Boekverslag : J. Bernlef - Hersenschimmen
De taal ervan is Nederlands en het aantal woorden bedraagt 2307 woorden.
De taal ervan is Nederlands en het aantal woorden bedraagt 2307 woorden.
1. Voor het lezen .
a) Ik heb dit boek gekozen omdat:
het thema me aanstaat
Het onderwerp van het verhaal (dementie) sprak mij zeer aan. Juist omdat ik hier eigenlijk zo weinig over wist. Dementie is iets waar iedereen mee te maken kan krijgen, maar waar men niet zo veel vanaf weet.
het mij aangeraden is
Het boek is me aangeraden door mijn tante. Ze vond het een mooi boek: mooi van taal, mooi van inhoud en goed van structuur.
de auteur me bekend is
Ik kende de auteur reeds, maar ik had nog geen enkel boek van hem gelezen.
b) Wat weet je al over het boek en het thema?
Over het boek : de dingen die ik over het werk zelf weet is hetgene op de flap staat
vermeld : het verhaal speelt zich af in en rond het huis van Maarten en Vera in
Gloucester in de Verenigde Staten.
Maarten, die inmiddels 71 jaar oud is, herinnert zich steeds minder en minder van zijn leven. Hij wordt dement.
Over het thema: dementie (= aftakeling van de persoonlijkheid,
waarbij de verstandelijke functies achteruitgaan, vooral bij bejaarden)
c) Wat verwacht je van het boek?
Ik verwacht van het boek
- dat het ontroerend en meeslepend zal zijn;
- dat het me een mooi beeld zal geven over dementie, de inpact van de ziekte
op de mens zijn leven, de familieleden, de vrienden,...
- dat het op zo’n manier is geschreven dat het net is of het mezelf overkomt,....
2. Tijdens het lezen .
a) Het thema:
Hoe zou je het boek aan een vriend(in) navertellen?
Maarten en zijn vrouw Vera zijn een gelukkig koppel die tijdens de tweede
wereldoorlog naar Noord-Amerika emigreerden. Inmiddels is Maarten reeds eenenzeventig jaar oud, al enige tijd gepensioneerd-secretaris van een internationale maritieme organisatie en geniet hij van een rustige oude dag. Totdat in zijn brein geleidelijk aan dingen veranderen. Bij volle bewustzijn raakt Maarten afwezig, hij heeft het gevoel te verdwalen, kan heden en verleden niet meer van elkaar onderscheiden. Na een tijdje verliest hij zijn taalkennis, hij is niet meer in staat om zijn zinnen te vormen. Tot nog toe was hij volmaakt tweetalig. Tegen zijn vrouw sprak hij nederlands, terwijl hij op zijn werk de Engelse taal gebruikte. Nu had hij reeds moeilijkheden om eenvoudige zinnen te vormen. Na een paar dagen is zijn geheugenverlies zo ver gevorderd dat hij plots 20 jaar terug in het verleden is. Na enkeld dagen begint zijn vrouw zijn ongewone gedrag op te merken, totaal in paniek belt ze de huisdokter. De dokter bevestigt haar vermoeden, haar man wordt dement. Ze besliste toen om haar man thuis te laten verzorgen door een verpleegster in te huren. Na een tijdje wordt deze situatie echter onhoudbaar. Hij ziet de verpleegster voor een oude geliefde,zijn vrouw als zijn moeder, ... Dan beslist zijn vrouw samen met zijn huisarts om Maarten te laten opnemen in een ziekenhuis. Daar takelt hij verder af tot ...
In welk deel komt het best tot uiting waarover het boek gaat?
Op een gegeven moment komt Phil, een gezinshulp, in huis op Vera een beetje te helpen. Maarten ziet haar de hele tijd als een vriendinnetje van zijn dochter Kitty, wat helemaal niet kan, want die heeft haar eigen leven in Nederland. Dit is voor mij echt zo’n moment waar hij door gebrek aan wat hij zich van nu nog kan herinneren, dingen van nu gaat koppelen aan het verleden. Het korte geheugen bij dementie verdwijnt immers eerst. De vertaling van die eigenschap van dementie in het boek vind ik zo goed gebracht. Juist door dit te laten ervaren, in plaats van de harde feiten uit te leggen, komt het veel meer op je af.
