Boekverslag : Waarom Niet? - De Slaap
De taal ervan is Biologie en het aantal woorden bedraagt 1457 woorden.

De slaap

Iedereen houdt van slapen, lekker in bed blijven liggen, niks hoeven te doen en vooral nergens meer aan denken. Wie houdt er nu niet van slapen hier in de klas? (Waarom niet?)... (Niemand natuurlijk!). Er zijn natuurlijk een aantal redenen waarom we slapen, begin maar eens te lezen op de werkbladen, ...



1. Waarom slapen we?

Als je wakker bent vormt je lichaam de chemische stof serotine. Deze stof zorgt ervoor dat je moe wordt. Gedurende de tijd dat je wakker bent hoopt de serotine zich op in de hersenen en als het percentage serotine in je hersenen boven een bepaalde waarde uitstijgt, ben je zo moe dat je moet gaan slapen. Tijdens het slapen verdwijnt de serotine langzaam uit je lichaam. Je lichaam zorgt er dus zelf voor dat het voldoende rust krijgt. De serotine verplicht ons dus eigenlijk gewoon om te gaan slapen.

Tijdens de slaap herstelt het lichaam zich van de inspanningen van de hele dag. Vooral voor de hersenen die de hele dag allemaal prikkelingen krijgen en gedurende de dag een heleboel informatie moeten verwerken, is de rust 's nachts erg belangrijk. Maar ook ons "psychisch apparaat" wordt in de slaap opgeladen en daarom is het erg belangrijk om te slapen

De klieren in het lichaam zijn tijdens het slapen actief. Deze kleine organen scheiden een bepaald vocht af. Zo zijn er klieren die groeihormonen in het bloed brengen. Doordat die klieren 's nachts zo actief zijn, groei je in je slaap dus ook het meest en is het erg belangrijk (vooral voor kinderen) dat je 's nachts voldoende rust krijgt.

Tijdens het slapen genezen wonden, botbreuken en kneuzingen het snelst. Ook maakt je lichaam tijdens het slapen de meeste antistoffen aan. Slapen is dus belangrijk om te herstellen van ziekten en voldoende antistoffen aan te maken.



Zoals we gelezen hebben in de tekst heeft de slaap een aantal belangrijke functies, probeer de volgende opdracht maar eens in te vullen met behulp van de tekst.



Geef een aantal redenen waarom we slapen:

Serotine uit het lichaam verwijderen

Herstel van het lichaam van de inspanningen van de hele dag

De klieren zijn 's nachts actief voor de groei van het lichaam

Het herstellen van ziekten en breuken of kneuzingen



2. Hoeveel slaap heeft de mens nodig?

Niet iedereen heeft even veel slaap nodig. Pasgeborenen hebben natuurlijk veel meer slaap nodig dan jongeren en volwassenen hebben dan nog minder slaap nodig. Op het werkblad staat een grafiek van de verschillende slaapbehoeftes van de mens, probeer met behulp hiervan de opdracht daaronder maar eens in te vullen.

Vul aan de hand van de grafiek de slaapbehoefte in:

Pasgeborene:............................................................................................................

1 jarige:....................................................................................................................

4 jaar:.......................................................................................................................

10-11 jaar:................................................................................................................

12-18 jaar:................................................................................................................

Volwassene:.............................................................................................................



3. De slaapfasen

Tijdens de slaap gebeurt er zeer veel met je lichaam en je hersenen, je verkeert eigenlijk elke nacht in verschillende slaapfasen die telkens weer terugkomen. In de volgende tekst worden deze verschillende fasen uitgelegd. Wie wil lezen?



Net als de klieren in je lichaam zijn ook de hersenen tijdens het slapen actief. Ze produceren voortdurend een klein beetje elektrische spanning. Met een EEG-apparaat (Elektro-encefalogram) kun je die spanning waarnemen en op papier zetten. Zo ontdekte men dat de hersenen tijdens het slapen niet de hele tijd evenveel spanning produceren en dat er tijdens de slaap 5 fases zijn.



De Voorfase: De voorfase van de slaap is het 'passief' wakker zijn, dit is het ontspannen liggen of zitten. Bij goede slapers duurt dit stadium ongeveer 7 minuten.



Fase 1: De eerste fase waarin je komt als je gaat slapen is de fase van doezelen. Je bevindt je dan tussen wakker en slapen in. Tijdens deze fase zijn er langzaam draaiende oogbewegingen, de ledematen worden zwaar en de spierspanning neemt af. De mensen reageren in deze fase minder op prikkels van buiten af en hun gedachten zwalken af. Op basis van deze kenmerken rekent men stadium 1 tot de slaap, maar de persoon in kwestie kan ontkennen dat hij geslapen heeft: "Ik had alleen even mijn ogen dicht".



Fase 2: In de beleving van de slaper is fase 2, de lichte slaap, het eerste echte slaapstadium. Deze fase duurt ongeveer een half uur. In dit stadium van de slaap is de slaper moeilijk wakker te maken. Er zijn flarden van gedachten, de spieren ontspannen zich en de temperatuur van je lichaam daalt.



Fase 3: Na ruim een half uur is de slaper 'afgedwaald' in de diepere fase, de SWS-slaap. Bij een gezonde volwassene kan dit stadium tot een uur duren. De spieren zijn maximaal ontspannen, hartslag en bloeddruk bereiken hun laagste 24-uur minima, de ademhalingsfrequentie en lichaamstemperatuur dalen. Tijdens de SWS-slaap is de slaper slechts met moeite wakker te krijgen. Deze fase worden zo genoemd omdat er geen snelle oogbewegingen voorkomen (slowwave-sleep).



