Boekverslag : Gerard Reve - De Avonden
De taal ervan is Nederlands en het aantal woorden bedraagt 3079 woorden.
De taal ervan is Nederlands en het aantal woorden bedraagt 3079 woorden.
Gerard Reve, De Avonden
Boekbeschrijving
Auteur: Gerard Kornelis van het Reve
Titel: De Avonden
Druk: 37e druk
Uitgever: De Bezige Bij, Amsterdam
Eerste Druk: 1947
Aantal pag.: 224
Indeling: Verdeeld in 10 hoofdstukken, genummerd met Romeinse cijfers. Elk hoofdstuk één
dag.
Ondertitel: Winterverhaal
Samenvatting:
Frits van Egters, een 23-jarige kantoorbediende, woont nog bij zijn ouders thuis. Het
is Zondag, een verloren dag volgens Frits. Als hij wakker wordt, weet hij al niet wat hij
moet doen. Die middag komt zijn oudere broer Joop op bezoek. Hij is getrouwd met Ina. Hij
komt zeggen dat hij en Ina die avond niet komen eten omdat Ina ziek is. 's Avonds na het
eten gaat Frits naar Jaap Elderer. Hij blijkt niet thuis te zijn. Frits besluit door te
lopen naar Louis. Die woont in een huis met een schildersatelier erbij. Ze praten wat
terwijl Louis doorwerkt. Als Louis naar bed gaat, gaat Frits naar huis. Thuis kruipt hij
ook maar in bed. -Die nacht droomt hij dat hij op blote voeten door een bos loopt. Hij
loopt een ruimte binnen waar vreemde mensen zitten en schrikt wakker.
De volgende dag gaan Frits' vader en moeder 's avonds naar Haarlem. Frits gaat met Joop
en Ina naar een reünie van het Berendsgymnasium, dat 20 jaar bestaat. Hij heeft er geen
zin in, om al zijn oude klasgenoten te ontmoeten. Hij praat wat met anderen over van alles
wat ze meegemaakt hadden en kijkt naar een voorstelling die opgevoerd werd. Hij loopt snel
naar huis. Thuisgekomen vraagt hij zich af waarom hij al de schoolspullen nog in een kast
heeft staan. Hij wil ze weggooien, maar bedenkt zich. -Die nacht droomt hij dat een zwaan
naar hem toekomt. De zwaan groeide net zo groot als hij was. Op het moment dat de zwaan
hem bijna raakt, wordt hij wakker en kan zich niets meer herinneren.
Tijdens zijn middagpauze gaat Frits de stad in en bezoekt enkele winkels. Uiteindelijk
koopt hij een zilverkleurig bekertje en bordje voor het zoontje van zijn vriend Jaap. Hij
koopt er drie chocoladerepen bij, waarvan hij er een aan een collega geeft. 's avonds gaat
hij naar Jaap en zijn vrouw Joosje toe. Jaap is er op dat moment niet. Joosjes tante en
haar moeder zijn op visite. Frits begint zich te vervelen. Als Jaap thuiskomt, begint
Frits eerst te zeuren over haaruitval. Later beginnen ze lol te maken over invaliden en
een man en zijn vrouw, die halfdronken binnen zijn gekomen. Als Frits slaapt, wordt hij
plotseling wakker van een gil. Zijn moeder heeft een zenuwaanval. -Als hij weer slaapt,
droomt hij dat hij door een tuinman geroepen wordt. Hij wordt bang en wil wegrennen, maar
blijft met zijn voet ergens aan hangen. Hij werd achtervolgd door een gevaar, dat hem
volgde, totdat hij wakker werd.
Eerste kerstdag: Frits' ouders gaan bij iemand op visite dus Frits is alleen thuis. Hij
krijg bezoek van Lande. Ze praten en Lande verdenkt Maurits Duivenis ervan tweehonderd
gulden van hem te hebben gestolen. Als Lande weg is, watert Frits van verveling in de
kachel en verbrand een pissebed. 's Avonds gaat hij met Louis Spanjaard naar de bioscoop.
Na de film bleef Louis bij Frits thuis eten. Na het eten ging Louis naar huis en ging
Frits bij Walter en zijn familie op bezoek. Walters bovenbuurvrouw ligt op sterven en
Walter wil haar appartement kopen, omdat het groter is.
Kort nadat Frits thuiskwam ging hij naar bed en droomde hij dat hij in een warenhuis
was en zeer ernstig naar het toilet moest. Hij kan er echter geen vinden of wordt niet
toegelaten, dus doet hij zijn behoefte tussen in een aantal vazen. Het wordt echter
ontdekt en hij moet vluchten voor het personeel.
