Boekverslag : Ivo Michiels - Het Boek Alfa
De taal ervan is Nederlands en het aantal woorden bedraagt 697 woorden.
De taal ervan is Nederlands en het aantal woorden bedraagt 697 woorden.
Titel
Het Boek Alfa
Titelverklaring
Het Boek Alfa is het eerste deel van een 4-delige cyclus, dat 'In den Beginne was het woord' noemt.
Het Boek Alfa – 1963
Orchis Militaris – 1968
Exit – 1971 + Samuel o Samuel – 1973
Dixi(t) – 1979
Het is dus het eerste boek van een cyclus, alfa betekent één in het Grieks.
De titel heeft ook te maken met het verlangen om, ondanks alle trauma's en frustraties opnieuw te beginnen. 'Boek' verwijst naar een vernieuwende karakter van de tekst, het is niet meer een gewoon roman.
Thema
De proloog van het verhaal levert ons het belangrijkste thema van het boek.
Het hoofdpersonage staat voor een dilemma, als hij op zijn wachtpost blijft betekent dat zijn geestelijke dood : achter hem klinken onophoudelijk de ritmische links-rechts bevelen in de kazerne die hij moet bewaken. Maar in beweging komen naar An zou zijn lichamelijke dood betekenen : in oorlogstijd staat op desertie de doodstraf. Het hoofdthema is dus de twijfel. Door een gesprek met An begrijpt de soldaat dat het dilemma alleen kan opgelost worden door zich met An te verenigen.
We kunnen dus besluiten dat de thematiek van het boek geformuleerd kan worden als "een poging tot overstijging van alle tegenstellingen en onderbrekingen van het geweld in een roerloze houding van innerlijk verzet"(*).
Motieven
Christusfiguur + het passieve verzet:
Bij het inwijdingsritueel op de eerste werkdag in de fabriek : hij toont geen verzet, en wanneer hij met zijn hoofd in de emmer zit maakt hij een kruisteken. Na de proef fluistert hij Christus' woorden aan het kruis : 'ik heb dorst'.
Als de 4 jongens hem de hazemat in sleuren en hem vernederen ligt hij 'als gekruisigd' op de grond en vecht hij niet terug. Er zijn nog andere, minder belangrijke motieven als laarzen, stemmen, bevelen, mes, orgel, trom en zweep. Het NEE-zeggen, evolueert in JA-zeggen : in het begin zegt de soldaat altijd nee, op het einde zegt hij ja.
Het zingen-fluiten : in de inleiding zingen de 4 jongens om hun angst te overwinnen, later loop de soldaat fluitend weg op zijn angst te overwinnen.
Bron
(*) Lexicon van Literaire werken 9, feb. 1991
Recensie 'De Alfa Cyclus' door Jos Boven, De Standaard, 24-10-'98
Recensie 'Het boek Alfa' door Anne Wadman, Leeuwarder Courant, 11-07-'64.
Recensie 'Het boek Alfa' door Filip Rogiers, Knack, 19-04-'89.
Recensie 'Het boek Alfa' door C.J.E.Dinaux, Haarlems Dagblad, 07-03-'64
Recensie 'Het boek Alfa' door Gaston Durnez, De Standaard, 18-01-'89
Vertelperspectief
Er is geen duidelijke vertelsituatie, wel lijkt ze het meest op een auctoriële vertelsituatie. We kijken door de ogen van de schildwacht. We volgen zijn dromen en reizen zo mee naar zijn verleden. We zien niets meer en niets minder dan wat de schildwacht ziet. We zijn de speelbal van zijn fantasie en zo hebben we geen beperking van tijd en ruimte. De vertelsituatie is subjectief, ze is gemanipuleerd door de fantasie van de schildwacht.
Personages
De schildwacht
Hij moet op wacht staan en mag zijn post niet verlaten. Hij verveelt zich en kijkt naar de voorbijgangers. Ook denkt hij aan bepaalde situaties uit zijn verleden die hem zijn bijgebleven. Enkele van die situaties zij de seksuele mishandelingen die hij heeft moeten ondergaan en de mishandelingen door zijn vader. Hij heeft geen goede jeugd gehad, maar Niet al zijn herinneringen zijn slecht. Hij droomt ook van zijn eerste liefdeservaring en enkele grappige situaties, zoals die met de koster. De schildwacht evolueert gedurende het verhaal, hij is een karakter.
An
Zij is de geliefde van de schildwacht. Hij wil naar haar toe gaan, maar hij moet op post blijven. Gedurende het hele verhaal speelt hij met de gedachte van desertie. Hij droomt hoe hij zijn post verlaat, hoe hij de kazerne achter zich zou laten. Maar hij deserteert niet, want op het einde sluit de kazerne en mag hij naar An.
De ouders
De ouders van de schildwacht worden door hem voorgesteld als monden, hij herinnert ze met deze metafoor. Hij noemt ze mondpa en mondma. Ze maken veel ruzie.
Schram
Schram is een anagram voor Marsch (oorlog). Hij weerspiegelt het geweld. Schram is een slager.
Andere personages
De jongen met het mes, Pacco, Vanna, Haling,…. Zijn allen nevenpersonages.
Home - Contact - Over - ZoekBoekverslag op uw site - Onze Boekverslagen - Boekverslag toevoegen