Fase 4: Na de SWS-slaap kom je in de vierde fase van de slaap, de REM-slaap. Sinds het begin van de slaap zijn nu ongeveer 90 minuten verlopen. Hierin zijn je spieren volledig ontspannen en je kunt je niet bewegen. Je hersenen dromen er intussen lustig op los. Als je je wel zou kunnen bewegen, zou je jezelf waarschijnlijk bezeren. In de andere slaapfases kun je eveneens dromen, maar gedurende de REM-fase komt de droom het meeste voor. Deze dromen zijn zeer levendig en vaak emotioneel. De REM-slaap speelt een belangrijke rol in het opslaan, rangschikken en organiseren van je geheugen.

Ook werd er ontdekt dat er in deze fase van de slaap een periode voorkomt waarbij de ogen heel snel heen en weer bewegen. Deze periode wordt sindsdien de REM-slaap (Rapid Eye Movements) genoemd. Als mensen wakker worden gemaakt tijdens de REM-slaap herinneren zij zich steevast een droom, terwijl dit niet het geval is bij de SWS-slaap. Daarom neemt men aan dat de REM-slaap samenvalt met dromen.



In een slaaplaboratorium in de VS gaf een proefpersoon een heel duidelijk voorbeeld. Terwijl de proefpersoon aan het slapen was vertoonde de apparatuur plotseling een opvallende oogbeweging. De oogbollen bewogen van links naar rechts en weer terug, wat duidelijk een kenmerk is van de REM-slaap. Soms bleven de ogen ook even in het midden rusten en dan begonnen ze weer op en neer te bewegen. De proefpersoon werd wakker gemaakt en gevraagd wat hij aan het dromen was. Hij verklaarde dat hij naar een tenniswedstrijd zat te kijken in zijn droom. De beweging van de oogbollen had dit uitstekend weergegeven.



Als je in het donker naast iemand ligt, is het wellicht vervelend om steeds het licht aan te knippen om te kijken of de ander al in REM-slaap verkeert. Je kunt het echter ook gemakkelijk horen, omdat de REM-slaper onregelmatig gaat ademen. De ademhaling is afwisselend snel en langzaam en op sommige momenten lijkt het alsof de slaper even geen adem haalt.



Fase 1 tot en met fase 4 heet: de slaapcyclus. Die duurt ongeveer anderhalf uur. Na elke REM-slaap begin je aan een nieuwe slaapcyclus, wel sla je dan fase 1 over. Deze fase komt alleen aan het begin van de eerste slaapcyclus voor. Elke nacht volg je vier of vijf keer een slaapcyclus en droom je dus ook 4 tot 5 keer.



In de grafiek onder de tekst kan je aflezen hoe het EEG-toestel de verschillende fasen weergeeft. Dat de hersenactiviteit bij de verschillende slaapfasen verschilt is nu wel duidelijk te zien aan de frequentie van de golven. In de volgende oefening moet je de verschillende kenmerken van de verschillende slaapfasen invullen, je mag dat nu eerst voorbereiden aan de hand van de tekst.



Geef enkele kenmerken van de verschillende fases:

Voorfase:

ƒ{ Fase van het ontspannen liggen of zitten;

ƒ{ duurt ongeveer 7 minuten.

Fase 1:

ƒ{ Je bevind je tussen wakker en slapen;

ƒ{ langzaam draaiende oogbewegingen;

ƒ{ de ledematen worden zwaar;

ƒ{ de spierspanning neemt af;

ƒ{ de slapende reageert in deze fase minder op prikkels van buiten af.

Fase 2:

ƒ{ Fase van de lichte slaap;

ƒ{ duurt ongeveer een half uur;

ƒ{ de slaper is moeilijk wakker te maken;

ƒ{ de spieren ontspannen zich;

ƒ{ de temperatuur in je lichaam daalt.

Fase 3 of SWS-fase (slowwave-sleep):

ƒ{ Fase van de diepere slaap;

ƒ{ kan tot een uur duren;

ƒ{ de spieren zijn maximaal ontspannen;

ƒ{ de hartslag en de bloeddruk bereiken hun laagste 24-uur minima;

ƒ{ de ademhalingsfrequentie en de lichaamstemperatuur dalen;

ƒ{ de slaper is slechts met moeite wakker te krijgen;

ƒ{ er komen geen snelle oogbewegingen voor.



Fase 4 of REM-fase (Rapid Eye Movements):

ƒ{ De spieren zijn volledig ontspannen;

ƒ{ je kunt je niet bewegen;

ƒ{ in deze fase komen dromen het meeste voor;

ƒ{ de ogen bewegen heel snel heen en weer;

ƒ{ de ademhaling is onregelmatig.



4. Definitie slaap

Nu dat de les bijna gedaan is en jullie weten wat de verschillende functies van de slaap zijn en welke fasen er in de slaap voorkomen, kunnen jullie misschien een definitie formuleren. Wie wil eens proberen?



Formuleer de definitie van slaap:

Periode waarin het lichaam in een toestand van verminderd bewustzijn verkeert, gepaard gaande met een verlaagde activiteit van allerlei fysiologische processen, waaronder de stofwisseling.



Zo, dit was de les over slaap, zijn er misschien nog vragen? ... Geen vragen (meer)?
Andere boeken van deze auteur:


Home - Contact - Over - ZoekBoekverslag op uw site - Onze Boekverslagen - Boekverslag toevoegen