Boekverslag : Tessa De Loo - Het Rookoffer
De taal ervan is Nederlands en het aantal woorden bedraagt 4775 woorden.

Samenvatting
Het boek begint bij augustus en eindigt twaalf maanden
eerder. Ik zal het dan ook in die omgekeerde volgorde
vertellen, omdat ik vind dat je anders de magie van
het boek niet meekrijgt.

Augustus:
Na maandenlang niets van hem gehoord te hebben, belde
Guido opeens weer bij Barbara aan. Hij kwam afscheid
van haar nemen, omdat hij naar de Toneelschool gaat.
De man van haar dromen stapt opeens uit haar leven. Er
heerst een ongelovelijke spanning tussen hun en zij
zit vol opgekropte verwijten. Ze komt erachter dat ze
niets heeft geleerd van alles wat er tussen hun is
gebeurd. Toch slapen ze voor de laatste nacht met
elkaar nadat Guido ook voor de laatste keer een
toneelstukje heeft opgevoerd voor haar.

Mei:
De rooms-katholieke school, waar Barbara franse
lessen geeft, heeft veel klachtenbrieven gekregen van
ouders, die vinden dat het niet kan. Ze moet bij de
rector komen die haar vraagt of ze een ontslagbrief
naar school wil sturen. Haar gedrag is slecht geweest
voor de reputatie van de school, het vertrouwen van de
ouders en de integriteit van de docenten. Het lijkt
alsof het het Barbara niet veel kan schelen. Op een
dag zou ze toch van die school weg gaan en bovendien
heeft ze een heel leuke tijd met Guido gehad; ze hield
echt van hem.

April:
Bij een mondeling exame dat Guido bij Barbara in moet
halen, is zij veel zenuwachtiger dan hemzelf. Ze heeft
de neiging om wraak te nemen. Daarom stelt ze erg
moeilijke vragen, maar vooral vragen over hun
favouriete toneelstuk 'Cherie' waarin de mannelijke
hoofdpersoon Cherie zijn 24-jaar oudere minnares
heeft verlaat om vervolgens met een leeftijdsgenootje
te trouwend maar stil nog naar Lea verlangt. Dit
toneelstuk slaat erg op de verhouding die zij samen
hebben en Barbara vraagt hem tijdens het examen dan
ook expres naar de gevoelens van Lea (van zichzelf dus
eigenlijk). Maar Guido negeert de dubbelzinnigheid en
het lijkt alsof hij in een soort trance is geraakt;
hij weet op elke vraag een te goed antwoord te
verzinnen en weet zelfs veel meer dan in het
literatuurboek stond.

April:
Barbara komt erachter dat heel veel leraren en
leerlingen op haar school van haar liefdes- relatie
met Guido afweten, waar ze erg onzeker van wordt. Dat
gevoel wordt versterkt door leerlingen die op haar
schoolbord een rij met blote jongetjes hebben getekend
die allemaal de vraag stellen "Wanneer zijn wij aan de
beurd juf?" Maar ook krijgt ze per post plaatjes van
naakte mannen en ze wordt door bijna al haar collega's
genegeerd. Ze lijkt het zich allemaal niet zo heel erg
aan te trekken, verlangt alleen erg naar Guido en wilt
hem altijd bij haar houden. Op een dag komt hij ook,
maar vertrekt op een abrubte manier weer, nadat hij
heel snel een smerige tekst die op haar raam
geschreven stond, heeft weggeboend.
Hij kwam haar wel nog even vertellen dat hij voorlopig
niet meer bij haar langs kan komen, omdat hij het aan
zijn ouders heeft verteld en hij ook vindt dat hij
zich nu veel meer op school moet gaan richten. Vanaf
dat moment realiseert Barbara dat ze zich heel
verdrietig en eenzaam zal gaan voelen de komende
jaren. Hij betekent alles voor haar.

Maart:
Bij de tweede docentenvergadering zit Barbara vol met
angstige voorgevoelens. En die voorgevoelens kloppen,
want op een gegeven moment komt Beverman (docent
aardrijkskunde) aan het woord. Hij komt terug op de
kwestie van de schorsing van Guido. Op de vorige
vergadering was de uitkomst namelijk 16-15 geworden in
het voordeel van Guido. En bij die 16 zat ook
Barbara, terwijl ze overtuigd tegenstander was van
roken op school. Beverman komt met de verklaring. Hij
maakt de liefdes-relatie tussen Barbara en Guido
duidelijk, waarbij het volop geniet van het effect wat
dat heeft op al zijn collega's. Maar helaas voor
Beverman heeft dit geen invloed op de opheving van de
schorsing, want het liefst wil hij Guido en Barbara
kapot maken.