Geef het thema nu in één woord weer.
Dementie.
Waar wordt de titel van het boek verklaard? Leg uit.
Hersenschimmen; Maarten lijdt aan dementie. De schimmen in zijn hersens kunnen van alles zijn. Situaties en mensen uit het dagelijkse leven beginnen in schimmen te veranderen door de dementie. Uiteindelijk worden ook zijn herinneringen aan vroeger steeds vager en onduidelijker. Aan het einde van het boek bestaat zijn hele gedachte uit niets anders dan schimmen. Vandaar de titel : hersenschimmen.
De titel wordt ook nog eens in het boek zelf letterlijk uitgelegd:
In het leven terug?...maar waar is zo iets gebleven?...is er wel zoiets?...of was het
gewoon alles inbeelding van het hoofd?...hersenschimmen?...
Indien je een andere titel zou kiezen, welke zou je dan nemen?
“ Op weg naar het niets”
Ik zou deze titel kiezen, omdat oude mensen leven van herinneren. Het is me opgevallen dat hoe minder mensen in hun huidige leven gaan meemaken, hoe meer ze gaan vertellen over dingen uit het verleden. Maarten lijdt aan dementie en verliest dus al die mooie herinneringen die hij heeft. De mooie dingen in het leven van oudere mensen zijn dus de herinnering en die is Maarten langzaam aan het kwijtraken. Zijn hele leven is dus gewoon aan het verdwijnen. Vandaar de titel : “Op weg naar het niets.” Wanneer je noch herinneringen hebt van vroeger noch van nu , dan heb je niets.
b) Personages
Voor welke persoon voel je het meest in het boek?
Is dat personage: grappig, meelijwekkend, sociaal, aangenaam, kritisch, gevoelig, geduldig, koppig, ironisch, gefrustreerd, zelfverzekerd, eerlijk, lief, gespannen, hulpeloos,.................?
Geef bij elke aangeduide karaktertrek een passage die dit illustreert.
Ik voel het meest voor Vera, de vrouw van Maarten.
Enkele karaktertrekken:
geduldig: ondanks het feit dat haar man haar niet meer herkent en het feit dat hij niet meer weet wat hij doet, probeerde ze hem toch eerst thuis te verzorgen.
gevoelig: dit is normaal, aangezien Maarten haar man is.
eerlijk: ze is eerlijk tegenover haarzelf en tegenover Maarten. Ze was zeker niet van plan het niet te aanvaarden dat Maarten dement werd, ze belde onmiddellijk naar de dokter toen ze het vermoeden had.
sterke persoonlijkheid: ze is reeds vijftig jaar met Maarten getrouwd en heeft nog steeds de kracht om hem te verzorgen, ze ziet haar man veranderen in een wrak en toch heeft ze het niet op,...
hulpeloos: ze moet hulpeloos toekijken hoe haar man aan het dementeren is.
Indien de persoon niet het hoofpersongage is, hoe zou je dan het hoofdpersongage weergeven?
Maarten is het hoofdpersonage.
Enkele karaktertrekken:
meelijwekkend: hij verliest langzaam aan alle herinningen uit het verleden en het heden, hij verliest langzamer hand elk contact met de wereld.
hulpeloos: hij verliest zijn herinneringen en kan er niets aan veranderen.
Zijn er nog andere belangrijke mensen? Hoe staan die tegenover elkaar?
Er zijn geen belangrijke mensen meer, maar wel nog typen:
Robert: de hond van Maarten en Vera
Dokter Early: een naïeve arts, die denkt Maartens bewustzijn met behulp van medicijnen en rust weer te kunnen doen opflakkeren.
Phil Taylor: de gezinshulp, die Maarten verwart met een oud liefje, de vriendin van zijn dochter en de pianolerares.
Kitty en Fred: de kinderen van Maarten en Vera.
Zijn er personages die door hun ervaringen, indrukken of denkdbeelden van houding, karakter of standpunt veranderen?
