Boekverslag : Onbekend/anoniem - Beatrijs : Een Middeleeuws Maria-mirakel
De taal ervan is Nederlands en het aantal woorden bedraagt 2846 woorden.
De taal ervan is Nederlands en het aantal woorden bedraagt 2846 woorden.
Titelbeschrijving
*De Auteur: de dichter is anoniem gebleven
De titel: “Beatrijs”
De uitgever: deze editie van Beatrijs is uitgegeven door Uitgeverij Taal & Teken, Leeuwarden
Jaar van uitgave: deze editie is uit 1992/1995, de originele editie stamt uit de 14e eeuw
Aantal bladzijden: 16 bladzijden (vertaling), 1038 regels (het oorspronkelijke verhaal)
*De dichter van het gedicht is anoniem gebleven, maar uit zijn taal kun je opmaken dat hij hoogstwaarschijnlijk een Brabander is geweest.
(Deze editie van Beatrijs heb ik gelezen in het dossier van ‘de grote lijster’ 1998, dit dossier is na te bestellen bij Wolters-Noordhoff te Groningen. Om het losse nummer van het dossier te bestellen, moet je het telefoonnummer van Wolters-Noordhoff bellen: 050-5226886. Het losse nummer van het dossier kost 15,--.)
Motivatie boekkeuze
Dit maal moesten we een boek uit de Middeleeuwen lezen, om er vervolgens een boekverslag van te maken. Er stonden een aantal suggesties in het verwerkingsboek (Laag Land), waaronder ook ‘Beatrijs’ en ‘Karel en de elegast’. Omdat deze twee boeken het meest werden besproken in de klas besloot ik een van deze twee boeken te gaan lezen. Ik moest alleen nog kiezen welke van de twee. Ik besloot in de bibliotheek te gaan kijken wat er van deze twee boeken te vinden was. Het bleek dat Karel en de elegast al was uitgeleend, Beatrijs was er nog, dus die heb ik toen geleend en gelezen.
Korte samenvatting van de inhoud
Beatrijs is een non in het klooster. Ze is een goede non, maar binnen in haar leeft de liefde. Ze is sinds haar twaalfde verliefd en als ze het niet meer kan houden, vlucht ze het klooster uit. Met haar geliefde trekt ze er op uit en er volgt een tijd van voorspoed. Ze krijgt twee zonen en is erg gelukkig. Deze tijd van voorspoed duurt zeven jaar, want het geld raakt op en daarom wordt ze achter gelaten door haar geliefde. Dan breekt er een tijd van tegenspoed aan. Ze kan geen vak en bedelen vindt ze te vernederend. Om haar twee zoons en zichzelf toch in leven te houden verkoopt ze haar lichaam aan Jan en alleman. Ondanks al deze tegenslag blijft ze altijd bidden tot Maria. Prostitutie wordt te veel voor haar en ondanks de vernedering lijdt ze samen met haar zonen een bedelend bestaan door het land. Dat krijgt ze twee dromen en die vertellen haar terug te gaan naar het klooster. En bij de derde besluit ze toch terug te gaan. En wat blijkt als ze bij klooster komt, ze is nooit gemist, want Maria heeft haar plaats ingenomen en haar taken in het klooster gedaan. Ze biecht alles op aan de abt en daardoor zijn al haar zonden vergeven en heeft ze weer een reine ziel. De abt zorgt voor haar zonen en Beatrijs is weer terug in het klooster.
(Het uittreksel zit als bijlage aan het eind.)
De eerste persoonlijke reactie
Eerst dacht ik: “Wat een kl*te zooi”, ik had geen behoefte aan een Middeleeuws boek. Toen ik het boek daadwerkelijk ging lezen, vond ik het saai. In de Middeleeuwen beleefden de mensen de wereld namelijk heel anders dan wij nu doen. Hier kwam ik achter nadat ik de stof in het boek had bestudeerd, toen vond ik het toch wel interessant om te lezen hoe de mensen toen dachten, maar nog steeds best saai. Door het boek te lezen, begreep ik beter hoe de mensen dachten. Omdat de mensen in de Middeleeuwen Rooms Katholiek waren, vereerden ze Maria en Maria verscheen ook in het boek. Tegenwoordig zijn er ook nog wel mensen aan wie Maria zou zijn verschenen, maar de mensen van nu geloven anders of niet meer. Omdat ik niet Rooms Katholiek ben en dus ook Maria niet vereer, vind ik de verschijning van Maria ongeloofwaardig. Nu weet ik dat ik bij een oude tekst onderscheid moet maken tussen toen en nu en dan ook welk onderscheid. Ik heb dus ook iets van het lezen van deze tekst geleerd. Ik vond het mooi en goed gedaan, dat het in rijm is geschreven, want ik weet (omdat ik zelf soms ook gedichten schrijf) dat het erg moeilijk is om goed te rijmen.
