Boekverslag : Winfried Bruckner - Die Toten Engel
De taal ervan is Nederlands en het aantal woorden bedraagt 1775 woorden.

Die toten Engel



Auteur: Winfried Bruckner

Blz. : 170



Samenvatting:



Er is oorlog, alle joden worden samen opgevangen in een getto. Pavel heeft een nieuw beroep gekregen binnen het getto, hij is verantwoordelijk voor het opruimen van de lijken. Alle kamers zijn vol, ze slapen met z’n dertigen op een kamer. Doordat er zo veel kamers vol zijn veel mensen gedwongen tot het slapen op straat. Door de slecht omstandigheden verliezen veel mensen het leven aan de tyfus. Het is een kwestie van leven of dood, het stelen van elkaars eten kan je een dag langer in leven houden. Dr. Lersek is een van de mensen die in het kamp zit, hij is arts in het ziekenhuis binnen het getto. Vanuit het ziekenhuis ziet hij dat de Duitsers bezig met het isoleren van de joden. Er wordt een muur op het kamp heen gebouwd met wachttorens waar Duitsers met machinegeweren plaats nemen.

Wanneer Dr. Lersek buiten in het kamp loopt, komen er twee kinderen naar hem toe die hem vragen of ze nog ergens kunnen slapen. Lersek verwijst ze naar de school in het getto omdat hij verwacht dat er daar nog wel een plaatsje zou zijn. Lersek bouwt al gauw een goede band op met de twee kinderen genaamd Wanda en Michel Bronsky. Michel gaat wonen bij Lolek, hij past op een aantal kinderen in een kelder. Hij zorgt voor voedsel en een slaapplaats voor ze.



Wanneer lersek in het ziekenhuis bezig is komt er een meisje bij hem, ze is zwaar verzwakt en heet Patye. Ook wil hij haar onderbrengen bij Lolek. Lolek vindt dit eerst niet zo’n goed idee omdat hij haar te klein en te zwak vindt en zegt dat ze het niet zal overleven. Uiteindelijk stemt hij toch in omdat hij denkt dat hij haar toch wel kan gebruiken.



De tyfus neemt een adempauze in nu sterven er meer mensen aan honger of aan bedorven voedsel. De volgende dag komt er een Duitse wagen het getto in om kinderen te halen. Wanda speurt zich naar het ziekenhuis en verteld aan lersek dat hij moet zorgen dat er geen kinderen mee gaan met de Duitsers omdat ze er een slecht gevoel over heeft. Toch gaan er een aantal kinderen met de Duitsers mee alleen werden deze nooit meer terug gezien. In het kamp worden joden gevraagd om voor de Duitsers te komen werken, ze krijgen hier extra eten voor. De mensen die gelokt worden door het extra eten en meegaan worden nooit meer terug gezien op 1 man na. Hij keert terug en verteld dat de meeste joden al op de eerste dag gruwelijk vermoord werden, door dit verhaal melden bijna geen joden zich meer aan. De Duitsers reageren hierop, ze komen de joden uit hun huizen halen en wie niet met de Duitsers mee wil gaan wordt ter plekke geëxecuteerd.



Ook Lolek en zijn vrienden komen langzaam zonder voedsel te zitten. Ze hebben hier een oplossing voor gevonden. ’S Avonds gaat er iemand over de muur om voedsel in het dorp te gaan halen. Michel wil dit graag doen. Eerst weigert Lolek dit omdat hij hem te jong en te klein vind, maar uiteindelijk stemt hij toch in. Michel komt over de muur en haalt conserven in het dorp. Op de terugweg wordt hij betrapt door de twee Duitsers. Hij bid dat ze hem niets doen. De soldaten zien de angst die Michel voor hen heeft. De Duitsers vinden het verschrikkelijk dat zo’n jong kind bang moet zijn voor de Duitse soldaten, hierdoor besluiten ze om Michel te laten gaan. Wanneer Michel over de muur klimt wordt hij beschoten door de Duitse wachtposten, Michel heeft geluk hij komt heelhuids over de muur.



Er is weer een inval van de Duitsers, deze keer wordt iedereen uit de school in het getto meegenomen of geëxecuteerd. Zo ook een vriend van Pavel die zich op dat moment in de school bevindt. Deze vriend komt om tijdens de inval. Pavel had met hem gewed dat hij een levende koe over de muur zou brengen.



Lolek moet geopereerd worden aan zijn been, de operatie loopt vloeiend alleen is hij geïnfecteerd met de tyfus. Lolek kan dus zelf niet meer over de muur gaan om levensmiddelen te halen. Dit was inmiddels toch al te gevaarlijk geworden omdat de Duitsers hier meer wacht hielden. Wanneer Lolek in het ziekenhuis probeert te genezen van zijn ziekte komt David, een van zijn vrienden, hem vragen of het goed is als ze voedsel proberen te halen via de riolering. Lolek vindt het gevaarlijk omdat hij zelf niet mee kan maar stemt in. David, Patye en Dov gaan via het riool om het voedsel te gaan halen. Uiteindelijk doet Patye het laatste werk omdat zij de enige was die onder het prikkeldraad door kon dat boven de put gespannen was. Wanneer ze terug komt met een zak met voedsel verteld ze opgewonden dat de vrouw die haar het voedsel gaf op een engel leek. Ze had vuurrode lippen en een wit gewaad.



Michel gaat weer een keer voedsel halen, dit keer gaat hij weer via de muur. Tijdens zijn tocht naar voedsel is hij gewond geraakt aan zijn buik. Wanneer hij over de muur wil klimmen verstijfd hij boven op de muur van pijn. Michel hoort schoten en hij valt. Iedereen denkt dat Michel dood is maar tot ieders verbazing was hij alleen maar bewusteloos. Michel vertelt iedereen dat hij gered is door de heiligen.



