Boekverslag : Ferdinand Bordewijk - Karakter
De taal ervan is Nederlands en het aantal woorden bedraagt 1290 woorden.

Aan mijn kinderen Nina en Robert.

A sadder and a wiser man
He rose the morrow morn
S. T. COLERIDGE

Nijgh & van Ditmar
's-Gravenhage
1987
26e druk

De korte inhoud:

Jacob Willem Katadreuffe is de zoon van een deurwaarder, Dreverhaven genaamd en van een jonge ongehuwde vrouw Jacoba Katadreuffe.
Toen Joba wist dat ze zwanger was verliet ze Dreverhaven, maar ze bleef werken totdat ze hoog zwanger was. In die tijd had zij het goed, altijd goed eten en een behoorlijk logies.
Na de geboorte toen Joba zelf niet in staat was om te werken wilde zij geen hulp van andere mensen, ze wilde zelfstandig blijven.
Maar na de geboorte wilde Dreverhaven voor zijn kind zorgen, hij stuurde de moeder geld en brieven. Deze accepteerde geen van zijn geschenken en stuurde alles terug.
Ze moest verhuizen naar de krotten wegens gebrek aan geld maar voor haar zoon bleef zij altijd goed zorgen, ook in slechte tijden.
Katadreuffe maakte de stadsschool af en ging daarna werk zoeken. Hij had allerlei baantjes, maar van zijn achttiende tot zijn negentiende jaar zat hij zes maanden zonder werk. Hij zat in zijn kamertje en kocht van zijn zakgeld een hele reeks boeken, tweedehands. Hij las heel veel boeken, vooral toen hij magazijnknecht was in een boekhandel.
Hij ging op zoek naar allerlei mogelijkheden om zelf een bestaan op te kunnen bouwen. En hij vond de mogelijkheid om een sigarenzaakje te kopen. Dit kostte 300 gulden. Het werd een flop. Hij verdiende niet genoeg geld en het gebeuren draaide uit op een faillissement. Hij kreeg bezoek van zijn curator, meneer de Gankelaar, deze nam de deurwaarder mee, Dreverhaven. Zijn bezit werd geïnventariseerd, een verzameling boeken, incompleet, vijftien gulden. Niet genoeg voor een faillissement, maar hij kwam in contact met de Gankelaar die zijn werkgever werd. De Gankelaar had een baan voor Katadreuffe als persoonlijke secretaris op het kantoor van de Stroomkoning, een groot advocatenkantoor met belangrijke klanten. De Gankelaar stelt Katadreuffe aan als zijn persoonlijke secretaris en heeft ook nog een logeeradres voor hem. Boven het kantoor bij de conciërge thuis.
Vanuit zijn positie wilde hij opgroeien naar een hoger niveau. Snel leerde hij typen en stenograferen, en de ladder omhoog werd beklommen.
Jan Maan, de kostganger van zijn moeder en Katadreuffes beste vriend had een goed stel hersens, maar toch zou hij het nooit ver brengen. Hij werd volledig bezig gehouden door de communistische partij en de meisjes. Katadreuffe hield zich niet met deze dingen bezig. Hij was wel eens bij de partij geweest maar kon niet begrijpen waarom mensen zich hier zoveel mee bezighielden.
De Gankelaar was een filosoof en een volgroeid karakter. Hij kon uren praten over een onderwerp. Zo heeft hij het bijvoorbeeld over luieren. En hij zegt: "Op zondag werk ik niet, dan luier ik, maar dat geeft me geen voldoening. Daarom luier ik ook op werkdagen want als anderen werken geeft het mij voldoening als ik luier." De Gankelaar heeft zijn plek gevonden. Katadreuffe was zelf nog een karakter in wording, hij onderging een late groei naar volwassenheid. Hij had opvallende hoedanigheden en gaven, maar een compleet karakter was hij bij lange na niet.
Op het kantoor leert hij ook een meisje kennen, Lorna te George, deze valt op Katadreuffe vanwege zijn mooie ogen, Katadreuffe vind haar ook mooi maar laat haar niet tussen hem en zijn werk komen. Zijn toekomst gaat voor alles.
Nu Katadreuffe een baan heeft vraagt zijn vader opnieuw een faillissement aan. Katadreuffe gaat bij zijn vader langs, maar deze trekt zich niets aan van het bloedverband. Zijn zoon is een debiteur, betalen zal hij. Katadreuffe zegt dat hij hem wel kan vermoorden. De scène met het dolkmes volgt. Dreverhaven zegt:" Steek me dan dood!" Katadreuffe priemt het mes in het tafelblad.
Als Rentenstein ontslagen wordt i.v.m. geldverduistering uit de personeelskas, volgt Katadreuffe hem op. Hij is nu "chef de bureau". Hij gaat nu werkelijk studeren voor het staatsexamen, maar hiervoor heeft hij 2000 gulden nodig. Hij besluit deze bij zijn vader te lenen, hij wil hem trotseren! Een lange tijd van hard studeren begint. En als hij vlak voor het staatsexamen staat, vraagt zijn vader opnieuw een faillissement aan. Hij wil zijn zoon het leven zuur maken zo lijkt het. Maar het verzoek tot faillissement wordt afgewezen. Katadreuffe ontmoet zijn vader weer, ditmaal op straat, Dreverhaven biedt hem opnieuw het dolkmes aan maar Katadreuffe werpt het in het riool. Dreverhaven, nu woedend neemt hem mee naar zijn kantoor. En bij deze ontmoeting lijkt hij nog de sterkere maar er zijn al tekenen van een wending.
Het examen verloopt voor Katadreuffe uitstekend en hij slaagt er met glans voor. Zijn vader heeft nog een verassing in petto, hij dient vier bezwaren in tegen het meesterschap in de rechten van zijn zoon. Deze worden allen nietig verklaard, Katadreuffe heeft de laatste slag tegen zijn vader gewonnen. Zijn naam wordt nu verbonden aan het advocatenkantoor. En als zijn vader hem hiermee wil feliciteren wijst Katadreuffe hem af. Hij heeft beslist dat zijn vader niet meer bestaat. Juffrouw te George kan de ontstane spanning tussen haar en Katadreuffe, de twee zo verschillende karakters, niet meer aan, zij neemt ontslag en de volgende maal dat Katadreuffe met haar praat is ze een gehuwde vrouw. Katadreuffe weet dat hij nooit getrouwd zal zijn. Zij is de enige liefde in zijn leven, naast Zij (zijn moeder).
Katadreuffe heeft het maatschappelijk gezien helemaal gemaakt. Maar wat persoonlijke relaties betreft is hij een mislukking. Bij het slot van het boek komt hij hier ook zelf achter. Als zijn moeder dood is heeft hij nog maar een vriend en dat is Jan Maan. Hij weet nu volgens mij dat hij zijn vader destijds verkeerd heeft beoordeeld, maar hij is te koppig om dit ooit toe te geven.

