Boekverslag : Ferdinand Bordewijk - Bint
De taal ervan is Nederlands en het aantal woorden bedraagt 921 woorden.
De taal ervan is Nederlands en het aantal woorden bedraagt 921 woorden.
Bint
Schrijver: F.BordewijkJaar: 1934
Roman van een zender
Bint is een directeur van een school. Tucht beheerst het onderwijssysteem. De nieuwe leraar De Bree heeft zijn eerste les in de klas 4D. Volgens Bint: "Die klas is uniek. Zo een heb ik nog nooit kunnen vormen, vóór deze." De voorganger van De Bree is weggepest. De Bree verklaart in die eerste les de klas de oorlog "zonder ophouden, heth ele jaar door...". Mentaal en fysiek is hij de sterkste en zal dat blijven.In de leraarskamer ontmoet hij enige collega's; uit opmerkingen komt de figuur Bint wat meer naar voren. De Bree laat zeven leerlingen uit "de hel" op zaterdag terugkomen van twee tot zes uur. Hij kleineert hen door werk op te geven en daarna de klas te verlaten! "Bij ieder zette hij een kruis met blauw achter het laatst geschreven woord."
Remigius, een collega, vertelt hem meer over Bint. Het tuchtsysteem is vijf jaar geleden begonnen; Bint heerst, is superieur, heeft oorlog met de wethouder. De school heeft nog twee jaar te bestaan. De Bree is bezig met een studie over de vrouw, in het bijzonder over Anna Maria van Schuurman, een geleerde vrouw. Het leraar-zijn is in feite bijzaak, maar voor hem ook een krachtmeting met de werkelijkheid.
De Bree past zich snel aan bij het nieuwe systeem van Bint. Hij geeft in vier klassen les: in de bloemenklas, bij de grauwen, bij de bruinen en in 4D, de hel.
Na twee maanden wil 4D vrede sluiten; De Bree weigert. Aan het einde van een leraarsvergadering waarin de kerstrapporten worden besproken en het beslissend schoolcijfer wordt vastgesteld, houdt Bint een kortetoespraak. Hij verwacht moeilijkheden na de vakantie. Bints filosofie wordt verwoord: "De groepsverbanden zijn de ontbinding van het individu, omdat het geen gehoorzaamheid leert, maar macht."
De moeilijkheden komen. De leerling Van Beek pleegt zelfmoord na ontvangst van het slechte kerstrapport. Oproer gonst. Na de kerstvakantie zijn alle leraren een uur eerder aanwezig op verzoek van Bint. Hij gaat het oproer stoïcijns (onverstoorbaar) tegemoet: "De school komt er beter uit te voorschijn. Aardbeving is meestal bergvorming, en ons ontzag gaat naarde bergen." Kort voor negenen is er bij de oproerige leerlingen op het plein een beweging gaande: voor de andere leerlingen er goed erg in hebben is de complete hel in de school. De groep pleegt naar Bint toe geen verraad. Integendeel, op een sein van Bint overvalt de hel de oproerkraaiers. Het eigenlijke oproer duurt niet langer dan tien minuten. Bint geeft hen de hand. De conciërge die in het geheim adressen heeft afgegeven, gaat de laan uit. De nieuw aangestelde werkster hoeft dat vertrek niet meer te bewerkstelligen. De klas 4D blijkt tevoren door Bint te zijn geïnstueerd. De hel krijgt vrijaf om twaalf uur, de rest van de leerlingen moet op school blijven, zonder eten, zonder werken, tot vier uur. Bints uitgangspunt wat schoolonderwijs betreft, is dat het slecht aansluit bij de eisen van de maatschappij. Men moet of het een of het ander veranderen.
Bint heeft voor verandering van het onderwijssysteem gekozen. Tijdens de paasvakantie houdt men fietstochten. Als op het laaste moment Remigius verhinderd is, krijgt De Bree de hel voorde helft. Collega Nox gaat met de andere helft op stap. De Bree gaat met zijn groep naar Zeeuws-Vlaanderen, België en Frankrijk.
Als een van de leerlingen, Te Wigchel, last van een opkomende teringhoest krijgt, wordt van het opgestelde reisplan afgeweken. Twee leerlingen, Heiligenleven en Punselie, zijn er ongevraagd toch vandoor gegaan om volgens plan te rijden. De Bree en de anderen zijn woedend: Als het tweetal 's avonds terugkeert, wordt het door Schattenkeinder, het enige meisje in de hel, in het openbaar afgerost. Ze moeten de verdere reis De Bree met "Meneer" aanspreken. Na de tocht, en terug op school, komen de overgang en de examens in zicht. Tijdens de uitreiking van de diploma's merkt De Bree op dat het hem niet koud laat wat er gebeurt. Het schooljaar eindigt, De Bree heeft er innerlijk moeite mee dat de lerares To Delorm zich gaat verloven. Bint biedt De Bree aan herbenoemd te worden. Hoewel hij het eerst afwijst, schrijft hij Bint later een briefje dat hij toch wil blijven. Na de vakantie blijkt dat Bint ontslag heeft genomen. Bij de leraren is verslagenheid; Donkers neemt zijn plaats in. De zelfmoord van Van Beek heeft Bint zich meer aangetrokken dan hij kon laten blijken. Er is geen afscheid van Bint, niemand verneemt nog iets van hem. De Bree wil hem thuis opzoeken, maar Bint is niet aanwezig, nooit, voor niemand. Klas 4D, de hel, is examenklas 5C geworden. De Bree wenst met de hel geen vrede te sluiten. Het blijft oorlog.
Bordewijk heeft het verhaal Bint in 1934 geschreven. In feite reageert hij op de zwakte van een humanitisch vormingsideaal, zoals dat in de dertiger jaren -neerslag van de Eerste Wereldoorlog- heerste. Inhoud en vorm van het verhaal zijn op elkaar afgestemd: korte zakelijke zinnen, meer suggestief-evocatief dan episch. Opvallend is hoe scherp door Bordewijk in de tijdgeest het probleem van de tegenstelling tussen individualisering en massaficatie wordt ervaren (men zie in dit opzicht bv ook het in 1949 verschenen boek van George Orwell : Nineteen-eighty-four).
Tucht is er niet in vorm van dwang, maar als persoonlijke levensstijl. De Bree en Bint, die zelf vol zelftucht hun wil opleggen aan de leerlingen om er persoonlijkheden van te maken. Invloed van Surrealisme.
Home - Contact - Over - ZoekBoekverslag op uw site - Onze Boekverslagen - Boekverslag toevoegen