Tweede kerstdag. Frits' ouders gaan weg. Frits luistert naar de radio. Hij is gelukkig,
zegt hij zelf. Hij gaat de stad in. Daar ontmoet hij Maurits Duivenis. Ze gaan samen naar
een café. Maurits bekent dat hij tweehonderd gulden heeft gestolen van Lande. Ook vertelt
hij dat hij een jas van iemand heeft meegenomen. Later op de dag gaat Frits bij Viktor op
bezoek. Ze praten over mensen die een geestelijke afwijking hebben. -Als Frits de volgende
ochtend naar het toilet gaat en weer terug in bed stapt, droomt hij dat hij weer bij
Herman en Lydia in de woonkamer zit. Hij ziet er een jongen die telkens uit het raam
spring en zich op het laatste moment ophijst aan het kozijn.
Vrijdagmiddag: Frits heeft geen zin meer om te werken en pakt al vijf minuten voor vijf
zijn tas in. Na het werk fietst hij langs de bioscoop en koopt twee kaarten voor de film
van die avond. Hij gaat naar Viktor en vraagt of hij mee wil naar de bioscoop. Viktor
heeft echter geen tijd. Die avond gaat hij alleen naar de bioscoop. Daar komt hij Maurits
tegen. Hij wil Frits' tweede kaartje kopen en samen gaan ze naar de film. Na de film gaan
ze naar Maurits huis en praten nog wat na -Als Frits 's avonds in bed ligt, droomt hij dat
zijn bed begint te bewegen. Plotseling zat hij in een auto. Hij kwam bij een zwaar
busongeval terecht, waar alleen gewonden waren, zelf de mensen die onder de bus lagen
waren gewond.
Frits komt Zaterdagmiddag thuis en vindt een briefje van zijn moeder. Vader is weg en
zijn moeder is naar Annetje. Frits snuffelt wat in laden. Hij weet dat hij 's avonds laat
thuis zal komen, dus gaat hij op bed liggen rusten. Als hij net klaar is met eten, komt
zijn vader thuis. Als zijn vader gegeten heeft, gaat Frits naar Jaap en Joosje, om samen
met hen en Viktor naar een dancing te gaan. Er wordt over allerlei zaken gepraat. Frits en
Jaap drinken teveel. Frits was stomdronken. Zijn ouders schrokken zich toen hij zo
thuiskwam. Hij braakte vier maal en viel daarna achterover in bed.
Zondagmorgen wordt Frits met een kater waker. Hij gaat op advies van zijn moeder een
stuk lopen en gaat bij Adelaar op bezoek. Adelaar is de vader van Ina. Zijn moeder zei dat
Ina en Joop daar waren, maar ze had geen gelijk. Toen Frits thuis was, kwamen Joop en Ina
op bezoek. Ze kwamen direct van de bioscoop. Frits begint direct over Joops haar te
zeuren. 's Avonds gaat Frits bij Bep Spanjaard op visite. Hij was er lang niet meer
geweest. Frits verteld haar gruwelverhalen om haar bang te maken. Frits krijgt van haar
een speelgoedkonijntje, dat hij toevallig op een kast zag staan. Het wordt zijn
troeteldiertje. -'s Nachts droomt hij dat hij in een kano zit. Er zat een lek in de kano.
Toen Frits na het werk zijn fiets wilde pakken, bleek de voorband lek te zijn, dus
moest hij naar huis lopen. Na het avondeten gaat hij naar Bep Spanjaard, om daarna naar de
nachtfilm, De Groene Weiden, te gaan. Hij belde aan bij Bep Spanjaard. Jaap Elderer deed
open. Naast hem stond een voor Frits onbekende man. De man heette Eduard Hoogkamp. Joosje
en Bep zijn ook aanwezig. Ze praatten eerst over ziekten en begrafenissen en alles wat
erbij hoort. Daarna gaan ze samen naar de bioscoop. Tijdens de film kreeg Frits tranen in
zijn ogen. De film maakte en diepe indruk op hem, hij voelde zich goed. Na de film wilde
hij dan ook niemand spreken en ging direct, alleen, naar huis. Thuis ging hij direct naar
zijn slaapkamer en pakt het konijntje en een marmeren konijntje uit een kast. Hij vraagt
zich af waarom hij nooit gestraft is. -Hij droomt dat twee mannen een pakket bezorgen. Een
man zegt dat het pakket het huis niet uit mag. Frits dacht dat het een dode was en wilde
het op de grond leggen, maar kon zijn rug niet buigen. Hij werd wakker. Om niet weer in de
droom te belanden, doet hij alles om wakker te blijven.
