evenals zijn grootvader actief in het kabinet. Hij twijfelde tussen de loopbaan van een schilder en tussen de loopbaan van een schrijver. Zijn talent als schrijver was veel groter. Hij hield van zijn werk als theaterauteur en leider. Voor Dürrenmatt was het theater een verbinding tussen kunst en schrijven. In 1947 trouwde hij en in 1952 trok hij met zijn familie naar Neuchatel. Dürrenmatt was een satirische schrijver. Voor zijn werk heeft hij talrijke prijzen, eredoctoraten en literatuurprijzen ontvangen.
Samenvatting.
Eind 1948 ligt Bärlach (‘der Alte’) in een ziekenhuis waar hij geopereerd wordt. Hij heeft een oud nummer van Life ingezien en in een van die nummers heeft hij de geschiedenis van een arts in SS Stutthof gelezen wat hem niet onberoerd heeft gelaten. Als zijn arts (Hungertobel) de afbeelding van de arts ziet schrikt hij. De man op de afbeelding heet Nehle, maar hij lijkt op een man die lijkt op de chef van een privé-kliniek in Zwitserland is genaamd Emmenberger. Hungertobel vindt het moeilijk zijn vermoedens uit te spreken, dat Nehle Emmenberger zou kunnen zijn. Op de afbeelding is maar een klein deel van het gezicht te zien, maar een lidteken over de slaap ziet hij goed. Hungertobel heeft het moeilijk met deze discussie en vraagt Bärlach of hij de hele geschiedenis niet vergeten kan.
De volgende ochtend gaat het veel beter met der Alte. Hungertobel brengt hem enkele medische tijdschriften, waarmee hij bewijzen wil dat Emmenberger in Santiago (Chile) was; hij heeft daar zelfs gepubliceerd. Zelfs der Alte moet toegeven dat zijn stijl in de Zwitserse tijdschriften anders is dan zijn normale stijl.
Lutz (de Chef van Bärlach) bezoekt Bärlach in het ziekenhuis om hem mede te delen dat zijn tijd bij de politie voorbij is. Hij wordt gepensioneerd en wordt opgevolgd door Röthiisberger, die het geld ook nog goed gebruiken kan, omdat hij 5 kinderen heeft. Hij vraagt Lutz toch nog iets te doen voor hem, nl. om navraag te doen naar Nehle. De chauffeur van der Alte komt ook nog even naar boven om afscheid te nemen en hem vraagt der Alte om naar een Joodse antiquair te gaan en hem te vragen "Gullivers Travels" naar Salem te sturen.
Hungertobel vertelt over een tocht die hij met een aantal medische studenten gemaakt heeft, waaronder Emmenberger. Ze hebben in een hut overnacht (wat hen vooraf aangeraden was) en in deze hut is een jongen zodat van de ladder gevallen dat hij zeer zwaar gewond geraakt is. Niemand durfde eigenlijk iets te doen, behalve dan bloed stelpen. Emmenberger durfde de reddende snede in de keel van de jongen te zetten (zonder narcose uiteraard!): koniotomie. Volgens Hungertobel gingen de ogen van Emmenberger zeer fel schitteren toen hij het mes in de jongen zette en volgens hem is hij de enige die dat destijds opgemerkt heeft. Emmenberger is afgestudeerd doch heeft nooit een eigen praktijk gehad. Wel veel waarnemingen gedaan. Hij was ook op tal van andere gebieden bekwaam. Hij werd echter steeds eenzamer en onaangenamer. In Santiago veranderde dat, doch terug in Zwitserland werd hij weer snel de oude. Hungertobel had eigenlijk nooit begrepen waarom de jongen Emmenberger niet bedankt had, hij had de ingreep weliswaar zonder narcose gedaan, maar wel zijn leven gered.
