Louis Couperus, Psyche
BOEKVERSLAG "Psyche" van Louis Couperus
1. Titelverklaring
Psyche: de naam van een meisje dat niet goed weet om te gaan met haar tegenstrijdige
gevoelens;
2. Thema's (motieven)
-dingen/dieren die kunnen spreken;
-onmogelijke dingen (bijvoorbeeld vliegen op een wolk); de Spin.
3. Tijd
Dit is een typisch verzonnen verhaal (een satire) en daarom kan dit
verhaal zich altijd afspelen, want mensen verliezen nooit hun creativiteit
m.b.t. hun fantasie.
4. Ruimte
Het verhaal speelt zich af in een denkbeeldige wereld want het verhaal is een sprookje.
5. Personages
*Psyche: een meisje dat niet goed weet om te gaan met haar tegenstrijdige gevoelens;
*Chimera :een wolk in de vorm van een ros, hij kan spreken (sprekend een
sprookjesfiguur)
-->Roundcharacters spelen een belangrijke rol in het verhaal.
6. Perspectief
Het verhaal is in het hij-perspectief geschreven, de schrijver kent de afloop van het
verhaal niet, maar dit is wel in overeenstemming met de bedoeling van het verhaal.
7. Stijl
Het ouderwets taalgebruik versterkt de sfeer in het verhaal, een mooi voorbeeld is het
volgende (bladzijde 127128) :
Psyche:
" Emeralda, voor u heb ik de hel doorkruist langs de zwarte zeeën, oceanen van
pik, langs de gruwelbalgen van vlamorkanen, langs de kraters en krochten scharlaken en
geel, langs de vuren azuur en door de blanke leliënglansen heen . . . Hoor mij goed; de
Hel antwoordde: *ijdelheid*, als ik vroeg het Juweel; de vlammen brulden: *ijdelheid*; de
schimmen galmden: *ijdelheid*; en heel de klaagviool trilde: IJdelheid! Begrijpt ge mij,
Emeralda? IJdelheid was uw wensen, want het mystiek Juweel, Alschenker van goddelijke
Almacht is: *ijdelheid*, en . . . *bestaat niet*."
-->De ruimte versterkt de sfeer van het verhaal. Bijvoorbeeld: de mooie tuin is in
de woestijn (je kan er nauwelijks uit komen), het kasteel is zo hoog dat het in de wolken
ligt en de duistere wereld van de saters en de bacchanten is in het bos (niet voor het
blote oog zichtbaar).
8. Genre
Dit hele boek is verzonnen. Daarom kan je het rangschikken onder het kopje
"satire". Het heeft echter ook veel kenmerken van een roman.
9. Indeling
Dit boek is ingedeeld in hoofdstukken en die vormen geen afgerond geheel.
10. Samenvatting
Het Rijk van Verleden bestaat uit een ontzettend groot kasteel met driehonderd torens
bovenop een berg. Het rijk is ontzettend groot en wordt geregeerd door de honderdjarige
vader van Psyche. Psyche is de jongste van drie prinsessen. De oudste is Emeralda, zij
heeft ogen van smaragd en een hart van robijn. De tweede is Astra, zij rekent en kijkt de
hele dag door haar telescoop bovendien heeft ze een levende ster op haar hoofd. En Psyche,
zij heeft het voorrecht altijd naakt te mogen zijn en ze heeft twee vleugeltjes (wieken)
op haar rug maar hiermee kan ze *niet* vliegen. Ze houdt ervan om weg te turen, tussen de
kantelen door, naar de lucht of de horizon. Ze droomt er van te vliegen. Op een dag ziet
Psyche een wolk in de vorm van een paard, ze roept hem naar beneden, hij, Chimera, neemt
haar op de rug en ze vliegen een stukje. Dan krijgt het kasteel op een zekere dag bezoek
van Eros. Hij stamt van de god Eros af en de koning en zijn dochters van de godin Psyche.
Eros is koning van het Heden. Hij wil graag één der drie prinsessen trouwen, maar
Emeralda en Astra stellen allebei een onmogelijke voorwaarde. Emeralda verlangt het Juweel
der Mysterie en Astra verlangt een telescoop die reikt tot het einde van het heelal.
Psyche die veel jonger is dan haar beide zussen weet in haar verlegenheid niks te zeggen.
