Boekverslag : Ronald Giphart - Phileine Zegt Sorry
De taal ervan is Nederlands en het aantal woorden bedraagt 3358 woorden.
De taal ervan is Nederlands en het aantal woorden bedraagt 3358 woorden.
1. Primaire gegevens
Ondertitel: -
Verschenen in: 1996
Aantal blz: 263
Leestijd: 4 uur
Uitgelezen op: 30- november 2001
2. Verantwoording van de keuze
Ik had al eerder een boek van Giphart gelezen (‘Het feest der liefde’) en dat vond ik een erg leuk boek. Omdat ik dat boek niet geschikt vond om op mijn lijst te zetten (vanwege de vele verhalen), wilde ik graag een ander boek van Giphart lezen om op mijn lijst te zetten. Het werd Phileine zegt sorry, omdat ik daar veel goede dingen over had gehoord en ik het tegenkwam in de bibliotheek.
3. Verwachtingen vooraf
Ik verwachte een grappig boek, net zoals ‘Het feest der liefde’.
4. Eerste reactie achteraf
spannend: 2
meeslepend: 3
ontroerend: 2
grappig: 3!
realistisch: 2
fantasierijk: 3
interessant: 3
origineel: 3
goed te begrijpen: 3
Dit werk heeft mij aan het denken gezet, ja
Ik heb iets aan dit werk gehad. ja
Dit werk spreekt me aan omdat het erg grappig is en het einde van het boek zet je erg aan het denken en zorgt ervoor dat het een heel goed boek genoemd kan worden.
5. Samenvatting
Proloog - Geluk is een geladen revolver
Phileine is heel gelukkig met haar vriend Max, als ze van hem te horen krijgt dat hij voor anderhalf jaar naar New York moet, in het kader van een Shakespeare-project. Een paar maanden later vertrekt hij. Bij zijn afscheid beloven ze elkaar trouw te blijven, hoewel ze eerder tot een soort 'gebonden vrijheid' hebben besloten. In het begin voelt Phileine zich niet eenzaam, maar na een tijd krijgt ze het moeilijk, zodat ze besluit eerder dan afgesproken naar Max in New York te gaan. In het vliegtuig leert ze een Amerikaans echtpaar kennen: Fabian en Lena. Zij nemen Phileine een beetje onder hun hoede en zorgen er ook voor dat ze bij de verblijfplaats van Max wordt afgezet.
Max blijkt niet thuis te zijn wegens een generale repetitie, maar een huisgenote, die Phileine direct al tegenstaat, brengt haar naar zijn kamer. Naast die huisgenote, die Jules heet, blijken er nog meer medebewoners te zijn: ene Leonard en een Vlaamse economiestudente, voorzien van de naam Gulpje Degompelaere. Als Max thuiskomt, gaan ze direct met elkaar naar bed. Tijd om bij te komen hebben ze niet, want Max blijkt dezelfde avond een feest ter ere van Phileines komst te hebben georganiseerd. Alle bezoekers behoren tot de plaatselijke toneelscène en acteren is ook meteen het centrale gespreksthema van de avond.
Phileine maakt ook kennis met Max' tegenspeler in 'Romeo and Juliet', het stuk waarvan binnenkort de première zal plaatsvinden. Ze heet Joanne en heeft een relatie met iemand die alleen met zijn initialen L.T. wordt aangeduid en reserve ontbijtweerman bij CBS is. De enige mensen die Phileine mag op het feest zijn Leonard, Gulpje en Max.
Eerste dag - Maak me af
De volgende dag moet Max weer naar toneelrepetitie. Phileine belt eerst haar moeder op en gaat dan lunchen met Gulpje. In het restaurant wekken ze de interesse op van twee mannen die Gulpje kent. Ze komen aan hun tafeltje zitten, waar ze door de beide dames enigszins worden afgezeken. Bij hun vertrek laten ze hun visitekaartje achter, dat echter in de prullenbak verdwijnt.