Maart:
Tijdens de schorsing was Guido vaak thuis bij Barbara
waar hij dan goed huiswerk kon maken, terwijl zijn
ouders dachten dat hij gewoon op school zat. 's
Avonds speelde hij dan vaak stukjes toneel om zijn
gevoelens te uiten.
Toen, op advies van Barbara, Guido zijn ouders had
ingelicht over de schorsing, was het niet meer nodig
om overdag naar Barbara's huis te gaan. En al helemaal
niet toen hij een dag na de vergadering van Barbara
hoorde dat de schorsing opgeheven was.

Maart:
Op de vergadering van de examencommisie vertelde de
rector dat Guido al 3 dagen geschorsd is, nadat hij
voor de tweee keer betrapt was met een sigaret op
school. Maar nu ze hem voor de derde keer betrapt
hebben en hij ook nog een grote bek terug had, zijn er
veel discussies of Guido nu van school moet worden
gestuurd, ook al zou dat gevolgen hebben voor zijn
exames. Vooral Beverman is voorstander van dat idee en
probeert hem op deze manier weg te pesten. Maar
anderen zijn er weer tegen omdat ze het onredelijk
vinden om zo'n begaafde jongen door zoiets kleins
(roken op school) weg te sturen. De vergadering ging
er heftig en toe en Barbara was de laatste die
moest stemmen, waardoor het net leek of zij de
doorslag heeft gegeven voor het houden van Guido op
hun school.

Maart:
De ochtend na het brugklassers-feest, werd Barbara
onrustig wakker nadat ze een nachtmerrie had gehad
over Beverman. Guido kwam er ook in voor en Barbara
kon niets zeggen. Ze werd in haar droom uitgemaakt
voor heks en ze wilden haar verbranden.
Ze werd wakker naast Guido. Ze had hem de vorige avond
alleen thuis gelaten. Barbara beseft zich steeds vaker
dat Guido haar waarschijnlijk zal vergeten als hij
naar de toneelschool gaat. Ze kan zich namelijk echt
geen leven zonder hem voorstellen. Wanneer Beverman
plotseling aanbelt die morgen, doen ze niet open.


Maart:
Steeds vaker komt Guido bij Barbara thuis en bedrijven
dan 's avonds de liefde. Soms zijn ze heel sloom en
hangt Guido maar een beetje voor de televisie, waar
Barbara zich erg aan ergert, maar waar ze niets over
durft te zeggen omdat ze bang is dat hij dan weg zou
lopen en nooit meer terug zou komen. Op het feest van
de brugklassers wist niemand nog van hun geheime
relatie, maar toch had Barbara haar twijfels. Ze
maakten quiz-vragen voor de kinderen en kreeg daarbij
hulp van Beverman (die haar probeerde te versieren),
waarmee ze op een gegeven moment in een doodlopend
doolhof zat. Die kinderen hadden hun daar namelijk in
gelokt, in de hoop dat er iets tussen hun zou
ontstaan. Beverman was erg opdringerig die avond.

Februari
Guido doet Barbara soms pijn met zijn gedrag; ook door
toneelstukjes te spelen uit
'Cherie' die dan heel herkenbaar zijn voor Barbara.
Kort na de schorsing geeft Guido haar een beelde van
Jeanne D'Arc op een paard, waar ze eigenlijk helemaal
niet blij mee is.

December
Guido leent steeds vaker boeken van Barbara en speelt
korte scenes uit romans of toneelstukken voor haar.
Tijdens een van die avonden drinken ze wat en
besluiten te gaan dobbelen. In het begin om niets,
maar op een gegeven moment lijkt het op strippokeren
en zijn ze allebei behoorlijk aangeschoten. Het wordt
een soort toneelspel, maar wanneer Barbara alleen nog
in haar lingerie zat ging de muziek opeens uit en
realiseerde ze zich waar ze mee bezig was. Ze wist
niet of ze wel wilde wat er allemaal gebeurde, maar al
snel had ze geen gedachtes meer en had ze zich
helemaal overgegeven aan haar liefde voor hem en
eindigde dit alles in een hefige vrijpartij.

Augustus-Oktober
In de nieuwe eindexameklas van Barbara zit een
bijzondere, interessante en mooie jongen; Guido. Ze is
helemaal onder de indruk van zijn kennis en mannelijke
schoonheid. Ze vind hem te mooi om waar te zijn, en
wanneer hij haar tijdens een regenbui, een paraplu
aanbiedt blijkt ook nog dat ze dezelfde interesses
hebben. Guido is namelijk ook helemaal weg van het
toneelstuk 'Cherie'

Titel-verklaring

'Het rookoffer' heeft te maken met het feit dat Guido
geschorsd werd op school doordat hij tijdens school
rookte. Barbara had tijdens de stemming op de
vergadering in het oordeel voor Guido gestemd, terwijl
ze eigenlijk fel tegen roken is en zelfs de drijvende
kracht was achter de anti-rook-campagne.
Ze offert, door haar liefde voor Guido, haar principes
dus voor hem op.