De verdiepingsopdrachten
De politiek, sociaal-economisch en culturele achtergronden
Relatie met de culturele achtergronden. Is de tekst overgeleverd in handschrift of in druk? Vooral: tref je symboliek aan in de tekst? Als dat het geval is, moet je de symboliek zo goed en uitvoerig mogelijk uitleggen. De tekst is overgeleverd in handschrift. Er is sprake van symboliek: wanneer Beatrijs uit het klooster ontsnapt, gooit zij de grijze nonnenkleding van zich af, daarmee wordt uitgebeeld dat Beatrijs het grijze verleden van zich af gooit. Beatrijs krijgt van haar geliefde nieuwe kleren, blauw en rode; de blauw (en witte) kleren trekt ze aan. Blauw en wit zijn de kleuren van Maria en er breken dan ook zeven jaar van voorspoed aan. De rode kleren staan voor jaren van tegenspoed. De rode kleren bewaart ze, daarmee is gezegd dat ze de jaren van tegenspoed nog even bewaart. Na de zeven jaar van voorspoed breken er dan ook zeven jaar van tegenspoed aan. Er zijn twee perioden in het boek, die van voorspoed en die van tegenspoed. Deze perioden duren beide zeven jaar. Ook de zeven jaar heeft een symboliek, want zeven is in de bijbel het getal van de volheid. Dat wil dus zeggen dat Beatrijs de volledige tijd van voor- en de volledige tijd van tegenspoed heeft uitgezeten.
Geestelijke letterkunde
Ga de religieuze aspecten van de tekst grondig na. Een belangrijk religieus aspect is dat Maria de plaats van Beatrijs in neemt in het klooster. In de Middeleeuwen is het geloof erg belangrijk, vooral het Rooms Katholieke geloof, in het Rooms Katholieke geloof speelt de verering van Maria een belangrijke rol. In het verhaal draait bijna alles om het geloof, want ondanks dat ze in zonde leeft, blijft Beatrijs geloven in God en bidden tot Maria.
Zijn er ook belangrijke niet-religieuze aspecten in de tekst? Ga ze na en leg ze goed uit. Een belangrijk niet-religieus aspect is dat Beatrijs in de prostitutie moet gaan werken, omdat ze anders zichzelf en haar twee zonen niet in leven kan houden en daarom is dit een economisch aspect in het verhaal. Ook dat ze verliefd is, is geen religieus aspect. Omdat ze een non is, heeft ze beloofd een armoedig en kuis leven te leiden (ze is getrouwd met Christus), maar dat doet ze niet. Ze houdt van Christus, maar is ook verliefd, omdat ze als non niet verliefd mag zijn, is dit geen religieus aspect.
Tot welk genre van de geestelijke letterkunde moet je de door jou gelezen tekst rekenen? Beargumenteer je antwoord. De tekst is te rekenen tot de Marialegendes, dit omdat in dit verhaal Maria een zeer grote rol speelt. Beatrijs gelooft en blijft geloven in Maria en Maria neemt de plaats van Beatrijs in het klooster over, als zij is weg gegaan.
Welke functie(s) heeft de door jou gelezen tekst uit de geestelijke letterkunde gehad? Welke les(sen) bevatte de tekst voor het publiek? Beargumenteer je antwoord. De functie van de tekst is mensen wat te leren en de les is dan, dat als je blijft geloven (in Maria) alles goed komt ook al gaat het even slecht. Dit omdat Beatrijs in de tijd van voor- en vooral in de tijd van tegenspoed bleef geloven, daardoor was Maria verschenen en kwam alles aan het eind weer goed.
Eindoordeel
De uitgewerkte persoonlijke reactie
Onderwerp
Wat is volgens jou het onderwerp van de tekst? Omschrijf het onderwerp in enkele woorden of één zin. Het onderwerp van de tekst is het leven van Beatrijs en haar geloof in Maria, het leven met al de tegenslagen.
Vind je het onderwerp boeiend, interessant? Waarom wel/niet? Het onderwerp van de tekst boeit mij niet, doordat de tekst uit een andere tijd komt. In de Middeleeuwen was de belevingswereld van de mensen heel anders. Ik begrijp wel wat de achtergrond is van de schrijver. Dit maakt het onderwerp wel interessant, maar toch boeit het me daardoor niet.
