Boekverslag : Ferdinand Bordewijk - Roman Van Een Zender
De taal ervan is Nederlands en het aantal woorden bedraagt 1217 woorden.
De taal ervan is Nederlands en het aantal woorden bedraagt 1217 woorden.
Bint
Auteur: F. Bordewijk
Uitgave: De Gemeenschap, Utrecht, 1934(1), 1990 (26e druk)
Biografische gegevens
Ferdinand Bordewijk werd geboren te Amsterdam in 1884 en verhuisde in 1894 naar Den Haag. Nadat hij na zijn eindexamen gymnasium rechten studeerde in Leiden, werd hij in 1913 bedigd tot advocaat. Het advocatenkantoor waar hij ging werken, speelde later een rol in de roman 'Karakter' uit 1938. Ook gaf hij les aan de Handelsschool in Rotterdam, het decor voor de roman 'Bint' uit 1934. Bordewijk werd voor zijn werk talloze malen onderscheiden, waarvan de P.C. Hooftprijs uit 1953 de belangrijkste onderscheiding was.
Bibliografische gegevens
Bordewijk debuteerde in 1916 met de dichtbundel 'Paddestoelen', die weinig weerklank vond. Vervolgens publiceerde hij tussen 1919 en 1924 de verhalenreeks 'Fantastische vertellingen' die ook niet aansloeg bij het grote publiek. Zijn doorbraak kwam pas in 1931 met de roman 'Blokken'. De romans uit zijn begintijd ( o.a 'Blokken', 'Bint'('34) en 'Karakter'('38)) zijn geschreven in de typische Bordewijk-sfeer: zijn verhalen bevatten veel nachtmerrie-achtige figuren die de ontmenselijking van de samenleving moesten uitbeelden. In zijn later werk verdween die sfeer. Hij publiceerde nog o.a Rood Paleis uit '36, Noorderlicht uit '48, Bloesemtak uit '55, De Zigeuners uit '60 en Het Keizerrijk uit '65.
Genre:
Psychologische schoolroman
Ondertitel:
"Roman van een zender." Hiermee bedoelt Bordewijk dat Bint de allesheerser (zender) was en de lera- ren en leerlingen de "ontvangers". De ontvanger wordt door de zender een mening opgedrongen.
Motto:
-
Opdracht:
Aan mijn rector en zijn staf
Personen
Bint: Rector van de school, heeft eigen onderwijsmethode bedacht, houdt van tucht, heeft invloed, wordt beschre- ven als een leiderfiguur.
De Bree: Nieuwe leraar die zich gaat schikken in het regime van Bint, is erg streng, houdt van orde, netheid en tucht.
Keska: Leraar op school van Bint, buitenbeentje, past zich niet helemaal aan Bints regime aan, lelijk.
De Hel (*): Opstandige klas, de trots van Bint, bevat vreemde personages die als dieren worden uitgebeeld, vreemde achternamen.
De Bloemenklas (*): Tegenpool van De Hel, vredig, lief, slape- rig.
De grauwe klas (*): Klas die veel inzet toonde, kon niet goed meekomen, kleurloos, slecht, arbeiderskin- deren.
De bruine klas (*): Goedlerende klas, deed goed mee met de lessen, hoogmoed, elite.
(Alles, aangegeven met (*) zijn geen personages, maar kunnen wel als zodanig worden beschouwd omdat ze zich hetzelfde gedragen)
Tijdsverloop:
Chronologisch, met tijdssprongen, weinig flash-backs
Plaats/Ruimte:
Het verhaal speelt zich voornamelijk af in de school met daarin de specifieke klaslokalen, zoals de klas van De Hel die ook als een hel wordt beschreven ("Het licht was aan, rood, somber.")
Thema:
Het ten onder gaan van (een deel van) een maatschappij doordat er een regime heerst met teveel invloed
Fabel:
Een nieuwe leraar komt op een zeer strenge school te werken. Hij begint steeds meer voor deze manier van strengheid te voelen.
Motieven
Identiteitsverwisselingsmotief: Rector Bint kreeg het idee een volkomen ander regime in de school in te voeren. Hierdoor werd hij steeds onmenselijker en zakelijker.
School-maatschappijmotief: De ontmenselijking en verzakelijking van de school staat voor de verzakelijking van de gehele maatschappij.
Meester-knechtmotief: Bint heerst over de school met een stalen tucht. De leraren en leerlingen hebben vrijwel geen inbreng. Ze zijn duidelijk ondergeschikt.
