Boekverslag : J. Bernlef - Hersenschimmen
De taal ervan is Nederlands en het aantal woorden bedraagt 405 woorden.
De taal ervan is Nederlands en het aantal woorden bedraagt 405 woorden.
Jenny. Bernlef (1937-heden), “Hersenschimmen”/
Amsterdam; Querido, 37e druk 1994 (1984).
166 pagina’s
Motto: A touching dream to which we are all lulled
But wake from separately
Philip Larkin
Op de omslag staan in zwart en blauw 3 huizen met erdoor heen een soort spookachtige figuren. Dit duidt op de titel.
Ik heb dit boek gekozen omdat ik er al wat van gehoord had.
Het boek is ingedeeld in 9 niet genummerde hoofdstukken die gescheiden worden door een regel wit. Elk stuk begint met een cursief gedrukte zin. Elk hoofdstuk is 1 dag.
De vertelwijze is in de ik-vorm, maar aan het eind van het boek praat Maarten, de hoofdpersoon tegen en over zichzelf. Het verhaal speelt zich af in Gloucester in het Noordoosten van de Verenigde Staten. Er zijn flashbacks en die spelen zich af in Nederland. De vertelde tijd is 8 dagen, maar met de flashbacks is het ongeveer 60 jaar.
Maarten klein woont al vijftien jaar samen met zijn vrouw Vera in Gloucester. Op een Zondag merkt Maarten dat er wat met hem aan de hand is: hij wacht op de schoolkinderen, denkt dat het ochtend is en hij vergeet allemaal dingen. In die nacht kan hij niet slapen en gaat hij zitten puzzelen. Da dag erna maakt hij weer allemaal vergissingen en vergeet dingen: hij ziet het meisje aan de bar aan voor een vriendin van vroeger. Dan gaat hij een rondwandeling maken en raakt zijn hond kwijt. Hij wordt door Vera gevonden. Hij maakt dan thuis nog meer fouten: hij vraagt een kennis, Ellen Robbins naar haar dode man Jack, hij weet niet meer wie zijn eigen dochter is en hij wil dinsdags naar de IMCO, een zeevis-bedrijf, gaan om te werken. Hij gaat naar een huisje in de duinen, alwaar hij de deur forceert en in gedachten een speech houdt voor de mensen van de IMCO. Dan ineens weet hij waar hij is en gaat naar huis. Vera had een dokter gebeld en die zei dat ze met foto’s zijn geheugen weer moest verbeteren. Dit lukte niet echt goed. Maarten kan zich alleen nog maar dingen van heel vroeger herinneren, zoals de hongerwinter, zijn moeder, zijn vader enz.. Als de dokter dan een keer langs komt weet Maarten niet meer wie hij is en dan kan hij zich ook niet meer goed uitdrukken. Toen de buurjongen, William Cheever, kwam vroeg Maarten hem herhaaldelijk naar zijn dode hond Kiss.
Het viel mij op dat het verhaal zich afspeelt in een beSneeuwd landschap. Door de Sneeuw is het huis van Maarten en Vera, met hun leven, een beetje geïsoleerd van de buitenwereld. Net zoals Maarten op het laatst. Ook viel het mij op dat Maarten op het laatst niet meer goed kan denken, doordat zijn taal verslechtert. Dat verval van taal was ook een motief in het boek ”Eclips” van Bernlef.
het boek gaat over een oude man die het proces van dementeren van het begin tot het eind doormaakt.
Ik vind dit een goed onderwerp voor een boek omdat het origineel is en het laat heel goed zien wat iemand die dementeert nu precies denkt en ook een beetje hoe zijn omgeving erop reageert.
De hoofdpersoon is Maarten klein, Hij is 71 jaar en komt uit Alkmaar. Hij woont in de Verenigde Staten en heeft rechten gestudeerd. Hij is vaak bang en verlegen en heeft een hekel aan de winter. Vera is zijn vrouw en deed vroeger vrijwilligerswerk in de bibliotheek. Robert is de hond van Maarten en Fred en Kitty zijn zijn kinderen de gedachten van Maarten worden zeer uitgebreid en duidelijk beschreven. Je krijgt een groot medelevensgevoel.
Het taalgebruik is duidelijk en helder. Er zitten geen rare lange zinnen in die erg verwarrend werken en er komen ook niet zoveel onbekende woorden voor. De stijl vind ik goed. Origineel ook. Op het laatst veranderen de goed lopende zinnen in halve stukjes zin. Dat leest wel iets lastiger, maar je merkt op die manier wel wat de taal voor Maarten is: nl. iets erg lastigs.
Ik zou het denk ik wel lastig vinden om dit boek te schrijven omdat het proces van dementeren zo nauwkeurig wordt omschreven. Ook de simpelheid van het boek, die het zo duidelijk maakt is moeilijk.
Ik vond dit een leuk boek omdat er goed wordt verteld hoe iemand die dementeert in de knoop raakt met zijn eigen gedachten. Het verhaal wordt ook duidelijk verteld. Ik vind het ook erg goed gevonden dat de zinnen op het laatst half afgemaakt zijn. Ik vond dat Maarten wel erg snel “aftakelt”. Het ging zelfs zo snel dat niet eens iedereen het doorhad. Of het komt dat je dat gevoel krijgt doordat er maar heel weinig mensen betrokken zijn bij het verhaal. Wat wel opvallend was was dat Maarten “gered” werd door de vuurtorenwachter omdat Maarten in grote bogen liep. Sommige stukjes passen ook niet echt bij hert verhaal, hoewel ze er wel voor zorgen dat het verhaal grappig wordt: bijvoorbeeld “de methode simic”, die Maarten toepast als dokter Eardly er is. Wat ik wel jammer vind is dat je bijna niets van zijn vrouw te horen krijgt. Bij het lezen van dit boek vroeg ik me af hoe zijn vrouw er nou op reageert, want daar hoor je maar erg weinig van. Zo gauw de taal begint te verslechteren wordt het verhaal heel wat grappiger, omdat Maarten dan rare dingen en verkeerde dingen zegt. Maar het verhaal is ook al grappig als hij het verleden en het heden door elkaar haalt en dan William naar zijn dode hond Kiss en Ellen Robin naar haar dode man vraagt. Je kan je heel goed inleven in het verhaal en daardoor krijg je echt het gevoel dat iemand die dement wordt dit doormaakt. Wat ik de miskleun van het verhaal vond is dat Maarten wordt opgehaald door mannen in witte jassen. Waarom zouden die mensen witte jassen aanhebben, volgens mij is dat onzin. Maar ondanks dat was het leuk om dit boek te lezen.
Home - Contact - Over - ZoekBoekverslag op uw site - Onze Boekverslagen - Boekverslag toevoegen