Boekverslag : Ferdinand Bordewijk - Karakter
De taal ervan is Nederlands en het aantal woorden bedraagt 2117 woorden.
De taal ervan is Nederlands en het aantal woorden bedraagt 2117 woorden.
Auteur: F. Bordewijk
Titel: Karakter
Druk van het boek: 32e druk.
Drukgegevens: 1997, Amsterdam: Nijgh & Van Ditmar
Jaar van eerste druk: 1938 ’s-Gravenhage: Nijgh & Van Ditmar
Motivering
Voordat ik het boek ging lezen dacht ik dat het niet zo'n heel moeilijk boek zou zijn. Toen ik een
stuk had gelezen vond ik dit wel en ik heb eerst nog overwogen een ander boek te gaan kiezen.
Naarmate het verhaal vorderde vond ik het wel een heel mooi boek, dus heb ik toch maar
besloten het boek uit te lezen. Zoals ik eerder zei, ik vond het wel een heel mooi boek, maar ook
heel moeilijk. Ik denk dat ik de volgende keer, als ik zo'n boek lees, wel zal stoppen.
Samenvatting
In de eerste zeven hoofdstukken wordt de jeugd beschreven van Jacob Willem Katadreuffe (naam
op zijn Nederlands uitspreken) tot en met zijn eenentwintigste jaar .Deze tijd wordt later door
hem een 'periode van mislukking' genoemd.
Zijn moeder is Joba Katadreuffe, die op achttienjarige leeftijd verkracht is door haar twintig jaar
oudere werkgever, Arend Barend Dreverhaven. Ze raakt in verwachting en neemt ontslag. Door
de bevalling met de keizersnede is ze erg verzwakt. Dreverhaven is een gevreesde, genadeloze
deurwaarder, die bekent staat als 'het zwaard zonder genade voor iedere schuldenaar die hem in
handen viel'. Tot zes keer toe vraagt hij Joba ten huwelijk, maar ze weigert koppig. Ook de
postwissels die hij opstuurt, neemt ze niet aan (De twaalfde keer schreef ze er dwars overheen:
Wordt altijd geweigerd.') (Ook een later huwelijksaanzoek, van de schipper Harm Knol Hein,
wijst ze af.) Ze vergeeft het zichzelf niet dat ze voor Dreverhaven is bezweken, 'ze had een sterke
wil' en wil op eigen kracht verder in het leven.
Jacob Katadreuffe groeit op in armoedige omstandigheden. Zijn moeder verdient wat geld met de
borduurkunst, dat opvalt door origineel kleurgebruik en moderne patronen. Bovendien verhuurt
ze een kamer aan de communist Jan Maan, die bevriend raakt met moeder en zoon.
Na de lagere school mag Katadreuffe geen vak leren: Joba vindt dat hij zichzelf maar door de
wereld moet slaan, 'zij had ook gemoeten'. Na vele baantjes te hebben gehad, raakt hij op zijn
achttiende werkloos. Hij schaft boeken aan om zichzelf wat te leren, onder andere een incompleet
Duits lexicon. Op zijn eenentwintigste neemt hij om hogerop te komen een sigarenwinkeltje in
Den Haag over. Hij leent daarvoor tegen woekerrente geld bij een duister bankje. Als hij zijn
schulden niet meer kan betalen, wordt hij failliet verklaard. In verband hiermee bezoekt hij het
advocatenkantoor van Mr. Stroomkoning. Hij ziet de vijf koperen naamborden die naast de deur
schitteren in de zon. 'Toen stond er iets in hem op.' Katadreuffe beseft dat de jaren van
mislukking voorbij zijn. Hij wil dat zijn naam ook op zo'n 'zon' komt te staan. Op het kantoor ziet hij voor het eerst zijn vader, die veel zaken voor Stroomkoning doet. Hoewel
hij het een 'kerel als een beest' vindt, is hij onder de indruk van zijn imposante verschijning. De
curator De Gankelaar vindt Katadreuffe een opmerkelijk iemand en besluit hem te helpen: hij
bezorgt hem een baantje als typist en bediende op het advocatenkantoor. Katadreuffe komt er
achter dat zijn eigen vader achter zijn faillissement zit.
