Boekverslag : Tessa De Loo - De Tweeling
De taal ervan is Nederlands en het aantal woorden bedraagt 2395 woorden.
De taal ervan is Nederlands en het aantal woorden bedraagt 2395 woorden.
De tweeling
De tweeling is geschreven door Tessa de Loo. De tweeling is meerdere malen gedrukt, maar de eerste was in oktober 1993. Het motto luidt:
Die Welt ist weit, die
Welt ist schön, wer
weiss ob wir uns wiedersehen.
Lotte en Anna zijn tweelingzussen, maar sinds hun zesde zijn ze niet meer bij elkaar. In 1922 stierf hun vader van tbc, hun moeder was al overleden. Ze werden van elkaar gescheiden: Anna verhuisde naar haar grootvader, die kort later overleed. Ze werd door haar oom en tante opgevoed, maar door hen werd ze mishandeld. Lotte werd geadopteerd door een Nederlands gezin. Ze ontmoetten elkaar één keer sinds ze gescheiden waren van elkaar, en de volgende keer dat ze elkaar zagen was toen ze elkaar tegenkwamen in het Thermaal Instituut, in een kuuroord in Spa, België, beide lijdend aan artrose. Hier vertellen ze elkaar hun levensverhalen die zich voor, na en tijdens de tweede wereldoorlog afspelen.
Anna groeide op in Duitsland. Ze woonde eerst bij haar grootvader. Toen deze overleed werd ze opgevoed door haar oom en tante. Ze wilde daar weg en ging werken bij Frau Stolz. Deze was echter stofziek en eiste te veel van Anna. Daarom ging ze op zoek naar een ander baantje. Ze kwam terecht bij Frau von Garlitz. Terwijl ze daar werkte ontmoette ze Martin Grosalie. Ze trouwden met elkaar, maar hij moest in het leger. Ze hadden weinig contac, tot hij een brief schreef dat ze weg moest bij Frau von Garlitz en naar Wenen moest gaan. Martin had Anna voordat hij het leger in ging verteld dat hij wilde dat ze, als hij het niet zou halen, in een lazaret ging werken. Hij overleed inderdaad in de oorlog. Dus ging Anna bij een lazaret werken; toen de oorlog voorbij was, kwam ze via ene Ilsa (een andere rode kruis zuster) in contact met een vrouw waar ze kon werken, maar die vrouw vond dat Anna te goed was om schoonmaakster te zijn en gaf haar het adres van een gepensioneerde lerares. Die raadde Anna aan te gaan studeren voor een beroep dat ze wilde uitoefenen. Zo ging Anna studeren om bij de kinderbescherming te kunnen werken. Dit deed ze in een klooster.
Lotte werd opgevoed door haar oom en tante, die in Nederland woonden. Deze hadden zelf ook kinderen. Ze verlangde er erg naar om Anna terug te vinden. Maar alle pogingen mislukten. Net voor de oorlog besloot ze haar op te zoeken. Anna werkte toen bij Frau von Garlitz. Anna en Lotte waren nogal afstandelijk tegen elkaar, mede doordat Anna veel werk had. Vlak voor de oorlog kreeg Lotte een vriend, maar ook hij moest in het leger en daar overleed hij. In de oorlog nam hun gezin onderduikers op. In die tijd werd Lotte’s moeder ziek. Haar vader was voor de oorlog ook al ziek geweest, maar hij werd beter. Ook zijn vrouw werd weer beter. Nog voor het einde van de oorlog trouwde ze met Ernst Goudriaan, een van de onderduikers.
Lotte en Anna vertellen elkaar uitgebreid over hun gebeurtenissen, maar Anna vertelt veel meer dan Lotte, dus doet Lotte erg afstandelijk. In de laatste week van de kuur overlijdt Anna in bad en beseft Lotte dat ze nog aan Anna had willen laten blijken dat ze alles toch waardeerde.
1.a. Beschrijf het karakter van de hoofdpersonen.
