Boekverslag : J. Bernlef - Hersenschimmen
De taal ervan is Nederlands en het aantal woorden bedraagt 1365 woorden.


Reden waarom ik voor het boek gekozen heb




Ik hoorde van een meisje dat ze het boek gelezen had. Ze vond het erg mooi en vertelde in het kort waar het over ging. Omdat het onderwerp bij ons thuis wel eens besproken wordt besloot ik maar om het ook te lezen.






Eerste persoonlijke reactie




Heel erg mooi. Goed geschreven, heel echt. Het lijkt wel alsof de schrijver het zelf allemaal meegemaakt heeft (daardoor wordt het heel werkelijk). Alsof hij het zo opschrijft. Het proces van alles nog weten, naar alles gaan vergeten is heel mooi omschreven. Je ziet dan hoe snel dat eigelijk gaat. Ik vind het echt heel mooi geschreven. Hoewel het op een gegeven moment wel een beetje langdradig werd, vond ik het toch wel indrukwekkend. Voor mij was het ook een klein beetje wel herkenbaar.






Samenvatting




Maarten Klein is een dementerende man die in een korte tijd een vreemde voor zichzelf en voor zijn vrouw Vera wordt. Maarten Klein is een gepensioneerd rapporteur over visvangsten en voorspellingen over migratie van zalm. Hij werkte voor de IMCO en woont al vijftien jaar met zijn vrouw Vera en later hun hond Robert aan de kust van Gloucester in Amerika. Toen Maarten en Vera emigreerden, bleven hun twee kinderen, Kitty en Fred, in Nederland achter.


Dan komt de tijd dat Maarten nogal vergeetachtig wordt. Zijn vrouw noemt het verstrooidheid, Maarten zegt dat hij altijd al een slecht geheugen heeft gehad en dat de monotonie van de winter en de sneeuw de schuld zijn van het feit dat de verschillen tussen ochtend en middag en tussen de dagen van de week wegvallen. Als Vera en Maarten er af en toe over praten, merkt Vera dat Maartens herinneringen niet synchroon lopen aan die van haar. Vera wordt ernstig ongerust en schakelt de huisarts in, dokter Eardly. De dokter zegt dat ze samen met Maarten foto’s van vroeger moet gaan bekijken, maar Maarten herkent een heleboel niet meer. Dan komt er een dag dat Maarten zijn vrouw niet meer herkent. Er komt voor dag en nacht hulp in huis: Phil Taylor. Steeds minder is er onderscheid tussen het verleden en Maartens dagelijkse leven in zijn gedachtewereld. Zijn vrouw is in zijn ogen zijn moeder. Maarten ontsnapt een aantal keren van huis en wordt door andere mensen teruggebracht, omdat hij zelf de weg naar huis niet meer kan vinden. Vera en Phil moeten hem ‘s nachts in bed vastbinden om te zorgen dat hij niet zomaar wegloopt. Maarten raakt in een soort droomtoestand waarin hij zich steeds minder lichaam voelt worden, hij is zo licht als lucht. De taal waarmee hij in zichzelf denkt, wordt nu ook gevormd door lichte zinnen; de betere zinnen blijven onder zijn tong, die zijn te zwaar. Uiteindelijk komt er een ziekenwagen en wordt Maarten naar een verpleeginrichting gebracht. Het boek eindigt met de gedachten van Maarten. Daarin hoort hij zijn vrouw zeggen dat de lente begint.




Beschrijving van je Leeservaring




1) Onderwerp


Het onderwerp van dit verhaal is duidelijk dementie. Het proces van ‘het alles nog weten’ naar het proces ‘alles vergeten’, wordt hier heel duidelijk beschreven. Wat het verhaal nog sterker maakt is dat je het verhaal het hele boek door de ogen van Maarten ziet. Je leest wat hij denkt en voelt. Je merkt dat hij steeds meer vergeet.


Het onderwerp sprak me zo aan, omdat het best wel veel voor komt. Ook bij ons in de familie. Er zijn dus best wel herkenbare dingen. Daardoor kan je vergelijken en dat maakt het boek heel realistisch. Het boek is goed uitgewerkt omdat je de meest kleine details ook te weten komt. Er worden weinig boeken of films hierover gemaakt. Ik heb er nog nooit over gelezen of gezien. Ik kan het dus nergens mee vergelijken. Behalve met de situatie thuis dan (hoewel dat ook niet zo’n vreselijke situatie is). Het was toch best wel (ondanks dat ik er wel een over nadenk) ‘verrassend’ ondanks dat je het onderwerp al kent. Zo’n proces gaat echt veel sneller als dat je denkt.




