Boekverslag : Renate Dorrestein - Een Sterke Man
De taal ervan is Nederlands en het aantal woorden bedraagt 1777 woorden.

Samenvatting
A: Samenvatting

In de vier delen ontrolt zich langzaam, vanuit vier verschillende gezichtspunten, het drama dat zich afspeelt op het afgelegen landhuis Kerrimagannagh. De gasten hebben naast hun kunstenaarsschap gemeenschappelijk, dat ze heel vereerd zijn met de uitnodiging om naar de ‘kunstenaarswerkplaats’te komen, al worden ze in onzekerheid gelaten over de reden daarvoor.Maar op Kerrimagannagh schijnt men tot grote prestaties in de kunst te komen en boven zichzelf uit te stijgen. Daarbij hebben de meesten een moeizame jeugd gehad waarin ze hun kwetsbaarheid hebben kunnen ervaren. De enige twee mannelijke gasten , Marcus en Felix, zijn geen ‘sterke mannen’: de een is al oud en gemakkelijk te kwetsen , de ander is een dwerg. Hij introduceerd in een deel bijna alle personen op het landgoed aan Barbara en de lezers. Kerrimagannagh noemt hij ‘min of meer een open gevangenis’. Het landhuis heeft ook nog een dolende ( vrouwelijke) geest: Bunty, die af en toe bij de gasten aan bed verschijnt en een geur van lelietjes van dalen verspreidt.

Stephen O’Shaugenessy, de beheerder, blijkt een speciaal plan te hebben met de gasten en zet hierbij vooral de groepssamenstelling in. Door een verwerpelijke kunstenaar uit te nodigen, probeerd hij de overige gsten tot een hechte groep samen te smeden.Dit mislukt met Barbara Vrijman, zij weet onbewust de andere gasten voor zich te winnen. In ieder geval blijft de groep gisten en uit allerlei kleine kampjes bestaan, zodat men niet tot werken komt.

Als de akelige figuur Walter Hyde op Kerrimagannagh verschijnt, gaat de vlieger wel op: men kruipt stiekem samen op Helens kamer om hem te verguizen en plannen tegen hem te smeden. Besloten wordt hem te negeren. Alleen lijkt Stephen nu zijn hand overspeeld te hebben: de spanning onderling wordt zo hoog opgevoerd door de aanwezigheid van Walter, dat men op hem gefixeerd raakt. Beryl, het achtjarige zoontje van Stephen en zijn vrouw Belle, heeft een heilig voornemen om zijn geliefde Barbara te beschermen. Dat voornemen lijkt een onderdeeltje van het netwerk waardoor Walter Hyde ten val komt. Deze man heeft zich, na een elendige jeugd in internaten en claustrofobische ervaringen met opsluiting door zijn opvoeders, aangesloten bij een strenge protestantse sekte. Door de bijbelse taal die hij te pas en te onpas uitslaat en zijn asociale manieren maakt hij zich totaal ongelieft. Hoewel er een scheurtje komt in het bolwerk tegen hem als hij van zijn akelige jeugd vertelt. Hij probeert een goede beurt te maken en het bewijs te leveren dat Bunty niet bestaat, door een nacht in ‘Bunty’s kamer’door te brengen Als men hem onverwachts hierin opsluit, is daarmee opgevoerde spanning voelbaar. Het schuldgevoel van de andere gasten ten opzichte van Walter geeft hem in deel vier een heel andere positie.

Door het hele boek heen worden voor zo ongeveer alle personen motieven aangegeven voor moord. Ieder lijkt tot iets ergs in staat. Maar als deel vier begint, blijkt de ontknoping totaal anders dan waar in deel drie naartoe was gewerkt. In dit laatste deel leren we het innerlijk van Belle en Stephan beter kennen en de relatie die Stephan blijkbaar heeft met Julia, zijn assistente. Het drama van het huwelijk van Belle en Stephan wordt duidelijker en de tragiek die tussen vader Stephan en zoon Beryl, die leukemie heeft, speelt. Een mogelijke ommekeer in hun verhouding wordt door Belle gewantrouwd, enerzijds omdat ze Stephans goede bedoelingen niet geloofd, anderzijds, omdat ze de jongen niet meer voor zichzelf alleen zou hebben. Stephan wordt in zijn kwetsbaarheid zichtbaar, en juist als Belle hem nog een kans wil geven, is dat niet meer genoeg.