De Jood (Feiterbach) heeft Gulliver naar het ziekenhuis gestuurd. De enorme Jood stond ‘s nachts voor het raam van Bärlach en kwam, na de rolluiken voorzichtig te hebben geopend, ook binnen. Deze Jood was in de oorlog helemaal verminkt. Gulliver is officieel dood (hij heeft zijn eigen overlijdensakte gezien) en bestaat dus niet meer. Hij weet veel van Nehle. Ook hem heeft Nehle zonder narcose geopereerd. Waarom geeft iemand zomaar toestemming: de eeuwige belofte om uit het kamp te komen. Gulliver heeft de foto van Nehle naar "Life"gestuurd. Het verhaal gaat dat Nehle daarna op een armoedige
hotelkamer in Hamburg zelfmoord gepleegd heeft. Tijdens het verhaal moet Gulliver wodka (veel!) drinken, daar hij hier anders niet over kan praten, Bärlach drinkt mee en eigenlijk bevalt hem dat wel goed. Pas tegen de ochtend verlaat Gulliver (volledig bezopen) de kamer van der Alte weer op dezelfde wijze als hij binnengekomen is. Wanneer Gulliver in Bern is, woont hij bij Feiterbach. Dan heeft Feiterbach was geld en plaatst een advertentie voor zijn waren. Bärlach weet dan dat Gulliver in Bern is.
Het kan zijn dat Emmenberger en Nehle elkaar gekend hebben en de namen opzettelijk gewisseld hebben. Het kan uiteraard ook zo zijn dat ze elkaar helemaal niet kennen. Het rare blijft wel het lidteken op zijn voorhoofd en het lidteken van een brandwond aan de binnenzijde van een arm. Als het toch Emmenberger is, staat er een duivel aan het hoofd van Sonnenstein, een privé-kliniek in Zwiterland voor zeer rijke mensen. Bärlach besluit, in overleg met Hungertobel, zich de volgende dag in Sonnenstein te laten opnemen.
Fortschig, een aan lager wal geraakte schrijver, brengt Bärlach een bezoek. Fortschig maakt zich over alles druk en wel met name over de verkeerspolitie in Bern. Bärlach heeft een stuk geschreven dat hij via het krantje van Fortschig naar alle ziekenhuizen wil sturen. Fortschig moet het wel zogenaamd geschreven hebben. Normaal komt het krantje in een oplage van 45 uit (1 5 mensen hebben een abonnement), maar nu moet dat in een oplage van 300. Bärlach betaalt alles en verzoekt Fortschig om, zodra het krantje uit is, naar Parijs te gaan, waar hij minder snel te vinden is. Geld en ticket kan hij bij de notaris
van Bärlach ophalen. Hungertobel rijdt Bärlach naar Zürich en maakt zichzelf verwijten dat hij het zover heeft laten komen. Hij had nooit moeten toegeven. Bärlach is ook niet helemaal gerust en zit filosoferend, moe en ziek achterin de auto.
Eenmaal bij Sonnenstein aangekomen gaat Hungertobel naar binnen. Bärlach blijft buiten in de auto wachten. Hij ziet aan de buitenkant van het gebouw, bij een raam, een dwerg met een afschuwelijk verminkt gezicht. Dit maakt een afschuwelijke indruk op hem. Bärlach wordt als "Kramer"geregistreerd, een Auslandschweizer. Hij vraagt meteen of men hier ook een dwerg binnen de muren heeft. Dat wordt ontkend.
Door het gebruik van een bepaald, typisch Berns woord, moet Bärlach constateren dat het Emmenberger en niet Nehle is. Nehle kwam uit Berlijn en had dit woord niet echt kunnen weten. Emmenberger zegt dat hij Bärlach zal onderzoeken. Dit gebeurt echter niet, men tast elkaar af, een soort vriendelijk kruisverhoor. Bärlach zegt dat hij eigenlijk in Zwitserland is om een oorlogsmisdadiger op te sporen. Zijn ziekte heeft deze activiteiten stil gelegd. Voorts laat hij nog weten dat degene die het betreft, het weet en kapot zal gaan aan de angst.