Bespreek gedetailleerd.
Maarten, door zijn ziekte verandert hij van houding tegenover zijn vrouw, zijn omgeving,.....
c) Slot
Hoe eindigt het boek?
Maarten wordt opgenomen in het ziekenhuis waar hij verder aftakelt. Maarten heeft steeds de winter als oorzaak gezien van zijn geheugenverlies. Op het einde van het boek deelt zijn vrouw hem mee dat het langzaam aan lente wordt. Het is haar laatste hoop dat haar man weer normaal zal worden.
Had je dit verwacht?
Ja, omdat hij steeds over de winter praatte en snakte naar de lente. Het is maar logisch dat zijn vrouw dit vermelde, een klein beetje hoop,...
Hoe wou jij het laten eindigen?
Ik had net zoals nu Vera laten vermelden dat het lente was, maar om te eindigen had niet onmiddellijk daarop een open einde laten volgen. Ik had eerst de lezers nog een beetje in de waan gehouden, bv. Maarten laten reageren op de opmerking, laten bijkomen, een wandeling,.......
3. Na het lezen .
a) Hoe voelde je je toen het boek uit was?
- Oef ! Ik heb het uit.
- Oei ! Mijn boek is al uit.
- Aha ! Weer wat minder werk.
- Jammer. Nu snel een gelijkaardig boek.
- Ziezo. Vlug een volledig ander boek.
Verduidelijk je antwoord in twee regels.
Oef ! Ik heb het uit .
Ik was opgelucht dat het uit was, omdat ik bij de laatsta pagina’s echt zo’n gevoel had dat ik het maar snel uit wilde hebben omdat het allemaal zo onduidelijk en vaag werd. Ik denk dat je het heel goed kan vergelijken met de gedachten van Maarten. Misschien wil hij op een gegeven moment wel net zo graag zijn levensboek uithebben als ik hersenschimmen uit wilde lezen. Buiten die laatste pagina’s vond ik het eigenlijk een mooi boek: mooi van inhoud, mooi van taal , goed van structuur,....
b) Heb je al een dergelijk boek gelezen of een gelijkaardige film gezien?
Neen!
c) Wat heb je bijgeleerd?
Ik heb geleerd dat iedereen met dementie kan te maken krijgen. Het boek gaat hier
verschrikkelijl goed op in . Deze manier van een ziekte laten ervaren, zonder dat je het hebt, vind ik echt schitterend. We maken kennis met de ziekte doorheen de ogen van Maarten, die zelf aan dementie lijdt.
Dementie is een hele pijnlijke ziekte voor de familieleden, het zien aftakelen van een geliefde op zo’n manier zou ik niemand toe wensen.
d) Het boek beantwoordt wel aan mijn verwachtingen, want het was :
ontroerend: ik kon mij het leed van Vera, die haar man zag dementeren, heel goed
voor de geest halen, ...
meeslepend: ik heb me zeker kunnen laten meeslepen door de gebeurtenissen
e) Het boek is
- aan te bevelen
- af te raden
- om eens gelezen te hebben
Waarom?
Het boek is om eens gelezen te hebben.Het verhaal is aangenaam om te lezen. Het laat
je kennis maken met dementie en zijn gevolgen door middel van een belevende ik-verteller Maarten.Ik zou het zeker aanraden om te lezen, omdat het zo dicht bij de hedendaagse wereld staat. Het is heel aangrijpend, de snelle veranderingen in het leven van de ene op de andere dag. Het zal zeker niet gaan vervelen.
f) Geef het boek een beoordelingscijfer van 1 tot 10
Mijn beoordelingscijfer is 8.5
Omdat ik vind dat schrijven over dementie in het algemeen vrij moeilijk is. Maar om dan nog zo realistisch te schrijven is uitzonderlijk knap. Ik vind het een heel mooi boek omdat je alles te weten komt door Maarten, die aan dementie lijdt.
Het is een meesterwerk. Vandaar mijn beoordelingscijfer.
Home - Contact - Over - ZoekBoekverslag op uw site - Onze Boekverslagen - Boekverslag toevoegen