Structuur

Wat het boek zo bijzonder maakt is dat het
chronologisch in omgekeerde volgorde is verteld. Het
boek begint bij het einde; bij het afscheid van Guido
en Barbara, en begint bij hun ontmoeting. Het is
verdeeld in 12 korte hoofdstukken, wat je ook hebt
kunnen zien bij de samenvatting, die elk genoemd zijn
naar de maand waar het verhaal zich in afspeeld. Maar
niet alle maanden worden beschreven. Ik zal voor de
duidelijkheid alle hoofdstukken nog even op een rijtje
zetten:
 augustus
 mei
 april
 april
 maart
 maart
 maart
 maart
 maart
 februari
 december
 augustus-oktober

Je vindt twee plaatsen in het boek die de struktuur
van het boek verklaren.
Barabra gaat namelijk terug in de tijd; haar
herinneringen zijn het enige wat ze nog van hem over
heeft, als hij voorgoed bij haar weg is. Ze kan zich
dan alleen de leuke en mooie momenten met hem
herrineren. Maar ondertussen ziet ze hem ook zo
groeien, terwijl zij alleen maar acheruit gaat.
En het mooie van 'Het rookoffer' is dat dit 'achteruit
leven' van Barbara ook tot uitdrukking komt in de
structuur van het verhaal.

Ik zal nu twee stukjes citeren, die vind ik de
struktuur verklaren:

"Waarom had hij juist dit fragment eruit gelicht?
Haatte hij haar? Vond hij dat ze zich aan hem had
opgedrongen? Wilde hij haar kwijt?
'Nou?' Hij lachte onzeker om haar zwijgen. 'Wat vind
je ervan?'
'Waarom heb je dit stukje gekozen?' zei ze zacht.
'Gewoon,' zei hij, 'het sprak me aan. Die man wil
vergeten wat er die nacht gebeurd is, terwijl zij hem
eraan blijft herinneren. Zij verbeeldt zich dat het
betekenis heeft en dat ze reden heeft om trots te
zijn. Ze verwacht een soort dankbaarheid, maar voor
hem bestaat de nacht al niet meer. Hij leeft vooruit,
zij achteruit." (blz. 75)

"Hij omvatte haar heupen en legde zijn hoofd in haar
schoot. Moest zij hem troosten, tewijl ze zelf degen
was die getroost moest worden? Kon ze hem maar in haar
schoot opbergen, een achterwaartse geboorte" (blz.12)

Deze twee stukjes duiden op het feit dat Barbera
eigenlijk in het verleden leeft. Ze klamt zich erg
vast aan al haar herinneringen en zou het liefst
willen dat de tijd stil stond. Zelf heeft ze het
gevoel dat alles wat ze heeft geleerd in haar leven
niets heeft opgeleverd. Ze zegt ook dat ze voor haar
gevoel niet ouder is geworden door haar vorige
huwelijk. Ze gaat weer terug in de tijd.
"Het pad van deze droomleerling, dat door een gelukkig
toeval korte tijd het hare gekruist had, voerde omhoog
naarde top van een berg, waar het zich vertakte in
nieuwe paden die naar alle windstreken voerden,
terwijl haar pad, dat kon ze niet meer ontkennen, naar
de diepte leidde." (blz. 23)
Barbera voelt zich ook erg gebonden met het personage
Lea, uit het toneelstuk 'Cherie'. Lea wil nooit oud
worden en dat gevoel heeft ze bij Cherie., omdat hij
lekker jong is.
"Met jou Nounoune, is de kans groot dat ik over vijfig
jaar nog twaalf ben" (blz.10)
En Barbera voelt waaschijnlijk hetzelfde bij Guido.

Ze zou Guido graag in haar schoot opbergen, een
achterwaartse geboorte. Wat ze hier dus eigenlijk mee
zegt is dat ze ten eerste Guido heel graag bij zich
wil houden. Maar hij stribbelt tegen; wil zich verder
ontwikkelen, wil succes maken op de toneelschool. Er
ligt nog een hele wereld voor hem, terwijl voor
Barbera die wereld is afgelopen. Ze heeft alleen nog
maar haar verleden. Ook zegt de letterlijke betekenis
van 'achterwaardse geboorte' iets; Je begint in haar
geval bij de pubertijd van Guido (eigen mening
vorming, ontwikkelingsdrang, eigenwijsheid; voor
Barbera heel angstaanjagend om dit bij Guido te zien,
want ZIJ wordt daar ongelukkiger door, wil namelijk
aandacht van hem) en Guido wordt langzaam steeds
liever, onschuldiger, onbekender en eindigt in de
buik. De geboorte kan je dus vergelijken met hun
eerste ontmoeting.

