Boekverslag : Ferdinand Bordewijk - Karakter
De taal ervan is Nederlands en het aantal woorden bedraagt 1657 woorden.
De taal ervan is Nederlands en het aantal woorden bedraagt 1657 woorden.
Karakter
1a) Titelbeschrijving.
F. Bordewijk: Karakter. Roman van zoon en vader(1938). Herdruk als Grote Lijster. Uitgeverij Wolters-Noordhoff. Groningen, 1992.
1b) Motto.
He rose the morrow morn
S.T. Coleridge
2a) Titelverklaring.
De titel heeft betrekking op het vitalistische element van wilskracht, doorzettingsvermogen en minachting van zwakte. Katadreuffe toont bijvoorbeeld hierin karakter, dat hij geen enkele hulp van buiten wil accepteren en dank zij zijn onverzettelijke wil zijn doel bereikt.2b) Vertaling motto.
Een droevigere en een wijzere manHij stond de volgende morgen op
3) Intrige.
Dreverhaven doet er alles aan om de carriëre van zijn zoon Katadreuffe te laten mislukken. Als het Katadreuffe dan toch lukt om advocaat te worden, denkt hij dat de strijd door zijn vader is verloren, maar Dreverhaven vindt juist dat hij gewonnen heeft, omdat hij het uiteindelijk was die zijn zoon zo'n goede baan heeft opgeleverd.4a) Thema.
De strijd tussen vader en zoon.4b) Themaverklaring
Dreverhaven, de vader van Katadreuffe, zet alles op alles om zijn zoon in moeilijkheden te brengen.Katadreuffe slaagt erin om ondanks een faillissement en leningen toch hogerop te komen en advocaat te worden.
5) Tijd.
De gebeurtenissen voltrekken zich voor de Tweede Wereldoorlog. Het verhaal omvat een periode van ongeveer 25 jaar. Op een enkele uitzondering na wordt het chronologisch verteld.6) Plaats.
Rotterdam7) Karakter- en persoonsbeschrijving plus relatie tot anderen.
Jacob Willem Katadreuffe heeft een sterke wil (net als zijn moeder, die nooit met Dreverhaven wil trouwen) en is een echte doorzetter. Het doel in zijn leven is advocaat te worden en hij doet daar dan ook alles voor. Hij zal zijn vader laten zien, dat hij hem niet nodig heeft. Hij vergeet hierbij zijn liefde voor Lorna te George, een secretaresse op het kantoor. Zij wordt het slachtoffer van Katadreuffes ambitie. Later krijgt hij hier spijt van, als hij haar als moeder ontmoet.De vader van Katadreuffe, Dreverhaven, is een wrede man en is meedogenloos voor iedereen. Hij leent geld aan zijn zoon uit en wil het even later meteen weer terug. Ook wil hij al snel het geld terug dat Katadreuffe geleend had bij het faillissement van diens tabakwinkel. Katadreuffe krijgt ruzie met zijn vader. Pas op het einde begrijpt hij, waarom Dreverhaven dit gedaan heeft: Zijn vader wilde hem testen op zijn wilskracht en zelfstandigheid.
8) Vertelsituatie.
Het perspectief vanuit Katadreuffe is het belangrijkste. De hoofdlijn van de gebeurtenissen wordt vanuit hem beschreven. Het verhaal staat echter niet in de ik-vorm.9) Gegevens van de schrijver.
geboren: Amsterdam, 10 oktober 1884gestorven: 28 april 1965
andere boeken: Blokken (1931), Knorrende beesten (1933), Bint (1934), Rood paleis, ondergang van een eeuw (1936), Eiken van Dodona (1946), Noorderlicht (1948), De doopvont (1953), enz.
actuele of historische feiten: -----
autobiografische gegevens: Hij heeft zelf in Leiden gestudeerd en wordt ook advocaat. Hij werkte ook op een advocatenkantoor in Rotterdam.
10) Genre.
Zakelijke roman.11) Opvallende zaken.
