Boekverslag : Joost Zwagerman - De Buitenvrouw
De taal ervan is Nederlands en het aantal woorden bedraagt 2828 woorden.
De taal ervan is Nederlands en het aantal woorden bedraagt 2828 woorden.
1 zakelijke gegevens
a auteur:
Joost Zwagerman
b titel:
De buitenvrouw
eerste druk: 1994 BV Uitgeverij De Arbeiderspers Amsterdam
gelezen: 1999 Grote Lijsters Wolters-Noordhoff Groningen
239 bladzijden
c genre:
roman
2 eerste reactie
a keuze:
Mijn buurman Theo Rijsemus adviseerde mij dit boek.
b inhoud:
Ik vond het een leuk boek. Het was niet een heel moeilijk boek. Ik begreep het allemaal goed. Ik vond alleen jammer dat het boek zo afliep. Ik had liever gezien dat Sylvia de vrouw van Theo erachter was gekomen dat hij haar bedroog en dat zich dat in het verhaal speelde. Dat zij die problemen gingen oplossen en daarover eerst ruzie maakten. Maar ik vond het zo ook een mooi boek.
3 verdieping
a samenvatting:
De hoofdpersoon in het boek is Theo Altena. Hij is al een aantal jaren gelukkig getrouwd met Sylvia Altena-Houtman. Ze wonen in een nieuwbouwwijk in Alkmaar. Theo is leraar Nederlands op het Westfries College in Hoorn. De leerlingen in de eindexamenklassen vinden Theo de minst erge die je voor Nederlands kan krijgen, maar in de onderbouw is Theo minder populair. Sylvia is fiscaal adviseur bij de gemeente. Bij Theo op school werkt er een Surinaamse gymlerares, Iris Pompier-Duivenpoort, zij is getrouwd met Sidney Pompier. Iris woont sinds haar tiende jaar in Nederland.
Theo en Iris hebben elkaar beter leren kennen tijdens een werkweek van Havo 4 in Tilburg. Vanaf kort na deze week hebben Iris en Theo een buitenechtelijke relatie met elkaar. Op dinsdagmiddag hebben ze 2 gezamenlijke tussenuren die ze gebruiken om bij Iris thuis te vrijen. Niemand weet hier iets vanaf.
Het verhaal begint op een dinsdagmiddag, de buitenechtelijke relatie tussen Theo en Iris duurt al 14 maanden. Na de 2 tussenuren moeten Iris en Theo zich haasten naar school. Theo is te laat bij zijn lokaal, klas 3F is er al. Op het bord is een spotprent van Theo getekend en boven die spotprent staat: Blackie is the best, dit slaat natuurlijk op Iris. Theo weet even niet hoe hij moet reageren, uiteindelijk geeft hij Wouter Nijman de opdracht om de tekening uit te vegen, met zijn hand.
Op dinsdagavond gaan Theo en Sylvia op visite bij de ouders van Sylvia Theo heeft daar niet zoveel zin in en daarom besluiten ze om met de trein te gaan. Dan hebben ze een reden om weer bijtijds naar huis te gaan. Ze kijken naar het tv programma Telebingo en vader Houtman verbaast zich erover dat er ook donkere mensen aan het programma mee doen. Theo is hierover boos op vader Houtman en hierdoor is de avond verpest. Op weg naar huis is Sylvia vervolgens weer boos op Theo omdat hij zo woedend werd op Sylvia's vader. Zij vindt niet dat haar vader een racist is, maar iemand die bang is voor alles wat onbekend is.
Theo kan 's nachts niet slapen. Sinds zijn verhouding met Iris heeft hij veel last van slapeloosheid. Het is niet zo dat hij niet zou kunnen slapen, maar Theo is bang dat hij zich zal verraden in zijn slaap. De volgende morgen krijgt Theo een hyperventilatie-aanval. Happend naar adem valt hij in de keuken van zijn stoel. Na een tijdje gaat het weer wat beter en Theo gaat gewoon naar school toe. Op school hoort Theo dat Iris zich ziek heeft gemeld. Hij wil graag weten wat ze heeft, maar hij durft dat niet aan de conrector te vragen omdat hij bang is dat hij zichzelf verraadt. Hij kan haar ook niet opbellen, dit hadden ze zo afgesproken, ze zouden elkaar nooit opbellen.