Tijdsaspecten

Het verhaal beslaat een periode van een heel
schooljaar van augustus tot augustus. Maar in welke
tijd het zich precies afspeelt wordt niet duidelijk
beschreven. Waarschijnlijk in de jaren '70.

Thematiek

 ONMOGELIJKE LIEFDE; De liefde tussen een
lerares en haar leerling wordt door de huichelachtige
mensen uit hun omgeving genegeerd. Daarmee bedoel ik
de leiding van school, de collega's van Barbara en de
ouders van haar leerlingen.
 ANGST EN EENZAAMHEID; Barbara is vanaf de
eerste ontmoeting met Guido bang voor haar toekomst;
vraagt zich af of ze ooit weer degene zou wroden die
ze geweest was voordat ze Guido leerde kennen.Zij kan
absoluut niet zonder hem, heeft zich volledig aan hem
overgeleverd en is door hem veranderd. Ze wordt niet
geaccepteerd door haar omgeving en wordt ontgoocheld
en eenzaam achter gelaten.

Personages

Barbera Rozemeyer
Zij is een 35-jarige vrouw die franse lessen geeft op
een rooms-katholieke school. Ze is altijd erg sjiek,
Parisiens gekleed is. Ze heeft een ovaal gezicht,
bruine ogen en donker haar (wat ze later laat
millimeteren, omdat vrouwen die niet deugen altijd
kaalgeschoren worden) Ze is nog maagd in de liefde en
al een jaar gescheiden van haar man, wat een
opluchting voor haar was. Ze wordt heel erg door
Guido in beslag genomen, een 18-jarig jongere leeling,
maar ze weet dat ze hem na zijn eindexamen zal
verliezen waar ze erg angstig van wordt. Net als dat
ze ook bang is voor Beverman. Maar op andere momenten
Ze is erg emotioneel, denkt veel na en kan zich
makkelijk aanpassen.

Guido Maenhout
Hij is een 18-jarige begaafde, knappe jongen, die bij
Barbara in de eindexamenklas zit. In zijn klas is hij
niet heel geliefd, omdat hij te goed voor hen is.
Zijn schoonheid beschouwt hij als iets
vanzelfsprekends. Lichamelijk is hij nog echt een
jongetje; smalle heupen, 5 haren op zijn borst en
smalle polsjes. Hij heeft halflang golvend haar en is
erg talentvol; vooral in het vak Frans (zijn Frans is
Franser dan dat van de Fransen) maar ook in zijn
toneelspel, waar hij veel aanleg en interesse voor
heeft. Hij komt over alsof niets hem kan schelen en
hij geniet van zijn vrijheid. Hij rookt, en liegt
tegen zijn ouders, die weinig tijd voor hem hebben.
Guido is een jongen die vooruit leeft en vindt dat we
het leven 'spelen', alsof we erin geloven. Hij is
brutaal en eigenwijs.

Beverman
Beverman is historicus op dezelfde school als Barbara.
Hij weet heel veel, waar hij ook trots op is en aan
iedereen wilt laten zien. Daardoor komt hij
kinderachtig over. Hij is wat dikkig (dikke roze
vingers) en heeft weinig blond haar op zijn hoofd. Hij
rookt zelf een pijp voor de klas, terwijl hij tegen
Guido's rookgedrag is. Maar dat komt omdat hij wraak
wilt nemen uit jaloezie. Uit wraakheid verraadt hij
Barbara; op een vergadering maakt hij bekend dat
Barbara een verhouding heeft met een 18 jaar jongere
leerling. Hij is namelijk helemaal weg van Barbara en
heeft ook een bepaalde macht over haar; niet alleen in
zijn gedachten, maar ook in de werkelijkheid. Hij is
een eche dwarszitter en maakt het leven van Barbara er
niet bepaald leuker op. Hij vindt dat vrouwen veel
aardser zijn dan mannen, en dat hij ze altijd op de
vlucht slaat met zijn uitzettingen.

Perspectief

Het boek is in een personale-vertelsituatie verteld en
wel door de ogen van Barbara, die in het boek
terugblikt op haar relatie met Guido. Guido wordt dan
ook met zeer veel liefde beschreven, Beverman juist
vol walging.