Als Phileine weer in Max' appartement is, heeft ze geen zin met de twee overgebleven medebewoners naar de televisie te kijken, zoals in Amerika gebruikelijk is, en ze besluit het echtpaar uit het vliegtuig, Fabian en Lena, te bellen. Fabian stelt meteen gretig voor haar de stad te laten zien en zo geschiedt. Fabian lijkt Phileine wel te zien zitten als aanvulling op zijn saaie relatie en zoekt toenadering, maar zij houdt de boot af, onder verwijzing naar haar vaste verhouding, maar maakt wel een principeafspraak met hem (als de omstandigheden veranderen zullen ze wel met elkaar naar bed gaan).
De avond brengt ze door met Gulpje, Jules en een bevriend homopaar in achtereenvolgens een Japans restaurant en een Italiaanse ijsbar, zonder Max, die wel zou komen, maar zich kennelijk heeft verlaat. Hij arriveert als het al nacht is, in het gezelschap van een aantal acteurs en actrices, waaronder ook zijn aantrekkelijke tegenspeelster Joanne. Als ze Max begroet, ruikt ze Joanne’s vrouwelijke geur aan hem.
Tweede dag – Schaduw in het donker
De volgende ochtend gaat Max vroeg naar het toneelinstituut. Phileine gaat een park in, waar ze zich volkomen op haar gemak voelt, ondanks waarschuwingen dat New York zo gevaarlijk zou zijn. Wel is ze getuige van een confrontatie van een blanke en een groep negers, die goed afloopt. Als ze daarna door de stad loopt, ontmoet ze Lena, de vrouw van Fabian. Ze drinken wat in een bar, maar het samenzijn wordt beëindigd wanneer Lena niet bestand blijkt te zijn tegen de schunnige anekdotes van Phileine. Weer thuis treft ze Gulpje aan, die Phileine haar kleren voor de spiegel uitprobeert.
's Avonds vindt de première van 'Romeo and Juliet' plaats. Phileine gaat er met alle huisgenoten van Max heen.
Als het stuk begint, kondigt de door popmuziek begeleide opening al aan dat het een experimentele versie is. De meeste spelers zijn naakt, Max ook. Het publiek is verbaasd. Al spoedig beginnen de acteurs allerlei obscene handelingen bij elkaar en zichzelf uit te voeren. Het hoogtepunt is de afscheidsscène van Romeo en Juliet, waarbij Max Joanne vingert en Joanne Max aftrekt. Aan het eind van deze scène wordt met behulp van zilverkleurige ballonnen een zaadlozing gesuggereerd.
Na afloop is Phileine zeer ontstemd en vol wraakgevoelens. Max voorvoelt haar woede en komt naar haar toe om te zien hoe haar stemming is. Hij zegt haar dat ze later die avond wel zullen praten. Intussen is een groot deel van het publiek ook aardig van zijn stuk door het stuk. Reden voor Reginald, de regisseur, om voor alle aanwezigen de keuze van de uitvoering van dit beroemde stuk te motiveren. Hij betoogt onder meer dat het vooral om de kracht van de liefde draait. Als een der aanwezigen, een vrouw met een enorme onderkin, niet ophoudt over de pornografie in het stuk te klagen, kan Phileine zich niet meer inhouden en richt ze haar agressie over Max' gedrag op de vrouw, van wie de spekkin het moet ontgelden.
Een paar uur later is ze met Max op zijn kamer. Aanvankelijk schelden ze elkaar verschrikkelijk uit, maar later, in een kroeg, leggen ze het bij, met behulp van een grote hoeveelheid drank. Ze besluiten dat ze …… Als Max echter heel droog meldt dat het stuk nog twee keer wordt opgevoerd, is de spanning bij Phileine direct terug.