Het tweede uur heeft Theo klas 3D. Opnieuw staat er een spotprent op het bord, zijn kop met daarboven weer de tekst: Blackie is the best. Deze keer houdt Theo een preek over racisme. De leerlingen pikten deze preek niet en een meisje zei dat deze tekening geen racistische bedoeling had. Dat meisje vertelt dat Wouter Nijmans vader hem iedere dinsdag bij Iris naar binnen ziet gaan. Wouter Nijman woont namelijk in dezelfde straat als Iris. Aan het einde van de les heeft Theo de situatie weer onder controle.
Na de pauze gaat het weer mis. Klas 3F heeft 6 pornofoto's op zijn bureau gelegd, foto's van donkere vrouwen met de tekst: blackie is the best. Theo verdeelt de foto's over 6 jongens en ze stuurt ze met de foto's naar de conrector. Wouter Nijman stribbelt tegen en hij struikelt. Wouter beweerde vervolgens dat Theo hem heeft mishandeld.
Theo stelt aan Ferweda, de conrector, voor om de jongens goed te straffen, maar Ferweda aarzelt. De vader van Wouter heeft namelijk Ferweda inmiddels gebeld en hij wil een klacht indienen. Dit zou een slechte zaak zijn. Ferweda laat Theo weten dat zijn verhouding met Iris bekend is bij de leraren. Zij wisten hier al een tijd van. Het is nu beter dat Theo een paar dagen verlof neemt, Ferweda kon dan proberen om de vader van Wouter tegen te houden om verdergaande stappen te nemen.
Voordat Theo de school verliet, vroeg hij nog waarom Iris afwezig was. Iris was van haar fiets gevallen. Morgen zou ze weer komen.
Later realiseert Theo zich pas dat Iris geen fiets heeft, er moet dus wat anders aan de hand zijn.
Als Theo thuis komt, heeft hij nog geen verklaring bedacht voor zijn onverwachte verlof, maar dat is nog geen probleem. Er is namelijk ingebroken bij de buren, en Sylvia denkt op het moment alleen maar daar aan. Sylvia wil de volgende dag meteen een alarminstallatie en blijft dus thuis. Theo kiest ervoor om niets tegen Sylvia te vertellen en hij gaat de volgende morgen gewoon om dezelfde tijd weg. Hij rijdt een beetje rond in de auto en hij bespioneert Sylvia vanuit de auto. Hij ziet daar dat de alarminstallatie wordt aangelegd. 's Middags besluit Theo om Iris op te wachten.
Ze spreken elkaar op een braakliggend terreintje. Iris vraagt boos aan Theo waarom hij Ferweda over hun verhouding heeft verteld. En waarom hij niet alles ontkend heeft.
Ze gaan naar een restaurant en daar vertelt zij dat ze alles aan Sidney heeft verteld. Die was zo kwaad geworden, dat hij haar bont en blauw heeft geslagen. Maar toch heeft ze geen spijt van hun verhouding. Sidney heeft namelijk elk jaar wel korte affaires met andere vrouwen gehad en dat vond hij heel gewoon. Theo stelt voor om samen ergens ver weg te gaan wonen. Maar iris houdt nog steeds van Sidney en Theo van Sylvia. Iris maakt daarom een einde aan de relatie tussen haar en Theo. Ze maakte wat afspraken over hun gedrag op school en namen toen afscheid van elkaar.
Als Theo thuis komt, is Sylvia weg. Als zij tegen etenstijd weer thuis is, weet hij nog steeds niet of hij haar alles zal vertellen. Even lijkt het erop of Sylvia alles weet, Ferweda had haar namelijk gebeld en haar verteld dat Theo enkele dagen met verlof was, omdat hij wat problemen had op school. Theo belde Ferweda terug en vader Nijman heeft de klacht ingetrokken.