Stijl

Het boek is maatschappij-kritisch geschreven met af en
toe veel sierlijke en lange zinnen (waar veel komma's
in voorkomen), waardoor het soms heel poetisch lijkt.
Een voorbeeld van zo'n zin is:
"Haar angst en schaamte versmolten met de vertedering
en bewondering die ze voor hem voelde. uit de
opgeheven tegenstelling vloeide een ongekend genot
voort, dat pijn deed maar erom smeekte te worden
herhaald, en herhaald" (blz. 85)
Er komen veel dialogen in voor, en de gedachtes van
Barara worden erg precies en uitgebreid beschreven.
Ik vind het absoluut niet cliche geschreven, omdat het
magische effect van een boek achterstevoren schrijven
heel orgineel is, waardoor het door die vorm ook
speciaal is om te lezen. Over het algemeen gebruikt ze
korte zinnen waar soms erg moeilijke woorden in
voorkomen als 'hermetisch', 'fatalistisch' en
'caleidoscopisch'. Er komen veel verschillende en
orginele bijvoegelijke naamwoorden in voor, vind ik.
Het was op het begin vrij lastig om erin te komen,
omdat je er dan achter komt dat het achterstevoren is
geschreven, maar daarna vond ik het absoluut niet
moeilijk meer.
Wat mij erg opviel was dat de schrijfster er probeert
per hoofdstuk spanning en kleine verassingen in te
brengen, omdat dat in het totale boek mist (je weet
vanaf het begin hoe het afloopt).
Een voorbeeld hiervan is dat Guido bij haar heel
vluchtig een borstel (en een zeem) bij haar komt halen
en je als lezer absoluut niet weet waarom. Aan het
einde van dat hoofdstuk kom je er dan achter dat dat
is om de etalage schoon te boenen.
Wat het boek voor mij soms heel grappig maakte waren
de haakjes die ze soms achter zinnen zette, zoals
bijvoorbeeld de zin op blz. 60: 'Vier groepjes
leerlingen deden een quiz (Wie bouwde de
Eiffeltoren?).

Tessa de Loo gebruikt over het algemeen best veel
beeldspraken, waar ik twee voorbeelden van zal geven.


1* " 'Ja, wie verliest moet iets uittrekken,'
herhaalde Barbara luchthartig, zoals ze dertig jaar
eerder: Ja, laten we doktertje spelen, kon hebben
gezegd." (blz. 81)

commentaar:
Hier wil de schrijfster denk ik duideljk maken dat is
dat Barbara zich op dat moment helemaal op haar gemak
voelt bij Guido. Ze voelt zich weer jong en krijgt
daardoor rare gedachtes in haar hoofd en ze schaamt
zich ook niet voor hem. Ook is ze heel erg dronken.
Ik herken dit zo erg, omdat ik vroeger ook altijd
grote voorstander was van doktertje spelen. Ik vind
het daarom een goede vergelijking, ze reageert zeg
maar TE enthousiast, zoals kinderen dat ook kunnen
doen. En ook kan je hieraan zien dat ze van plan is
vieze dingetjes te doen.


2 * "'s Avonds hing hij, alsof zijn wervelkolom op
drie plaatsen geknakt was, onderuit ineen stoel en
keek met uitgebluste ogen naar de bewegende beelden op
het televisiescherm" (blz.58)

commentaar:
Guido ligt zeg maar heel ongemakkelijk op de bank,
maar gelelijkertijd wel weer makkelijk/relaxed. Dat
woord 'geknakt' zorgt voor de ingewikklelde houding
waarin hij waarschijnlijk zit. En op drie plaatsen nog
wel. Je kan het je moeilijk voorstellen, dus je gaat
er al snel vanuit dat Guido dus wel heel ongemakkelijk
zou zitten. En helemaal uitgeput; je bent lichamelijk
kapot. Ik vind het een duidelijke, maar een beetje
een saaie vergelijking.

Om uigebreider op de stijl in te gaan zou ik de twee
bladzijdes 22 en 23 uitgebreid bespreken.
Het mondelijk exame frans dat Guido bij Barbera moet
afleggen.

STIJL; VERVOLG
Voorbeelden van orginele bijvoegelijke naamwoorden
zijn er hier genoeg. Kijk maar naar 'melodieus',
'ongeregeld', 'wegkwijnend'. Je voelt hier de angst
en onzekerheid van Barbara en wordt daardoor ook erg
nieuwsgierig naar de antwoorden van Guido op haar
dubbelzinnige vragen. Het is dus knap dat het door het
zakelijk vermelden van de gebeurtenis je toch goed
met Barbara mee kan leven.
De laatste zin op bladzijde 23 ('Het pad.....diepte
leidde.')is echt een voorbeeld van een lange,
ingewikkelde, mooie doordachte zin. Als je hem snel
leest weet je echt niet waar het over gaat. De diepere
betekenis achter deze zin is dat ze weet dat Guido
heel erg vooruit leeft, maakt nieuwe ontwikkelingen
mee, groeit steeds door van zijn ervaringen, terwijl
zij voor haar gevoel juist achteruit gaat. Haar pad
gaat naar de diepte, waarbij je het woord 'diepte' ook
weer kan zien als 'de dood'.