Derde Dag - Ich bin ein New-Yorker
De volgende ochtend dagdroomt Phileine in bed over een klap die ze Max uit wraak over zijn overspel onder de dekmantel van een toneelstuk toedient. Daarna gaat ze met Gulpje naar een restaurant, waar ze weer de interesse van een paar Amerikanen wekken, die ze wederom publiekelijk verbaal kleineren. Bovendien doen ze alsof ze de heren heel aantrekkelijk vinden door getweeën een orgasme na te doen, wat ertoe leidt dat de directie van het restaurant hen eruit zet.
Daarna krijgt Phileine bezoek van L.T., de vriend van Max' tegenspeelster, die haar komt ophalen voor een tochtje met zijn speedboot. Hij is in een goed humeur, want de vaste ontbijtweerman van CBS heeft een ongeluk gehad, zodat hij als reserve ontbijtweerman de komende tijd volop aan zijn trekken zal komen. Vervolgens krijgt Phileine eerst nog ruzie met Jules, omdat ze zich in haar geslacht vergist. Daarna gaat ze met L.T. mee.
Tijdens de boottocht doet Phileine alsof ze heel treurig is door Max' uitspattingen op het toneel, zodat L.T. haar troost, waarna ze in lachen uitbarst. Dan verneemt hij via zijn zaktelefoon dat zijn concurrentweerman bij CBS is overleden, wat een hypocriete huilbui oplevert. Ze drinken intussen whisky en worden heel vertrouwelijk met elkaar. Als Phileine hem vraagt wat hij over haar zou zeggen als hij zou worden geïnterviewd, vertelt hij hoe hij in de boot toenadering tot haar zoekt, waarbij hij de diverse stadia van die pogingen ook echt uitvoert. Ten slotte gaan ze met elkaar naar bed, in de boot wel te verstaan.
Vierde dag - De richting van mijn zeil
Thuis vindt Phileine een briefje van Max, waarop staat dat de regisseur een extra repetitie heeft ingelast. Ze besluit rustig in Max' appartement te blijven, krijgt weer ruzie met Jules en maakt zich zorgen over de gezondheid van Leonard, een altijd zieke huisgenoot. Ze vermaakt zich meer met Gulpje, die haar een paar staaltjes van 'mannen afzeiken' vertelt. Als ze later samen in een café‚ zitten, komt L.T., intussen vaste ontbijtweerman bij CBS, er ook binnen. Met hem erbij vervolgen ze het gespreksonderwerp van daarvoor: seks. Dan krijgt L.T. opeens een idee. Hij stelt voor direct naar het theater te gaan, waar de volgende voorstelling van Romeo & Juliet op het punt van beginnen staat. De vraag is namelijk: zijn de liefdesscènes van Max en Joanne aangepast nu Phileine en L.T. niet in de zaal zitten? Om daarachter te komen gaan ze, met Gulpje erbij, naar het theater. De voorstelling begint en Phileine en haar metgezellen reageren luidruchtig op verschillende scènes, waarbij vooral Gulpje voorwendt dat ze er opgewonden van raakt.
Het hoogtepunt, de seksscène van Max en Joanne, blijkt inderdaad anders dan bij de première te zijn. Tijdens het voorspel gaan ze veel verder en als het naderen van de climax zichtbaar wordt doordat Joanne Max een condoom omsjort, gilt Phileine keihard door de zaal, dat het zo wel genoeg is. Er ontstaat een woedende discussie tussen Max en haar, waar het publiek zich kostelijk mee vermaakt. Als het tot een treffen tussen dat publiek en een paar acteurs dreigt te komen, grijpt de regisseur in en zegt dat dit alles in scène is gezet, dus dat de ruzie tussen Max en Phileine bij het stuk hoort. Hij heeft willen tonen hoe er interactie tussen spelers en publiek kan plaatsvinden en bedankt Phileine voor haar interventie. Die voelt zich echter afgescheept, begint weer op Max te foeteren en sommeert hem zich onmiddellijk aan te kleden en mee te gaan.