2) De gebeurtenissen


De belangrijkste gebeurtenis is het dement worden van Maarten. Dat is niet echt een gebeurtenis maar een proces. Het gaat namelijk meer om de gevoelens en gedachten van de hoofdpersoon dan om de gebeurtenissen. De gebeurtenissen hangen wel logisch aan elkaar. Als Maarten iets doet of meemaakt heeft dat altijd met de vergeetachtigheid van hem te maken. De gebeurtenissen zijn boeiend en herkenbaar, zoals ik hiervoor al uitlegde. Het stuk dat hij helemaal niets meer weet en zich af en toe gedraagt als een klein kind is wel herkenbaar. Het meeste indruk maakte toch wel de situatie waarin zijn vrouw hem foto’s laat zien van vroeger. Hij herkent daar gewoon niets meer van. Dat maakte wel indruk. Dat zoiets zomaar kan vond ik echt heel raar. Je ziet zo’n gebeurtenissen ook voor je. Dat betekent dat het toch wel indruk maakt. Heb boek bleef van het begin tot het eind boeiend.




3) De personages


De hoofdpersoon in dit boek is Maarten. Zijn vrouw speelt natuurlijk ook wel een belangrijke rol. Maarten is geen held. Hij heeft een groot probleem, wat heel duidelijk beschreven wordt waardoor je je heel goed in hem kunt verplaatsen. Op deze manier wordt het boek heel echt. De eigenschappen van Vera zijn heel erg bijzonder. Ze heeft eindeloos geduld en is heel veel bezig haar man te helpen. Doordat je zoveel van Maarten weet begrijp je heel goed wat hij mee maakt. Het is een lang proces en gebeurt niet in twee weken tijd. Je kunt zijn gedrag verklaren en dus is het heel moeilijk om te zeggen wat ik zou doen in zo’n situatie. Ik ben niet dement. Ik maak het wel mee van iemand uit de familie, maar dat is nog niet zo lang aan de gang. Het is niet te vergelijken en ik kan er voor mezelf niet over oordelen.


De schrijver laat dus genoeg los over Maarten en Vera. Dat is wel prettig lezen, want als hij dat niet zou doen, zou het verhaal heel vaag en onbegrijpelijk worden.




4) De bouw


De bouw is soms ingewikkeld. Meestal is het boek wel te begrijpen maar op het einde wordt het verhaal steeds lastiger. Dat komt omdat Maarten steeds meer dement wordt en de lezer wordt daar ook steeds verder in meegesleept. Ik vond het stuk dat hij in het ziekenhuis terecht komt heel raar en dat heb ik later nog een keer gelezen omdat ik dat niet zo goed begreep. Het verhaal is niet echt spannend, daar is het ook niet voor geschreven denk ik. Het boek is wel boeiend omdat het een hele rare ziekte is met onverwachte gebeurtenissen. Het is een verhaallijn, die gaat over Maarten en zijn vrouw. Er komt geen tweede (of meerdere) verhaallijn tussendoor. Er zitten weinig terugblikken in, maar ze zijn er wel. Bijvoorbeeld als ze foto’s gaan kijken of ze iets over hun kinderen vertellen. Er zitten ook herinneringen in, daar draait het eigelijk om. Hoe verder het boek vordert des te meer Maarten gaat vergeten.


Het einde van het verhaal was (zoals ik al eerder zei) een beetje vreemd, vond ik. Je weet nu niet echt hoe het afloopt, hoewel je dat ook wel kunt voorspellen. Je ziet het verhaal door de ogen van Maarten en Vera. Het verschilt nogal eigelijk.




5) Het taalgebruik


De tekst is goed te lezen. Geen onnodig moeilijke woorden of zinnen. Er wordt heel veel over de gevoelens en gedachten gesproken, maar dat moet ook wel. Het boek gaat daar namelijk om. De taal past ook bij de personages. Hoe verder je in het boek komt, hoe makkelijker de taal, omdat Maarten zijn taalgebruik ook simpeler wordt.






Het Eindoordeel / mijn mening


Het boek was mooi om te lezen. Het was heel duidelijk en heel erg goed verteld. Je kon je heel erg goed inleven in de hoofdpersoon en dat is wel heel belangrijk bij een boek. Het einde vond ik dan wat minder, maar dat kwam misschien ook wel een klein beetje doordat het boek een beetje langdradig werd. Bij het einde had ik er niet zoveel zin meer in. Een rede ook waarom ik het einde nog eens doorgelezen en dat werd later wel duidelijk.
Andere boeken van deze auteur:

Home - Contact - Over - ZoekBoekverslag op uw site - Onze Boekverslagen - Boekverslag toevoegen