Diezelfde avond neemt Theo 2 slaappillen in, hij gaat nog even de vuilnis buiten zetten en dan gaat het alarm af.
b onderzoek van de verhaaltechniek:
1. de schrijfstijl: Er zitten soms hele lange zinnen tussen. Maar het is niet met veel versierende woorden. War er verteld moet worden wordt ook gewoon verteld. Er word wel omschreven wat er bedoeld wordt.
2. de ruimte:
plaats: Het verhaal speelt zich voornamelijk af op school, bij Iris thuis en bij Theo en Sylvia thuis. De ruimtes en de omgeving worden wel uitgebreid beschreven.
tijd:opening-in-de-handeling
Het verhaal wordt chronologisch vertelt.
De voorgeschiedenis kom je te weten via Flashbacks.
Volgens mij zit er geen vertraging en versnelling in het boek.
3. de verhaalfiguren:
De hoofdpersoon in het boek is Theo:
Theo is 34 jaar. Hij is geboren en op gegroeid in Alkmaar en is sinds een aantal jaren leraar Nederlands op het Westfries College in Hoorn. Theo is gelukkig getrouwd met Sylvia Houtman. Theo heeft een hele grote neus en de lagere klassen noemen hem dan ook De neus. De leerlingen in de oudste klassen vinden Theo de minst erge die je voor Nederlands kan krijgen, maar in de onderbouw is Theo minder populair. Hij is een type dat het liefste thuis zit samen met Sylvia. Hij is behoorlijk burgerlijk. Theo heeft vreemde gewoontes, hij doet bijvoorbeeld de lichten altijd op een bepaalde volgorde uit en de melkpakken staan op een speciale manier in de koelkast. Theo is een man die met weinig tevreden is. Theo heeft veel last van slapeloosheid, hij is bang om zichzelf te verraden in zijn slaap.
Theo heeft een bepaalde afkeer van de mens. Hij heeft geen vrienden en in het boek lees je dat hij mensen zoveel mogelijk mijdt. Hij is niet tevreden met zijn eigen persoon en zeker niet met zijn beroep. Round Character
Iris:
Iris is een Surinaamse gymlerares, ze geeft les op dezelfde school als Theo. Iris is in Paramaribo geboren en vanaf haar 10de woont ze in Nederland. Ze woont nu in Hoorn samen met haar man Sidney Pompier. Iris is de eerste zwarte gymlerares op school en dat kan ze goed merken aan de reacties van de leerlingen. Iris is een zelfverzekerde vrouw, ze kan goed omgaan met de positieve en negatieve discriminatie. Iris is altijd degene die in de relatie met Theo de regels vaststellen, zoals niet thuis opbellen. Iris weet precies wat ze wil. Round Character
Sylvia:
Zij is de vrouw van Theo, Sylvia is fiscaal adviseur bij de gemeente en verdient iets meer dan Theo. In het boek kom je maar eigenlijk weinig over Sylvia te weten. Flat Character
Sidney:
De man van Iris. Sidney heeft elk jaar wel korte affaires met andere vrouwen. Over hem kom je ook niet veel te weten. Flat-Character
Ferweda:
De conrector van het Westfries college. Flat-Character
Wouter Nijman:
Een leerling uit klas 3F. Hij woont bij Iris in de straat. Flat-Character
4. de situaties:
opening-in-de-handeling
Het is een open einde en het is wel goed geeindigd want Sylvia ia niets te weten
gekomen.
5. de vertelwijze: Het verhaal wordt door Theo vertelt.
c op zoek naar de thematiek:
1. overspel en racisme
2. Het hele verhaal gaat over het vreemdgaan van Theo. Maar typerend zijn de sex-scènes bij Iris thuis. Racisme bij Sylvia's ouders. De vader van Sylvia vraagt zich af waarom buitenlanders mee kunnen doen met een typisch Nederlands TV spel. Op school werden er tekeningen van Theo gemaakt en dan met de tekst erbij Blackie is the best. En de pornografische foto's van alleen maar zwarte vrouwen en dan met dezelfde tekst Blackie is the best.
