Boekverslag : Voorstander Van Het Vrije Denken - Vld , Een Kijk Op De Liberale Partij Ingezonden Door: Kris
De taal ervan is Maatschappijleer en het aantal woorden bedraagt 1913 woorden.

VLD

Vlaamse liberalen democraten

Door Kristof Van Hoye



1. Geschiedenis



Religieuze tegenstelling



De liberale partij is de oudste partij van België. Ze werd officieel opgericht in 1846, nog voor er sprake was van een echte democratische participatie van de burgers. Op dat ogenblik kan namelijk maar 1 procent van de Belgen aan de verkiezingen deelnemen. Maar in het verkozen parlement zijn er natuurlijk al wel stevige debatten over de wijze waarop de nog nieuwe Belgische staat georganiseerd moet worden.



In de debatten staan 2 groepen vaak lijnrecht tegenover elkaar: de katholieken en de liberalen. De liberalen zijn voorstander van een seculiere staat, waarin de staatsdiensten niet religieus geïnspireerd mogen zijn. De Liberale Partij pleit bijvoorbeeld voor een sterk openbaar onderwijs en verzet zich tegen het door de Kerk georganiseerde katholieke onderwijs.



Sociale kwestie



Een belangrijke wenteling in de Belgische politiek gebeurt in het jaar 1893, wanneer er een eerste vorm van het algemeen mannenstemrecht toegekend wordt. De Liberale Partij is op dat ogenblik al uitgroeit tot een partij met een echte partijorganisatie met lokale afdelingen en leden. De Liberale Partij zal ook hechte banden smeden met allerlei liberale verenigingen en organisaties. Rond die periode zal de ideologie van de LP worden aangepast. Het debat over de verhouding Kerk en Staat zal verschoven worden naar een meer sociale kwestie: De industriële revolutie heeft een almaar bewustere en beter georganiseerde arbeidersklasse doen ontstaan en die vraagt politieke maatregelen met betrekking tot lonen en arbeidsvoorwaarden. De liberalen zullen in deze kwestie de belangen van de ondernemers verdedigen en zullen zich verzetten tegen de eisen voor een actieve sociale politiek van de overheid .De LP is dan niet alleen antiklerikaal (voorstander van het vrije denken) maar ook economisch liberaal(voorstander van de vrijemarkteconomie)



In deze periode zullen de liberalen electoraal minder goed scoren, de socialisten en de katholieken worden de grootste partijen. De socialisten kennen dan vooral aanhang in Wallonië, de katholieken doen het goed in Vlaanderen.



Hervorming, ontstaan PVV



Tijdens de jaren 30-40-50 blijven de Liberalen de 3de partij. Wanneer in 1958 het Schoolpact een einde maakt aan de grote politieke tegenstellingen tussen het staatsonderwijs en katholiek onderwijs is voor de Liberale Partij het ogenblik aangebroken om zich grondig te vernieuwen. Niet alleen is ze nu te klein ook moeten ze meer los komen van de 19de eeuwse tegenstellingen. De toenmalige voorzitter, Omer Vanaudenhove zal een spectaculaire vernieuwing organiseren. Ook verandert de naam in PVV (partij voor vrijheid en vooruitgang) ; in Wallonië wordt dit PVV(Parti Libéral Progressite)

De hervormingen zullen succesvol blijken : de partij springt van 12 procent tot 21 procent vier jaar later in 1965.



Maar het succes is niet van lange duur , traditionele partijen zullen stemmen verliezen door het probleem van de 2-taligheid. Door interne verdeeldheid zal de PVV zich afscheiden van de PLP , die dan later wordt omgedoopt in de PRL(Parti Réformateur Libéral)



Burgermanifesten 1 en 2



In de loop van de jaren 70 en 80 blijft de Liberale Partij zwak scoren, wat duidelijk niet naar de zin is van Guy verhofstadt die de PVV wil vernieuwen en verfrissen en vooral groot genoeg wil maken om zo zijn ideeën te verwezelijken. Verhofstadt is de man van het ‘neoliberalisme’, dat de klassieke ideeën van vrijheid en vooral van vrij ondernemerschap tegen een al te bemoeizieke en verspilzuchtige overheid wil verdedigen. Hij doet dit heel hard en radicaal zodat hij op heel wat verzet stuit van andere partijen. Ook op het vlak van de democratie wil hij nieuwe ideeën ingang doen vinden : het organiseren van referenda en de rechtstreekse verkiezing van burgemeesters. Hij zal zijn ideeën neerschrijven in zijn zogenaamde Burgermanifesten. In de eerste (1991) verklaart hij de oorlog aan de middenveld organisaties(zuilen) , zoals vakbonden en ziekenfondsen. Hun macht gaat ten koste van de inspraak van de burger, meent Verhostadt ( hij schrijft : Het Parlement van de burger heeft vrijwel geen vat op hun doen en laten)Hierdoor gaat de burger zijn interesse in de politiek verliezen( fragment voorlezen uit “het Burgermanifest , pag 26) In zijn 2de Manifest is Verhofstadt al wat pragmatischer. Hij noemt zijn 2de BM : “zijn antwoord op de Zwarte Zondag( Vlaams Blok klimt op tot 10.3 procent, Partij Rossem haalt 5.1 procent)



