Boekverslag : Kees Van Beijnum - Dichter Op De Zeedijk
De taal ervan is Nederlands en het aantal woorden bedraagt 3156 woorden.
De taal ervan is Nederlands en het aantal woorden bedraagt 3156 woorden.
Oorspronkelijke uitgever: Nijgh & Van Ditmar
Plaats en jaar 1ste druk: Amsterdam, 1995
Uitgever gelezen druk: Singel Pocket
Plaats en jaar 8ste druk: Amsterdam, 1998
Aantal pagina’s: 309
Extra: Het boek is opgedragen aan Kees’ moeder en grootmoeder,
die in
deze roman, naast Kees zelf ,een grote rol vervullen. Aan de personen in het boek zijn wel andere namen toegekend. |
Samenvatting
Café-hotel
“De Rode Laars” is gelegen op de Zeedijk en is het decor voor
de jeugd van Constant Wegman. Als iemand wel weet hoe het is om in een
kroeg op te groeien, is het Constant wel. Hij verstopt zich vaak onder
het biljart of begeeft zich op zijn plekje aan de Zeedijk, “het
kolkje” of op het bruggetje. Daar op het muurtje bij “het kolkje”
bedenkt hij zich de meest uiteenlopende theoriën en fantasiën
over hoe het leven volgens hem moet zijn. Het leven in zijn eigen wereld!
Constant
heeft zijn eigen moeder niet vaak gezien en er wordt weinig over haar
aan hem verteld. In de loop van jaren is hem het een en ander ter oren
gekomen. Zijn moeder zou met een jonge Amerikaanse jongen naar bed zijn
geweest en na een week was deze alweer verdwenen. Nooit heeft zijn moeder
er meer iets van gehoort en zijzelf heeft ook nooit de moeite genomen
zijn bestaan te achterhalen. Jim of Jeff zou zijn naam zijn. Als Constant
een jaar of twaalf is krijgt hij te horen dat zijn moeder eindelijk rust
heeft gevonden. Rust heeft gevonden?? Zelfmoord! Zoals gewoonlijk weer
niet uit de mond van zijn grootmoeder gehoord, maar in het café,
waar hij zowat alles te weten moet komen over zijn ouders.
Uitermate
intelligent mag je Constant voor zijn leeftijd wel noemen. Hij zit op
het Gymnasium en leest allerlei soorten boeken. Het meest leert hij volgens
zijn bevindingen in het dagelijks leven. Vrienden heeft hij weinig. Iedereen
die hem kent houdt wel van hem, maar hij heeft geen vrienden van zijn
eigen leeftijd zoals het bij een normale jongen behoort te zijn. Ben is
wel een goede vriend van hem. Ben is een oude, gepensioneerde man, die
in een vervallen winkeltje zijn dagen slijt. Constant leert hem kennen
als hij samen met zijn grootmoeder eten afgeeft bij Ben thuis. Na een
tijdje voelt Constant zich steeds meer op zijn gemak bij Ben, die Constant
vermaakt met verhalen en gedichten. Ben is voor Constant de enige tot
wie hij zich kan wenden, als hij zich niet op zijn gemak voelt of met
een vraag zit. Helaas gaat het met Ben niet erg goed. Schijnbaar heeft
de alcohol ook bij Ben zijn werk gedaan en vloeit de laatste levensenergie
langzaam uit het lichaam weg. Enkele dagen stroomt er nog levenssap door
zijn lichaam, om vervolgens eeuwig te rusten.
Tot
Constants grote verbazing krijgen ze in het café een nieuwe buffetjuffrouw.