Lotte’s achternaam was net zoals die van Anna officieel Bamberg. Ze verloofde zich met David Rockanje, maar trouwde met Ernst Goudriaan. Anna trouwde met Martin Grosalie en kreeg ook zijn achternaam. Lotte is wat geslotener dan Anna. Anna is steeds degene die begint over de oorlog. Anna vertelt ook veel meer dan Lotte. Anna probeert uit te reiken naar Lotte, maar Lotte blijft afstandelijk doen. Lotte vertelt voornamelijk over haar leven in Nederland, in en rond de oorlog en Anna vertelt over haar leven in Duitsland rond die tijd. Anna probeert elke keer weer aan Lotte duidelijk te maken dat een heleboel Duitsers het ook moeilijk hadden in de tijd van oorlog, maar Lotte is er steeds van overtuigd dat alle Duitsers alles hadden gedaan en dat onder andere de Nederlanders het slachtoffer waren. Lotte is erg muzikaal, rustig en nuchter. Ze had ‘vroeger’ een hele mooie stem. Anna is druk, vastberaden en heeft een goed geheugen.
1.b. Is er sprake van verandering van het karakter?
Anna is redelijk hetzelfde gebleven in haar leven. Lotte was vroeger wat actiever en minder gesloten dan dat ze is als ze samen met Anna herinneringen ophaalt. Ze leek wat meer op Anna toen ze jonger was.
1.c. Beschrijf kort enkele minder belangrijke personen.
Martin Grosalie was de man van Anna. Het was moeilijk voor ze om te trouwen, omdat Martin erg vaak naar het front moet. Er is zo ook een moment waarop hij illegaal verlof krijgt. Anna vindt het dan een goed moment om (eindelijk) te gaan trouwen. Maar dat kan niet, want dat zou op Martin’s papieren komen te staan, en dan merken de officieren dat hij illegaal op verlof was. En zo waren er meerdere momenten. Martin was een Oostenrijkse soldaat en hij was erg sympathiek. Hij had duidelijk erg veel liefde voor Anna.
Ernst Goudriaan was de man van Lotte. Hij was onderduiker bij Lotte’s gezin en vioolbouwer. Hij kon het goed vinden met Lotte. Daarom trouwde hij later, aan het eind van de oorlog, met haar, ook al was ze verloofd met ‘David’. Ik kan niet echt zeggen dat hij veel liefde had voor Lotte, maar meer een goede diepgaande vriendschap.
Frau von Garlitz was een Duitse vrouw die veel te zeggen had. Zij was meer de hoofd van het huis, in plaats van Herr von Garlitz. Anna heeft lange tijd bij haar gewerkt als huishoudster. Ze toonde veel vertrouwen in Anna. Ik denk dat Frau von Garlitz een vrouw was die een goed voorbeeld was dat vrouwen ook een rol spelen in het leven.
2.a. Hoe gaan deze mensen met elkaar om?
Lotte probeert Anna te haten. Anna blijft namelijk maar doorpraten over dat ze het zo zwaar had in de oorlog, en ze heeft het de hele tijd over haar man, en ze blijft maar beginnen over de oorlog. Lotte heeft vaak zin in een gewone dag, een dag zonder pijnlijke herinneringen. Maar elke keer begint Anna er weer over en dan vertelt ze weer meteen hoe vervelend het voor een heleboel Duitsers was en zo. Daarentegen probeert Anna zoveel mogelijk contact te nemen met Lotte. Ze wil vertellen over haar ervaringen en ze wil die van Lotte horen. Ze probeert Lotte er steeds van te overtuigen dat de Duitsers het ook zwaar hadden in de oorlog, en dat niet alleen de Nederlanders problemen hadden met de Duitsers. De Nederlanders waren verlost zodra de oorlog voorbij was, de Duitsers niet. Dat probeert ze duidelijk te maken, maar Lotte weigert te luisteren.
2.b. Is er sprake van verandering in deze relaties?