Interpretatie

Er komen drie details in het boek voor die een verband
met elkaar hebben. Deze zeggen alledrie ook iets over
de hoofdpersoon Barbara, en over de tweede laag van
het boek.
De betekenis van deze tweede laag wil ik graag aan de
hand van de volgende vragen achterhalen:
 Wat is het voor type school waar Barbara les
geeft?
Het is een conservatieve Rooms-katholieke school en de
leraren doen allemaal erg moeilijk over kleinigheden.
Een voorbeeld hiervan is dat ze erg lang doorzeurden
over de vraag of Guido 'binnen' of 'buiten' de school
rookte, toen hij met zijn ellebogen op de vensterbank
en zijn hoofd uit het raam stak. De ouders hebben er
veel te zeggen.

 Wat voor beeldje krijgt Barbara van Guido
cadeau?
Een porseleinen beeldje van (volgens Guido) Jeanne
d'Arc. Het is een beeldje van een jonge ridder te
paard met een helm in zijn hand, die onbevreesd de
vijand tegomoet lijkt te trekken. Guido : "Ze lijkt op
jou, of jij lijkt op haar. Het enige verschil tussen
jullie is dat zij de Franse koning behekste en jij
mij" (blz. 76) Maar Barbara wilde helemaal geen cadeau
van hem. Het enige cadeau dat ze van hem wilde was
hemzelf.

 Wat voor droom heeft Barbara?
Ze heeft twee dromen, eentje helemaal in het begin en
de andere na een brugklasfeest. De eerste droom gaat
over de prinses (barbara zelf) en haar geliefde. De
geliefde wordt opgehangen, maar zijzelf krijgt nog een
ergere straf; ze blijft alleen achter. Eenzaam.
In haar tweede belangrijkste, veelzeggende droom staat
Barbara in een hoge mooie kerk, waar tegenover haar
veel heren in een rij staan, in paarse gewaden, waar
gele kruisen op staan. Op zoek naar een vluchtweg,
ontdekte ze een open haard, waarvan het vuur aan
gewakkerd werd door een schildknaap, terwijl het al te
warm was. Deze schildknaap was Guido. Beverman kwam
ook in de droom voor, die steeds 'Het is haar schuld'
riep en daarbij wees naar Barbara. Wanneer Napoleon
binnenkwam, beval hij haar te omsingelen. Vervolgens
trok Beverman haar met de kromming van zijn staf naar
zich toe en zei: "Je bent een heks, je moet verbrand
worden" Barbara werd na deze droom helemaal zwetend
wakker.

De drie details hebben allemaal een overeenkomst met
elkaar. Het eerste woord dat in me opkwam was 'heks',
dat in alle drie de stukjes voorkomt.
Jeanne d'Arc was in de 15e Eeuw de heilige en
nationale heldin van Frankrijk. Ze achtte zich, via
haar 'stemmen', door God geroepen om Frankrijk
bevrijden. Maar ze werd van hekserij verdacht. En dat
wordt Barbara ook. Ze wordt dan ook afgeschilderd als
een vrouw die Guido inpalmt of terwijl behekst. Maar
ook wordt Barbara op haar school als een soort heks
gezien, omdat het op die consevatieve school niet
geaccepteerd wordt als je anders bent. Doordat Barbara
zich verzette tegen de regels op school, werd ze
gezien als het kwaad. Leraren en zelfs de ouders
vonden dat ze ontslagen moest worden.
En in de droom wordt zij beschuldigd door de
katholieke kerk. Ze wordt als een heks gezien (ook
door Beverman) en moet daarvoer boeten. In die droom
wakkert Guido ook het vuur aan, waardoor ze niet weg
kan. Dit zou namelijk haar enige uitweg kunnen zijn,
maar hij blokkeerd deze uitweg.
In het echt is het ook zo; Hij zorgt als het waren
voor haar ondergang; ze wordt ontslagen omdat ze een
verhouding met hem heeft. Hij blokkeert eigenlijk haar
leven, omdat ze haar hele leven door hem is
geobserdeerd. Hij is alles voor haar. Dus blokkeert
hij ook de uitweg naar het geluk in haar normale
leven.
Ik vind dat het niet echt iets toevoegt aan het boek.
Niet aan de inhoud in ieder geval. Wel kom je (vooral
door de droom) meer over Barbara te weten. Het maakt
haar personage duidelijker. Maar ik vind dat het de
liefdesrelatie niet bepaald ingewikkelder of
interessanter maakt.