De jonge dame maakt bij Constant ‘rare’ gevoelens los. Ze maakt
bij hem, met veel tegenzin van Constant, speciale gevoelens los die Constant
nooit eerder had. Deze gebeurtenis leidt tot veel ergernis bij Constant,
omdat Muis, de nieuwe buffetjuffrouw, door het hele café bemind
wordt. Muis is niet vies van flirten en al snel gaat zij met menig Amerikaan
een relatie aan. Op Constant komt dit verkeert over en hij voelt zich
een poosje niet echt gelukkig. Na enige tijd ziet hij weer de positieve
kant van de gebeurtenis en hij legt zich neer bij de situatie zoals die
dan is. Muis vertrekt op een gegeven moment ook weer naar het kleine dorpje
waar ze vandaan komt, omdat ze niet aan het leven in de grote stad kan
wennen. Dit zegt ze in ieder geval, maar Constant vraagt zich af ofdat
het wel de echte reden is en of Muis zich weer kan aanpassen aan het leven
op het platteland.
De
dromen van Constant worden opgevuld door de komst van een 17e
eeuwse dichter. Deze dichter heeft vroeger ook in Amsterdam gewoont en
wel in de Warmoesstraat, dichtbij de Zeedijk. De dichter leert Constant
dichten en laat hem nadenken over gedichten. Verschillende malen gaat
Constant tegen de wijze woorden van de dichter in, waarvan deze echter
in het begin niet gedient is. Later ziet de dichter in dat Constant zeker
wel argumenten aanbrengt, die de wijze woorden van de dichter in een ander
daglicht brengen. Constant leert steeds beter gedichten op te stellen
en op papier te zetten. Ookal is de dichter hard voor Constant wat betreft
het goedkeuren van een gedicht, na verloop van tijd krijgt Constant te
horen dat hij op de goede weg is. Dit tot blijdschap van Constant, die
ondanks dit compliment nog erg hard voor zichzelf is.
Erg
trots is Constant wel op zijn grootmoeder. Hij houdt enorm veel van haar,
ondanks al de fouten die zijn grootmoeder maakt. Constant ziet de fouten
van zijn grootmoeder, zoals het gokken, het oplichten van dronken kroegbezoekers
en het te weinig aandacht, aan hemzelf schenken. Al met al weet Constant
zijn moeder, grootmoeder en de Zeedijk erg te waarderen, meer als zijn
leeftijdgenoten…………
Keuze van het boek
Ondanks dat er op school ieder jaar weer Lijsterboeken worden aangeboden
(en daar zeker mooie boeken bij zitten), kies ik er zelf altijd voor om
in een boekenwinkel opzoek te gaan naar boeken, waarvan ik denk dat ze
door het overgrote deel van de leerlingen niet gelezen worden. “Dichter
op de Zeedijk” is zo’n boek. Ondanks de naar mijn mening saaie
titel, trok dit boek gelijk mijn aandacht.
Eerste reaktie
De moeite waard is niet de goede uitdrukking voor dit boek. Deze semi-autobiografische
roman is voor de geoefende lezer meer als de moeite waard. Tijdens dit
levensverhaal word je zelf geacht na te denken over situaties uit het
leven van Constant. Zo lijkt het mij, dat de moeder van Constant zelf
ook in de prostitutie werkzaam was. Dit wordt echter niet in het boek
verteld.
Informatie over de schrijver
Kees
van Beijnum is geboren en getogen in Amsterdam en woont daar ook nu nog.
Van beroep is hij journalist en schrijver van romans en scenario’s.
Zijn debuutroman komt uit 1991 en is getiteld “Over het IJ”.
Kees
van Beijnum is nog relatief onbekend bij het grote publiek. Dit heb ik
zelf ook ondervonden toen ik opzoek ging op internet. Kees van Beijnum
wordt welgeteld drie keer vermeldt in het door mij gevonden register,
wat werd vrijgegeven na de zoekopdracht “Kees van Beijnum” integeven.
U kunt er dus vanuitgaan dat ik zeker wel de moeite heb genomen informatie
te verschaffen over de auteur van mijn boek, maar er niet meer over heb
kunnen vinden als wat u in ‘t bovenstaande heeft mogen lezen.
Titelverklaring
“Dichter op de Zeedijk” vertaald de inhoud van dit boek meer
dan voldoende. Constant droomt en filosofeert al over vele onderwerpen,
als daar plotseling De Dichter verschijnt in zijn dromen. Deze verschijning
die, alles wat Constant zelf al geleerd heeft, op de proef stelt, maakt
het mogelijk om Constant met zichzelf in discussie te laten gaan en om
hem goed over gelezen dingen te laten nadenken. De Zeedijk is het decor
voor al de gebeurtenissen.