In de volgende vijfhoofdstukken wordt zijn eerste kantoorjaar beschreven. Hij woont op een
kamer bij Graanoogst, conciërge bij Stroomkoning, boven het advocatenkantoor. Katadreuffe is
leergierig en werkt keihard. Op kantoor hoort hij verhalen over zijn meedogenloze vader, die
door de armste buurten trekt om mensen wegens achterstallige huurschulden op straat te zetten.
Bureauchef Rentenstein vertelt hem een verhaal over Dreverhaven: om beslag te leggen op een
schip sprong hij hartje winter in het ijskoude zeewater. Katadreuffe is door deze verhalenjaloers
en trots op zijn vader .
Langzamerhand krijgt hij het verlangen 'die man op zij te komen, voorbij te streven.' Hij gaat
studeren voor zijn staatsexamen om zo zijn uiteindelijke doel te bereiken: advocaat worden. Alles
moet daarvoor wijken. 'Katadreuffe zocht liefde, flirt, noch spel.' Hij wijst de
toenaderingspogingen van het dienstmeisje Lieske en de typiste Sibculo bruut af. Zelfs geeft hij
niet toe aan zijn gevoelens voor Loma te George, Stroomkoning zijn secretaresse, die verliefd op
hem is.
Dan verklaart Dreverhaven voor de tweede keer zijn zoon failliet. Woedend zoekt hij zijn vader
op, scheldt hem uit voor 'ploert' en 'afzetter'. Bijna gaat hij in op het aanbod van Dreverhaven
wanneer Dreverhaven zijn zoon een mes toereikt. Katadreuffe weet zich te beheersen en stoot het
mes met kracht in het tafelblad. Hij heeft een gesprek met Stroomkoning. Deze zorgt ervoor dat
de afwikkeling van het faillissement soepel wordt geregeld.
Dan wil de zoon de vader trotseren, Katadreuffe wil tonen dat hij het tegen zijn vader durft op te
nemen. Hij leent tweeduizend gulden van hem voor privé-lessen en Iaat in het contract opnemen
dat de schuld ieder moment opvorderbaar is. Kort voordat Katadreuffe met goed gevolg het
staatsexamen aflegt, vraagt zijn vader voor de derde keer zijn faillissement aan. Het verzoek
wordt door de rechtbank afgewezen. Weer heeft hij een gesprek met zijn vader en opnieuw houdt
die hem een mes voor. Katadreuffe behoudt zijn kalmte en vertrekt waardig.
Omdat hij voor zijn examen is geslaagd, wordt er op kantoor een feestje gehouden. Lorna te
George gaat eerder weg en Katadreuffe Iaat haar uit. Als ze even tegenover elkaar staan, voelt hij
dat dit het machtigste moment van zijn leven is. Hij Iaat het voorbijgaan. De volgende dag meldt
zij zich ziek en neemt ze, ondanks verzet van Stroomkoning, ontslag. Jacob voelt zich ellendig en
krijgt een maagbloeding. Dan schudt hij de zorgen van zich af, hij besluit dat hij geen man is
voor een huwelijk.
Hij begint in Den Haag aan de rechtenstudie. Intussen gaat het met de gezondheid van zijn
moeder steeds slechter. Na vijfentwintig jaar bezoekt Dreverhaven haar en doet haar weer een
huwelijksaanzoek. Opnieuw wijst ze het af. Ze vraagt hem waarom hij zijn zoon steeds dwarszit.
Zijn antwoord is veelzeggend: 'Ik zal hem wurgen, ik wurg hem voor negen tienden, en dat ene
tiende dat ik hem Iaat, dat kleine beetje asem zal hem groot maken, hij zal groot worden, hij zal,
bij God, groot worden!' Ook met Dreverhaven gaat het bergafwaarts. Zijn zaken gaan niet meer
zo goed (crisistijd!) en hij voelt zich rusteloos.