Pavel gaat trouwen, als huwelijkscadeau wil hij een levende koe over de muur brengen. Zoals hij al eerder gewed had in een weddenschap. In alle chaos die ontstaat wanneer de koe met een auto gebracht wordt lukt het hem de koe over de muur te krijgen en hem in leven te houden.



David, Patye en Dov gaan weer via het riool voedsel halen. Ze denken er een stuk makkelijker over dan de vorige keer, en zijn dus minder voorzichtig. Wanneer ze bij de put aankomen waar ze er uit moeten en de deur open doen worden ze door Duitsers beschoten. David is op slag dood. Ook Dov en Patye worden geraakt. Dov tilt Patye terug naar het kamp het is alleen al te laat. Patye sterft in haar armen. Het laatste wat ze zei was dat ze engelen hoorde lachen. De drie vrienden worden een dag later alle drie dood gevonden in het riool. Lolek is ontroostbaar.



Lolek zit op het dak van hun verblijf. In de verte ziet hij de Duitsers aankomen> Hij is alleen te laat met het waarschuwen van de kinderen. De Duitsers halen alle kinderen uit de kelder en zette ze in een wagen. Lolek kan dit niet aanzien en roept vanaf het dak naar Michel. De Duitse soldaten bemerken hem en willen ook hem van het dak afhalen. Maar Lolek verweerd zich met twee handgranaten. Wanneer de Duitsers naar zijn zin te dicht bij komen gooit hij de eerste handgranaat, deze alleen als waarschuwing. Wanneer dit niet helpt en de Duitsers proberen door te dringen brengt hij de granaat tot ontploffing in het huis. Het hele huis gaat in de rook op, waar hij zelf ook bij om komt.



Nu komen de Duitsers ook alle Joden uit het ziekenhuis halen. Hiertussen zitten ook Pavel, Lersek en Wanda. Pavels laatste wens is dat ze zijn koe doodschieten. Dit wordt gedaan, de koe wordt geslacht.







De Duitsers voeren alle joden die ze mee hebben genomen uit het kamp naar een station. Alle joden komen hier dus weer bij elkaar en zien weer familie of vrienden. Zo ook Wanda, zij ziet haar broertje Michel. Alleen zijn ze gescheiden door een hek. Pavel en Lersek waarschuwen Wanda dat ze niet moet proberen naar Michel toe te gaan omdat de Duitsers haar tegen zullen houden. Wanda luistert niet en gaat toch. En tot ieders verbazing komt ze toch bij Michel. Ze vraagt of ze Michel pijn hebben gedaan. Waarop Michel antwoord:

“Ze kunnen mij niet pijn doen, ze kunnen jou niet pijn doen, we worden beschermd door de engelen. Als ik nu bid gebeurt er een wonder”.

Michel bid, er gebeurt alleen niets, hij denkt dat de engelen hem niet gehoord hebben omdat hij overstemd werd door een passerende trein. Hij wil het nog een keer proberen, Wanda weerhoud hem hiervan en vraag taan hem of hij wil zingen. Wanda zegt zacht in maar al gauw zingen alle Joodse kinderen mee, ze zingen over de weiden en de vlinders. De Duitse soldaten raken geëmotioneerd door het gezang en moeten veel moeite doen om hun tarnen te bedwingen.





Hoe ontwikkelt de hoofdpersoon zich in het verhaal?



De hoofdpersoon in het boek is Michel Bronsky.



Michel komt in het begin van het boek samen met zijn zus Wanda bij het jodenkamp. Ze zijn hun ouders of kwijt of ze zijn vermoord door de Duitsers. Michel is klein en ziek, ze vragen om onderdak aan Dr. Lersek. Michel ontwikkelt zich al gauw tot een belangrijk persoon in het verhaal. Vooral wanneer de groep van Lolek te weinig voedsel heeft. Iemand moet over de muur klimmen om voedsel te gaan halen. Michel wil dit heel graag doen en neemt zo met zijn 7 jaar een grote verantwoordelijkheid op zich. Een aantal keer komt Michel in het boek in een benauwde situatie terecht.



Ten eerste wanneer hij voor de eerste keer over de muur gaat en betrapt wordt door twee Duitsers. Ze hadden hem dood kunnen schieten maar besloten om hem te laten gaan met zijn voedsel.

Ten tweede wanneer hij voor de tweede keer over de muur gaat en met een ernstige buikwond weer probeert in het kamp te komen. Wanneer hij op de muur staat heeft hij zo’n last van zijn buik dat hij ineenkrimpt. Dan wordt er op hem geschoten. Michel valt van de muur en iedereen denkt dat hij dood is. Hij had alleen maar een hersenschudding terwijl hij ook voor de tweede keer bijna dood was.



Dat hij deed twee dingen overleeft en dat hij aan het einde van het boek zijn zus weer terug ziet op het station schuift hij allemaal af op de Engelen en heiligen. Hij gelooft er heilig in dat hij en zijn zus door de engelen beschermd worden.



Michel ontwikkelt zich in het boek dus van een klein, zielig en zwak jongetje tot een belangrijk individu in de groep van Lolek. Hij wil zich graag bewijzen en helpen om aan voedsel te komen. In het boek lees je af en toe ook de gedachten van Michel. Vooral wanneer hij betrapt wordt door de Duitse soldaten tijdens zijn eerste uitbraak Ook gaat Michel steeds meer het lot inzien van de joden en wat de Duitsers met hun doen, Michel ontwikkelt zich dus niet alleen lichamelijk maar ook geestelijk.
Andere boeken van deze auteur:


Home - Contact - Over - ZoekBoekverslag op uw site - Onze Boekverslagen - Boekverslag toevoegen