Er is wel degelijk sprake van verandering. Het is algemeen bekend dat tweelingen erg veel bij elkaar zijn en elkaar erg goed aanvoelen. Dit was eerst ook zo bij Anna en Lotte. Maar nadat ze gescheiden waren schreef Lotte nog wel brieven naar Anna, maar Anna antwoordde maar niet. Ze wilden elkaar nog steeds erg graag zien, althans dat dachten ze, maar toen het erop aankwam deden ze beide heel afstandelijk. Anna werkte toen bij Frau von Garlitz en ze gebruikte haar harde werk als smoes om niet met Lotte te praten. En toen was Lotte juist degene die naar Anna uitreikte. Terwijl in het ‘heden’ Anna veel meer contact zocht bij Lotte dan andersom. Ik vind het nog steeds zo vreemd dat twee zussen, een tweeling notabene zo vervreemd kan worden voor elkaar. Echt. Ze praten tegen elkaar alsof ze gewoon vriendinnen zijn, maar ze hebben elkaar in hun 76 levensjaren slechts ruim 6 jaar gezien!
2.c. Wat is de oorzaak van deze verandering?
Ik denk dat het komt doordat ze elkaar al zo weinig zagen en toen ze elkaar die ene keer zagen waren ze al zo vervreemd dat ze vijandig tegen elkaar waren. Ik kan me voorstellen dat je daarna alleen maar meer haat gaat voelen voor die persoon. Ik denk dat Lotte zich zo afgewezen voelde dat ze daarom in het ‘heden’ zo afstandelijk deed. En daar kreeg ze dan ook spijt van.
2.d. Geef jouw mening over deze relatie.
Ik kan het me echt heel goed voorstellen, echt waar, maar het is toch zo vreemd dat ze op de manier waarop ze met elkaar praten (zoals ik al zei: zoals vriendinnen), dan denk je er toch niet eens aan dat het zussen zijn, laat staat een tweeling! Pas als Anna dood is krijg je dat gevoel. Mede door de laatste zin van het boek:
‘Nee...’ herhaalde ze, de vrouw uitdagend aankijkend, ‘ik ben...ze is mijn zuster.’
Het is zo net alsof ze dat altijd ontweken heeft, of ze daar nu pas voor uit durft te komen.
3.a. Vanuit welke persoon vertelt de schrijver het verhaal?
Het is geschreven vanuit een hij-/zij-perspectief. Als het verhaal zich in het heden afspeelt lees je wat Anna en Lotte denken. En als je in een verhaal zit wat Anna zogenaamd vertelt, dan weet je alleen van Anna wat ze denkt, en als je in een verhaal zit dat Lotte vertelt, weet je alleen van Lotte wat ze denkt.
4.a. Wanneer speelt het verhaal zich af?
De twee vrouwen komen elkaar in de jaren ‘90 tegen, ik geloof zelfs precies 1990. Ze praten met elkaar over hun ervaringen en dat zijn flashbacks. Deze beginnen in 1922, of een jaar of twee eerder, want in 1922 worden de twee meisjes van elkaar gescheiden.
4.b. Van welk belang is deze periode voor het verhaal?
Van alle belang: het eindigt in het heden, waar ze vertellen over het verleden, waar het hele verhaal om draait. In het verleden is de tweede wereldoorlog.
4.c. Is het chronologisch, dan wel niet-chronologisch verteld?
Het wordt chronologisch verteld, want in het heden gaat het natuurlijk achter elkaar door, dat ze vertellen over het verleden. Het verleden is ook chronologisch opgebouwd, want eerst vertellen ze over toen ze kind waren, en toen werden ze steeds ouder, enzovoorts. Maar het is ook weer niet-chronologisch omdat er tamelijk veel flashbacks in voorkomen.
5.a. Waar speelt het verhaal zich af?
In het heden speelt het zich af in Spa. Hier zijn de zussen allebei voor een kuur. Ze gaan dagelijks naar parken en café’s in Spa. Het verleden speelt zich af in Keulen, waar de twee meisjes tot hun zesde nog bij elkaar waren. Dan verhuist er één naar Nederland en de ander naar een andere plaats in Duitsland, een katholiek milieu aan de rand van het Teutobergerwald. Dan gaat Anna naar Keulen, waar een groot deel van haar verhaal zich dan ook afspeelt. Lotte bezoekt Anna een keer als die in Keulen woont, zo komt ze weer bij haar geboorteplaats.