Bärlach bekijkt zijn kamer onder het toeziend oog van zuster Kläri, die hem mededeelt dat hij op een " Sterbezimmer" ligt. Niemand verlaat Abteilung 3 levend. Zuster Kläri vertelt hem enthousiast dat zij een boekje heeft geschreven over sterven en geeft dat aan Bärlach. Dat moet hij ook maar eens lezen. Op zijn vraag aan zuster Kläri of zij ook een dwerg in huis hebben, wordt bevestigend geantwoord. Een van de schilderijen bevalt hem niet en hij vraagt of hij een ander schilderij kan krijgen. Dat kan. Het is inmiddels Nieuwjaar geworden.
De volgende ochtend (in werkelijkheid 5 dagen later, hij is nl. platgespoten) komt Doktor Marlok binnen en geeft zichzelf in aanwezigheid van Bärlach een spuit (Morfine). "Dat heeft men nodig in deze wereld." Marlok zegt Bärlach dat men weet wie hij is, omdat in de krant heeft gestaan dat hij met pensioen is gegaan. Dan komt Bärlach erachter dat er 5 kostbare dagen verloren zijn gegaan. Hij denkt met schrik aan Fortschig en hoopt dat alles zo gelopen is als afgesproken is. Marlok weet wat Emmenberger gedaan heeft. In de oorlog is ze, om het vege lijf te redden, de geliefde van Emmenberger geworden en is dat nog steeds. Marlok weet ook dat Emmenberger Nehle zonder narcose heeft geopereerd. Emmenberger was inderdaad onder de naam Nehle in Stutthof aan het "werk". Marlok maakt Bärlach duidelijk dat hij van haar niets hoeft te verwachten: die Menschen sind ihr egal, Emmenberger auch, obwohl sic seine Geliebte ist. Marlok vertelt Bärlach hoe het in Sonnenstein toegaat. Dat Emmenberger nog steeds op dezelfde wijze handelt als destijds in Studio (zonder narcose etc.).
Bärlach heeft inmiddels zijn door hem uitgekozen schilderij gekregen. Zuster Kiäri vertelt hem dat Emmenberger wel veranderd is sinds Stuffhof. Toen had hij uit haat gedood nu uit liefde. Barlach is verbaasd. Klari maakt het niet veel uit. Zij dringt er bij hem op aan dat hij haar boek over sterven moet lezen.
Bärlach leest het stuk in de -Apfeischuss- en hoopt dat Fortschig op tijd het land heeft kunnen verlaten en veilig in Parijs zit. Onder het artikel ziet hij echter: Fortschig V . Dood op het toilet gevonden. Hoe dat is gebeurd is een raadsel, omdat het toilet afgesloten was en niemand op andere wijze het toilet binnen kon komen. Alleen een klein liftschachtvenster in het toilet. Dan denkt Bärlach plotseling aan de dwerg en schreeuwt het uit: Emmenberger, die in de deuropening staat, bevestigt dat het de dwerg geweest is. Fortschig had nl. op de avond dat hij eigenlijk al weg had moeten zijn, een etentje georganiseerd en zich helemaal lam gezopen. Met een tik op zijn kop door het venster heeft de dwerg een eind aan zijn leven gemaakt.
‘s Ochtends deelt Emmenberger Bärlach mede dat hij hem 's avonds (7 uur) zal opereren, Bärlach dus V. Rond 7 uur. En als er wat tussen zou komen, zou hij over een jaar aan kanker overlijden. Emmenberger heeft zelf het lidteken en de brandwond bij Nehle aangebracht. Emmenberger heeft Nehle in Hamburg gedwongen de capsule in te nemen. Emmenberger vertelt dat hij de dwerg uit Stutthof meegenomen heeft. Voorts dat Hungertobel uit Bern naar Zürich komt met de dwerg achterin de auto. Hier schrikt Bärlach heel erg van en realiseert zich dat hij hier niets aan kan doen. Emmenberger en Bärlach filosoferen op min of meer vriendelijke wijze over alles en nog wat, doch voornamelijk over dood, leven, geloven. De klok tikt verder. Bärlach wordt naarmate de tijd verstrijkt panisch. Probeert zich om te draaien in bed, valt eruit en kan niet meer in bed terugkomen. Blijft bij de deur liggen.