Literaire kritiek

 Recensie uit 'Het Parool' van Janet Luis:

Ik vind het een erg afkrakende recensie. Ze noemt de
inhoud 'mager',vindt het absoluut geen meesterwerk en
vindt het allemaal te 'mooi' geschreven. De recesent
geeft erg subjectief commentaar, maar voor mijn gevoel
niet geloofwaardig. Het komt niet overtuigend over.
Ze is erg kritisch en mijn eerste indruk was dat ze
het boek niet goed begrepen heeft. Dat komt vooral
door het feit dat Janet Luis niet begrijpt dat er een
reden voor is dat het chronologisch achterstevoren is
geschreven. Zij denkt dat ze het heeft gedaan, omdat
haar verhaal dan misschien minder cliche overkomt op
de lezer.Ze vindt het onorgineel dat de novelle van
Tessa de Loo over een 'moeder-zoon achige relatie'
gaat.
Voor de rest is het een informatieve recensie. Ze
heeft vind ik de goede stukjes van het boek eruit
gepikt en haar commentaar erop gegeven. Maar heeft
alles iets te kritisch bekeken.
Ze schreef ook: "De onmogelijke liefde tussen een
lerares en een leerling, daar gaat het om. De
verwikelingen die daarnaast beschreven worden in
verband met een door de jongen overtreden rookverbod
en een wraakzuchtige geschiedenisleraar, doen er
eignlijk niet echt toe en lijken erbij gesleept om het
thema wat op te dikken" Hier ben ik het absoluut mee
eens. Want wat voegt dat nou eigenlijk toe? De
wraakheid van Beverman en het rookgedrag van Guido.
Dat heeft ze er alleen bij gedaan om het voor de lezer
wat interessanter te maken. Want uiteindelijk gaat het
om haar gevoelens voor Guido. En die eenzaamheid die
bij haar van binnen groeit als ze denkt aan het feit
hem te verliezen.




 Recentie uit 'De Volkskrant' van Arnoud
Heumakers

De recensie heeft een erg pakkend begin; het is een
soort vraag over wat literatuur nou inhoudt. Je raakt
als lezer van de recensie gelijk al geboeid. Hij gaat
dan ook erg lang door over het achterstevoren
schrijven van Tessa de Loo. Voegt dat iets toe tot het
boek? Eigenlijk vindt Arnaud dat het enige wat goed
is aan het boek, want voor de rest wordt het aardig
afgekraakt. De stijl maakt het boek dus tot een
voldoende. Het nodigt de lezer niet uit om het
boekenweekgeschenk te lezen.
Wat het meest naar voren komt is het gebrek aan humor
en fantasie in 'Het Rookoffer'.
Hij vind het 'te' voorspellend dat Barbara Franse
lessen geeft, want in Frankrijk komen liefdesrelaties
tussen leraressen en leerlingen namelijk het meeste
voor, wat het tot een cliche verhaal maakt. Eigenlijk
was het hem ook tegengevallen. Hij had er meer van
verwacht na het lezen van de achterkant van het boek.
"Helaas heeft deze prestatie blijbaar zoveel
inspanning gevergd dat voor het verhaal zelf geen
energie meer is overgebleven. In haar novellse
stapelden de cliches zich op"
Met het hierboven geciteerde stukje ben ik het over
het algemeend niet mee eens. Ik vond dat er namelijk
heel vaak verassende, leuke stukjes in voor kwamen,
die het verhaal veeel luchtiger maken, maar er niet
echt aan toevoegde. Daarbij denk ik bijvoorbeeld aan
het in de tent geproppen worden van Barbara en
Beverman op het brugklassersfeest, de foto van een
naakte man die Barbara opgestuurd krijgt, leerlingen
die een rij jongens op het bord hadden getekend met de
tekst 'wanneer zijn wij aan de beurd juf?'. Dit vind
ik allemaal erg orginele aspecten, wat het boek veel
minder cliche maakt. Ik vind ook echt dat Tessa de Loo
dus nog WEL energie heeft over gehad voor de inhoud
van het boek. Er komen veel mooie beeldspraken in
voor, ze heeft mooie zinnen gemaakt en ik denk dat als
ik het van achter naar voren lees, ik nog steeds
geboeid blijf.
Ook ben ik het niet eens met de volgende uitspraak:
"Nu illustreren de toneelstukjes alleen wat we al
wisten, nameliijk dat Gido niet ten onrechte na zijn
eindexamen naar de toneelschool zal verdwijnen." Ik
geloof namelijk dat deze stukjes ook erg de gevoelens
en gedachtes van Barbara weerspiegelen. Ze zijn steeds
erg goed uitgezocht bij elke situatie. Soms worden
door zo'n stukje opeens de gevoelens van Barbara
duidelijk; realiseert ze zich bijvoorbeeld dat ze erg
naar liefde verlangt of dat ze alles wat ze met Guido
beleeft vast wilt houden. Voor haar zijn alle
toneelstukjes die door Guido gespeelt worden eigenlijk
angstaanjagend, omdat haar eigen omstandigheden worden
gespiegeld.