Vlak voor zijn doctoraal examen ontmoet Katadreuffe Loma te George in een park. Ze is
inmiddels ge1rouwd en heeft een kind. Hij zegt haar nooit met een ander te zullen 1rouwen en een
lafaard te zijn. Als hij zijn moeder over hun vroegere 'verhouding' inlicht. geeft zij een bondige
conclusie: 'Zo, dan ben je een grote ezel geweest.'
Nog eenmaal probeert de vader zijn zoon te 'wurgen': hij probeert te voorkomen dat hij als
advocaat wordt beëdigd. De bezwaren tegen zijn toelating tot de balie worden echter ongeldig
verklaard. Aan de gevel van het kantoor ziet hij vier 'zonnen'. Hij leest: 'Mr. J.W. Katadreuffe.
advocaat en procureur .'
Die avond gaat Katadreuffe voor een laatste afrekening naar zijn vader. Die reageert echter
anders dan hij verwacht had. Jacob wordt woedend als zijn vader hem een hand wil geven en
Dreverhaven zegt hem niet te hebben tegengewerkt, maar juist te hebben meegewerkt aan zijn
carriere. Zijn tegenwerking heeft Jacob immers alleen maar gestimuleerd? Verward gaat hij naar
huis. Daar komt hij tot het inzicht dat zijn ambitie hem noodlottig is geworden. dat hij als mens
heeft gefaald zowel tegenover zichzelf, als tegenover vier andere mensen: Maan, Te George, zijn
moeder en zijn vader.
Analyse
Tijd en structuur.
1. Het boek heeft een informatieve. Je komt in de opening te weten hoe de hoofdpersoon heet
(Jacob Willem Katadreuffe), dat hij in Rotterdam geboren wordt en in een moeilijke t.ijd.
2. Het verhaal wordt. in een chronologische volgorde verteld. Vanafzijn geboorte, 1904, totdat.
hij 28 is, 1932.
3. Het hele hoofdstuk I is eigenlijk een flashback. Je 'ziet' de geboorte van Jacob Willem
Katadreuffe.
4. Het was een beslissend ogenblik, later zou hij. ..Dit is een directe flashforward. Voor deze
flashforward neemt hij een sigarenzaakje over, wat dus een slechte keuze is geweest.
5. Het boek heeft een gesloten einde, je weet dat. J. W. Katadreuffe zijn doel heeft bereikt en dat
was om zich op te werken tot advocaat.
Ruimte
De belangrijkste plaats in het boek is Rotterdam, de geboorte stad van J. W .Katadreuffe.
Ten tweede is het kantoor waar Katadreuffe werkt een hele belangrijke plaats.
De derde, maar ook belangrijke plaats, is het kantoor van Dreverhaven. Hier gaat Katadreuffe een
paar keer heen om of een lening af te sluit of te betalen. Deze plaats wordt als duister
afgeschilderd.
Verhaalfiguren
I & 2 In volgorde van belangrijkheid + karaktereigenschappen.
JW. Katadreuffe: - Doorzettingsvermogen. Hij behaald zijn doelook al heeft hij veel
tegenslagen.
- Emotioneel stug. Hij is heel erg verliefd op Loma te George" maar omdat
hij het niet durft te vragen, trouwt zij iemand anders.
- Ambitieus. Hij moet en zal advocaat worden.
Joba Katadreuffe - Ze heeft een hard karakter. 'een echte moeder'. Als Jacob een sigarenzaakje
over wil nemen en hij verteld dit aan zijn moeder, zagt ze: 'Je doet maar'.
- Hard voor haar zelf. Ze laat nooit merken als ze pijn heeft. Dit gebeurde één
keer, toen zij beviel van haar zoon, J.W. Katadreuffe.
- Eigenwijs. Ze weigerde enige hulp na de geboorte van Jacob Willem.
A.B Dreverhaven - Angstaanjagend. ledereen is bang voor hem. Men noemt hem ook wel: 'het
zwaard zonder genade voor iedere schuldenaar die hem in handen viel'
- Doorzettingsvermogen. Hij doet 7 keer een huwelijksaanzoek bij dezelfde
vrouw.
- Direct.. Hij zegt wat hij denkt en meestal doet hij ook wel wat hij denkt..