Vijfde dag - De plezierhemel
De volgende dag ontwaakt Phileine op een vreemd bed in een haar onbekend appartement. Ze herinnert zich niets meer en blijkt zich in de woning van Fabian en Lena te bevinden. Lena is er niet en Fabian vertelt haar dat L.T. en Gulpje haar de afgelopen nacht bij hem hebben gebracht, omdat ze niet meer naar Max' appartement wilde. Fabian toont haar ook een krantenfoto, waarop een meisje een blote acteur op het toneel een klap geeft. Door alle gebeurtenissen raakt Phileine lichtelijk geëmotioneerd en ze heeft behoefte aan een vaderlijke figuur. Terwijl ze tegen hem aanhangt, probeert ze hem te verleiden. Die poging wordt onderbroken door een telefoontje van L.T., die haar doodleuk vertelt dat ze die avond in de talkshow van David Letterman wordt verwacht, omdat men nogal onder de indruk is van haar optreden in de schouwburg. Ze manipuleert Fabian nog wat verder en wordt dan opgehaald door een taxi, waarmee ze naar de tv-studio gaat. Maar roept voordat ze weggaat nog door Fabians intercom dat hij niet bepaald een hero was.
In het praatprogramma zit Phileine met een beroemde medegast aan tafel: de schrijver Salman Rushdie. Als Letterman haar verzoekt haar verhaal te vertellen, gebruikt ze het woord 'fuck', wat volgens Letterman door de Amerikaanse kijker niet wordt getolereerd. Ze zegt het vervolgens nog een paar keer. Daarna hoort Letterman haar uit over het pornografische karakter van de Nederlandse televisie. Als Phileine zijn wijze van interviewen kritiseert, wordt hij boos en geeft zijn rol van gespreksleider aan haar. Als Phileine op zijn stoel zit en hem uitvraagt over Amerikaanse seks, vindt hij het welletjes en wil hij een serieus verhaal over de vorige avond horen. Vervolgens wendt Phileine voor zeer verdrietig te zijn, maar het is een truc. Op het moment dat Letterman haar wil troosten, barst ze in lachen uit en krijgt veel applaus van het publiek, omdat ze zich superieur aan de beroemde showmaster heeft getoond.
Haar honorarium voor haar aandeel in de show besteedt Phileine aan een luxehotelkamer. De volgende ochtend belt ze haar moeder, maar het gesprek eindigt in een ruzie. Als ze de televisie aanzet, ziet ze zichzelf in de show van Letterman. Ze voelt zich eenzaam.
Zesde dag - Tot de dikke dame begint te zingen
Dan komt Max naar Phileine haar hotelkamer en troont haar met geweld mee naar zijn appartement, waar alle huisvrienden plus de regisseur en een aantal acteurs Phileine haar komst afwachten. Max heeft nog een andere verrassing voor haar: een galajurk, voor een party die deze avond ten bate van aids-patiënten wordt gehouden. Max wil dat feest graag benutten om zijn band met Phileine te verstevigen.
Het feest is groots, eten en drinken overdadig, de mensen talrijk. Onder hen ook veel aids-patiënten met buddy's. Tot haar schrik ontdekt Phileine onder hen ook de door haar veelvuldig geplaagde huisgenoten van Max, de zieke Leonard en Jules, die zijn buddy blijkt te zijn. Phileine schaamt zich dood.
Als Gulpje de situatie afdoet met de opmerking dat aids nu eenmaal bij het leven hoort, scheldt Phileine haar krachtig uit.
Als ze Max' pad kruist, volgt er weer ruzie, doordat Max haar overspel met L.T. verwijt. Als ze zich realiseert dat ze er niet meer tegen kan, wordt er een beroemde zangeres aangekondigd en zij zingt het lied ‘I will survive’. De hele zaal zingt mee en Phileine voelt de kracht van dit geheel. Op het hoogtepunt neemt Phileine de microfoon over, om vervolgens aan het enorme publiek uit te leggen hoezeer ze van zichzelf, van de cynische Phileine, walgt. In een hartstochtelijk pleidooi valt ze vervolgens de harteloze, keiharde prestatiemaatschappij aan, waar zij zelf zo sterk deel van uitmaakte.