5.b. Van welk belang is deze plaats voor het verhaal?
Spa is de plek waar ze elkaar tegenkomen. Hier komen ze te weten dat ze zusjes zijn. Doordat ze allebei naar Spa waren gekomen, zijn alle verhalen gekomen.
6. Formuleer in één zin wat het thema is van het verhaal.
Veel Nederlanders denken dat alle Duitsers fout zijn geweest in de tweede wereldoorlog.
7. Noem drie motieven en geef aan hoe ze verbonden zijn met het thema.
- De onenigheid tussen Anna en Lotte. De meeste tweelingen hebben een bijzondere band met elkaar, maar doordat Anna en Lotte beide zo verschillend zijn opgevoed, is die band verdwenen. Ze zijn het over een heleboel kwesties niet met elkaar eens.
- Niet alle Duitsers zijn slecht. Elke keer probeert Anna Lotte weer te overtuigen hiervan. Dat zij ook slachtoffer was en dat een heleboel Duitsers het zwaar te verduren hadden.
- De tweede wereldoorlog. Ook al gaan de verhalen over Anna en Lotte zelf, de gebeurtenissen zijn gebeurd doordat er oorlog was of zou komen. Als de herinnering van Anna bijvoorbeeld gaat over de romantiek met Martin, dan speelt de oorlog in de achtergrond altijd mee.
8.a. Verklaar de titel.
Het is heel makkelijk: het boek heet De tweeling. Het gaat over twee vrouwen: Anna Grosalie en Lotte Goudriaan. Dit zijn zussen van elkaar, een tweeling zelfs. De twee hoofdpersonen zijn dus een tweeling, De tweeling.
8.b. Leg uit hoe het motto is verbonden met de inhoud/thematiek van het boek.
Die Welt ist weit, die
Welt ist schön, wer
weiss ob wir uns wiedersehen.
Als de twee meisjes jong zijn, dus op het moment dat ze van elkaar worden gescheiden, willen ze heel graag contact houden: ‘wer weiss ob wer uns wiedersehen’. En dit gebeurt ook, maar ze zijn zo vervreemd, dat het eigenlijk niet zo veel had uitgemaakt. Maar Anna heeft voordat ze stierf wel haar zus nog gevonden.
9. Bij welke stroming hoort dit literaire werk? Licht toe.
De tweeling behoort tot het existentialisme. Het existentialisme is immers ‘een filosofische stroming die erg veel invloed heeft gehad op het West-Europa van de jaren dertig tot en met zestig.’
10. Geef de volgende informatie over de auteur:
a. geboortedatum.
Tessa de Loo is als Tineke Duyvené de Wit op 15 oktober 1946 in Bussum geboren.
b. bibliografische gegevens.
Dit zijn de boeken die Tessa de Loo tot nu heeft geschreven:
1983 De meisjes van de suikerwerkfabriek (verhalen)
1986 Meander (roman)
1987 Het rookoffer (Boekenweekgeschenk)
1988 Het mirakel van de hond (novelle)
1989 Isabelle (roman)
1993 De tweeling (roman)
1995 Alle verhalen tot morgen (bevat: De meisjes van de suikerwerkfabriek, Het rookoffer, Het mirakel van de hond, Isabelle en het verhaal De vuurdoop)
1997 Toen zat Lorelei nog op de rots (essay)
1998 Een varken in het paleis (roman)
1999 Een gevaar op de weg: autoportretten (verhalen)
11. Geef je eigen mening over het boek.
Ik vind het op zich een mooi boek. Maar op den duur wordt het allemaal een beetje langdradig. Niet dat ik als ik aan iemand moest zeggen wat voor boek het was dat ik dan zou zegen dat het langdradig was, maar er zit niet zoveel spanning in. Het meest aangrijpende vond ik zelfs toen Anna overleed. Maar ik vond het erg interessant als het over de oorlog ging. Het is niet echt een goed boek, maar zeker niet slecht. Het is een beetje moeilijk om dat uit te leggen.
Home - Contact - Over - ZoekBoekverslag op uw site - Onze Boekverslagen - Boekverslag toevoegen