3. Het verband tussen titel en thema is dat buitenvrouw in het Surinaams betekent bijvrouw en bijvrouw betekent dat je naast je huwelijk nog iemand er bij hebt. Dus een extra man of vrouw en dat betekent dat je overspel pleegt. En dit boek gaat over overspel. En omdat er een Surinaamse vrouw in voorkomt de titel de buitenvrouw.
d. plaats in de literatuurgeschiedenis:
1. 1994
2. Johannes Jacobus Willebrordus Zwagerman(Joost Zwagerman) is op 18 november 1963 in Alkmaar geboren als zoon van een onderwijzer en een onderwijzeres. Zijn ouders waren katholiek, maar ze hebben hem het geloof niet opgedrongen. Op z'n negende was Zwagerman al bezig met het maken van een tijdschriftje, dat hij de Zwagergids noemde.
Zwagerman ging naar het atheneum, maar daar werd hij vanaf getrapt, zodat hij moest overstappen naar de havo. Na de havo ging Joost Zwagerman in 1981 naar de pedagogische academie. In 1984 begint Zwagerman de studie Nederlandse taal en letterkunde aan de universiteit van Amsterdam. Tijdens zijn studietijd verschenen al zijn eerste boeken. In 1988 breekt Joost zijn studie af en gaat een cursus creatief schrijven volgen onder leiding van de auteur Oek de Jong. In 1984 verschijnen zijn eerste artikelen en interviews in kleine literaire tijdschriften. Vanaf 1985 schrijft Joost recensies en andere bijdragen voor Vrij Nederland, HP de tijd en de volkskrant en later ook voor jongerenbladen zoals Primeur. Van 1988 tot 1990 is Zwagerman redacteur van het literair tijdschrift De held. De eerste gedichten van Zwagerman zijn gepubliceerd in tijdschriften als Tirade en Maatstaf. In 1986 debuteert Zwagerman als romanschrijver met het boek De houdgreep. Zwagerman heeft 5 romans geschreven.
3. geëngageerde literatuur
5. moderne roman
4 beoordeling
1. Veelbetekenend en ontroerend omdat je erover na gaat denken dat het echt kan gebeuren dat iemand overspel pleegt en dat dat eigenlijk heel erg is. Maar ook omdat er zo duidelijk racisme in dat boek speelt en dat dat zo erg was in die tijd en misschien nu nog dat wist ik niet.
2. Ik vond de passage nadat Theo echt afscheid had genomen van Iris mooi. Hij maakte zich er druk om af hij soa's zou kunnen hebben en op dat moment begon hij zich eindelijk schuldig te voelen en dat sprak me heel erg aan omdat ik hoopte dat hij het als nog aan Sylvia ging vertellen.
3. In het boek vond ik de uitgebreide stukken over het vrijen bij Iris thuis saai. Ik het niet mooi hoe dar allemaal uitgebreid verteld werd dat trok me niet aan.
4. Nee niet dat ik weet daar heb ik denk ik nog niet genoeg leeservaring voor en films kijken doe ik bijna nooit.
5. Het heeft me aan het denken gezet dat overspel eigenlijk bij iedereen kan gebeuren zo ook bij een gewone Nederlandse leraar die gelukkig getrouwd is. En ik vind het een heel herkenbaar probleem je hoort tegenwoordig veel over overspel. Ze zeggen dat het "in" is.
