Boekverslag : Marga Minco - Het Bittere Kruid
De taal ervan is Nederlands en het aantal woorden bedraagt 1806 woorden.

Bibliografie
1e druk 1957


Samenvatting
Marga Minco
Het bittere kruid
1e druk 1957


1. Beschrijvingsopdracht
Ik heb dit boek voor mijn leesdossier gekozen, omdat ik het al een keer had gelezen. Ik wist dus van tevoren dat het een mooi boek is.

Samenvatting:
Het gaat over een joods meisje waarvan de naam niet genoemd wordt, dat haar familie verliest door de 2e Wereld Oorlog.
Een paar dagen na een evacuatie keert ze met haar ouders, broer Dave en schoonzus Lotte terug naar Amersfoort. Haar zus Bettie woont met haar man Hans in Amsterdam. Amersfoort is ingenomen door de Duitsers, maar haar vader blijft geloven dat dat snel voorbij zal zijn.
Als het voor joden verplicht wordt om een ster op de kleding te dragen, gaan zij, Bettie en Lotte de sterren er zo netjes mogelijk opnaaien. Ze vinden het heel mooi en feestelijk staan, het meisje vergelijkt het zelfs met Koninginnedag. Dave vindt het minder leuk en blijft liever gewoon, zonder ster.
Als de mannen opgeroepen worden voor en keuring, doen ze er alles voor om afgekeurd te worden. Dave slikt een drankje waar hij heel beroerd van wordt en vader verergert zijn huiduitslag, zodat hij zeker niet goedbevonden wordt voor het werkkamp. Beide worden ze afgekeurd.
Op een gegeven moment is het een rage om een familieportret te laten maken. Dan beginnen er mensen onder te duiken en er komen razzia’s. Tijdens een razzia in Amsterdam worden Bettie en Hans meegenomen.
Veel joden krijgen nu een oproep, zo ook het gezin. Vader en moeder moeten naar Amsterdam, omdat ze boven de 50 zijn. Het meisje, Dave en Lotte mogen thuis blijven. Het meisje en Dave hebben namelijk een attest gekregen dat ze ziek zijn en Lotte mag blijven om hen verzorgen.
Als het meisje haar ouders al een tijd niet gezien heeft, wil ze naar hen toe. Aangezien het voor joden verboden is om met de trein te reizen, doet ze haar ster af en hoopt op een niet al te strenge controle. Ze komt veilig aan en blijft bij haar ouders in Amsterdam.
Steeds meer mensen verdwijnen; ze duiken onder of worden meegenomen door soldaten. Ook haar ouders worden meegenomen, maar zijzelf kan ontkomen. Dan gaat ze naar Dave en Lotte, die sinds enkele dagen in Amsterdam een kamer hebben gehuurd onder een valse naam. Ze bleekt net als Lotte haar haar om haar donkere haren te verbergen. Maar als Dave ook zijn haar gaat bleken, krijgt de hostess argwaan. Ze mogen niet langer blijven en gaan naar Utrecht. Bij de controle wordt Lotte echter aangehouden en zij en Dave blijven achter.
Het meisje komt via een jongen bij ‘oom Hannes’, waar ze echter niet kan blijven, omdat hij al veel onderduikers heeft. Ze komt terecht bij een gezin waar ze het gevoel heeft dat ze op vakantie is, zo rustig is het daar. Dit vindt ze echter vervelend en via de jongen komt ze op een adres in Heemstede.
Haar ouder zijn nooit meer teruggekomen, evenmin als Dave en Lotte, en Bettie en Hans. Haar oom wilde dit nooit geloven, hoewel hij zelf een brief van het Rode Kruis had gekregen met het bericht dat ze alle 6 omgekomen waren. Hij bleef altijd bij de tramhalte wachten tot ze terug zouden komen. Hij had zelfs een kostuum voor haar vader, zijn broer, klaarliggen. Na zijn dood mist het meisje, ondertussen een vrouw geworden, het geloof van haar oom.
Haar familie zal nooit meer terugkomen.

