Boekverslag : Ferdinand Bordewijk - Bint : Roman Van Een Zender
De taal ervan is Nederlands en het aantal woorden bedraagt 2166 woorden.
De taal ervan is Nederlands en het aantal woorden bedraagt 2166 woorden.
1.
Titel: Bint
Ondertitel: Roman van een zender
Auteur: Ferdinand Bordewijk
Jaar van de eerste uitgave: 1934
2.
Het verhaal speelt zich grotendeels af in Nederland, op de school van directeur Bint. Deze middelbare school bevindt zich in een stad die weliswaar niet bij naam genoemd word, maar doordat er op bladzijde 74 wordt geschreven over 'de werkstad', kan dat in verband staan met de stad Rotterdam, waar F. Bordewijk eerst heeft lesgegeven.
Ook is er een korte periode dat het verhaal zich afspeelt in België, Zeeuws-Vlaanderen en Noord-Frankrijk tijdens een fietstocht.
Het verhaal speelt zich af tussen 1930 en 1940. Dit waren de jaren van het opkomende fascisme. Het boek wil waarschuwen voor de opkomende dictatuur en het fascisme door de Duitsers. Er werd toen op alle scholen nog veel strenger lesgegeven dan nu het geval is. Ook was er in die tijd de economische crisis en de politieke chaos (1934).
3.
Het boek begint met het moment dat De Bree het eerste lesuur les gaat geven als een nieuwe leraar op de school; zijn voorganger is weggepest. Hij komt in de ergste klas van de school terecht, namelijk 4D, die hij al gauw 'de Hel' noemt. Hij laat echter meteen zijn ijzeren discipline merken, en laat acht leerlingen nakomen. Tijdens het eerste lesuur verklaart De Bree letterlijk de Hel de oorlog. In de pauze maakt hij kennis met andere docenten. Hij spreekt voornamelijk met Remigius, die hem het een en ander vertelt over Bint, het schoolhoofd. Toch laat hij hierover niet zoveel los. In de loop van het verhaal blijkt dat De Bree alle vier de klassen waaraan hij lesgeeft, namen toewijst. Hij benoemt ze tot de bruine klas, de grauwe klas, de bloemenklas en de Hel. De Bree ziet niet alleen de klas als wezens, maar ook de school, het systeem van de school en praktisch alles wat ermee te maken heeft. Individualiteit bestaat niet volgens hem. Bij de eerste rapportvergaderingen wordt er snel doorheen gewerkt. Echter bij Van Beek, een leerling, houden de docenten iets langer stil. Geruchten gingen namelijk dat wanneer deze leerling een onvoldoende zou staan, hij een poging tot zelfmoord zou uitoefenen. Maar omdat er geen uitzonderingen worden gemaakt, trekken de docenten zich hier niets van aan. Later blijkt dat Van Beek in een gracht was gesprongen. Hij werd gered, maar overleed later. Er komt niet veel later een kleine oproer op school, die Bint al had gezien. De orde herstelt zichzelf automatisch en wat er met Van Beek is gebeurd wordt dan niet verder verteld.
Een soort tweede helft van het boek gaat over een lange fietstocht die gemaakt wordt met alle klassen. Zoals altijd wordt de Hel opgesplitst in twee helften. De Bree zou in eerste instantie niet meegaan, maar omdat een leraar die een helft van de Hel zou krijgen eerder dan verwacht een kind krijgt, gebeurt dit alsnog. Ongeveer halverwege wordt Te Wigchel ziek en moet veel hoesten. De Bree besluit een kortere route te volgen. De klas heeft er moeite mee, maar ziet wel in dat dit het beste is voor hun medeleerling. Na in een herberg geslapen te hebben, missen ze twee leerlingen. De Bree maakt zich eerst ontzettend druk en is razend. Toch niet veel later valt er een kwartje bij hem en komt hij tot rust. Het blijkt namelijk dat het vermiste tweetal alsnog de tweede route heeft gefietst. Door alle ervaringen van het afgelopen jaar, besluit De Bree langer op de school van Bint te blijven. Dit i.p.v. het plan om maar één jaar in te vallen. Het volgende jaar blijkt Bint op te zijn gehouden en een ander het van hem over te hebben genomen. De Bree snapt er niets van, en zoekt daarom Bint tot twee keer toe op. Beide keren weet zijn dochter te melden dat ze weg is, dat ze niet weet waarheen en tevens niet weet wanneer hij terugkomt. Uiteindelijk begrijpt De Bree dat Bint contact heeft gebroken met iedereen, ook met de school en alles eromheen.