Samengevat: Constant is de dichter, De Zeedijk de plaats waar alles zich
afspeelt.
Ondertitel
Niet van toepassing in dit boek.
Motto
“Voor mijn moeder en grootmoeder”. Hier kan ik kort over zijn,
want als U het boek gelezen hebt, begrijpt U dat in het hele boek zijn
grootmoeder een grote rol speelt en dat Van Beijnum op deze manier tevens
wil laten zien hoeveel dat hij geeft om zijn moeder en grootmoeder.
Thema
Het thema is voor mij moeilijk te benoemen in dit boek, omdat het een
biografische roman betreft. Het motto geeft wel een aanwijzing wat het
thema kan zijn: Liefde voor familie en vrienden. Zijn moeder is
ernstig ziek en pleegt op een gegeven moment zelfmoord. In dit boek laat
Kees van Beijnum (Constant) duidelijk merken dat hij niet boos is op zijn
moeder voor wat zij gedaan heeft. Zijn grootmoeder heeft volgens haar
denken, het beste gedaan voor Constant wat zij mogelijk achtte. Van Beijnum
laat in het boek merken dat hij als kind zijnde duidelijk anders dacht
over de juistheid waar hij mee werd opgevoed. Door het beschrijven van
zijn gevoelens en gedachten als kind, geeft hij alsnog aan dat hij enorm
veel respect had, en nog heeft, voor zijn grootmoeder. Zij als baas van
een café- hotel, zij die al op oudere leeftijd is, zij die dan
ook nog een kind opvoedt in haar eentje! Daar zou ieder respect voor moeten
hebben.
Personages
Er komen in dit boek verschillende personen voor die uitvoerig beschreven
worden en die voor een langere periode in het boek (lees: leven van Constant)
blijven steken. In de samenvatting heb ik alleen personen vermeld die
van invloed waren op het leven van Constant. Zo ook bij dit onderdeel,
alleen een beschrijving van deze personen.
CONSTANT
innerlijk: dichten is een goede gewoonte/ een zacht karakter/ krijgt
teveel te horen in het café voor zijn leeftijd/ innerlijk speelt
er veel meer af, als wat andere denken/ hormonen spelen langzaam op/ een
jongen die zichzelf de schuld geeft van het ziek zijn van zijn moeder.
blz. 34 Jongen vraagt aan Constant waar zijn moeder is------- “Ze
is weg,” zei hij zachtjes. “Wat? Ik kan je niet
verstaan.” Hij kon Jacobs adem op zijn wang
voelen. “Ze woont ergens anders,” zei hij, maar
nu wat luider.
Altijd verdedigde Constant zijn moeder en grootmoeder. Ook al werd hem
niets verteld, Constant wist heel veel.
uiterlijk: Het uiterlijk van Constant staat in het boek niet beschreven.
Ik stel me Constant aan de hand van het boek voor als een normaal uitziende
jongen. Redelijk tenger gebouwd en volop in de groei. Een jongen die in
de puberteit zit, dus waarschijnlijk jeugdpuistjes heeft en zijn eerste
haargroei op vreemde plaatsen waarneemt.---------blz.58
“Het zwarte duffelse jasje klemde bij de oksels. Precies een jaar
geleden, de laatste keer dat hij het had gedragen, was het nog aan de
ruime kant geweest, maar nu staken zijn dunne polsen uit de mouwen.”