1e persoonlijke reactie:
Ik vond het een verrassend, ontroerend, mooi en eenvoudig boek. De oorlog werd op een verrassende manier beschreven. In de boeken die ik tot nu toe over dit onderwerp heb gelezen was de oorlog meestal duidelijk aanwezig, in tegenstelling tot in Het bittere kruid. Maar als je nog nooit iets over WOII gehoord hebt, is het waarschijnlijk en heel onduidelijk boek. Het is in heel eenvoudig taalgebruik geschreven en ik vond het makkelijk te volgen. Ik vond het ontroerend en mooi hoe het meisje alles beleefde en hoe ze haar gevoelens en gedachten zo simpel verwoordde. Dat zoiets groots en verschrikkelijks zo eenvoudig, haast onwetend beschreven wordt, ontroert me.

Uitgewerkte persoonlijke reactie:
Het onderwerp is de beleving van WOII van een joods meisje.
Ik vind dit onderwerp boeiend, omdat (kleine) kinderen een oorlog heel anders beleven dan volwassenen. De boeken zijn vaak minder somber en diepzinnig.
De eerste keer dat ik dit boek heb gelezen verwachtte ik er niet veel van. Ik had er wel positieve dingen over gehoord, maar het had een saaie voorkant en de beschrijving op de flap was niet echt aantrekkelijk. Ik verwachtte niet dat het zo’n mooi boek zou zijn.
Ik kan me heel goed voorstellen hoe het meisje zich voelde, hoewel ik het natuurlijk nooit zal wéten. Oorlog ligt nu eenmaal ver van mijn bed af, ik zie het alleen op tv en ik kan me niet voorstellen hoe het is.
Ieder hoofdstuk is een gebeurtenis. Ze hebben op zich niets met elkaar te maken en vormen ook geen echt verhaal. De enige samenhang is dat het allemaal ingrijpende gebeurtenissen uit WOII zijn, zoals het invoeren van de gele sterren, razzia’s, onderduiken.
Volgens mij zijn de gedachten en gevoelens van het meisje het belangrijkst. Het boek wordt door haar verteld. Ik vind dit heel geschikt voor dit boek, het is net of het meisje het aan jou vertelt. Dit zorgt er ook voor dat het boek niet oppervlakkig is.
De gebeurtenissen zijn geloofwaardig, ze kloppen met de geschiedenis. Volgens mij is het boek gedeeltelijk autobiografisch en is de schrijfster het meisje. Het boek is opgedragen aan haar ouders, Dave en Lotte, en Bettie en Hans.
Het einde heeft de meeste indruk op mij gemaakt. Ze stelt dan vast dat niemand terug zal komen, dit vind ik heel zielig.
De gebeurtenissen blijven boeien, ze zijn heel kort en eenvoudig. Dit vind ik niet storend en het feit dat ik zelf verbanden moest leggen ook niet. Ik vind het fijner als ik zelf moet uitvinden wat het verband is dan dat het een ‘voorgekauwd’ verhaal is, dat ik alleen nog maar door hoef te ‘slikken’. Op die manier kan ik mijn kennis niet gebruiken en dat vind ik storend.
De hoofdpersoon is geen heldin. De gebeurtenissen overkomen haar, ze doet er niets voor.
Haar karakter komt niet duidelijk naar voren, maar dat is ook niet belangrijk. Gedachten en gevoelens voeren de boventoon. De personages zijn levensecht, iedereen reageert op zijn manier op de gebeurtenissen. Ik herken er veel in van wat ik op tv gezien of gelezen heb.
Ik kan me heel goed in het meisje verplaatsen, wat ik heel belangrijk vind, omdat ik me anders niet goed kan inleven. De beslissingen van de personages zijn ook heel aanvaardbaar, hier herken ik weer veel van wat ik eerder gehoord heb.
De gebeurtenissen worden verteld door het meisje, wat ik heel geslaagd vind. Zij reageert heel verrassend omdat ze nog maar een kind is.
Aan het einde blijf ik wel nog met een paar vragen zitten, maar op de een of andere manier past dat wel in het boek. Er wordt bijna niets uitgelegd. Meestal vind ik het wél storend als ik met vragen blijf zitten.
Het is heel eenvoudig geschreven, omdat het verteld wordt vanuit een kind. Het is echter nergens kinderachtig of dom.
Het boek bevat weinig dialoog en veel beschrijvingen. De beschrijvingen zijn echter kort en eenvoudig en ze geven een goed beeld van de omgeving, ze gaan dus niet vervelen. Ik vind de verhouding tussen dialoog en beschrijvingen precies goed. Het eenvoudige taalgebruik past perfect bij de hoofdpersoon. De overige personages in het verhaal zeggen niet veel, maar wel in bij hun leeftijd passend taalgebruik.
Wat mij opviel waren de joodse woorden die af en toe gebruikt werden. De leeftijden van de personages bleven ook onduidelijk. Eerst dacht ik dat het meisje ongeveer 8 was, maar dat is bijna onmogelijk omdat haar broer en zus al getrouwd zijn. Zij zijn ongeveer even oud en daarom denk ik dat zij ongeveer 14 is.
2. Verdiepingsopdracht:
Ik had geen verwachtingen, omdat ik het boek al eens had gelezen en dus wist waar het over zou gaan.
Het sujet wijkt af van de fabel, er zitten 2 flashbacks in. Deze flashbacks verduidelijken waarom het meisje iets voelt of denkt, het zijn herinneringen waar ze op dat moment aan denkt. Het past dus heel goed in het verhaal. De rest van het verhaal is chronologisch.
Het verhaal is niet-continu, omdat het losse gebeurtenissen zijn waar veel tijd tussen zit.
Bij de flashbacks wordt beschreven hoe ze vroeger werden gepest omdat ze joods waren, hoe de mensen over hen dachten en hoe ze joodse wetten brak. Ook dacht ze een keer terug aan de keer dat haar zus bijna verdronken was. Bij de terugwijzingen heeft ze het over de tijd dat ze tbc had en in het ziekenhuis lag, aan het begin van de oorlog. Er zijn geen vooruitwijzingen.
De vertelde tijd is onduidelijk, maar in ieder geval meer dan 5 jaar. De verteltijd is 90 pagina’s, die ik in 3 kwartier uit had.
Het boek speelt tijdens WOII, dit blijkt bijvoorbeeld uit de gele sterren die ze op hun kleren moeten naaien en het feit dat zij als joden moesten onderduiken en niet met de trein mochten.
De karakters worden niet echt uitgebreid behandeld. Lotte heeft een donker uiterlijk, het meisje juist niet en haar vader is altijd optimistisch. De personages zijn familie en ze helpen elkaar.
Het meisje is een type, ze verandert bijna niet en haar karakter komt niet naar voren. Bij de epiloog is ze ouder, dit merk je aan het taalgebruik. Haar wereldbeeld komt niet duidelijk naar voren. De personages zijn heel herkenbaar, omdat ze ongeveer hetzelfde reageren als wat ik eerder heb gehoord over mensen die zoiets mee hebben gemaakt. Ik kan me goed met het meisje identificeren, ze is ongeveer even oud als ik en ik denk dat ik ook ongeveer zo zou reageren.