Bärlach hoort op een gegeven ogenblik iemand een kinderliedje zingen. In het donker kan hij niet zien wie het is. Emmenberger is het niet, ineens ziet hij dat het Gulliver is. Gulliver tilt hem op en draagt hem terug naar bed. Gulliver heeft het hoe en waar van Bärlach in de gaten gehouden. Gulliver deelt hem mede dat Hungertobel staat te wachten om hem naar Salem terug te rijden. De dwerg en Gulliver kennen elkaar ook uit Stutthof en de dwerg is zeer gesteld op Gulliver. Gulliver heeft Emmenberger op dezelfde wijze gedood als Emmenberger Nehle gedood heeft: een capsule in zijn mond geperst. Gulliver en de dwerg verdwijnen, omdat er elders in de wereld ook nog dingen gedaan moeten worden.
Personages.
De hoofdpersonen in het boek zijn Bärlach en Nehle/Emmenberger. Bärlach een gepensioneerde politiecommissaris en Nehle de arts ervan wordt verdacht verschrikkelijke misdaden te hebben gepleegd. Zij staan tegenover elkaar als tegenstanders. Hungertobel is daar slechts een bijstander bij die zijn vermoedens heeft geuit. Gulliver is een jood die ook door Nehle in het concentratiekamp is geopereerd. Hij is dus erg gretig om wraak te nemen als het vermoeden van de arts en de politiecommissaris waar blijkt te zijn. De zuster Klari is een personage dat niet zo’n grote rol speelt. Zij is het met Nehle’s handelswijze eens zij denkt dat hij tegenwoordig alleen nog maar uit liefde moordt terwijl hij dit vroeger alleen maar uit haat deed.
Motieven.
De motieven in dit boek zijn de volgende het achterhalen van de waarheid. En op een zekere hoogte ook het nemen van wraak, omdat Nehle een hoop joden verschrikkelijke dingen aangedaan heeft.
Chronologie.
Het verhaal begint in Bärlachs heden. Hij hoort dingen die Hungertobel zich uit het verleden herinnert en ook dingen die Gulliver zich uit het verleden herinnert. Het verhaal bevat dus enige flashbacks van de personages die de hoofdpersoon Bärlach wil helpen met het oplossen van het mysterie.
Eigen mening.
Ik vond het wel moeilijk om door het begin van dit boek heen te komen. Ik snapte er eigenlijk niet zoveel van. Later werd het gelukkig iets duidelijker omdat bleek dat Emmenberger en Nehle een en dezelfde persoon bleken te zijn. Ik vond het boek redelijk gemakkelijk te lezen. Het was nog wel even spannend zo net voor het einde met die tijd die voor Bärlach maar steeds verder wegtikte. Ik had eigenlijk niet meer verwacht dat Gulliver Bärlach op het laatste moment nog te hulp zou schieten. Het andere boek Das Versprechen dat ik van Dürrenmatt heb gelezen sprak mij alleen iets meer aan. Dit was naar mijn mening af en toe toch wel allemaal een beetje toevallig dat al deze omstandigheden zo samenvallen. Gulliver die Bärlach nog net op tijd kan redden. Hungertobel die toevallig die foto ziet in dat tijdschrift en ga zo nog maar even door. Dat is eigenlijk mijn enige punt van kritiek op dit boek, maar ja hetzelfde is er aan de hand in de filmwereld. Daar gebeurt ook de ene ongelofelijke gebeurtenis na de andere.
Home - Contact - Over - ZoekBoekverslag op uw site - Onze Boekverslagen - Boekverslag toevoegen