De strijd tussen de hoofdpersonen wordt in de inhoudsopgave gesymboliseerd: drie maal is er een hoofdstuk: Katadreuffe en Dreverhaven . In deze hoofdstukken is de vader de sterkere. Het laatste hoofdstuk is echter getiteld: Dreverhaven en Katadreuffe . De zoon heeft de vader overwonnen door één karaktereigenschap: wilskracht. Doordat deze ene karaktereigenschap zo sterk (eenzijdig) ontwikkeld is, ontbreekt in Katadreuffe het gevoel van liefde voor de medemens, waardoor hij het contact met Lorna te George verliest.Belangrijkste gebeurtenis: De belangrijkste gebeurtenissen vind ik de ontmoetingen van Katadreuffe met zijn vader. Kata-dreuffe is vaak erg kwaad op zijn vader, die hem dan een mes aanbiedt en zegt: Steek me maar dood . De eerste keer gooit Katadreuffe het mes in de tafel en de tweede keer in een put van het riool.
Kenmerken zakelijke roman:
- Een voorkeur voor het dynamische aspect van het leven, voor de sterke persoonlijkheid, de krachtige wil.
(Jacob Willem Katadreuffe doet er alles aan om hogerop te komen en om aan zijn vader te laten zien, dat hij alle tegenslagen aan kan. Hierbij vergeet hij de andere dingen in het leven, bijvoorbeeld de liefde) - Het koele intellect speelt een belangrijke rol (van Kata- dreuffe).
- Een zakelijk onderwerp wordt met de nodige fantasie vermengd.
(Katadreuffe fantaseert over een naambordje met zijn naam die bij de andere vijf naambordjes zou kunnen) - De plaats van handeling is vaak het kantoor in de grote stad.
Motieven:
zelfbeheersing (Katadreuffe+Joba), angst, vervreemding, doodsdrift (Dreverhaven), miskennen van de liefde, een vernietigende haat, het beklagenswaardige lot van armen, de juristenwereld, de godsdienst.12) Korte inhoud.
Dit boek beschrijft een deel van de levensgeschiedenis van Jacob Willem Katadreuffe. Hij is de zoon van de ongehuwde Jacoba Katadreuffe. Deze was als achttienjarige dienstbode van een der Zuidhollandse eilanden gekomen bij de Rotterdamse deurwaarder A.B. Dreverhaven. In een zwak ogenblik geeft ze zich aan hem, maar omdat zij zich deze zwakheid niet vergeeft, weigert zij met hem te trouwen, ook niet als zij een kind verwacht. De bevalling is zwaar geweest (keizersnee), maar Joba komt het te boven. Dreverhaven stuurt geld, maar zij stuurt het per ommegaande post retour. De twaalfde keer schreef zij er dwars overheen: Wordt altijd geweigerd.Zij voedt Jacob streng op en zonder veel vertoon van liefde. Haar armoedige omstandigheden weet ze na enige jaren te verbeteren door zich toe te leggen op handwerken, waarvoor ze veel talent bezit. Aanvankelijk wil het niet met de jonge Katadreuffe. Hij begint na allerlei kleine baantjes een sigarenwinkeltje in Den Haag, maar gaat failliet. Later blijkt, dat zijn vader hier achter zit. Dreverhaven is een mens van groot formaat, ook als deurwaarder. Maar hij is gierig en onverbiddelijk hard voor zijn schuldenaars en huurders. Hij heeft zich voorgenomen om zijn zoon zoveel mogelijk de voet dwars te zetten om hem te stalen. Dit faillissement is de eerste poging.
De bezittingen van Katadreuffe moeten verkocht worden, maar het is te weinig. Katadreuffes curator, de advocaat De Ginkelaar, interesseert zich voor hem, hij ziet iets bijzonders in hem, en bezorgt hem een baantje op het advocatenkantoor van Mr. Stroomkoning, met wie hij geassocieerd is. Nu krijgt Jacob Willems eerzucht een doel. Hij wil ook advocaat worden en opgenomen worden in het kantoor van Mr. Stroomkoning.
