Boekverslag : F. Springer - Een Gedenkschrift
De taal ervan is Nederlands en het aantal woorden bedraagt 955 woorden.
De taal ervan is Nederlands en het aantal woorden bedraagt 955 woorden.
Een gedenkschrift
Querido, Amsterdam (1981)
Titelverklaring:
Voor Tommy was Bougainville een van de mooiste plekken op aarde. Als hij zich niet zo goed voelde, dacht hij terug aan Bougainville. Het paradijselijke van Bougainville is echter niet meer bereikbaar. Bougainville is hiermee tot een onbereikbare droom geworden.
De auteur:
F. Springer is het pseudoniem van Carel Jan Schneider (Batavia 15 januari 1932). Het werk van hem bevat veel autobiografische elementen. Omdat Schneider in het dagelijks leven diplomaat is geweest (onder meer in New York, Thailand, Brussel, Iran, Frankrijk, Angola en de DDR, waar hij de laatste Nederlandse ambassadeur was), zijn de meeste personages in de verhalen van Springer ook werkzaam in het buitenland. Springer put uit eigen ervaringen en dat maakt zijn oeuvre goed leesbaar en realistisch.
Ander werk: Bericht uit Hollandia (1962), Bougainville (1981), Quissama (1985), Sterremeer (1990), Teheran, een zwanezang (1991) en Bandoeng-Bandung (1993).
Literaire stroming:
Moderne Nederlandse literatuur. Omdat Bougainville veel herinneringen aan de jeugdjaren van de personages aan Indië bevat, kan deze roman onder de Indische literatuur geschaard worden.
Genre:
Een psychologische roman.
Samenvatting:
De ik-figuur, Bo, is diplomaat in Dacca, Bangladesh. Tijdens een bezoek van de secretaris-generaal van de Verenigde Naties aan die stad in 1973, komt een van zijn ambtenaren om het leven: hij verdrinkt door een gevaarlijke onderstroom in zee. Deze ambtenaar was Tommy Vaulant, een vriend van Bo tijdens hun jeugd in Indië en (na de oorlog) in Den Haag. Voor het eerst sinds jaren hebben ze elkaar de avond voor het fatale ongeluk nog gesproken.
Van de vrouw van Tommy, Sonnie, krijgt Bo een pakket met aantekeningen. Tommy had haar gevraagd om deze aantekeningen na zijn dood naar Bo te sturen. De aantekeningen zijn een soort mémoires van de grootvader van Tommy, aangevuld met verhalen van Tommy zelf. In de mémoires van Tommy’s grootvader staat dat hij kennis heeft gemaakt met Multatuli, met een aan zekerheid grenzende waarschijnlijk naar bed is geweest met Mata Hari en een heleboel belevenissen en gedachten over vroeger, over Indië, over zijn vrouw, zijn dochters, zijn schoonzoon etcetera. De verhalen van Tommy zelf zijn weinig origineel. Het enige interessante zijn de passages over Madeleen, Tommy’s middelbare schoolvriendinnetje, die hij na vijfentwintig jaar weer heeft ontmoet. Deze passages zorgen voor een glimlach op het gezicht van Bo.
Tijdens een vakantie, terug in Nederland, woont Bo een reünie van zijn eindexamenklas bij en worden er vele herinneringen opgehaald. Bo voelt zich niet op zijn gemak: hij houdt niet van reünies. Madeleen is er ook. Bo en Madeleen vertrekken vrij vroeg van het feestje en gaan ergens nog wat eten. Madeleen vertelt over haar laatste ontmoeting met Tommy. Bo durft niet te zeggen dat hij allang weet wat er gebeurd is. Hij vertelt haar ook niet dat Tommy vaak aan Bougainville terugdacht, als hij ‘wil wegvluchten uit de rotzooi van alledag’.
