Inhoud en structuur
Wat voor soort roman is het?
Een
psychologische roman.
Personages
Hoofdpersonen
Maarten en Vera Klein
Karakters van de hoofdpersonen
Maarten Klein:
Maarten is een man van 72 jaar oud en is
geboren in Alkmaar. Hij woont al 15 jaar
met zijn vrouw Vera in de Verenigde Staten en heeft
als secretaris bij een internationaal visserijorganisatie gewerkt. Hij lijdt aan dementie. De man glijdt steeds verder weg in zijn eigen
hersenschimmen. Hij leeft steeds minder
in de realiteit en probeert zijn probleem te verbergen.
Vera Klein:
Zij is de echtgenote van Maarten en is
enkel een hulpeloze toeschouwer in het dementieproces van haar man.
Ontwikkeling
van de hoofdpersoon
Maarten geeft de winter de schuld van zijn
vergeetachtigheid. Door de dementie
verlopen de gesprekken voor Maarten steeds moeizamer en voelt hij zich
onbegrepen. Hij denkt constant aan zijn
vader, zijn werk, een jeugdvriendin, een ex-collega die zelfmoord heeft
gepleegd. Maarten begint verleden en
heden door elkaar te halen. Het
schokkendste moment is waarop hij Vera als zijn
moeder aanziet. Er komt een oppas in
huis, maar vergeet altijd haar naam.
Maarten vergeet ook een pianostuk dat hij tientallen jaren uit zijn
hoofd kende. De hond Robert
is het laatste wat hij nog herkent. Maar
ook Robert wordt een doodgewone hond voor hem.
Tijd
Het verhaal is chronologisch opgebouwd met af en toe flashbacks waar
Maarten vroegere situaties uit zijn leven herbeleeft. Het verhaal speelt zich af begin jaren
tachtig.
Ruimte
Het verhaal speelt zich af in en rond
het huis van Maarten in Gloucester, een klein plaatsje in de Verenigde Staten. Alhoewel hij vaak in gedachten elders
vertoeft.
Thema
Langzaam psychologisch doodgaan. Het geïsoleerd geraken van de buitenwereld
door een ouderdomsziekte.
Verklaring titel
Hersenschimmen is een weerspiegeling van Maartens
geest. Niets is nog duidelijk in zijn
leven en herinneringen verdwijnen beetje bij beetje.
Inhoud en werkelijkheid
Is de probleemstelling van het verhaal
reëel?
Ja, want mensen worden vandaag de dag ouder en dus zullen
dergelijke ouderdomskwalen alleen maar toenemen.
Geeft het boek een beeld van de tijd waarin
het werd geschreven?
Dementie was in de tijd dat het boek geschreven werd een opkomend
fenomeen.
Levert de schrijver kritiek op
maatschappelijke toestanden?
Er wordt eigenlijk geen kritiek geleverd op maatschappelijke
toestanden.
In welk milieu speelt het verhaal
zich af?
Het verhaal speelt zich af bij gepensioneerde welgestelde
mensen.
Literaire
stroming
Kenmerken stroming
Nieuw realisme: observerend, nuchter, sober, eerlijk met de
taal. Het verhaal is toegankelijk voor
iedereen. Er worden geen ingewikkelde
zinnen gebruikt.
Kenmerkende passage
Pg 129:
“Robert ligt niet op zijn vaste plek. Ik vraag een meisje dat hier rondloopt waar
mijn hond is, Robert.
‘Hij is even met Vera mee naar Gloucester.’
‘Maar hij moet uitgelaten worden om deze tijd.’
‘Dat doet uw vrouw wel.’
‘Hoe lang blijft ze weg?’
‘Niet lang’.
‘Weet u waar Robert is?’
‘Met uw vrouw mee naar Gloucester. In de auto.’
‘Waarom heeft ze dan niet gezegd dat ze wegging. Ben u daarom hier?’
‘Zo’n beetje.’”
Waardering
Ik vond het een goed boek omdat de auteur je laat voelen wat
dementie is. Bijvoorbeeld als Maarten
een boek vindt, dat hij totaal niet herkent, dan moet je zelf herinneren uit
het verhaal dat hij dit boek zelf geleend heeft. Verder in het boek vindt
je dan de verklaring. Hierdoor ben je
constant bezig met het proberen om zelf niet ‘dement’ te worden.
|