Onstaan van VLD



Onder impuls van GV zal de naam PVV verdwijnen en worden vervangen door de VLD. De oude partijstructuren worden grondig hervormd. Zo kunnen de leden voortaan hun eigen voorzitter en partijbestuur direct verkiezen en aan de partijcongressen deelnemen. De VLD zal ook afstand doen van andere liberale organisaties als het liberale ziekenfonds en de liberale vakbond.



De vernieuwing leidt niet tot grote successen: in 1994 , de parlementsverkiezingen , stijgt de partij licht tot 18.4 procent, ook bij de gemeenteraadsverkiezingen van oktober 1994 is het resultaat maar mager. Tijdens de verkiezingen van 1995 klimt de partij tot 21.1 procent , maar de christen-democraten en socialisten blijven hun meerderheid behouden.



Eindelijk



Na GV’s 3de Burgermanifest in 1998 zet de VLD in 1999 nog eens een klein stapje vooruit, ze behaalt 22.6 procent en wordt dankzij het forse verlies van de CVP de grootste partij in ons land. De oude evenwichten zijn verbroken en er treed een nieuw tijdperk aan. Guy Verhofstadt wordt als Vlaamse Liberaal premier. Dat is het eerst sinds 1884.











2.de VLD vandaag



De VLD is er zich van bewust dat ze met de hakken over de sloot verkozen zijn. Hoewel ze de premier leverden en de Vlaamse minister-president Patrick De Wael zijn de verschillen met de CDV klein.Zo heeft de CDV die bij de verkiezingen van 1999 7 zetels verloor er nog altijd 3 meer dan de VLD. Blijven groeien is dus de boodschap



De Gucht



Toen Karel De Gucht in juli 1999 partijvoorzitter werd van de VLD , zei hij tijdens zijn eerste persconferentie als liberale leider dat hij zin partij wilde uitbouwen tot een brede volkspartij met een sterke liberale ruggegraat.



-De VLD is gekend om zijn ijver tot belastingsvermindering , wat ook is gebeurd tijdens de voorbije 4 jaar , ook vereenvoudigden ze het stelsel van vennootschappen belastingen.



-Een van de hete hangijzers in de hedendaagse politiek is het stemrecht voor migranten .De 5 andere regeringspartijen zijn er voor gewonnen om ook aan vreemdelingen buiten de Europese Unie stemrecht te verlenen. Maar de VLD volgt hen niet in deze keuze , vooral Guy Verhofstadt en Rik Daems zijn er tegen.



-De VLD gebruikte nu ook de term “actieve welvaartstaat” .Volgens die theorie biedt een job ,actief zijn dus , de beste sociale bescherming.De economie deed het goed de eerste helft van de regeerperiode en er kwamen veel arbeidsplaatsen bij, het jongste jaar ging het minder goed en sinds 11 september is de neerwaartse trend versterkt.Er zijn echter tekenen dat de economie zich herstelt, wat zich enkele maanden later altijd vertaald in bijkomende werkgelegenheid.



- De VLD heeft sinds “de moeder van alle verkiezingen” een aangroei gekend van personen uit andere partijen. Zo werd de NCD van Johan Van Hecke , de oud-voorzitter van de CDV (met o.a. Karel Pinxten) vervoegd bij de Liberalen. Ook bij Spirit stapten mensen over : Vankrunkelsven , Van Quickenborne, Hermans,Borgignon en Gatz. Niet alle liberalen zijn even tevreden met deze uitbreiding.



3.Guy Verhofstadt



Guy Verhofstadt werd op 11 april 1953 in Dendermonde geboren als tweede in een gezin van drie.

Studeren deed hij pas aan de Gentse universiteit, waar hij van 1971 tot 1975 rechten studeerde. Van vader Verhofstadt mocht hij studeren wat hij wilde, "maar eerst rechten". Hij haalde er zijn eerste grote onderscheiding. Bovendien werd hij snel actief in het Liberaal Vlaams Studentenverbond LVSV, dat hij op korte tijd nieuw leven kon inblazen. Het was zijn eerste semi-politieke ervaring.



Pas afgestudeerd, wierp hij zich in 1976 in de gemeentepolitiek. Hij werd prompt tot gemeenteraadslid gekozen. In 1977 werd hij politiek secretaris van de toenmalige PVV-voorzitter en vriend des huizes, Willy De Clercq.