Biografie

Ferdinand Bordewijk werd in Amsterdam geboren op 10-10-1884. En in 1894 verhuisde zijn familie naar Den Haag. Hier bezocht Ferdinand het gymnasium. Zijn vervolgopleiding was in Leiden waar hij rechten studeerde. Hier promoveerde hij in 1912 tot doctor in de rechtswetenschappen. Een jaar later ging hij werken op een advocatenkantoor in Rotterdam dat in het boek Karakter een rol zou gaan spelen zoals u hebt kunnen lezen.
Vanaf 1918 ging hij lesgeven aan de Handelshogeschool, en dit is tevens de locatie van zijn eerdere roman Bint. Dit was niet het eerste boek dat Bordewijk heeft geschreven, dat was de bundel fantastische vertellingen later gevolgd door een tweede en een derde.

Verder heeft hij nog geschreven:

  • Blokken (1931)
  • Knorrende beesten (1933)
  • Bint (1934)
  • Ondergang van een eeuw (1936)
  • Rood Paleis (1938)
  • De Wingerd (1938)
  • Noorderlicht (1948)
  • De doopvont (1953)
En nog enkele andere boeken zoals Apollyon, Eiken van Dodona, Bloesemtak enz.

Katadreuffe en Dreverhaven was de voorstudie voor het boek Karakter en is al in 1928 is het weekblad "De Vrijheid" verschenen. Toch heeft het nog tot 1981 geduurd voordat het in boekvorm verscheen.

Eigen mening

Ik vind Karakter een heel mooi boek, dit komt voornamelijk door de filosofische schrijfwijze die F. Bordewijk hanteert. Zijn omschrijving van de personen en de onderling relaties zijn zeer bijzonder en zelfs de naamkeuze van de personages heeft een achterliggende betekenis. Katadreuffe, een beetje droevig karakter. Dreverhaven, een echte doordrijver. De Gankelaar, hij gaat zo'n beetje zijn gangetje.
Ik heb het boek met veel precisie en aandacht gelezen, een prachtig boek met een mooie verhaallijn.
Andere boeken van deze auteur:

Home - Contact - Over - ZoekBoekverslag op uw site - Onze Boekverslagen - Boekverslag toevoegen