Boekverslag : Zie Scheppingsverhaal - De Maya's
Ingezonden Door: Majake
Categorie:
De taal ervan is Geschiedenis en het aantal woorden bedraagt 2030 woorden.
De taal ervan is Geschiedenis en het aantal woorden bedraagt 2030 woorden.
1) Inleiding:
Eén van de meest ontwikkelde volken in het oude Amerika waren ongetwijfeld de Maya’s. Dit volk kende een hoogstaande cultuur en kwam vrij plotseling in het midden van Amerika opzetten. De Maya’s, die vaak ook onder de categorie Indianen worden gerekend, kenden als eerste van de pre-Columbiaanse volken het schrift en hadden een zeer precieze kalender. Dit volk leefde in Honduras, Guatemala, Zuid-Mexico en Yucatán.
2) Geschiedenis:
De geschiedenis van de Maya’s kan men indelen in 3 delen
Het begin van de Maya-beschaving loopt van ± 1000 v. Chr. tot ca. 200 n. Chr.
In deze tijd, die ook wel preklassieke periode wordt genoemd, richtten de Maya’s hun eerste piramidevormige heuvels op met daarop tempels of altaren. De Maya’s kenden toen nog geen schrift en daarom weet men niet veel uit deze periode en kan men alleen uit beeldhouwwerk, huizen, tempels en schilderijen informatie over deze periode in de Maya-beschaving halen.
De klassieke periode loopt van ca. 200 tot 900 n. Chr. Hierin kwam het volk tot zijn grootste bloei. Steden en piramides werden gebouwd, daarvan zijn nu nog steeds ruïnes te zien. Chichén Itza en Uxmai zijn daarvan veel bezochte voorbeelden.
De laatste periode in de geschiedenis van de Maya’s is de postklassieke periode van ca. 900 n. Chr. tot de komst van de Spanjaarden. De piramides en tempels die in de vorige periode werden opgericht gaven al aan dat het met de welvaart en stabiliteit van het volk wel goed zat. In deze periode lijkt het tij zich te keren en niemand weet precies waarom, maar de Maya’s stevenden af op hun ondergang. Sommige archeologen denken dat onderlinge conflicten de oorzaak waren van het verdwijnen van de Maya’s. Met de komst van de Spanjaarden werd het atoch al verslechterde volk helemaal uitgeroeid.
3) Het sociale systeem
De sociale klassen binnen de Maya-beschaving kunnen verdeeld worden in 3 lagen. De mensen werden hier in verdeeld, vrijwillig maar soms ook onder dwang. Het politieke systeem was dan ook niet zo democratisch.
De bovenste laag bestond uit priesters. Deze priesters werden door de rest van de bevolking bijna vereerd als goden. Hun huizen werden gebouwd op hoge plateaus van steen en kalk. De onderste lagen keken hoog op naar deze mensen die bovendien alles afwisten van astronomie, hun schrift, wiskunde en alles wat heilig was. Als een van deze personen overleed werd er een piramide gebouwd en samen met hem ging er veel voedsel kunst en juwelen zijn graf in. Dit was om het hem in het hiernamaals zo aangenaam mogelijk te maken. Een tijd na zijn dood werd de grafpiramide door de bevolking niet meer als graf gezien maar als heilige plaats, waar men onder andere offers kon brengen.
De middenstand bestond uit ambtenaren, tempeldienders en dergelijke. Zij zorgden voor bijvoorbeeld de organisatie voor de bouw van een piramide en hielden de boeren aan het werk.
De onderste laag bestond uit boeren die op weinig voedselrijke gronden maïs verbouwden. Dit was het overgrote deel van de bevolking. Verder werden er aardappelen, bonen, cacao en tomaten verbouwd. Ze verkregen hun landbouwgrond door het platbranden van stukken bos. De dunne laag humus zorgt er echter voor dat er na 3 à 4 jaar een nieuw stuk woud moet worden platgebrand. Dit wordt ook wel brandcultuur genoemd. Omdat er niet het hele jaar op het land gewerkt hoefde te worden werden de boeren in de winter vaak ingezet om piramides te bouwen.
4) Samenleving:
De Maya-wereld bestond uit vele stadsstaten. De inwoners hadden hun taal, religie en gebruiken gemeen. Er werden weliswaar mensen ritueel geofferd, maar in het algemeen was de cultuur van de Maya’s minder gewelddadig dan de andere grote culturen van die periode. Ook brachten ze relatief veel kunst voort. De samenleving van de Maya’s was ingericht volgens een strenge hiërarchie. De Maya’s gebruikten het Caribische gebied om de verschillende delen van hun rijk met elkaar te verbinden. Rond 300 v. Chr. ontwikkelden de Maya’s een zeehandelsroute. De volgende eeuwen verhandelden machtige handelaren die beschikten over enorme kano’s producten zoals zout, dierenvellen, veren, cacao, goud, honing, kleding en messen. De handelaren hadden zelfs hun eigen god en beschermheer Ek Chuah.