Hoogmoedsmotief: Bint doet zich voornaam voor tegen de lera- ren, De Bree doet voornaam voor tegen zijn leerlingen.
Vrijheidsmotief: De leerlingen komen op een gegeven moment in opstand tegen het schoolregime, zonder resultaat.
Taalgebruik
Het taalgebruik van Bordewijk is kort en zakelijk, typisch de jaren dertig-stijl, de stijl van de nieuwe zakelijkheid.
Handeling
Op de school van Bint is een leraar overspannen geworden. De Bree komt hiervoor in de plaats. Bint geeft hem gelijk te kennen wat de werkwijze is op zijn school: er dient orde en tucht te heersen tijdens de lessen.
De eerste les die hij moet geven geeft hij aan een klas die hij later De Hel zal noemen. Deze klas is erg rumoerig en daagt De Bree uit door op verkeerde plaatsen te gaan zitten en verkeerde namen op te geven. De Bree verklaart (figuurlijk) de oorlog aan de klas en geeft er geen les meer aan.
Even later komt De Bree in de lerarenkamer en ontmoet daar een deel van de andere leraren op school. Alleen Keska, een nogal vreemd uitgedoste leraar, valt hem tegen.
De volgende klas die hij krijgt, is de "bloemenklas". Deze klas was erg rustig, overdreven rustig zelfs. Er is echter een jongen in de klas die De Bree niet aanstaat. Om respect af te dwingen gaat De Bree aan het eind van de les in de deuropening staan. De leerlingen moeten zich smal maken om langs hem heen te lopen.
De volgende dag gaat De Bree na schooltijd met Remigius, een andere leraar, praten. Remigius vertelt, dat De Hel bestaat uit kinderen die er enigszins vreemd uitzien. Bint had ze een paar jaar geleden expres bij elkaar gezet. Ook vertelt Remigius over het schoolsysteem, dat een aantal jaren geleden van de ene op de andere dag werd ingevoerd. Er waren de laatste jaren geen nieuwe leerlingen meer aangemeld op school, zodat er nu allen nog maar vierde en vijfde klassen zijn.
Een paar dagen later komt er een leerling uit De Hel vragen of ze vrede mogen sluiten met De Bree . De Bree's antwoord was nee.
Een paar dagen voor kerst komen de leraren samen voor het bespreken van de kerstrapporten. Leerlingen met een onvoldoende rapport zullen door Bint van school worden gestuurd. De leraren hebben gehoord dat er een jongen is die zelfmoord zal plegen als hij een slecht rapport zou hebben. Bint trekt zich hier niets van aan en een paar dagen later heeft de jongen zich in de gracht geworpen met een steen om zijn nek.
Door de dood van de jonegn ontstaat er een rel op school. Na een tijdje worden de leerlingen verplicht in de schoolbanken plaats te nemen. Lesgegeven wordt er echter niet.
In de paasvakantie worden er door de school fietstochten georganiseerd. Aanvankelijk zou De Bree geen groep meekrijgen op fietstocht, maar omdat plotseling Remigius ziek wordt krijgt hij de helft van De Hel mee waarmee hij door België moet gaan fietsen. 's Avonds overnachten ze in een herberg. De volgende ochtend zijn er twee leerlingen verdwenen. De Bree trekt er zich niets van aan en gaat die dag gewoon een eind met de rest van de groep fietsen. Later in de middag komen ze de twee vermiste personen tegen. Ze moeten De Bree voortaan aanspreken met "meneer".
De Bree begint steeds meer Bint te romantiseren. Na de vakantie treedt Bint echter af. De Bree is vastbesloten Bints werk voort te zetten. Bint is waarschijnlijk afgetreden vanwege de jongen die zelfmoord heeft gepleegd. De Bree is toch net zo streng tegen De Hel als vroeger. Hij is niet meer in staat om met Bint te praten omdat hij niet wordt binnengelaten in Bints huis.
Eigen mening
Nadat ik in Taalgoed het eerste hoofdsigszins vreemde, onwerkelijke sfeer in elkaar overvloeien. Herwijl het andere hoofdstuk juist een heel rustige sftijd op een school zou bestaan. Het zou waarschijnlijk onmiddehet boek leest, zal mij Bint niet snel doet als dit boek in een moeilijkere stijl geschreven zou zijn, er eaak schreef in 1935: "Het is niet alleen de rebelse k visie heeft; ook de "grauwe klaan een doek van Bosch zijn weggelopen." Erik de Beer.
Home - Contact - Over - ZoekBoekverslag op uw site - Onze Boekverslagen - Boekverslag toevoegen