Na wat oefenvluchten neemt Chimera Psyche een keer mee naar zijn rijk (hij is
ook koning), hoewel ze haar vader belooft had nooit de grenzen van zijn rijk te
overschrijden. Als ze terug komen is de oude koning dood. Emeralda wordt koningin. Als
Psyche afscheidt neemt van het lijk ziet ze de heilige Spin die tegen haar zegt (het
thema) : "*Alles is als het is, alles wordt, geschiedt als het geschiedt, alles
vergaat tot stof"*. De volgende keer neemt de Chimera haar mee op een verre reis, hij
laat haar achter in een woestijn. Ze barst in tranen uit en loopt naar een sfinx, Eros
vindt haar daar omdat hij de beek van tranen heeft gevolgd. Niet kort daarna treden ze in
het huwelijk. Het rijk van Eros is niet groot (lang niet zo groot als het Rijk van
Verleden), het bestaat uit een grote tuin met daarin een soort tempel als paleis. Eros
slaapt in het paleis en Psyche in de tuin. Maar s nachts hoort ze muziek en gezang,
ze gaat op onderzoek uit en het blijkt van de Sater te komen. De Sater is een verwilderd
bosmens met een staart en dergelijke. Eros waarschuwt haar hier een paar keer voor, maar
tevergeefs. Op een dag laat ze zich (ondanks tegenstrijdige gevoelens) verleiden en gaat
mee het bos in. In het bos zijn saters, bacchanten, nimfen en elven. Prins Bacchus is hier
de machthebber, zijn rijk bestaat enkel uit dansen, wijn en nog meer feesten. Na één
nacht heeft Psyche spijt van dit avontuur en keert terug. Maar het is al te laat : Toen
Psyche het Heden verliet heeft zij dit en haar tegenstrijdige gevoelens vertelt aan een
wit viooltje. Eros vernam dit van het viooltje en stierf van verdriet, net als de rest van
de tuin en zijn rijk. De spinnen van Emeralda weefden een web over het rijk en alles
verging tot stof. Het hart van Psyche brandde. Als ze dit gezien heeft ontmoet ze opnieuw
de Sater die haar zover krijgt dat hij haar vleugeltjes mag afknippen. Psyche blijft
enkele jaren in het bos maar dan krijgt zij berouw en gaat naar een heilige kluizenaar aan
wie zij een kleed vraagt. Dan beklimt zij het eindeloze pad, uitgehouwen in de rots,
richting het kasteel met de driehonderd torens. Ze huilt edelstenen (en geen tranen meer).
Ze biedt Emeralda deze edelstenen aan en vraagt om de boete die zij moet doen voor haar
vergeving. Emeralda is veranderd in één en al edelsteen, zij herkent Psyche eerst niet,
maar neemt de edelstenen gretig aan. Zij wil Psyche vergeving schenken indien zij Emeralda
het Juweel der Mysterie, Steen der Wijzen brengt. Voordat Psyche weggaat
brengt ze een bezoek aan haar zuster Astra. Zij is blind geworden, haar ster is bijna
uitgedoofd, maar zij weet inmiddels dat het heelal oneindig is en de toekomst
onberekenbaar. Dan gaat ze op weg, de Chimera wenst haar succes in de onderwereld. Ze
vraagt aan diverse ongure figuren, en aan alle dingen om haar heen, waar ze het
Juweel voor Emeralda kan vinden, steeds krijgt zij hetzelfde antwoord:
ijdelheid. Dan gaat Psyche naar de hoofdstad waar het feest is in verband met
de naderende komst van de koningin. Emeralda nadert Psyche in haar koets voortgetrokken
door tientallen paarden over een pad van lichamen en vraagt haar naar het Juweel (zie
stukje tekst). Psyche antwoordt haar dat het Juweel niet bestaat, het is enkel ijdelheid
van haar. Daarop overrijdt Emeralda haar waarna Emeralda naar de Sfinx rijdt. Zij vraagt
aan de Sfinx haar te vertellen waar het Juweel is, maar de Sfinx zwijgt en Emeralda rijdt
zich tegen de Sfinx te pletter. Zwevend herleefde Psyche op.* Ze vliegt op
Chimera en met behulp van haar eigen vleugeltjes naar het Rijk van de Toekomst, het rijk
der doden in de wolken, het rijk waar haar vader en Eros ook zijn. En als ze naar beneden
kijken zien ze het Rijk van Verleden, langzaam dooft de ster op het hoofd van Astra.
11. Eigen mening
Ik kan me inleven in de problematiek die de schrijver aan de orde stelt, het is
namelijk een sprookje dat een tijd geleden is geschreven. De schrijver slaagt er door zijn
duidelijke en heldere manier van schrijven in mij die problematiek duidelijk te maken. Het
verhaal is natuurlijk compleet verzonnen al zitten er natuurlijk wel enkele reële
aspecten in. |