5) Geloof en rituelen:
Vroeger dachten de Maya´s dat de aarde plat was en dat er vier kanten aan zaten en de Maya´s dachten dat de aarde vast zat aan de rug van een grote krokodil die uit aan het rusten was in een plas met waterlelies.
De Maya´s geloofde dat de hemel uit vier delen bestond en dat iedere laag zijn eigen god had. De onderwereld, een koude plek vol onheil, bestond uit 9 lagen. Ze geloofden dat de zon en de maan geholpen door de goden bij hun ondergang door de onderwereld kwamen. Ze dachten dat er goden in de bergen en heuvels leefden. En ze geloofden als mensen dood gingen door een grot in de onderwereld terechtkwamen. Koningen werden gewoon herboren als hemelse goden. Gewone mensen die dood gingen werden onder hun eigen huis begraven en hun mond werd volgestopt met eten voor de reis naar de hemel of de onderwereld, en de belangrijke Maya´s werden gecremeerd.
De godsdienst van de maya’s was verwant aan die van de centraalmexicaanse indianen. De wereld werd geschapen door Hunab Ku, de enige god en de vader van Itzamna, die men in zekere zin kan vergelijken met Zeus of Jupiter. Hij was de uitvinder van het schrift en de boeken en verdeelde de aarde onder de mens, (zie scheppingsverhaal)
De positie van de andere goden is niet duidelijk, misschien zijn het aparte, ondergeschikte figuren, misschien zijn het ook slechts aspecten van Itzamna. De betekenis ervan zijn Kinich Ahau, de zonnegod, Ixchel, de maangodin, Chac, de regengod, en, nauw met hem verwant, de 4 Chaces die de vier windstreken symboliseren, en Yum Kax de god van de landbouw, vooral van de maïs, het basisvoedsel van de maya’s. In de postklassieke periode was Kukulkan, de maya-versie van Quetzalcoatl (de gevederde slang) was erg belangrijk. Verder waren er nog goden voor de dagen, de getallen, de maanden, enz. belangrijke verering bevatte verder de negen heren van de nacht, de goden van de dood. De goden werden geëerd door offers van voedsel, vogels en vissen. Ook offerden de gelovigen hun eigen bloed en werden mensenoffers gebracht.
Itzamná Hoofdgod, god van de hemel.
Kinich Ahau God van de zon.
Yum Xac God van de maïs.
Priesters waren verantwoordelijk voor het onderwijs en de evenementen die er plaats vonden. Priesters mochten trouwen en mochten kinderen krijgen. Die kinderen werden dan hun opvolgers. De priesters waren ook verantwoordelijk voor de bloedaflaat en menselijke offers. De bloedaflaat was belangrijk voor veel van hun evenementen. Het bloed werd aan de goden gegeven om ze te voeden en tevreden te stellen. Het offeren van mensen gebeurde ook vaak. Gevangene, slaven en vele kinderen werden gedood om de goden tevreden te stellen, vooral wezen en onwettige kinderen werden hierdoor gedood.
6) Kleding:
Over de kleding van de Maya's is veel af te lezen van vaas- en muurschilderingen en beeldjes. Priesters, koningen en andere belangrijke mensen droegen een eenvoudige lendendoek. Een lendendoek bestond uit een strook witte katoen die een paar keer tussen de benen en om de buik werd omgeslagen, vaak werd de kleding versierd met parels en gekleurde veren. De schouders werden bedekt met een vierkante mantel, deze heet een pati, die was geborduurd of met veren bedekt. Bij belangrijke gelegenheden droegen ze ook wel een jaguarvel. Deze mensen onderscheiden zich vooral van de gewone mensen met een hoofdtooi, het kapsel en de sieraden. De gewone mensen droegen een eenvoudige lendendoek en de vrouwen knoopten deze ook nog eens om de heupen vast. De kleding bij de gewone mensen was dan ook niet erg belangrijk.
7) Voedsel:
De belangrijkste bron van voedsel was de landbouw, ook de jacht en visserij waren belangrijk. Het belangrijkste wat de landbouwers verbouwden was maïs, dat was het hoofdvoedsel van de Maya's, maïs was over de hele wereld verder nog onbekend, totdat de Spanjaarden kwamen. De maïs werd gekookt of geroosterd gegeten en maïsmeel werd gebruikt om tortilla's en tamales te maken. De Maya's, De Azteken en andere volken brachten offers aan de God van de maïs om de oogst niet te laten mislukken. Andere bekende gewassen waren bonen, aardappelen, pompoenen, pepers, ananas, avocado, en cacao.