Oudejaarsdag. Om twee uur verlaat Frits het kantoor. Op weg naar huis komt hij Maurits
tegen. Maurits vertelt Frits alles over de diefstallen die hij de laatste tijd gepleegd
heeft, hoe en waar hij die gepleegd heeft. Frits viert oudejaarsavond thuis met zijn
ouders. Hij gaat op bed liggen en valt in slaap. Hij droomt dat hij met een iemand met een
vossenkop een fabrieksruimte inloopt. Hoe verder ze binnen zijn, hoe verder het plafond
naar beneden komt en hoe verder de muren bij elkaar komen. Hij werd wakker toen zijn
moeder eten aan het koken was. Hij moet van zijn moeder kolen gaan halen op zolder. Hij is
erg bang dat er iemand op de zolder is, maar toch gaat hij kolen halen. Hij maakt ruzie
met zijn moeder over hoe zij de kachel aanmaakt. Na het eten gaat hij nog even naar Louis
Spanjaards. Als hij weer thuiskomt heeft hij opmerkingen op de manier waarop zijn moeder
appelbollen bakt. Zijn moeder zegt dat ze een fles wijn gekocht heeft. Frits kijkt en het
blijkt geen zijn te zijn. Ze heeft een fles bessenappelsap gekocht. Frits krijgt hiervan
tranen in zijn ogen. Hij gaat naar zijn kamer en zoekt vriendschap bij zijn stoffen
konijn. Om twaalf uur schudden ze elkaar de hand. Hierna ging Frits naar buiten. Hij wilde
bij zijn vrienden op bezoek, maar niemand was thuis. Op zijn weg terug naar huis bidt hij
tot God: "Eeuwige, enige, almachtige, onze God, Vestig Uw blik op mijn ouders. Zie
hen in hun nood. ....." Hij noemt allerlei 'gebreken' van zijn ouders op. Als hij
thuiskomt, poetst hij direct zijn tanden en is toch blij dat hij leeft. Daarna gaat hij
naar bed en valt in een diepe slaap.
Amsterdam, Zondag 18 mei 1947
Titelverklaring
De avonden zijn de avonden van de jongeren in de jaren na de oorlog. Hoe de jongeren
hun vrije tijd doorbrachten.
Thema
De hoofdpersoon, de 25-jarige Frits van Egters, voelt een spanning tussen hem en zijn
ouders, hij heeft veel aan te merken op zijn ouders. Hij windt zich op over veel dingen
die zijn vader of moeder doen. Hij is daarom ook veel bij zijn vrienden, met wie hij vaak
in het café zit. Hij hecht veel waarde aan kleine dingen, zoals een speelgoedkonijntje
dat hij kreeg. Bij het konijntje zoekt hij troost. Ook heeft hij tot vervelens van anderen
toe belangstelling voor lichamelijk verval zoals haaruitval. Alle hoofdstukken, met
uitzondering van 7 en 10 eindigen op een droom.
Analyse
Personages: Round Characters: (Er is slechts één figuur waar we meerdere dingen
weten)
Frits van Egters, de hoofdpersoon van het boek. Hij is 25 jaar en werkt in een kantoor
nadat hij zijn gymnasium-opleiding niet heeft afgemaakt. Hij woont nog bij zijn ouders
thuis. Met zijn ouders praat hij niet veel, hij vindt ze ongemanierd en soms
onderontwikkeld. Zijn vader hoort niet meer goed. Met zijn moeder praat hij nog het meest,
maar ook op haar heeft hij veel aan te merken. Als hij niet aan het werk is, is hij vaak
bij vrienden of in het café. Hij heeft veel belangstelling voor het lichamelijk verval,
vooral voor haaruitval, waar hij gesprekken over voert en bijna iedereen op aanspreekt.
Frits is nogal bang, hoewel hij graag gruwelijke of grove verhalen verteld. Ook praat hij
met Maurits over hoe Maurits iemand zou willen vermoorden.
Flat Characters: de Vader van Frits. Hij is een zwijgzame man die niet meer goed hoort.
