Boekverslag : J. Bernlef - Hersenschimmen
De taal ervan is Nederlands en het aantal woorden bedraagt 885 woorden.

Motivatie



Ik hoorde van vrienden en familie er over praten. Ik war erg benieuwd en ik had al eerder een boek van J. Bernlef gelezen. Ik vond het in het begin saai maar later was ik er erg in verdiept.



Eerste Persoonlijke reactie



Ik vond het een erg aangrijpend boek. Het was erg treurig om te lezen hoe Maarten steeds verder geïsoleerd raakt en het verdriet van Vera om Maarten. Soms moest ik ook wel lachen, bijvoorbeeld als die buurjongen, William, langskomt en Maarten wel een paar keer vraagt hoe het met zijn hondje Kiss gaat, terwijl het hondje al dood is. Bij sommige stukjes moet je wel goed nadenken wat er echt gebeurt, vooral op het laatst als hij in een verpleeghuis zit.



Samenvatting



Maarten Klein staat voor het raam en verbaast zich erover dat de schoolkinderen er nog niet zijn. Dankzij zijn vrouw realiseert hij zich dat het zondag is. Vervolgens bestudeert hij de thermometer die vroeger van zijn vader was. Hij mijmert over de weersnoteringen die zijn vader vroeger gewoon was te doen en dit tot zijn dood (hij werd 74 jaar) volhield zonder de illusie te hebben dat hij er een systeem in zou ontdekken.



Maarten realiseert zich dat hij de laatste tijd steeds vaker vergeetachtig wordt. Lezen gaat ook niet zo gemakkelijk meer als vroeger, hij mist de concentratie. Zijn gedachten dwalen terug naar vroeger en hij handelt ook alsof hij in het verleden leeft. Vera brengt hem weer naar de alledaagse werkelijkheid.



Midden in de nacht staat hij op en kleedt zich aan, totdat hij zich realiseert wat hij doet. Als hij de volgende dag de hond Robert uitlaat en in een bar wat drinkt, ziet hij in het meisje aan de tap degene met wie hij voor het eerst vrijde. Plotseling meent hij naar een belangrijke IMCO- vergadering te moeten. Thuis moet hij nog de benodigde papieren halen, maar Vera is niet thuis en hij forceert de deur met een schroevendraaier.



Hij denkt dat Vera naar de bibliotheek is waar ze altijd gewerkt heeft, maar is vergeten dat ze daar niet meer werkt. De plaats waar hij denkt dat de vergadering wordt gehouden, is een leegstaand vakantiehuis en dan realiseert hij zich dat hij in de war is. Vera is naar de dokter geweest en deze (dr. Eardly) raadt haar aan, samen met haar man aan de hand van hun fotoalbum zijn herinneringen te ordenen. Dokter Eardly komt ook langs en adviseert de fototherapie voort te zetten.



Maarten dementeert steeds meer. Dingen die hij aan het begin van het verhaal nog weet, herinnert hij zich halverwege het boek niet meer. Aanvankelijk weet hij nog dat Graham Greens Our man in Havanna verfilmd is met Alec Guiness in de hoofdrol. Op blz. 72 kan hij zich daar totaal niets meer van herinneren. Met Robert mag hij van Vera en de dokter niet meer uit wandelen, omdat hij anders zal verdwalen. Steeds meer gaat hij op in zijn jeugdjaren; in Vera ziet hij soms zijn moeder. Als Vera weg moet, sluit ze alle ramen en deuren.



Robert is echter nog buiten en Maarten slaat een raam in om de hond binnen te laten. Later moet William de ruit weer repareren. Maarten vraagt William steevast hoe het met diens hond gaat. De hond in kwestie, Kiss, is al jaren dood en William vindt het pijnlijk om steeds weer te zeggen dat Kiss niet meer leeft. Maar Vera is op een gegeven moment zover dat ze zegt: "Je weet toch dat hij altijd ruzie heeft met ónze hond." Vera accepteert, zij het met verdriet, dat ze Maarten aan het verliezen is.



Als Maarten naast de WC plast en soms met injecties gekalmeerd moet worden, komt er een verzorgster in huis: Phil Taylor. Soms denkt Maarten dat Phil een vriendin van zijn dochter Kitty is. Daags daarop bevuilt hij zijn hele bed en zichzelf erbij. Vera en Phil stoppen hem in bad en Maarten gaat schuine verhalen vertellen.



Terwijl hij zijn omgeving niet meer herkent, zwerft hij zonder jas door de duinen. De vuurtorenwachter pikt hem op in zijn jeep. Maarten denkt dat hij wordt meegenomen door de Amerikanen die Nederland komen bevrijden. Ook de dokter en de ambulancechauffeur ziet hij aan voor bevrijders. Dan neemt de ambulance hem mee naar de kliniek.



Daarna is de schrijfstijl analoog aan het aftakelingsproces: korte zinnen, veel punten, onsamenhangende worden. Het einde heeft nog een lichtpuntje, als Vera hem komt vertellen dat het lente wordt.



Maarten schijnt dit te begrijpen. De lente waar hij zo naar verlangd heeft, is toch gekomen, ook voor hem. Helaas kent het dementieproces in werkelijkheid geen hoopgevend einde.



Verdiepingsopdracht



Het thema in de tekst is ‘hoe een man met met het idee omgaat dat hij dement begint te worden’. Ik heb dit thema gevonden door steeds terugkomende gebeurtenissen (dementieproblemen) samen te voegen. Het motief is het dementeren van de man. het verband tussen thema en titel is zeer groot. Door het dementeren krijgt de man hersenschimmen



Evaluatie



Ik vond het een erg aangrijpend boek. Het was realistisch, al moet ik wel zeggen dat het erg snel ging. Het taalgebruik was niet moeilijk en het verhaal was ook niet lastig. Als Maarten op het laatst in een verpleeghuis zit, wordt het verhaal verteld met korte zinnen die onduidelijk zijn, maar ik kon nog wel begrijpen wat er gebeurde.
Andere boeken van deze auteur:

Home - Contact - Over - ZoekBoekverslag op uw site - Onze Boekverslagen - Boekverslag toevoegen