GROOTMOEDER (tante Griet)
innerlijk: Ze doet zich voor als een persoon die zich om niets
en niemand bekommert. Schijn bedriegt, want Constant haar kleinzoon is
alles voor haar en niemand zal haar kleine jongen iets aandoen/ Kil en
zakelijk/ mannelijk/ egoïstisch.-----------blz. 22 “Vanaf die
plek kon ze de hele zaak overzien en met een schuin oog de opspringende
cijfertjes achter het venstertje van de kassa in de gaten houden.”
blz. 27 Er wordt verteld dat grootmoeder net uit bed is en in haar ochtendjas
al iets consumeert. --------
“Tot het moment waarop de mannen met roodaangelopen koppen hun hoed
opzetten en naar hun glimmende, bruinleren portemonnee in de kontzak grepen,
sloeg ze geen rondje over. Ze gebruikte graag iets. Zeker van een ander.”
uiterlijk: Een forse vrouw, mannelijke trekken, ruw haar, grote
handen, een beetje onverzorgd.
blz. 16 “…….., tot het moment waarop Constants grootmoeder
haar omvangrijke gestalte, moeizaam en onder het slaken van een luie zucht,
uit haar stoel werkte,……..”
BEN
innerlijk: Rustig/ lief/ dromerig.
blz. 69 “Hij kwam regelmatig bij Ben over de vloer, kende diens
vreemde woorden, stembuigingen, kalme gebaren en het krullen van zijn
bovenlip wanneer hij slokjes warme melk uit een mok nam. Soms wist hij
wat Ben ging zeggen, nog voor hij een woord had gesproken, voelde hij
gewoon aan dat het tijd was voor de regels van een gedicht of een liedje.
Meestal over het bestaan van een zeeman”.
uiterlijk: oude, brildragende man/ versleten zeemans kleding/ gezicht
bezaaid met gesprongen adertjes.
blz. 45 “Constant bekeek het gezicht van de oude man, dat bezaaid
was met gesprongen adertjes,….”
MUIS
innerlijk: verdrietig/ onzeker/ onbesuisd/ onschuldig.
blz. 196 “…..er was ook iets met haar gezicht, een in het
oog springende onschuldige trek……”
uiterlijk: een jonge brunette met een slank figuur en grote borsten.
blz. 195 “Ze had een sprekend gezicht met donkere ogen, haar korte
bruine haar was achterovergekamd. Onder haar jas staken twee slanke, in
nylonkousen gehulde benen vandaan.”
DE DICHTER
uiterlijk: over het uiterlijk van de dichter wordt niets verteld,
waarschijnlijk omdat Constant de dichter zelf heeft verzonnen. Ik ga er
vanuit dat de dichter gekleed is in kleren uit de 17e eeuw,
een baard heeft en donkere ogen heeft. Dit laatste is tevens wel uit de
tekst op te maken.
blz. 218 “Constant zat op het grind van het dak en luisterde naar
de dichter, naar zijn zorgvuldig gekozen woorden, naar de kalmte van zijn
stemgeluid, een verwijzing naar de tijd dat zijn ogen nog donker en blinkend
waren geweest.”
innerlijk: een wijze man, verzonnen door Constant. Alles wat de
dichter weet, heeft Constant geleerd uit boeken.
Perspectief
Het verhaal wordt weergeven in de vorm van de alwetende- verteller. Deze
verteller is in dit geval Van Beijnum, die zijn jeugd beschrijft in een
semi- autobiografische roman. Dit wil zeggen dat Van Beijnum andere namen
heeft toegekend aan personen uit zijn jeugd en deze heeft verwerkt in
een roman, die eigenlijk zijn eigen jeugd beschrijft.
blz. 1 “Het grootste deel van zijn leven had Constant Wegman onder
het biljart doorgebracht.”
Tijd
De vertel tijd van het verhaal is 309 pagina’s. Ik heb er zelf +-
5 uurtjes over gedaan, om het boek te lezen.
De vertelde tijd is ongeveer van een jaar of vier, tot een jaar of veertien.
In het verhaal wordt namelijk gesproken over Constant die nog op zijn
knieën door het zand kroop en in de laatste pagina’s verteld
het boek dat Constant op het Gymnasium zit.
blz. 17 “Op zijn knieën kroop hij door het egale, nog niet
belopen zand. Het was zijn eerste zand. Hij vond het meteen geweldig spul.”
blz. 221 “’…..dat is nou het verschil tussen die Hogeschool
van jou en de School van het Ware Leven., Al dikwijls had de droogkloot
blijk gegeven van zijn afkeer van, doorleren op dat gemenasie’.”