Ze eindigt met excuses voor haar gedrag te vragen en bepleit een einde van het cynisme:
Ik slik hoorbaar.
‘Ik bied mijn verontschuldigingen aan. Ik zeg sorry. Sorry, Max. Sorry, mensen,’ fluister ik en iets harder - misschien té hard - voeg ik eraan toe: ’Sorry dat ik besta.’
6. Tijd en ruimte
De verteltijd is 1 dag (de dag waarop Max vertelt dat hij naar New York vertrekt) + 1 dag (de dag dat Max daadwerkelijk vertrekt) + 6 (de dagen in New York) = 8 dagen. Tussen de dag waarop Max verteld van zjn vertrek en de dag dat hij echt vertrekt zitten enkele maanden, die niet beschreven worden. Tussen de dag van Max’ vertrek en Phileine’s vertrek zitten ook enkele maanden, die wederom niet beschreven worden.
Het verhaal os chronologisch verteld. Er komen wel veel flashbacks in voor, met name over haar vriendinnen Lala en Kim en wat ze met hun deed. Soms is er ook een flashback over haar moeder.
Het verhaal speelt zich 2 dagen in Nederland af en 6 dagen in New York, Manhattan.
7. De wijze van vertellen
Het verhaal is in de ikpersoon verteld.
8. Spanning
Phileine zegt sorry is niet echt een spannend boek. Er zijn wel een paar spannende momenten, dat zijn vooral momenten waarop Phileine iets geks doet voor (heel) veel mensen, zoals het ingrijpen bij de toneelvoorstelling, de Show van David Letterman op z'n kop zetten en een toespraak houden op een aids-gala voor 5 duizend mensen. Het is ook nog wel een beetje spannend wanneer Phileine en Max uit elkaar zijn, en je niet zeker weet of ze nog bij elkaar terugkomen.
9. Thema en motieven
Het thema is: omgaan met mensen. Phileine blijkt dit in eerste instantie niet op een goede manier te kunnen. Later toont zij spijt voor alles wat ze gedaan heeft en beseft ze dat ze niet met mensen kan omgaan.
Motieven:
Seks: keert vaak terug in het boek. Phileine heeft seks met verschillende mensen (Max, L.T. en misschien Fabian), wat verschillende gevolgen heeft.
Vreemdgaan: Max gaat met Joanne vreemd, vervolgens Phileine met L.T. Dit zijn belangrijke aspecten uit het boek.
Cynisme: dit is Phileines levenstijl. Door andere mensen de grond in te boren, krijgt zij een goed gevoel. Later krijgt ze hier wel spijt van.
Spijt: dit komt voor in het einde van het boek en dit geeft eigenlijk het hele boek zijn inhoud.
10. De personages
Phileine: degene waarvanuit het boek is geschreven. Zij is ontzettend ironisch, sarcastisch en cynisch. Alles wat ze maar kan afzeiken, zeikt ze af. Dit doet zij in de tijd dat het boek afspeelt samen met Gulpje, vroeger met Lala. Haar vriend heet Max. Hij noemt haar: “brains beauty beast best”. En dat is eigenlijk ook wel de beste omschrijving voor haar.
Max: de vriend van Phileine.. Max is een toneelspeler, op zoek naar zijn grote doorbraak en reist naar New York om in een toneelstuk te spelen. Hij is eigenlijk de tegenpool van
Phileine, kalm, rustig en zachtaardig. De indruk wordt gewekt dat hij zijn carrière
belangrijker vindt dan zijn vriendin.