Voor de PVV was 1981 een scharnierjaar. Voor de eerste keer sinds de invoering van het algemeen stemrecht haalde een liberale partij in Vlaanderen meer dan twintig procent van de stemmen, een verdubbeling sinds de jaren vijftig. Het aandeel van de Jongeren in die overwinning werd door niemand betwist. Dat bleek ook toen PVV-voorzitter De Clercq in januari 1982 terug minister van Financiën werd en een nieuwe voorzitter werd gekozen. Met 85 procent van de stemmen werd het voorzitterschap aan Guy Verhofstadt toegewezen. Met zijn 29 jaar was hij in 1982 de jongste partijleider van het land.



Drie jaar later, in 1985, werd Guy Verhofstadt volksvertegenwoordiger, alweer als opvolger van Willy De Clercq. Later op het jaar nam stadsgenoot Wilfried Martens hem op als vice-premier en minister van Begroting



Nadat premier Martens in 1988 van politieke partner wisselde en terug een roomsrode regering leidde, vormde Guy Verhofstadt een eerste schaduwkabinet. Toch kwam hij als Vlaams oppositieleider pas echt uit de startblokken nadat hij in 1989 als PVV-voorzitter werd herkozen. In die jaren schreef hij zijn eerste "burgermanifesten", in feite blauwdrukken van de politieke vernieuwing die hem voor ogen stond. Even belangrijk was evenwel dat hij die vernieuwing in eerste instantie voor eigen rekening en derhalve voor de PVV kon doorvoeren.



Na de hervormingen (PVV wordt VLD) zal Guy Verhofstadt nog een belangrijke rol gaan spelen in de Rwandacommissie.



In 1997 was Guy Verhofstadt terug als VLD-partijvoorzitter. Die positie bracht hem in rechte lijn voor de parlementsverkiezingen van juni 1999. Deze keer was de winst voor de liberale en groene partijen en het verlies voor christendemocraten en socialisten zo groot, dat niemand er nog omheen kon. Als kopman van de grootste politieke familie van het land kon Guy Verhofstadt in de zomer van 1999 een eerste paarsgroene regering vormen.



4.Blauw



Het gebruik van het blauw als kleur van de liberale familie vindt zijn oorsprong in de kieswet van 1877.Die legde onder meer vast hoe de stembrieven er moesten uitzien.De kandidaten-lijsten op de stembiljetten dienden voortaan in alfabetische kolommen en in een bepaald kleur worden gedrukt : Links , in blauw de liberale en rechts, in het rood de katholieke namen(tot dat de socialisten hun intrede doen), zwart werd voorbehouden voor de onafhankelijke kandidaten.Die verschillende kleuren moesten vooral de ongeletterde te hulp komen.Deze maatregel ter vereenvoudiging van het stemmen evolueerde algauw naar een blijvende identificatie van het blauw met de liberale familie.



5. Strijd lied liberalen



Een belangrijk symbool voor de liberalen is hun strijdlied “ de vlag”

In de loop der tijd evolueerden de teksten van de strofen. Zij werden aangepast aan de politieke actualiteit. In 1905 lag de klemtoon op het onderwijs en de leerplicht, het enkelvoudig stemrecht, de verplichte legerdienst en werd geijverd tegen de kloosters.

Na de Eerste Wereldoorlog streed men tegen de "rode en gele slavenband", tegen klassenstrijd en voor de achturendag.

In de jaren '50 stonden de koningskwestie en de schoolstrijd centraal.

In de versie die in 1998 door het Liberaal Vlaams Verbond (in samenwerking met het Liberaal Archief) werd uitgebracht op CD, wordt een ode gebracht aan de vooruitgang en de vrijheid.



DE VLAG

Schaar u achter onze idealen

En help de vooruitgang vrijwaren

Bekrompenheid is ver van ons

Ruimer horizonten roepen ons

Ons vrije woord is klaar te horen

Waar d'anderen in verdeeldheid zijn

Krachtig is onze strijd

Zowel voor enkeling als maatschappij

Hoog banier, o vlag der liberalen

gegroet, gegroet, symbool van glansrijk idealen

Hoog banier, o vlag der liberalen

gegroet, gegroet, ons vlag zal zegepralen

Inzet is ons niet vreemd

Werklust krijgt zijn kansen weer

Vooruitgang komt niet vanzelf

Vervoeg daarom onze rangen

En werk mee aan ons verlangen

Een vrije maatschappij

Waar achting heerst voor allen

6. VLD in GENT

Belangrijke liberale burgemeesters in Gent waren : Joseph Van Crombrugghe, Charles de Kerchove de Denterghem,Emile Braun Van 1952 tot 1958 is Laurent Merchiers de tot op heden laatste liberale burgemeester van Gent.
Andere boeken van deze auteur:


Home - Contact - Over - ZoekBoekverslag op uw site - Onze Boekverslagen - Boekverslag toevoegen