4.
Bint
Uiterlijk:
- gortdroog
- rietmager
- kaarsrecht
Innerlijk:
- Hard, omdat hij niet afwijkt van zijn reglement en wijkt zelfs dreigingen af.
- Streng, hij duldt geen tegenspraak en alles moet zo verlopen als hij het wil, bijvoorbeeld met de rapportvergaderingen.
- Nuchter, want hij bekijkt alles nauwkeurig en zegt dan zijn mening.
- Leidersfiguur, omdat hij alles in eigen handen wil nemen en iedereen moet zijn bevelingen opvolgen.
- Strever, want hij ziet de school als een opleidingsinstituut en wil dat dan ook bereiken, hij wil de leerlingen op maatschappelijk gebied wijzer maken.
De Bree
Uiterlijk:
- hoekig gezicht
- nors kijkend
- lacht bijna nooit
Innerlijk:
- Nieuwsgierig, want hij wilde eens kijken hoe het was om een leraar te zijn.
- Uitdagend, want hij wilde eens 'zijn krachten meten aan de werkelijkheid'.
- Streng, want hij probeert de klassen tot rust te houden en zorgt dat niemand zich hoger gaat voelen dan hijzelf.
- Bezorgd, omdat hij boos en ongeduldig wordt, wanneer hij erachter komt da er twee leerlingen vermist worden.
- Warrig (ten opzichte van vrouwen), want hij snapt niets van vrouwen, en daarom beschouwt hij zichzelf als a-sexueel.
5.
Het thema van het boek is: Tucht.
Tucht als vorm van zelfbehoud in een chaotische wereld.
In Bint is er sprake van een allesoverheersende tucht, waarvan Bint zelf de personificatie is. Bladzijde 78 geeft namelijk aan; "Ik eis van ieder; tucht. Ik ben hoogst modern. De tijd is voorbij van gemoedelijkheid, van verbroedering". Deze tucht is noodzakelijk om jezelf te redden in de maatschappij. De maatschappij is hard en je moet sterk in je schoenen staan, wil je iets bereiken. Hiervoor is discipline nodig. Bint wil ook een soort orde scheppen in een 'chaotische wereld'. Hij is het niet eens met de bestaande regels en wil daarom een eigensysteem toepassen. Later zullen de mensen zijn leerlingen herkennen. Zijn grote trots, zijn kerels (o.a. terug te vinden op bladzijde 140).
6.
In het begin van het boek neemt De Bree het eerste lesuur over van een leraar, die weggepest is. Hij weet al van tevoren dat hij één van de ergste klassen gaat lesgeven van de hele school.
Nadat De Bree de deur dichtgeslagen heeft 'verklaart' hij letterlijk de oorlog aan de Hel klas.
Dit is in het begin een soort van dreigement en je denkt dat het zal uitlopen in één grote pesterij tegen de leraar, maar het loopt anders. Hij krijgt langzaam maar zeker door dictatoriaal gedrag en strenge voorschriften een zekere macht over de klas en zo 'wint' hij als het ware van de gehele klas. Hij zegt iets in het begin en tijdens het boek komt het tot uiting.
7.
De titel Bint heeft zowel figuurlijke- als een letterlijke betekenissen.
Figuurlijke betekenissen
- Een 'bint' wordt ook wel een balk genoemd, een lang zwaar stuk hout. De directeur leek sterk op een 'bint' door zowel zijn uiterlijk als innerlijk. Hij was lang, recht en mager, en dat kan een vergelijkenis oproepen met een 'bint', een lang zwaar stuk hout.
- 'Bint' kan ook een ander woord voor aardappel betekenen. Een aardappel is nauwelijks veranderd, sinds hij werd geteeld, en is 'gewoon' gebleven. De directeur is vergeleken met een aardappel precies hetzelfde, in karakter. Hij is 'gewoon' gebleven doordat hij zich niets aantrekt van andere methodes uit het dagelijks leven, zoals school methodes. Ook is hij nauwelijks veranderd. Hij denkt aan hoe het vroeger eraan toeging. Hij wil het ouderwetse lesgeven terughalen om zo zijn leerlingen te kunnen laten overleven in de hedendaagse maatschappij. Het hanteert een methode die streng is en vooral dictoriaal. De leraren hebben de macht en de leerlingen niet, zij moeten de leraren opvolgen en niet andersom.