Gulpje: de vriendin van Phileine, die net zo cynisch is, soms zelfs nog erger. Zij geniet ervan om mensen tot het bot te beledigen en te kwetsen. Over het algemeen lijkt Gulpje heel erg op Phileine. Ze schreeuwen er om het hardst om dat ze ‘de grootste bitches die er op aarde rondlopen’ zijn. In het boek blijkt wel dat Phileine toch nog ergens medelevend voor kan zijn, terwijl Gulpje het eigenlijk allemaal laat barsten.
Jules: Jules is een afzichtelijk vrouwenwezen, dat vreselijk kan zaniken. Hij blijkt later een man te zijn en heeft een relatie met Leonard.
Leonard: AIDS-patiënt en de vriend van Jules. Phileine mag deze persoon eigenlijk wel.
L.T.: hij is het vriendje van Joanne, Max’ tegenspeelster. Phileine vrijt een keer met L.T.
omdat ze troost nodig heeft en uit wraak.
Joanne: Max’ tegenspeelster. Hij bedrijft de liefde met haar op het podium.
Fabian: Met hem heeft Phileine een principeafspraak: als de omstandigheden veranderen gaan ze met elkaar naar bed. Hij is een beetje een vaderfiguur voor haar.
11. Titel, ondertitel en motto
De titel is Phileine zegt sorry en dit slaat op het laatste hoofdstuk waarin Phileine zich verontschuldigt voor alles voor wat ze gedaan heeft en dat ze bestaat. De laatste zinnen van het boek: Ik slik hoorbaar.
‘Ik bied mijn verontschuldigingen aan. Ik zeg sorry. Sorry, Max. Sorry, mensen,’ fluister ik en iets harder - misschien té hard - voeg ik eraan toe: ’Sorry dat ik besta.’
Het motto is een spotprent van Gummbah, getiteld "Meisje met een ondraaglijk hoog
IQ". Op de achtergrond zie je twee mensen die "een permanente 'sla mij' uitdrukking" hebben. Hun gesprek: "wil je nog koffie?" "Ja, graag". Op de voorgrond zit een meisje aan een bureau met haat handen in het haar. Ze roept, duidelijk gefrustreerd, "OH God! Wat zijn ze dom!!!!" dit laatste is Phileine's mening over iedereen, behalve zichzelf.
12. Relatie tekst en context
De relatie tussen tekst en context is niet erg moeilijk te herkennen. Het draait om liefde, seks en vreemdgaan. Precies dingen waar tegenwoordig veel over gepraat, geschreven en op tv veel over te zien is. Een citaat uit het boek: "Kunnen we dan echt niet meer oprecht zijn en moeten we ons altijd verschuilen achter cynisme, ironie, satire, sarcasme?" (blz. 213) Ook dit past bij de tijd waarin het boek is geschreven.
13. Persoonlijke beoordeling
Ik vind Phileine zegt sorry een geweldig boek. Allereerst heb ik erg hard gelachen om alle uitlatingen van Phileine, ten tweede kreeg het boek een hele goede inhoud door het laatste hoofdstuk, wat liet zien dat mensen soms te ver gaan en daar spijt van krijgen. Phileine leek eerst een eersteklas bitch zonder enkel medeleven, maar uiteindelijk bleek ze een normaal persoon te zijn en evengoed gevoelens heeft als jij en ik. Ze leek onverwoestbaar, maar raakte toch vertederd door het aids-gala.
Natuurlijk is het zo dat Phileine niet levensecht is. Maar dat is geen enkel probleem. Ze heeft wel levensechte trekjes. Iedereen zal wel iets van haar cynisme herkennen en helemaal van haar spijtgevoelens achteraf.
Het taalgebruik was niet erg moeilijk, wel erg grappig. Phileine gebruikte erg creatieve scheldwoorden (humorloze zak vla).
Ik heb dus erg genoten van het boek en zal zeker nog meer boeken van Giphart lezen.
Home - Contact - Over - ZoekBoekverslag op uw site - Onze Boekverslagen - Boekverslag toevoegen