Ferdinand Bordewijk - Karakter
Motto
A sadder and a wiser man
He rose the morrow morn
S.T. COLERIDGE
Katadreuffe is aan het eind van het boek wel heel slim en met een
mooie baan ( wiser ), maar hij beseft dat zijn moeder bijna dood gaat, Jan Maan is
communistisch en dat drijft hun uit elkaar, Lorna te George, de vrouw van wie hij hield,
is getrouwd en de relatie met zijn vader is verpest ( sadder ).
Samenvatting
In dit boek gaat het om Jacob Willem Katadreuffe, de zoon van Joba
Katadreuffe. Joba was eerst in dienst bij de deurwaarder Dreverhaven en raakte zwanger van
hem van Jacob. Ze verlaat Dreveverhaven weigert zijn huwelijksaanzoek. De eerste tijd moet
ze rondkomen van een armoedig inkomen. Katadreuffe ( zo wordt Jacob genoemd in dit boek )
heeft verschillende baantjes en leest veel boeken om intelligenter te worden. Hij wil een
volledig karakter bezitten. Joba verdient haar geld met handwerken en neemt Jan Maan in
huis ( die ruzie met zijn ouders heeft ) die later een goede vriend van Katadreuffe wordt.
Katadreuffe wil meer en leent geld van een bank om een sigarenzaakje
te openen in Den Haag. Het loopt helemaal mis en de bank vraagt zijn failissement aan.
Katadreuffe moet op het advocatenkantoor van Stroomkoning komen om te praten met zijn
curator De Gankelaar. Katadreuffe wil graag op dit advocatenkantoor werken en De Gankelaar
( die erg onder de indruk van hem is ) bezorgt hem een baantje. Op dit kantoor ontmoet hij
voor het eerst zijn vader, die samenwerkt met Stroomkoning. Katadreuffe krijgt een kamer
bij de conciërge en krijgt een mooi salaris. Vanwege dit salaris komt zijn failissement
weer boven water. De vorige keer had hij geen bezittingen, maar nu wel, dus moet hij
alsnog zijn schulden betalen. Katadreuffe gaat naar zijn vader toe om te kijken of hij
iets kan regelen, maar zijn vader behandelt hem als ieder ander mens met schulden.
Katadreuffe regelt het met Stroomkoning en krijgt salarisverhoging. Lieske en de typiste
Sibculo zijn verliefd op hem, maar dat laat hem koud. De enige die hem interesseert is de
secretaresse van Stroomkoning, Te George.
Als hij naar een chique restaurant gaat om Stroomkoning op te zoeken,
beseft hij dat hij iets voorstelt en hij wordt de nieuwe bureauchef: de fraude van
Rentenstein ( de oude bureauchef ) wordt ontdekt.
Katadreuffe haalt zijn staatsexamen en Dreverhaven eist de rest van
zijn schulden. Katadreuffe weet het af te betalen, maar raakt wel oververmoeid. Bij het
vieren van het examen houdt hij een toespraak en neemt hij afscheid van Te George, die
weet dat hij voor zijn carrière kiest. Ze neemt ontslag. Te Gankelaar vertrekt naar
Indïe en Katadreuffe haalt zijn kandidaats rechten in 1 jaar tijd. Te George trouwt met
iemand anders en Jacob beseft dat zij zijn grote liefde was.
Hij ontmoet zijn vader voor de laatste keer als hij tot advocaat
wordt beëdigd. Er is op 4 gronden bezwaar, maar die worden nietig verklaard. Dan stapt
Jacob voor het laatst naar zijn vader en zegt: ' Ik erken u niet meer als mijn vader, u
bestaat niet meer voor mij. '
Hij beseft dat er nog maar 4 mensen in leven zijn die van belang
waren voor hem, en is erg droevig.
Thema
Het hoofdthema van dit boek is de relatie tussen vader en zoon. In
dit geval zeer gecompliceerd, ook de relatie tussen Katadreuffe en zijn moeder is
moeilijk. Een mogelijk subthema is het carrière maken, want dat is het enige wat
Katadreuffe wil. Hij wil alles kunnen, hij wil een ' allround ' man zijn.
Idee
Ik denk dat de schrijver met dit boek duidelijk wil maken, dat als je
iets wilt, je het ook kunt krijgen, als je er maar helemaal voor gaat. Net als Katadreuffe
in dit boek. Hij wou iemand zijn, naar mijn mening ben je dat altijd, maar hij vond mensen
die intelligent waren, die karakter hadden erg bijzonder en hij wou dat ook worden. Hem is
het gelukt op het eind, maar nog vond hij het niet genoeg.Hij was heel hard voor
zichzelf en had veel zelfdiscipline, maar gaf nooit op.