Tijd en tijdvolgorde:
De tijd verschilt per hoofdstuk: de dagboeken van opa zijn geschreven tussen 1934 en 1938 en daarin schrijft hij over zijn leven vanaf 1882 tot 1938. Tommy’s verhalen zijn niet zo duidelijk te dateren, wel dat ze eindigen in december 1972. Het verhaal van Bo loopt van 1936 tot 1974. In totaal wordt er dus over 88 jaar verteld (de vertelde tijd). Van chronologie is in het geheel geen sprake.
Plaats/ruimte:
Bougainville speelt zich op veel plaatsen af: Den Haag, Scheveningen, Rotterdam, Nieder-Ingelheim, Malang, Dacca, Wenen en New York.
Karakterbeschrijving- en ontwikkeling:
Bo:
Bo is diplomaat en hij werkt in Dacca, Bangladesh. Hij is getrouwd en heeft twee kinderen. Zijn vrouw en kinderen echter zijn achtergebleven in Nederland. Naast diplomaat is Bo ook schrijver. Hij is bescheiden en verlegen, hij kijkt enigszins op tegen mensen met een grote mond, maar tegelijk weet hij die brutaliteit ook te relativeren. Hij is een rond karakter.
Tommy Vaulant:
Tommy is ook diplomaat en werkzaam bij de Verenigde Naties. Hij is het patserige type dat veel in de boeken van Springer voorkomt (en ook in de boeken die Bo schrijft, want Tommy is bang dat hij model heeft gestaan voor al die patsers). Hij is een rond karakter.
Johan de Leeuw:
De Leeuw is de grootvader van Tommy. Hij is ook een opschepperig type, dat graag verhalen vertelt over zijn ontmoetingen met Multatuli en over Mata Hari (dat hij met haar naar bed is geweest).
Onderlinge relaties:
Madeleen, Félice, Erik, Gerard, Carel, Letje, Emma en anderen:
Dit zijn klasgenoten die elkaar op een reünie ontmoeten.
Geloofwaardigheid van het verhaal:
….
Thematiek:
Dromen:
Alle drie hoofdpersonen zijn dromers die hun gedachten en belevenissen opschrijven. Alleen Bo is schrijver in die zin dat zijn stukken gepubliceerd worden. Alle drie hebben ze hun idealen voor een betere wereld, maar naarmate je ouder wordt, merk je dat je idealen nooit werkelijkheid kunnen worden. De ideale wereld bestaat nu eenmaal niet en daar kan niemand iets aan doen. Ook de goedbedoelde ontwikkelingshulp van Nederland aan Bangladesh zijn weggegooid geld, de wereld zal er niet beter op worden. Slechts in gedachten kun je naar het paradijs, naar Bouaginville.
Motto:
Geen.
Taalgebruik:
Springer schrijft in gewoon Nederlands: geen ingewikkelde zinsconstructies, maar helder en duidelijk. Zijn stijl heeft een ironische ondertoon. Aan de ene kant is Bo wat jaloers op wereldse types als Tommy, maar aan de andere kant weet hij dat hij gewoon zichzelf moet blijven, ook al is hij nog zo verlegen.
Opdracht:
Geen.
Vertelsituatie:
Van drie personages krijgen we verhalen, gedachten en belevenissen te lezen: van Bo, Tommy Vaulant en Johan de Leeuw. Alle drie in de ik-vorm. Deze vertelvorm lijkt op die van Multatuli’s Max Havelaar. In Max Havelaar krijgt Batavus Droogstoppel een pak aantekeningen van een man die hij Sjaalman noemt. Bo krijgt van Tommy een pak aantekeningen. In beide boeken gaan de aantekeningen ondermeer over Indië. In de papieren van Tommy’s grootvader komt Multatuli zelf voor, dit is een verwijzing naar Max Havelaar en het pak van Sjaalman.
Perspectief:
Wisselend perspectief.
Verhaalopbouw:
Bougainville is opgebouwd uit twintig niet genummerde hoofdstukken. De hoofdstukken worden van elkaar gescheiden door een zogenaamd aldusblad.
Home - Contact - Over - ZoekBoekverslag op uw site - Onze Boekverslagen - Boekverslag toevoegen