Het verhaal speelt zich af tussen 1960 en 1970.
blz.308 “Er hing iets in de lucht dat veranderingen noodzakelijk
maakte. Op school wilde iedereen ineens in een bandje spelen, zijn oren
verdwenen per maand een paar millimeter verder onder zijn haar, en op
Cuba had je die vent, die guerrillero met zijn woeste baard en sigaren.
Ook bleken er oorlogen te bestaan, echte oorlogen, waar je tegen kon zijn.”
Het verhaal is chronologisch verteld, maar doordat de gedachten van Constant
worden beschreven, krijg je toch te maken met flash- backs.
blz. 13 “…..,zoals die ene keer toen ze in blinde woede een
klant had afgetuigd,…….”
Ruimte
Het verhaal speelt zich af in Amsterdam. Het grootste deel van het verhaal
speelt zich in het café af en op de Zeedijk.
Beeldvormend----- blz.15 “….liepen ze over de as van de weg
verder, links en rechts geflankeerd door overhangende huizen met zwartgeoliede
gevels en ramen die door wit latwerk in vakjes waren verdeeld.”
Symbolisch-------- blz.37 “Hij kende geen plekje dat zo roerend
schilderachtig was als de kolkmuur waarop bij zonnig weer, laat in de
middag, dunne gouden strepen van tientallen meters lengte versprongen,
het wiegende ritme van het water volgend.”
Een sferische omschrijving van de ruimte is niet aanwezig.
Motieven
Liefde, puberteit, vertrouwen.
Liefde voor zijn moeder en grootmoeder is eigenlijk de basis van dit boek.
Duidelijk beschreven wordt dit niet in het boek, maar het motto en enkele
kleine dingetjes maken dit duidelijk. Met kleine dingetjes bedoel ik,
het iedere keer door Constant weer opnemen voor - en verdedigen van zijn
grootmoeder en moeder.
Puberteit maakt ieder kind meer nadenken over veel zaken. Constant denkt
over zoveel dingen na en hij probeert alles een verklaring te geven. Ikzelf
vergelijk de puberteit altijd met de periode uit de geschiedenis genaamd
‘De verlichting”. In de verlichting ging men opeens ook over
alles nadenken, logische oplossingen bedenken en men nam een vlucht in
de liefde. Bij Constant ontdek je ook dat er bepaalde gevoelens loskomen
voor het andere geslacht. Muis heeft al zijn belangstelling en dit schrikt
Constant zelf een beetje af.
Vertrouwen dat Constant niet bepaald heeft in zijn grootmoeder en het
overgrote deel van de kroegbezoekers. Toch is zijn grootmoeder alles voor
hem. Op een gegeven moment liegt Constant een keer tegen zijn grootmoeder
en door deze gebeurtenis verandert voor Constant de hele relatie met zijn
oma. Hij zal voor altijd tegen haar moeten volhouden dat de leugen waarheid
is.
EIGEN MENING
Het viel niet mee om van dit boek een verslag te maken. Vooral de samenvatting
was rottig voor mij, omdat ik nooit eerder een biografische roman heb
samengevat. Je kunt niet de verhaallijn samenvatten, maar alleen de belangrijkste
gedachten van de hoofdpersoon.
Dit alles doet niets af aan de kwaliteit van het verhaal, die naar mijn
mening uitermate goed is. Constant is een dichtertje, maar doordat Constant
en de schrijver eigenlijk dezelfde persoon zijn, brengt de schrijver nog
een extra stukje “dichters-denken” in het boek. Hij beschrijft
alles met zorgvuldig gekozen woorden, die de beschrijving van een doodgewone
stoel, kunnen maken tot ‘s werelds mooiste stoel!
De indeling van het boek is goed gekozen, namelijk in vier hoofdstukken,
die ieder een deel van Constants jeugd beschrijven. Ieder deel laat ook
de veranderingen van Constants denken goed merken.