Jan Maan: - Jan Maan is een communist..
- Ambitieus. Hij gaat ook voor wat hij echt wil.
- Qua leren is hij een tegenpool van Jacob.
Type, F1at- of Round-Character.
JW. Katadreuffe: Round character,je ziet hem van zijn geboorte tot aan waar hij zelf wou zijn,
dat hij advocaat is.
Joba Katadreuffe: Type, de keiharde moeder.
AB Dreverhaven: Type. dat van de duivelse kwaadaardigheid.
Jan Maan: Round Character, J e ziet hem ook ontwikkelen. je leert hem kennen.
Contrasterende figuren
J .W .Katadreuffe en Jan Maan zijn een beetje contrasterend. Katadreuffe doet heel veel moeite
om te leren terwijl Jan Maan dat ziet doet.
Speaking names
De achternaam van Jan Maan heeft een verdere betekenis. De maan is het tegenovergestelde van
de zon die Katadreuffe wil krijgen op de gevel van het advocatenkantoor. Dit wil dus zeggen dat
Jan precies het tegenovergestelde is van Jacob.
Titel
Karakter ( eerst was de titel 'Karakters' )
In deze roman gaat het om de karakters van de personages: Jacob, Joba en Dreverhaven. Deze
drie personen hebben allemaal iets gemeen: ze hebben alledrie karakter .
De ondertitel luidt: Roman van zoon en vader. Dit slaat op de band tussen Jacob en zijn vader
(A.B. Dreverhaven.) deze band is niet zo goed.
Het motto luidt: A sadder and a wiser man
He rose the morrow mom
S.T. Coleridge
Dit slaat op het einde van het boek. Hij wordt toegelaten tot de balie (wiser) en hij verliest zijn
relatie met zijn vader (sadder).
Symboliek
Ik heb een paar symbolen gevonden:
De moeder van Jacob zegt altijd: ' Je doet maar' en ze wil altijd alles zelf oplossen. Dit verwijst
naar de drang van onafhankelijkheid. die de moeder op Jacob wil
overbrengen.
Rotterdam staat voor: 'Het Volk'. er wordt duidelijk gemaakt wat de verschillen kunnen
Zijn tussen het Volk.
Motieven
De 3 belangrijkste motieven:
- Liefde, Jacob is heel erg verliefd op iemand maar hij durft het niet
aan en ze trouwt met iemand anders..
- Dood. Tot 3 keer toe drukt Dreverhaven Jacob een mes in de
handen.
- Standen. Jacob klimt op van het volk naar de aristocratie
(goede omgeving).
Thema
1. Iedereen kan bereiken wat hij wil. Er is alleen veel moed nodig.
2. Jacob weet zich in dit verhaal op te werken van het Volk, naar de aristocratie. Zelfs met
tegenslagen, wat in dit verhaal dus de faillissementen zijn, weet Jacob dit te doen. Hij heeft
heel veel wilskracht en hij gebruikt dit, wat ten koste gaat van het plezier dat mensen in het
leven moeten hebben en de relatie met zijn vader .
Waardeoordeel
Toen ik in dit boek begon te lezen dacht ik, wat is dit nou voor een boek, het lijkt wel een sprookje. Het begint namelijk met: "In het zwartst van de tijd, omtrent Kerstmis, werd op de Rotterdamse kraamzaal het kind Jacob Willem Katadreuffe met de sectio caesarea ter wereld geholpen..." Ik kreeg het gevoel alsof ik een kerstverhaal aan het lezen was, en dat maakt het lezen een stuk aangenamer. Natuurlijk bleef het niet zo, maar dat was niet erg want ik begon het al een leuk boek te vinden. Ik vind het een erg mooi boek en ik ben blij dat ik ook eens een keer een compleet ander boek heb gelezen dan ik normaal gesproken zou doen. Al zou ik van te veel van dat soort boeken toch wel een beetje gek worden ben ik bang. Maar het zit niet in m'n karakter om niet eens wat nieuws uit te willen proberen.
Home - Contact - Over - ZoekBoekverslag op uw site - Onze Boekverslagen - Boekverslag toevoegen