Titelverklaring
Het boek heet karakter, en dat is precies wat Katadreuffe wil hebben:
karakter. Hij is van mening dat je karakter hebt door intelligent te zijn en een baan te
hebben, door overal over mee te kunnen praten en door alles te kunnen. Dan heb je volgens
hem karakter. In dit boek gaat het om 3 karakters: Katadreuffe, Joba en Dreverhaven. Ze
lijken erg op elkaar, ze weten alledrie niet van opgeven en blijven volharden. Ik vind de
titel goed gekozen.
( tijds ) Opbouw
Het boek is chronologisch. Wel veel tijdverdichting, de 1e 20 jaar
wordt kort beschreven en de jaren daarna wordt uitvoeriger beschreven. Alleen in het begin
van het boek hoor je eerst dat Katadreuffe is aangenomen en later pas hoe hij is
aangenomen, even een soort flashback. De schrijver begint met de geboorte van Katadreuffe
en je weet al snel meer over hem, het verhaal begint dus ' ab ovo '.
Perspectief
Dit boek is vanuit een personaal perspectief geschreven, je weet
alleen de gedachten van Jacob, maar je weet wel meer dan Jacob. Sommige hoofdstukken gaan
alleen over Dreverhaven en Jacob komt daar niet of weinig in voor. Maar het grootste deel
gaat over Jacob Katadreuffe. Goed gekozen, want het hoofdthema is de relatie tussen vader
en zoon, dus is het ook logisch dat je alleen hun gedachten weet.
Ruimte
De ruimte is goed gekozen, tussen 2 wereldoorlogen in, geen leuke
tijd, en het verhaal is ook niet vrolijk. Je ziet de tegenstelling ook goed, eerst zijn ze
heel arm en wonen ze in het hofje en moeten rondkomen van lage lonen en later als
Katadreuffe een betere baan heeft leven ze niet meer in armoede.
Originaliteit
Ik vind het boek heel origineel, omdat het een best oud boek is (
1937 ) en toch modern is geschreven. Ik herken dingen uit deze tijd in een boek uit 1937.
Katadreuffe wou koste wat het kost advocaat worden en hij bleef maar werken en studeren
tot hij het was. En toen hij het eenmaal was, wilde hij nog meer. Hij werd er helemaal
oververmoeid van. Dat is nu ook zo, mensen werken en werken om iets te bereiken, en als ze
het hebben, willen ze meer. Je hoort ook steeds meer dat mensen overspannen zijn. Ik vind
het origineel dat een boek uit 1937 dat beschrijft.
Relevantie
Ik vind het boek heel relevant voor de mens van deze tijd. We kunnen
er nog wat van leren. Je ziet hoe Katadreuffe heel hard werkt en de rest ( familie, vriend
en geliefde ) helemaal vergeet, alsof dat niet belangrijk is. Je ziet ook dat hij daar
later spijt van heeft en hoe jaloers hij was op ' die van Rijn '. Ik denk dat veel mensen
hier wat van kunnen leren, namelijk dat je naast het werken ook aan je vrienden moet
denken en af en toe rust neemt.
Stijl
De schrijver schrijft serieus, maar er zitten af en toe wel grappige
stukjes in het boek. Ook kan hij dingen heel erg mooi beschrijven. Sommige momenten,
beschrijft hij heel uitvoerig en andere weer niet.
Literaire kwaliteit
Ik vind dit boek zeker literaire kwaliteit hebben, ik vind het een goed thema, de
relatie tussen vader en zoon, er zit een goed verhaal aan, geen verhaal waar een
soap-serie bij kan worden gemaakt, wat ik vaak verwacht als ik hoor wat het thema is. De
titel, tijdsopbouw, perspectief en ruimte zijn allemaal goed gekozen, maar het
belangrijkste vind ik bij dit boek is dat het relevant en origineel is. Ik vind het heel
bijzonder dat een boek uit 1937 standaard problemen uit de jaren '90 beschrijft. Stress
vanwege het werk, mensen willen steeds meer en vergeten andere net zo ( of misschien wel
meer ) belangrijke dingen, zoals vrienden. Kenmerkend is ook dat Katadreuffe niet wil
trouwen, dat zegt hij ook in dit boek. Zijn werk is zo belangrijk voor hem ( onderdeel van
het ' allround ' man worden ) dat hij eigenlijk geen tijd heeft voor een vrouw. Ik vind
dat veel mensen hier iets van kunnen leren, je ziet dat het op het eind niet goed gaat met
Katadreuffe, hij is overwerkt. Ook is het boek origineel, om dezelfde redenen eigenlijk,
een boek uit 1937 beschrijft problemen van nu, dat vind ik heel bijzonder.
|