Willem Brakman, De biograaf

BOEKVERSLAG "De biograaf" van Willem Brakman

Opm.: het betreft hier een boek dat geheel over de schrijver zelf gaat

en ook vaak als verplicht op de lijst erbij wordt gezet, als je een boek

van deze bekende schrijver op je lijst zet. Het boek telt 556 blz. dus

je hebt veel aan dit boekverslag.

Biografie Herman Heijermans

Het is 1923. De 58-jarige auteur Herman Heijermans beult zich met een ijzeren

discipline dag aan dag af om schrijvend voor verschillende tijdschriften zijn vele

schuldeisers voor te blijven. Vijfentwintig jaar na zijn totale op- stand tegen het regime

van de materie in de wereld van de bourgeoisie was hij er zelf de slaaf van, horig aan de

mammon, horig aan de stof, schrijft Hans

Goedkoop in zijn uitstekende en zeer onderhoudende biografie over de mens, de

(toneel)schrijver en de socialist Herman Heijermans. Hij gaf zijn boek de titel Geluk mee,

iets waar Heijermans in leven en werk naar gezocht heeft. De twee pijlers waarop het leven

van Heijermans is gebouwd zijn schrijfkunst en socialisme. De combinatie van die twee

zorgde bij tijd en wijle voor een geweldige populariteit en mede daar door voor een

overweldigende belangstelling tijdens zijn begrafenis in 1924, een verering die hij zelf

per se niet heeft gewild. Hij wilde begraven worden, zo- als hij aangaf, 'zonder rang of

stand'. In 1923, Heijermans is dan 58, wordt zijn leven geplunderd als een sloop- pand.

Zijn schulden zijn niet te over- zien na een toneelavontuur met zijn NV Toneelvereeniging

in het Amsterdamse Carré. En failliet gaan werd in die tijd meer gezien als schande dan

pech. Die laatste jaren van kommer en kwel waren voorafgegaan door gekonkel om de vaste

bespeling van de Amsterdamse Stads

schouwburg. Theaterdirecteuren, acteurs en gemeentepolitici waren de spelers van die

slangenkuil. Even was er zelfs een conflictje met mevrouw Esther de Boer-van Rijk, die als

zijn eerste dame in de loop der jaren toch zo ongeveer getrouwd geraakt was met zijn

werk.De zin De vis wordt duur betaald.. was volgens haar na zoveel voorstellingen niet te

harden. Die andere pijler en inspiratiebron was die van het socialisme, dat zijn hele werk

doorstraalt. Hij had in zijn Rotterdamse jeugd aan den lijve ondervonden wat armoede was:

een hok vol broers en zussen, en altijd afdankertjes als kleding. In 1890 was hij, toen

als andelaar in lompen en metalen, voor de eerste keer failliet. Hij probeert zijn geluk

als journalist en verhuist naar Amsterdam. Goedkoop staat uitvoerig stil bij de roman

Kamertjeszonde, waarvoor zijn eigen leven model stond. In Amsterdam had hij kennis gemaakt

met de soubrette Marie Peers. Met haar, die voor de wet nog steeds was getrouwd, heeft hij

jarenlang 'in kamertjeszonde' geleefd. samengewoond, zeggen wij tegenwoordig. Zijn laatste

maanden zijn -behalve door geldperikelen- overschaduwd door een dodelijke keel kanker. Uit

zijn laatste briefjes blijkt zich ook een mild soort levenswijsheid te ontwikkelen, aldus

Goedkoop, die zijn uitspraken steeds baseert op schriftelijke bronnen. Behalve een

voortreffelijke biografie, overstromend van informatie zonder saai te worden, geschreven

in een boeiende stijl, is Geluk een bijna dwingende uitnodiging tot herlezing van Heijer-

mans: Ghetto, Kamertjeszonde, Duczika, Falklandjes, Droomkoninkje, enz.

• De Gelukzaligen
• Come-back
• Moenens Luchtige Sprongen
• De Afwijzing