B: Analyse

1: Titel
De titel ‘een sterke man’ verwijst naar de beheerder van het landgoed, die door de kunstnaars en zijn zoontje wordt verafgood als een sterke man, die zij zelf niet zijn of hebben gehad als vader of minnaar. De kunstenaars zijn hoofdzakelijk vrouwen, want die ‘hebben immers veel sterker dan mannen het vermogen tot bewondering.(...) En in hun hart hunkeren ze naar een sterke man’.
( p. 232). Renate Dorrestein een beetje kennnde, moet ‘sterk’ in combinatie met ‘man’vast en zeker ironisch worden opgevat. De vrouwen in het boek zijn in ieder op hun eigen mannier namelijk zelf sterk genoeg om de eigen boontjes te doppen. En de sterke man Stephan blijkt dit image ook niet waar te kunnen maken.

2: Genre
Misdaadroman.

3: Thema
De thema’s in dit boek zijn: sterk tegenover zwak, ziek tegenover gezond, schuld en boete.

4: Opbouw
Het boek bestaat uit vier delen, waarin steeds een ander persoon het verhaal vertelt. In elk deel wordt langzaam aan een spanningssituatie opgebouwd. De vier delen vullen elkaar aan, maar uiteindelijk moet je als lezer zelf een conclusie trekken. Het hel boek bestaat uit een soort vertelsituatie. De personen vertellen hun verhaal met veel flashbacks nar hun jeugd.

5: Hoofdpersonen
Barbara Vrijman, een Nederlandse keramiste van negenendertig die ‘poppetjes maakt’is de hoofdfiguur uit deel een. Na een echtscheiding en een halfslachtige sekseule relatie met een getrouwde collega is de uitnodiging om naar Kerrimagannagh te komen een geschenk uit de hemel. Al begrijpt ze niet goed waarom ze uitgenodigt is, omdat haar werk net door een beroemde Ierse kunstcritica ( Sister Nancy) is neergesabeld. Ze heeft als kind suikerziekte gekregen na de dood van haar vader: Ze had hem dood gewenst, kort daarna kreeg hij kanker en stierf na een lang ziekbed. Als kind ziet Barbara haar ziekte als een gerechte straf. Ze komt er achter dat ze graag in de smaak wil vallen, en dat haar kunst braaf en vrijblijvend is.

Helen Ryan, een zevenenvijftigjarige schilderes, bescheiden en verlegen, verteld in deel twee. Zij is deel van een eeneiige tweeling en is met haar zuster naar het landgoed gekomen. Ze heeft nog nooit een eigen leven geleid, zelfs schilderen doet ze samen met haar zuster alsof ze een deel van een lichaam en ziel zijn. Tot voor kort woonde ze met haar zuster thuis, waar ze hun dementerende moeder verpleegden. Bijna licht-en mensenschuw en als slechts de helft van een geheel, maakt ze op het landgoed een ontwikkeling door, waarin ze eerst samen met haar zuster een nieuwe, ruigere weg in de kunst inslaat en later haar tweelingzus zich ‘afsplitst’ , zodat ze allen verder moet. Als kind zijn de beie zusjes en hun moeder '‘oor de goede zaak'’isbruikt door de IRA-leden die hun vader op zolder verborgen hield. Van ‘s-e-k-s ‘heeft Helen dan ook genoeg gezien, ze is blij oud en onaantrekkelijk te zijn geworden en richt zich liever op onschuldige zaken als de mooie natuur.

Katie Kerrigan is in deel drie de ik-figuur: een alcohollistische, vriendelijke keramiste uit Noord-Ierland, die als kind door har vader is misbruikt en van hem een kind kreeg. De dood van dit kind (ze werd neergeschoten door de Ulster Freedom Fighters) heeft ze op een heel eigen mannier proberen te verwerken, door een mozaiek voor haar te maken. Ze schijnt ook hoer te zijn. Als ze geen drank krijgt, ballanceerd ze op het randje van gekte, maar komt daarbij op heel oorspronkelijke gedachten. Ze lijkt als eerste en misschien wel enige, Stephens charme en invloed te weerstaan, doordat ze sterk is in haar ogenschijnelijke zwakte; ze zecht fier op zijn beschuldiging: ‘Ik ben geen intrigant. Ik ben hoer en pottenbakker. Ik heb niks om me voor te schamen.’ (p. 194) In feite accepteerd zij de onvermogens in haar leven, het (nood)lot, en schaamt zich niet. Zij is dus sterker dan de sterke man Stephan, die een image ophoudt en de moeilijke zaken door zijn vrouw laat opknappen. Zij is als enige ook niet bang voor de aanwezigheid van de geest Bunty: voor het eerst iemand die rustig aan haar bed staat zonder iets van haar te willen.