 Recensie uit 'De Telegraaf' van I.
Stiniakowsky

Deze recensent vindt dat Tessa de Loo met het
doelbewuste omgooien van de chronologie van het
verhaal, indruk heeft proberen te maken, er spanning
in heeft proberen te brengen. Dat is overigens wel
gebeurd, maar op een negatieve manier. Veel dingen die
je leest worden pas later verklaard en het komt af en
toe een beetje over als aanstellerij. Ik ben het er
niet mee eens dat ze voor deze vorm heeft gekozen om
er spanning in te brengen. Dat is juist het enige wat
ze er NIET mee bereikt. Van verassingen is geen sprake
meer en je weet al hoe het afloopt.
In tegenstelling tot de vorige beschreven recensie,
vindt deze recensent wel dat het boek met humor
geschreven is: "Toch heeft Tessa de Loo wel gevoel
voor humor, zoals blijkt uit het gedrag van haar
personages". Het wordt ook niet als een cliche-verhaal
gezien. Het hele boek wordt maar in 2 zinnen
beschreven, waardoor je als lezer, vind ik, niet een
duidelijk beeld krijgt van waar 'Het Rookoffer' nou
eigenlijk over gaat. Wat ik goed vind aan de recensie
is dat er naar mening van de recensent, afgezaagde
dingen uit Het Rookoffer gehaald worden als; een
bekrompen schoolbestuur, anonieme brieven,
progressieve ouders en een jaloerse collega. "In
plaats van dit tot hoofdthema te maken, is Tessa de
Loo verder druk bezig met het betreden van
plaggetreden paden." Hier ben ik het voor een deel wel
en voor een deel niet mee eens. Ik bedoel; het is
moeilijk om een boek te schrijven met alleen maar
nieuwe en spectacularie en orginele punten erin. Ik
vind persoonlijk dat Tessa de Loo voor een goede
tussenweg heeft gekozen. Ik heb me bij het lezen
absoluut niet verveeld, ook al kwamen er niet veel
spanningen en
Dat schept het geheel toch wel weer tot een
duidelijker beeld. Toch vind ook deze recensent dat er
in het boek teveel cliches voorkomen en is het vaak
niet eens met de smaak van de schrijfster.


Leesdagboek

Het boek heb ik in 2 dagen uit gelezen. Het leesde dus
best wel lekker weg, en ik had geen last van de
ingewikkelde stijl waarin Het Rookoffer geschreven is.
Ik heb het ook heel aandachtig gelezen en veel
aantekeningen gemaakt, waar ik bij de samenvatting erg
veel aan had.
Wat ik niet heb vermeld in mijn werkstuk en dus nu
even kwijt wil is dat het hele boek eigenlijk net leek
alsof het een toneelstuk was. Dat er toneelstukjes van
Guido voorkwamen in het echte toneelstuk. Als ze
allebei maar bleven geloven dat het spel was. Maar
Barbara moest wel oppassen dat 'als' ze uit haar rol
zou vallen, ze Guido voorgoed verloren zou zijn. De
personages werden, vond ik , ook niet als menselijke
wezens beschreven. Alles bleef zo oppervlakkig.

Er kwamen voor mij twee heel erg herkennende zinnen in
voor, die het lezen steeds leuker voor mij maakten.
Voorbeeld: "Barbara luisterde naar zijn stem zoals ze
als kind naar de van de pastoor geluisterd had: zonder
de betekenis van de woorden tot zich te laten
doordingen." Dat hebg ik de laatste tijd namelijk heel
vaak.
Maar ook de vele beeldspraken (vooral
als-vergelijkingen) maakten het boek interessanter.

Eigenlijk gebeurde er niet heel veel spectaculaire
dingen in het boek, en was het soms een beetje saai.
Vooral omdat je als wist hoe het afliep. Ik had zelf
van hun eerste ontmoeting meer verwacht, omdat daar
het boek naartoe gaat. Ht einde (het begin dus
eigenlijk)was mij een beetje tegengevallen.
Ik heb het langste over het maken van dit werkstuk
gedaan. Ik heb het versprijdt over iets van 4 dagen,
waar ik wel weer spijt van heb, omdat ik nu voor mijn
gevoel de interpretatie en de literaire kritiek
afgeraffeld heb. Ik had er voor mijn gevoel meer uit
kunnen halen, maar vond dat ik er al te lang mee bezig
was geweest. Dat is dan gewoon luiheid van mij.
Andere boeken van deze auteur:

Home - Contact - Over - ZoekBoekverslag op uw site - Onze Boekverslagen - Boekverslag toevoegen