6. Ik vond dat het boek makkelijk taalgebruik heeft. Ik kon het heel goed begrijpen. Ik had er absoluut geen moeite mee.
7. Ik vond het een heel goed boek omdat het gewoon de werkelijkheid kan zijn. Als ik het las was ik even van de wereld. Ik vond het een heel interessant onderwerp het greep me aan omdat je je niet kunt voorstellen dat iemand al 14 maanden overspel pleegt en het nog steeds verbergt. En dat racisme is ook iets wat in het dagelijks leven voorkomt maar je merkt er zelf maar weinig van en hier komt het best duidelijk naar voren zodat je erover na gaat denken. Ik vond het heel jammer dat het boek meer ging over het vreemdgaan. Over hoe hun affaire zich afspeelde. Ik had het leuker gevonden als het boek begonnen was met een informatieve opening over hun affaire en de personen en dat het boek begon met de gebeurtenis in 3F en wat zich afspeelde met Wouter Nijman en dat Sylvia dan achter de affaire van Theo kwam . En dat het verhaal over de ruzie en de periode ging nadat Sylvia erachter was gekomen. Het lijkt me interessant hoe zich dat dan afspeelt maar ik denk dat dat heel moeilijk te schrijven als je er geen persoonlijke ervaring mee hebt. Maar ik vond het boek wel goed.
8. Ja, omdat het echt op de werkelijkheid lijkt en misschien herken je er wel iets in. Maar als je niet van liefdesproblemen houdt moet je het zeker niet lezen want dan denk ik dat je het allemaal ontzettend saai vindt.
9. Tom van Deel in Trouw: Hij vindt dat het wel heel realistisch is geschreven over hoe alles eruit ziet en ook gewoon met alle clich-és van het dagelijks leven. Maar het verhaal is te dunnetjes op het eind verbergt Theo nog steeds zijn overspel en dat vind jij niet goed. Hij vindt het jammer dat de seks met Theo en Iris zo beschreven wordt dat had minder gemoeten. Hij vindt dat Zwagerman niet diepzinnig kan zijn het is een schrijver van de buitenkant.
vergelijking:
Ik ben het veel met Van Deel eens. Het is wel echte realiteit en ik vind ook heel jammer dat het boek niet meer uitgewerkt is over de echte problemen van het vreemdgaan in plaats van de seks van Theo en Iris. Maar ik vind het boek daarom nog wel mee en volgens mij vindt Van Deel het minder goed.
recensie: Tom Van Deel in Trouw
Net als Heumakers in de Volkskrant is Tom van Deel (Trouw) wèl gecharmeerd door de realistische beschrijvingen van het leven in een moderne buitenwijk en op een middelbare school. 'Deze soepele verwerking van de wereld zoals we die dagelijks meemaken of waarover we dagelijks lezen is zeker een van de verdiensten en aantrekkelijkheden van Zwagermans proza. Hij documenteert er, om het maar eens gewichtig te zeggen, de eigen tijd mee. De clichés gaat hij daarbij niet uit de weg, integendeel, hij maakt er graag gebruik van, wat de herkenbaarheid van wat hij schrijft alleen nog maar vergroot.'
Het verhaal van Theo Altena, zijn vrouw en zijn vriendin is in de ogen van Van Deel nogal dunnetjes. Dat Theo ook aan het slot zijn overspel weet te verbergen, vindt Van Deel hoogst onbevredigend: 'Het maakt Theo definitief tot een uitermate antipathiek romanpersonage. Hij is een toneelspeler die zichzelf zoet houdt met de gedachte dat iets verzwijgen niet hetzelfde is als bedrog.'
Hoewel het verhaal weinig voorstelt, weidt Zwagerman nogal uit met theorieën over de seks van Theo en Iris. Van Deel weet weinig raad met metaforen als koelcel, crematorium, sarcofaag en grafschennis. De doodsfantasieën die Theo heeft tijdens het seksuele verkeer worden ook niet erg uitgewerkt in de roman. 'Als Zwagerman diepzinnig wil worden,' zegt Van Deel, 'is hij niet op zijn sterkst. Hij is echt een schrijver van de buitenkant. Meer niet"
Home - Contact - Over - ZoekBoekverslag op uw site - Onze Boekverslagen - Boekverslag toevoegen