Ligt het onderwerp in jouw belevingswereld? Is het een onderwerp waar jij wel eens over nadenkt en ben je door het boek anders over het onderwerp gaan nadenken? Waarom wel/niet? Het onderwerp ligt niet direct in mijn belevingswereld, maar wel indirect. Ik zal dat even uitleggen. Het letterlijke onderwerp ligt ver buiten mijn belevingswereld, maar als je het onderwerp een beetje ombouwt tot deze tijd ligt het wel in mijn belevingswereld. Het geloof speelt een grote rol in mijn leven, net al bij Beatrijs, maar ik geloof niet zoals zij dat deed. Zij was Rooms Katholiek en vereerde Maria, maar ik geloof alleen in God en niet in verschijningen van Maria, dat is het verschil.
Gebeurtenissen
Welke gebeurtenis vind jij het belangrijkste in het boek en waarom? Vind jij dat die belangrijkste gebeurtenissen goed beschreven worden? Waarom wel/niet? De belangrijkste gebeurtenis in het boek is dat ze uit het klooster vlucht, want vanaf dat moment verandert haar leven totaal. Als deze gebeurtenis niet had plaats gevonden, dan was het leven van Beatrijs heel anders geweest. De vlucht is goed beschreven. Ze denkt van tevoren veel na over het vertrek, het eigenlijke vertrek wordt ook uitgebreid verwoord.
Vind je dat de gebeurtenissen de belangrijkste rol spelen of de gedachten en de gevoelens van de personage? Wat is je oordeel daarvoor? De gebeurtenissen spelen de belangrijkste rol, want de gedachten van Beatrijs worden niet al te uitgebreid beschreven. Bijvoorbeeld, er is maar een zin besteed aan de gedachten om in de prostitutie te gaan werken, maar de prostitutie zelf wordt met meerdere regels verwoord.
Blijven de gebeurtenis je boeien of moest je soms ‘worstelen’ om verder te komen? De gebeurtenissen waren niet spectaculair en daarom werd ik niet echt gedreven om verder te lezen, het was wel saai te noemen. Het was dus soms wel ‘worstelen’ om verder te komen.
Personages
Vind je de personages in dit boek herkenbaar en ‘levensecht’? Waarom? De personages waren niet herkenbaar, omdat je ze tegenwoordig niet meer tegenkomt. Er zijn nu nog maar enkele kloosters met nonnen (in de westerse maatschappij) en als ze er dan toch zijn, zijn ze ‘gemoderniseerd’. Je zou de personages alleen kunnen herkennen in geschiedenisboeken.
Vind je dat je je goed kunt verplaatsen in een van de personages? In welk personage? Vind je het belangrijk bij een boek dat je je goed in een personage kunt verplaatsen? Waarom? Hoewel ik het wel belangrijk vind dat ik me kan verplaatsen in de personages, was dat in het geval van Beatrijs niet zo. De gedachten van de personages werden haast niet beschreven en daardoor is het voor mij niet of nauwelijks mogelijk om me in de personages te verplaatsen. De gebeurtenissen waren saai en ook dat hielp mee dat ik me niet goed kon verplaatsen in de personages.
Keur je het gedrag van andere personages (niet de hoofdrolspeler) uit het boek goed of keur je het af? Waarom? Het gedrag van de geliefde van Beatrijs keur ik af, want zodra het wat minder ging kneep hij er tussenuit, dat behoort een goede geliefde niet doen. Ook het feit dat Beatrijs in de prostitutie gaat, is gedrag dat af te keuren is, niet het gedrag van Beatrijs, maar het gedrag van de mensen die met haar naar bed gaan. Het gedrag van deze mensen is niet letterlijk beschreven, maar als je tussen de regels door leest, dan merk je dat het feit dat Beatrijs de prostitutie in kan gaan, indirect wijst op het gedrag van deze mensen.
Opbouw
Vind je het verhaal ingewikkeld van opbouw? Zo ja, wat vind je ingewikkeld aan de opbouw? De opbouw van de tekst is niet ingewikkeld, het is chronologisch en continu beschreven. Het verhaal wordt voorgelezen door de schrijver, dat maakt het eenvoudig te begrijpen.