8) Woning:
Bij de Maya's woonden de gewone mensen in hutten, de wanden van de hutten waren van rijswerk en leemmortel, het dak was van palmen met daaronder een constructie van hout. De hut was helemaal aangepast aan het tropische klimaat.
Een gezin bezat één of twee vaak rechthoekige of ovale hutten die vaak parallel naast elkaar stonden. In elke hut was maar één ruimte, die ene ruimte werd verlicht door maar één opening. Een maya gezin bouwde de woning op een plateau van aarde zodat de hut niet overstroomt met het regenseizoen door zware overstromingen.
9) Huwelijk:
Het huwelijk was een heel belangrijke gebeurtenis bij de Maya's, zelfs bij de armste families. Als een man een bruid zocht speelde de sterrenbeelden daarbij een grote rol. Als ze gingen trouwen en de sterren stonden verkeerd was dat een slecht teken voor de toekomst van de bruid en de bruidegom. De bruidschat was een vast onderdeel in een huwelijk bij de Maya's. In de bruidschat zaten kostbare dingen zoals: halfedelstenen, cacao, veren en prachtige katoenen stoffen. De huwelijksmis hoefde niet per se door een priester voltrokken te worden, want arme mensen lieten het gewoon door een gouverneur of dorpsoude doen. Na de huwelijksmis werd er veel gegeten en gefeest. `s Avonds hadden twee oude vrouwen de taak om het net getrouwde stel naar huis te brengen en `s nachts bij hen te blijven om ze te vertellen over hun toekomstige seksleven.
10) Oorlog:
De Maya's voerden veel oorlogen en veldslagen omdat de verschillende heersers het gebied van hun koninkrijk wilden vergroten. Er kon geen oorlog gevoerd worden als de priesters niet hadden gezegd dat de sterren op dat moment in een goede stand stonden.
De soldaten droegen vooral jaguarvellen en een masker, de schilden waren rond en bol en van hout of leer gemaakt. Een schild was bedekt met mozaïek van half edelstenen of veren. Het haar van de krijgsgevangenen werd door de Maya's in een bepaald kapsel geknipt en ze werden mooi aangekleed en versierd, dit deden ze omdat de krijgsgevangen er mooi uit moesten zien als ze voor de koning werden gepresenteerd.
11) Het schrift en de kalender:
De getallen 1 t/m 20 in maya’s (uitspraak staat tussen de weglatingstekens)
0 was een belangrijke ontdekking!!
1 hun 'hoon'
2 ka 'kah'
3 ox 'ohsh'
4 kan 'kahn'
5 ho 'ho'
6 uac 'wahk'
7 uuc 'wook'
8 uaxac 'washahk'
9 bolon 'bohlohn
10 la hun 'lah hoon'
11 buluk 'boolook'
12 la ka 'lah kah'
13 ox la hun 'ohsh lah hoon'
14 -- --
15 --- ---
16 --- ---
17 -- --
18 --- ---
19 --- ---
20 hun kal 'hoon kahl'
Het schrift en de kalender
Als eerste volk kende de Maya´s het schrift. De meeste tekens die de Maya´s gebruikten zijn bekend maar de Spaanse veroveraars hebben veel van hun teksten verbrand waardoor ze niet alle tekens hadden kunnen achterhalen.
Een van de kalenders die nog wel bewaard is gebleven is de Leiden Plate deze inscriptie wordt in Nederland bewaard en de teksten die erop staan zijn bijna helemaal vertaald. Er staat op dat in 320 Balam Ahua-Chan koning wordt.
Een ronde kalender van de Maya’s
Ze gebruikte de kalender om voorspellingen te doen maar ook om met behulp van de stand van de zon, maan en de planeten te zien wanneer ze moesten zaaien en oogsten. Maar natuurlijk ook de datum, hoe ze die berekende was heel erg moeilijk. De Maya´s hadden ook een jaar 0 maar dan op een andere tijd 13 augustus 3114 voor Christus vanaf die dag werd geteld, 5200 tuns lang, 1 tun was 360 dagen. Om de juiste datum aan te geven telde ze het aantal baktuns (400 tuns), het aantal katuns (20 tuns), het aantal tuns (360 dagen), het aantal uinals (20 dagen ), het aantal kins (dagen) die sinds het jaar nul kwamen. Het was moeilijk om dat te ontcijferen omdat een tun een vis was en ze dat in het begin niet wisten.
Home - Contact - Over - ZoekBoekverslag op uw site - Onze Boekverslagen - Boekverslag toevoegen