3. Evaluatie
Ik vond het een heel mooi en goed boek. De oorlog is niet nadrukkelijk aanwezig en de woorden oorlog, jodenvervolging en Hitler worden niet gebruikt. De gedachten en gevoelens van het meisje zijn het belangrijkst. Met weinig woorden wordt heel veel gezegd, dat vind ik knap van de schrijfster.
Mijn 1e persoonlijke reactie is na de verdiepingopdracht niet veranderd.
Ik ben tevreden over het uitvoeren van de beschrijving, omdat ik bijna alle punten behandeld heb.
Ik ben ook tevreden over het uitvoeren en uitwerken van de verdieping, hoewel ik dit een herhaling van de beschrijving vond. Op een gegeven moment ging het me irriteren dat ik alles moest herhalen.
Het lezen van het boek was gemakkelijk, ik had het binnen 3 kwartier uit en begreep bijna alles. Het taalgebruik was heel eenvoudig.
Ik vond het verwarrend dat er joodse woorden gebruikt werden. Toen ik het boek uit had kwam ik er pas achter dat die woorden achter in het boek uitgelegd werden.
Ik bezat de benodigde kennis en vaardigheden om dit leesdossier te maken. Het enige wat ik opgezocht heb was de beschrijvingsopdracht.
De volgende keer ga ik alles weer precies hetzelfde doen, want volgens mij ging alles goed.
Andere boeken van deze auteur:

Home - Contact - Over - ZoekBoekverslag op uw site - Onze Boekverslagen - Boekverslag toevoegen