Letterlijke betekenis
- Het boek heet Bint, omdat Bint de rector van de school is, en tevens één van de hoofdfiguren. Zijn systeem van streng lesgeven wordt doorgegeven aan de leraren die daarvan gebruik moeten maken. De school, werkt volgens zijn methode.
8.
Het boek bevat geen motto.
9.
Het verhaal bevat een personale verteller. De persoon waardoor men het verhaal beleefd is De Bree. Je leest wat hij allemaal denkt en hoe hij over dingen beslist. Enkele voorbeelden hiervan zijn:
- 'Hij merkte het van zichzelf. Hij voelde dat hij toch nog niet zo was dooreisend als de meesten'.
- 'De Bree leerde ook uren kennen dat zij stil onder elkaar leefden als rustige beesten'.
- De Bree voelde iets te hebben ontdekt wat niet mocht. Het beklemde, vaag en dwingend'.
Je ziet alles wat De Bree meemaakt en niet wat de andere mensen allemaal meemaken. Je loopt als het ware naast hem en kijkt over zijn schouder mee wat hij allemaal doet.
10.
Het verhaal is chronologisch verteld, er komen geen flashbacks in voor en men gaat ook nooit terug in de tijd. Wel is op te merken dat er een duidelijke tijdsverdichting ontstaat. Er worden in het boek maar over enkele dagen verteld, terwijl er een heel schooljaar voorbij gaat wanneer het boek is afgelopen.
11.
Het verhaal speelt zich af van november, wanneer De Bree naar de school loopt, tot en met het begin van het volgende schooljaar zonder Bint. De Bree begint als leraar om iets nieuws uit te proberen en nadat het schooljaar is afgelopen wil hij nog een jaar lesgeven. Hij boek vertelt dit totdat het nieuwe schooljaar weer is aangebroken.
12.
Het boek komt aardig overeen met de tijd waarin het is geschreven (1930-1940). In die tijd was het lesgeven net zo streng als hoe het in het boek wordt beschreven. Door verhalen van mijn oma zijn er overeenkomsten aan te wijzen dat het boek inderdaad klopt met hoe er vroeger lesgegeven werd op scholen. De leerlingen waren gehoorzaam aan de leraren en ze moesten respect tonen. De leraren dulden geen tegenspraak van leerlingen en de leerlingen hadden niets in te brengen tegen de manier van lesgeven en hoe de leraar zich uitte tegenover hen.
13.
Het genre van het boek is: psychologische roman. In het verhaal worden de
karaktereigenschappen van Bint en De Bree goed naar voren gebracht. Bint is een man die alles volgens zijn manier gedaan wil hebben. Hij heeft een systeem die hij wil gebruiken en hij duldt geen tegenspraak van docenten. Een voorbeeld hiervan is wanneer ze op een rapportvergadering zitten en ze een dreiging krijgen van een leerling die zelfmoord wil plegen als hij geen voldoende krijgt. Bint wil zijn systeem niet veranderen en de leerling gaat dood.
De karaktereigenschappen van De Bree worden ook goed naar voren gebracht. Zijn karaktereigenschappen ontwikkelen zich in de loop van het verhaal. Hij is in het begin nieuwsgierig en onervaren in het lesgeven, maar al snel leert hij streng te zijn en tolereert de klas zijn manier van lesgeven. Zijn karaktereigenschappen ontwikkelen zich in de loop van het verhaal.
14.
Ik vond het een moeilijk boek om te lezen. Het taalgebruik was vaak wat ouderwets en daardoor werd het soms even nadenken wat hij nou precies bedoelde met dat woord of die zinsgroep. Het verhaal op zich vond ik ook niet zo bijzonder om te lezen. In het begin van het boek, toen De Bree de oorlog verklaarde, dacht ik dat het nog eens een spannend verhaal zou worden, maar dat viel tegen. Er waren geen spannende momenten en door de vele personages werd het soms moeilijk wie nou precies wat zei. Dit was vooral het geval bij de rapportvergadering toen er zo'n acht leraren zaten.
Toch is het wel een leerzaam boek, omdat je erachter komt hoe er vroeger les werd gegeven aan kinderen en hoe men toen dacht over het strenge opvoeden van leerlingen, zodat ze beter tot hun recht zouden komen in de maatschappij.
Bibliografie
- F. Bordewijk, Bint, 1934
- Internetpagina's www.schrijversnet.nl en http://www.layder.freemind.nl
- Literom bibliotheek W'veen, T. van Deel, 'De Bree zijn denken was hoekig en norsch' 1994
Home - Contact - Over - ZoekBoekverslag op uw site - Onze Boekverslagen - Boekverslag toevoegen