Belle O’Shaugenessy, de ik-verteller van deel vier, is de vrouw van Stephen, de beheerder van Kerrimaganagh. Zij kookt en werkt mee op het landgoed, maar voor haar draait alles om haar achtjarige zoontje Beryl, die leukemie heeft en niet lang meer zal leven. Ze lijkt hem met niemand te willen delen. De tijd die hun nog rest wil ze met hem dorrbrengen en daardoor is ze wantrouwig tegenover de gasten, die ze als mogelijke concurrenten ziet. Voor haar man kan ze geen liefde meer opbrengen, enerzijds door de praktijken die hij er op nahoudt ten aanzien van zijn gasten, anderzijds doordat hij geen liefde en aandacht heeft voor hun zoontje dat ziek en zwak is. Haar moeder is in het kraambed gestorven en ze is opgevoed door haar al oudere vader, die artritis had en een snoepwinkeltje dreef. Geen sterke man. Door haar huwelijk met Stephan heeft ze zichzelf opgewerket. Op Kerrimaganagh kan ze zich iemand voelen, ‘de spoel der dingen’, al heeft ze daarvoor de tol moeten betalen in haar huwelijk. Ook zij heeft Stephan eerst bewonderd als een sterke man, ‘iemand die zijn eigen plan trok en die niet over zich liet lopen, iemand die de vreze Gogs in je kon jagen door slechts met zijn ogen te knipperen’(p.234)

6: Tijd
De jaren negentig met veel flashbacks van de vier hoofdpersonen naar hun jeugd en leven voor ze op het landgoed kwamen.

7: Perspectief
In elk van de vier delen waaruit het boek bestaat, is een andere ik-figuur aan het woord- steeds een vrouw-, die haar verhaal lijkt te vertellen aan een politieambtenaar. De ik-figuren doen uitgebreid verslag van hun ervaringen op Kerrimagannagh, ze maken daarbij uitstapjes naar hun eigen verleden en geven hele dialogen weer. Slechts af en toe, door een tussenzin als ‘Zou ik trouwens even mogen stoppen om nog wat te drinken?’of: ‘O nee, ik dwaal niet af.’wordt de lezer eraan herinnerd, dat de ik-figuur har verhaal doet in het kader van een onderzoek naar een ongeval of misdaad op het landgoed. Ook het begin en het eind van het boek maken de circel van een verhoorsituatie rond.

8: Plaats
Het landgoed Kerrigamanagh in Ierland.

C: Leeservaring

Sommige onderwerpen die in het boek aan de orde komen hebben me wel aan het denken gezet, zoals ziekte, zwakte, schuld en boete, maar deze onderwerpen werden in het boek wel sterk overdreven en veel herhaald. Toch vond ik enkele uitspraken in het boek wel erg sterk en die hebben mijn mening over de voorgaande onderwerpen misschien wel beinvloed.

Vooral de flashbacks op de jeugd van de hoofdpersonen maakten indruk op me. Sommige dingen kwamen een beetje irrealistisch op me over, omdat ze wel erg extreem waren, maar toch zijn het gebeurtenissen die bij sommige mensen in het dagelijks leven wel voorkomen. Ik denk dat het goed is, dat je ddor het lezen van dit boek daarmee geconfronteerd wordt.

De opbouw van het boek is best wel ingewikkeld, omdat er per deel van perspectief gewisseld wordt.

Er zijn me niet veel eigenaardigheden opgevallen in de taal en stijl van het boek, ze hebben me niet gehinderd in het lezen ervan.
Andere boeken van deze auteur:

Home - Contact - Over - ZoekBoekverslag op uw site - Onze Boekverslagen - Boekverslag toevoegen