De taal ervan is Nederlands en het aantal woorden bedraagt 877 woorden.
F. Bordewijk, Bint
De ondertitel van "Bint" luidt: roman van een zender. Met die zender wordt de
directeur van de middelbare school, Bint,bedoeld. Een vijftal jaren voor de komst van de
tijdelijke leraar De Bree heeft hij een nieuw systeem ingevoerd. Door middel van stalen
tucht en hardheid jegens zijn leerlingen wil Bint sterke persoonlijkheden vormen, die
later in maatschappij sleutelposities zullen innemen. De school is voor Bint in de eerste
plaats een opvoedingsinstituut, de kennisoverdracht komt bij hem in de tweede plaats;
vragen van leerlingen over de leerstof beantwoordt hij - uit principe - niet.
De leerlingen komen uit de kleine middenstand, slechts enkele komt uit de gegoede klasse.
De leerlingen willen weinig straf.
In het algemeen zijn zowel Bint als zijn systeem bij de leerlingen niet geliefd.
De ouders nemen met betrekking tot de school hetzelfde standpunt in als hun kinderen. Ook
het gemeentebestuur en de wethouder van onderwijs behoren tot de tegenstanders van Bint.
Zij stellen voor deze school geen geld meer beschikbaar en al drie jaar zijn er geen
scholieren meer toegelaten. Het schoolgebouw en zijn interieur verkeren in slechte staat.
Bint vindt zijn aanhang onder het personeel. Daartoe behoren onder meer Donker, de
onderdirecteur, To Delorm, de enige lerares, Remigius, Nox, Keska. De laatste is een
leraar die de zwakste schakel vormt in het team.
De geliefdste klas van Bint en De Bree is de klas die De Bree aanduidt met de naam
"de hel". Wat gedrag en uiterlijk betreft vormt de hel een wonderlijk geheel
door de aanwezigheid van leerlingen als de gorilla, de gier en de "vrouw"
Schattenkeinder. Namen vervullen hebben een suggestieve functie: Bolmikolke, Kiekertak,
Klotterbooke doen de lezer denken aan werkelijke monsters.
Soms volstaat de auteur met een metafoor om de leerlingen aan te duiden, bijvoorbeeld als
hij schrijft: het monster zwaaide terug in de bank, of: een gier vloog hoog op in de
volière
In de "bloemenklas" zit een zeer onsympathieke leerling, Jerôme Fleau. De
leerlingen in de andere vierde klassen laten De Bree koud.
De conciërge is te week voor Bints school. Om hem kwijt te raken neemt hij een werkster
in dienst, die een grote bekoring op de getrouwde conciërge uitoefent.
Tijdens de vergadering over het kerstrapport komt het geval Van Beek aan de orde Deze
leerling heeft met zelfmoord gedreigd, als hij zo'n slecht rapport krijgt dat hij van
school moet. Bint geeft hem het rapport dat hij verdient. Dit vormt de directe aanleiding
tot de dood van de leerling.
In de stad spreken velen over het incident. Ouders, leerlingen en gemeentebestuur zijn
verontwaardigd en zinnen op maatregelen om Bint en zijn systeem onmogelijk te maken.
Jerôme Fléau, die de lijst met alle adressen der leerlingen van de conciërge heeft
gekocht, bezoekt zijn medescholieren in de kerstvakantie en zet hen tegen Bint op.
Door leerlingen van de hel wordt Bint van Fleau's gestook op de hoogte gebracht. Bint en
de hel slagen erin het oproer de kop in te drukken. Dat wordt verteld in het hoofdstuk:
Het oproer. Enkele scholieren, onder wie Jerôme Fléau, en de concirge verwijdert Bint
van school.
Op een schoolreis leert De Bree de halve hel beter kennen. Ze maken een fietstocht door
Zeeuws-Vlaanderen, België en een stukje van Noord-Frankrijk, terwijl Nox met de andere
helft door het noorden van ons land trekt. Tijdens de schoolreis is er een incident met
Punselie en Heiligenleven over het reisplan. Gesterkt in zijn wil de hel te bedwingen komt
De Bree van het uitstapje terug.
(De lezer moet eens letten op het soort straf dat de twee leerlingen die weglopen krijgen
van hun leraar tijdens de werkweek).
Het schooljaar loopt ten einde en het examen nadert. Voor De Bree staan deze laatste weken
in het teken van het afscheid. Na de laatste bijeenkomst van de leraren vraagt Bint aan De
Bree, terwijl zij samen oplopen, of hij nog een jaar wil blijven. Aanvankelijk weigert De
Bree, naar later schrijft hij een briefje, waarin hij Bint meedeelt, dat hij op het
verzoek ingaat.
Het nieuwe schooljaar begint met drie vijfde klassen, echter zonder Bint. De hel blijft
als klas bestaan. Bint heeft ontslag genomen, omdat de dood van Van Beek hem harder heeft
getroffen dan hij had willen toegeven.
De mens Bint is zwakker gebleken dan zijn systeem. Onder leiding van onderdirecteur
Donkers zet het personeel het werk voort in de geest van Bint.
Merk op dat er in dit boek méér wordt verteld dan alleen over een schoolsysteem. De
school is een maatschappij in het klein. Bordewijk heeft zeker ook aan de orde willen
stellen dat de weg van de terreur die Bint met zijn onmenselijk systeem toch in feite
uitoefent wel dood moet lopen. Dat past bij de tijd waarin deze korte roman ontstond:
tussen 1930 en 1940: de jaren van het opkomend fascisme. Toch werd het boek door sommigen
verkeerd begrepen en was er aanvankelijk kritiek op.
De stroming waarbij je een boek als dit moet plaatsen is De Nieuwe Zakelijkheid. Rond 1934
was de spreekbuis van die literaire richting het tijdschrift Forum (oprichters: Menno ter
Braak en Edgar du Perron). Hoewel Bordewijk nooit in dit blad heeft gepubliceerd moet je
hem toch wel tot deze richting rekenen. Zeker als je naar zijn taalgebruik kijkt: korte
zinnen, weinig bijvoeglijke naamwoorden. Om met Bint te spreken: een taal als van beton.
over de uitgave van dit boek
Merkwaardigerwijs is de roman Bint uitsluitend verkrijgbaar in de uitgave waar hij samen
met twee andere verhalen van Bordewijk is opgenomen: Blokken en Knorrende beesten.
Voor een examenlijst kun je heel goed volstaan met het lezen van alleen Bint, zodat je dus
uit die uitgave alleen de bladzijden 77 tot en met 155 leest.
Home - Contact - Over - ZoekBoekverslag op uw site - Onze Boekverslagen - Boekverslag toevoegen