Als secretaresse van Mr. Stroomkoning werkt op het kantoor (waarvan we al het personeel leren kennen) Lorna te George. Jacob Willem heeft haar lief en weet dat zij hem liefheeft, maar door zijn drang om omhoog te komen schenkt hij geen aandacht aan haar (Als zij haar aan het eind van het boek nog eens ontmoet, nadat zij het kantoor verlaten heeft, is ze met een ander getrouwd).
Opnieuw heeft zijn vader het faillissement aangevraagd. De zoon bezoekt zijn vader op zijn bureau om de zaal te regelen. Dit is de eerste ontmoeting tussen vader en zoon. De vader maakt echter geen uitzonderingen: hij is debiteur, hij moet betalen. Dan volgt de scëne met het grote, geopende dolkmes, dat Katadreuffe in de tafel steekt.
Intussen wordt een van de medewerkers, Rentenstein, ontslagen wegens geldverduistering. Katadreuffe wordt nu chef de bureau, een belangrijke promotie. De tweede ontmoeting vindt eveneens plaats op het bureau van Dreverhaven. Katadreuffe heeft zijn schulden reeds afbetaald, hij komt nu geld lenen bij zijn vader voor de studie: tweeduizend gulden. De zoon wil de vader trotseren!
Katadreuffe gaat in Leiden op kamers wonen bij de concièrge Graanoogst. De tijd van hard werken breekt aan, tot na middernacht is hij bezig zichzelf hardop te dicteren in een verkort schrift van eigen vinding. Door zelfstudie komt hij verder, eerst de eenvoudige dingen, daarna de talen en staatsexamen. De derde ontmoeting tussen vader en zoon volgt, nadat Dreverhaven voor de derde keer een verzoek tot faillietverklaring heeft ingediend. Het verzoek wordt afgewezen. Ze ontmoeten elkaar op straat. Dreverhaven biedt hem weer het dolkmes aan, zijn zoon laat het in een straatput vallen. De vader, woedend, neemt hem mee naar zijn bureau. Bij deze ontmoeting lijkt de vader nog de sterkere, maar er is al een wending.
Katadreuffes vriend, Jan Maan, een arbeider, die bij zijn moeder inwoont (hij doet dat niet, omdat de beide onbuigzame naturen elkaar steeds ergeren bij al hun liefde voor elkaar), gaat op in het communisme en komt niet verder in de wereld. Jacob maakt zich verwijten, dat hij te weinig zorg voor hem gehad heeft.
Natuurlijk slaagt Katadreuffe met glans voor zijn staatsexamen. Juffrouw Te George neemt ontslag; zij kan de spanning die in haar onuitgesproken verhouding met Katadreuffe is ontstaan, niet meer aan.
Ten koste van geweldige inspanningen bereikt Katadreuffe zijn doel. Zijn vader stoot hij van zich af, doordat hij diens hand weigert als deze hem wil feliciteren, wanneer hij Mr. in de rechten is geworden. Ook dit leert hij zien als een fout. Al deze fouten worden hem duidelijk als hij op een avond bemerkt, dat zijn moeder het geld, dat hij haar geregeld gaf, nooit heeft uitgegeven, maar voor hem bewaard heeft. Zij, met haar onbuigzame wil, heeft niets van hem willen aannemen, zoals hij ook nooit een gunst van zijn medemensen heeft aanvaard. Katadreuffe is dus een succes in maatschappelijk opzicht, maar een mislukking in de menselijk betrekkingen.
De laatste ontmoeting tussen vader en zoon was voor Katadreuffe een laatste afrekening met hem. Hij erkende hem niet meer als vader. Vier mensen hebben zijn leven begeleid: Jan Maan, Lorna Te George, Haar (schrijfster van dit testament) en de vierde mens (hij had die boom geveld ).
Home - Contact - Over - ZoekBoekverslag op uw site - Onze Boekverslagen - Boekverslag toevoegen