Vind je het verhaal spannend? Wat vind je spannend? Hoe komt het dat je het verhaal wel of niet spannend vindt? Het verhaal is totaal niet spannend, de gebeurtenissen in het verhaal zijn zo saai of saai beschreven dat het geen nieuwsgierigheid oproept. Het is saai omdat de gebeurtenissen ‘langzaam’ zijn beschreven en uit de tijd zijn. Als je het boek even aan de kant legt, heb niet meer de behoefte verder te lezen
Zie je de gebeurtenissen door de ogen van één personage of zie je de gebeurtenissen vanuit verschillende personages? Vind je de manier waarop je in dit boek gebeurtenissen ziet, geslaagd of niet? Waarom? Je ziet de gebeurtenissen door de ogen van één persoon, door de ogen van de schrijver. De schrijver vertelt namelijk het verhaal en daardoor kijk je vanuit zijn ogen op het leven van Beatrijs. Deze manier van schrijven is wel geslaagd, want het is daardoor redelijk makkelijk te lezen.
Taalgebruik
Vind je het taalgebruik in dit boek moeilijk of niet? Wat vind je moeilijk aan het taalgebruik? De tekst is oorspronkelijk in het oud Nederlands geschreven, maar ik heb een vertaling gelezen. De vertaling was goed te begrijpen, ondanks enkele woorden die ik niet kende, woorden die in het oud Nederlands moeilijk te vertalen zijn naar de moderne taal. Ik had de oud Nederlandse versie er naast toen ik de tekst las, maar van dat taalgebruik ‘vaag’ ik niets van. (Mijn taalgebruik is ook niet al te best. “Ik vaag er niets van”, betekent dat ik het niet begrijp.)
Leverde de tekst veel problemen op door ingewikkelde beeldspraak, symbolische verwijzingen of ‘duister’ taalgebruik? Hoe heb je die problemen opgelost? De tekst leverde geen problemen op, op enkele onbekende woorden na dan.
Welke bijzonderheden of eigenaardigheden zijn je opgevallen in het taalgebruik? Zoals eerder beschreven, zijn sommige woorden uit het oud Nederlands vertaald. En deze vertalingen leiden soms tot verwarring, omdat ze in ons taalgebruik niet meer voorkomen.
De evaluatie
Mijn eerste mening is na de verdiepingsopdrachten niet veranderd. Het verschil in tijd tussen de tijd waarin het boek is geschreven en nu is geen probleem geweest, want voordat ik het boek ging lezen hebben we voldoende stof bestudeerd om deze tijdskloof te overbruggen. Aan het begin was het wel even wennen, want ik was toen nog te veel in deze tijd blijven hangen. Door het maken van de verdiepingsopdrachten ben ik de tekst beter gaan begrijpen want zoals de naam (van de opdrachten) al zegt, ik ben dieper op de tekst in gegaan en heb over dingen nagedacht waarover ik normaal na het lezen van een boek niet over na denk. Het kostte mij echter niet veel moeite de verdiepingsopdrachten te beantwoorden en als ik niet meer wist vroeg ik een klasgenoot even of hij me wilde helpen en we hebben dat toen samen opgelost. De theorie zat nog vrij vers in mijn geheugen, dus het was geen probleem de vaardigheden en kennis op te graven en te benutten. Ik hoefde niet het boek te raadplegen en dat werkte wel makkelijk.
Het verhaal was ontzettend saai, want het was ‘langzaam’ Maar het was wel interessant te lezen hoe het leven in die tijd was. Ook vind ik het erg goed dat het verhaal in rijm is geschreven, het is dus eigenlijk een gedicht. In mijn mening zit wel een contrast: het verhaal op zich is saai, maar de dichtvorm bevalt me wel. Toch is het al met al wel goed dat ik deze tekst heb gelezen, want ik heb er dus wel van geleerd.
Door de verdiepingsopdrachten ben ik de tekst beter gaan begrijpen. Ook daardoor ben ik tevreden met het resultaat. Ik vind ook dat ik de tekst goed heb kunnen weergeven in de verdiepingsopdrachten.
Omdat de gebeurtenissen saai waren weergegeven, was het wat moeilijk lezen, het was totaal niet spannend. De oorzaak voor dit probleem was het verschil in tijd. Verhalen werden heel anders beschreven toendertijd. De tekst was niet ingewikkeld, verwarrend of onduidelijk.
Deze keer heb ik niet anders gewerkt dan de andere boekverslagen. Ik weet dus ook niet wat ik anders zou gaan doen de volgende keer. Als ik iets anders zou gaan doen, dan zou dat afhangen van het soort boek dat ik ga lezen en de theorie voor het verslag.
Het eind is nabij.
En ik leef nog lang en gelukkig.
Tenminste, dat hoop ik.
Home - Contact - Over - ZoekBoekverslag op uw site - Onze Boekverslagen - Boekverslag toevoegen