Hij houdt helemaal niet van radio. Telkens als iemand de radio aanzet, zet hij hem weer
uit of zet hem zachter. Frits heeft zeer weinig contact met hem. Hij ergert zich wel aan
zijn gedrag, zoals slurpen tijdens het soep eten of iets pakken met een gebruikte lepel.
de Moeder van Frits. Met haar heeft hij meer contact, zij het niet veel. Als Frits' vader
weg is, gaat ze soms alleen naar Haarlem of bij iemand op visite. Ook op haar ergert Frits
zich regelmatig.
Bijvoorbeeld als zijn moeder in plaats van wijn vruchtensap heeft gekocht of als zij
volgens Frits de kachel verkeerd aanmaakt.
de Broer van Frits, Joop van Egters, en zijn vrouw Ina. Zij hebben een kind. Frits gaat
soms bij hen op visite. Joop toont nauwelijks interesse in Frits.
Frits' vrienden: Jaap, getrouwd met Joosje. Ze hebben een kind. Ook Jaap toont
nauwelijks belangstelling voor Frits. Frits gaat wel op bezoek bij de verjaardag van hun
zoon.
Maurits Duivenis. Hij is een dief. Zo heeft hij een jas en tweehonderd gulden gestolen.
Hij praat met Frits over hoe hij iemand zou willen vermoorden. Ook zegt hij tegen Frits
welke misdaden die hij heeft gepleegd.
Louis Spanjaards. Frits kijkt tegen hem aan als iemand die alles durft. Frits droomt er
van om Louis te zijn. Louis is het tegenovergestelde van Frits. Hij gedraagt zich
onverschillig en roekeloos. Zo liep hij eens over de rand van een balkon.
Viktor. Viktor is de tegenpool van Maurits. Met hem heeft Frits misschien wel het beste
contact. Victor begrijpt Frits' situatie het meest van al zijn vrienden. Hij geeft hem ook
het boekje "De kleine zenuwlijder". Volgens hem heeft Frits er wat aan. Ook laat
hij Frits merken dat hij soms doordraaft. Hij gedraagt zich als een hulpbron voor Frits.
Bep Spanjaards, de zus van Louis. Zij krijgt de meeste aandacht van Frits. Van haar
krijgt Frits een stoffen speelgoedkonijntje, dat door Frits als troeteldier wordt
gebruikt.
Perspectief: Het verhaal is geschreven in het personale perspectief. Het wordt verteld
door een alwetende, niet aan het verhaal deelnemende verteller.
Tijd: Het boek neemt tien dagen in beslag. Elk hoofdstuk behandelt één dag. De dagen
zijn de tien dagen voor oudejaarsdag. Het tiende hoofdstuk is oudejaarsdag. Alle
hoofdstukken, behalve hoofdstukken 7 en 10 eindigen op een droom.
Ruimte: Het verhaal speelt zich af in één dorp of stad, waar Frits van Egters, zijn
familie en zijn vrienden wonen. Het speelt zich verder af bij Frits thuis, bij vrienden
van Frits en in cafés.
Beoordeling
De avonden, een boek die je moet hebben gelezen. Een boek die een onderdeel van je
literaire kennis moet vormen. Sommige mensen zijn er helemaal lyrisch over.
Nou, ik heb het boek gelezen. De schrijfstijl van Reve is aangenaam. Zijn stijl is goed
leesbaar. Hij schrijft regelmatig met een humoristische ondertoon. Dat is namelijk wat dit
boek zo leuk maakt, want echt veel gebeurt er niet in dit verhaal. Er worden slechts een
aantal dagen uit het leven van de hoofdpersoon beschreven. Maar volgens mij is dat nou
juist de bedoeling van Reve. Hij wil de situatie/sfeer beschrijven van de periode na de
tweede wereldoorlog. Er gebeurt niks, want er is niks. Het leven is saai, het lijkt wel
zinloos. De enige afleiding die de hoofdpersoon heeft is het praten met zijn vrienden, wat
meestal s’ avonds gebeurt. Reve doet dit uitermate goed.
Ik hou persoonlijk niet zo van dit soort boeken. En dan heb ik het over boeken waarin
nauwelijks iets spectaculairs gebeurt. Van mij mag er wel wat meer actie in zitten. Maar
aangezien Reve hier dus de periode na de tweede wereld oorlog beschrijft is het dus
moeilijk om daar actie in te verwerken. Het leven is vutloos, zo komt het op mij over. Als
dit Reve’s intentie is, de periode beschrijven waarin eigenlijk niks in gebeurt, dan
vind ik dat hij dat goed heeft gedaan.