Nooit eerder had ik van Kees van Beijnum een boek gelezen en ik ben na
het lezen van dit boek benieuwd hoe zijn andere werken zijn. Ik vind dat
de stijl waarin dit boek geschreven is, typisch voor dit boek. Een ander
verhaal met deze dichtende woorden geschreven, zou lang niet zo’n
grote indruk op mij gemaakt hebben.
“Een plezierig boek om te lezen. Humor, verdriet en onbegrip, maken
de jeugd van Constant Wegman tot een ware roman!!”
EEN DAG TE GAST BIJ CONSTANT
’s Ochtends vroeg sta ik op en verheug me al op het bezoek wat ik
later deze dag ga brengen aan Constant. Constant is bekend in binnen-
en buitenland, maar woont gelukkig nog steeds in het dorpje waar hij 3
jaar geleden ook al woonde. Daar in Dussen begon het succes voor hem.
Grootmoeder zei al op hele vroege leeftijd dat hij moest gaan dichten
en kroegbezoekers raadden hem aan het toneel het toneel op te gaan en
niet op het voetbalveld bij zijn vriendjes te gaan zitten.
Zo gezegd, zo gedaan.
Nu is Constant een van ’s werelds grootste dichters. Ik merk dat
de roem hem niet naar het hoofd is gestegen, als ik zijn nederige onderkomen
zie. Een klein huisje met een balkonnetje waar je net 1 stoeltje kunt
neerzetten. Binnen vallen de Grammy’s en allerlei Awards je gelijk
op. Het staat er immers vol met allerlei prijzen op het gebied van toneel
en dichten. Je kunt er nu dus echt niet meer omheen: Nederland heeft een
bekendheid op internationaal niveau.
Na een kopje koffie begint Constant mij van alles over zijn carriere te
vertellen. Hoe dat hij begonnen is en hoe dat hij denkt dat zijn carriere
verder zal verlopen.
Al vrij snel laat hij merken dat hij het wel denkt te redden in het wereldje
van dichters. Hij wijst erop dat zijn jeugd niet makkelijk is geweest
en dat zijn grootmoeder hem er min of meer toe hebben gedwongen om te
dichten. Bikkelhard zegt hij te zijn en dat nemen we dan maar aan!
Als ik het onderwerp dames aansnijd en dan vooral doel op zijn affaire
met Lola Ferrari, is Constants woede van zijn gezicht af te lezen. Begrijpelijk
natuurlijk na al die negatieve publiciteit. Even leek het erop of de carriere
van Constant al afgelopen was voordat deze eigenlijk goed en wel was begonnen.
Voor een beginneling als Constant is het helemaal gevaarlijk om met Lola,,
de vrouw van Harrison Ford het bed in te duiken, want iedereen weet dat
Lola met iedereen het bed in duikt als je ook maar een beetje geld hebt.
Nu een nieuwtje waar ik op kwam toen Constant tijdens ons gesprek even
naar de w.c. toe moest. Op tafel, onder een boek zag ik een spuit te liggen.
Nu zou het natuurlijk kunnen dat die spuit voor een of andere ziekte,
dagelijks ingenomen moet worden. Maar hoe vaak zie je wel niet dat bekendheden
aan de drugs en drank zitten? Nee, bij mij kwamen nu de rare gedachten
op dat ik hier niet met iemand zat die alleen vroeger een keer een jointje
heeft gerookt, maar met iemand die dagelijks aan de drugs zat!
Toen Constant terug was bedacht ik me niet langer en vroeg hem de waarheid
over de spuit. Constant gaf geen antwoord, maar ik kon aan hem zien dat
hij niet blij was met mijn vraag. Hij begon daarom snel over iets anders,
namelijk over zijn carriere.
Ja over die carriere had Constant genoeg te vertellen, maar de waarheid,
die kwam niet zo gemakkelijk uit zijn mond.
Hoe lang zal zijn carriere nog duren als hij zo doorgaat?
We hebben een ster in Nederland wonen, maar ook voor mij is nu de vraag
gerezen: Voor hoe lang?
Home - Contact - Over - ZoekBoekverslag op uw site - Onze Boekverslagen - Boekverslag toevoegen