Informatie over de schrijver
Algemeen
Gerard Reve werd geboren in 1923 te Amsterdam. Zijn volledige naam is Gerard Kornelis
Franciscus van het Reve. Hij ging vier jaar lang naar het gymnasium en volgde daarna een
patroons- opleiding aan de Grafische school. Van 1945-1947 werkte hij voor 'Het Parool'
als redacteur-verslaggever. Hij had diverse baantjes. Opzien baarde hij, doordat hij
openlijke homofiele relaties aanging, o.a. met 'Wimie' = W.J. Schuhmacher, 'Teigertje' =
W.B. van Albada en 'Woelrat' = H. van Maanen. Ook werd hij aangeklaagd wegens vermeende
godslastering (1966/1968). In 1966 werd hij Rooms-Katholiek.
Over zijn werk
Voor zijn werk kreeg Van het Reve diverse prijzen, o.a. de P.C. Hooftprijs in 1969. Hij
verkortte zijn naam in 1973 tot Gerard Reve. Ook heeft hij nog onder een heel aantal
pseudoniemen geschreven, waaronder Simon van het Reve, R.J. Gorre Mooses en Darger
Taveherner. In het oeuvre van Reve zijn vier periodes te onderscheiden:
1946-1956: realistisch-symbolisch proza
Bijvoorbeeld: 'Werther Nieland' (1949) 'De ondergang van de familie Boslowits' (1950)
1957-1962: overgangsperiode
In deze periode beoefende Reve allerlei genres.
Bijvoorbeeld: 'Tien vrolijke verhalen' (1961) 'Commissaris Fennedy' (1962)
1963-1970: romantisch-ironisch werk
Dit werk werd geschreven vanuit een dualistische visie, dat wil zeggen: de mens handelt
als subject en beziet zichzelf als object.
Bijvoorbeeld: 'Op weg naar het einde' (1963) 'Nader tot U' (1966)
1971-heden: disharmonisch romantisch werk en persoonlijke mystiek
Hierbij gaat het om versmelting van seks en religie.
Bijvoorbeeld: 'De taal der liefde' (1972) 'Lieve jongens' (1973) 'Een circusjongen' (1975)
'Oud en eenzaam' (1978) 'Moeder en zoon' (1980) 'De vierde man' (1981) 'Bezorgde ouders'
(1988)
Verder schreef Reve diverse bundels 'Brieven' onder andere aan Wimie, Josine M., Simon
C. en Ludo P.
De Avonden
Veruit het bekendste werk van Reve is de roman 'De avonden' die geschreven werd in
1947, vlak na de Tweede Wereldoorlog. Het is een psychologische roman of egoroman met
autobiografische trekken. Het boek is ook verfilmd. De hoofdpersoon van deze roman is
Frits van Egters, hij is een antiheld. Hij al 23 jaar en leidt een sleurleven, hij werkt
op kantoor, hij eet, hij bezoekt zijn vrienden en slaapt. Hij is nogal pesterig van aard,
een zwarte humorist en hij is zwaarmoedig. Zijn bestaan wordt gevuld met scherpe
zelfanalyses en ontluisterende observaties van zijn omgeving, o.a. zijn ouders. Frits
voelt zich verlaten, kan zijn gevoelens niet uiten en is bang voor de dood en verval. Hij
ervaart de werkelijkheid (van vlak na de oorlog) als een zinloze reeks details en zoekt
naar samenhang en zin. Hij is zich zeer scherp bewust van de tijd. Hij droomt veel en is
een neurotische persoonlijkheid. Ondanks de vele bezoeken aan en van zijn vrienden blijft
hij eenzaam. In deze roman zijn verschillende thema's verwerkt:
isolement
zoeken naar de zin van het bestaan
vrees voor en verzet tegen het verval van het leven
Verdere belangrijke elementen zijn:
gebreken, verval, aftakeling (kaalheid, lichaamsgebreken, doofheid, beenziekte enz.)
doodsobsessie en angst (angstdromen)
verveling, zinloosheid en doelloosheid van het bestaan
generatiekloof (Frits ergert zich voortdurend aan zijn ouders)
eenzaamheid, gebrek aan communicatie, Narcissus-motief
verdrongen seksualiteit
Oedipus-motief
zogenaamde 'sympathetische Natur' (vergelijk sfeer, stemming en weersgesteldheid)
herhaling (van handelingen, observaties, dromen, kaalheid, spiegel enz.)
de tijd (de klok speelt een belangrijke rol)
Home - Contact - Over - ZoekBoekverslag op uw site - Onze Boekverslagen - Boekverslag toevoegen