Frank Arion - Dubbelspel
Motto
Er staat geen echt motto, maar wel drie verhaaltjes/gedichtjes in. Die zal ik citeren:
It's not in such matters, however, that the Tsar's true character appears. Politics
bored him; he loved hid wife and children, he liked bicycling up and down the garden paths
and he had a passion for dominoes. When his dear Alix had a pain in her feet he was
peturbed, but when he lost an Empire he hardly noticed it. On february 23, 1917, while he
was at G.H.Q. in a last attempt to escape from the Revolution, he was worried by learning
that his children had measles. He telegraphed the Tsarina: What a nuisance! I was hoping
they would escape measles. Sincerest greatings to all. Sleep well. Nicky." On the
same day he wrote: 'I greatly miss my half-hourly game of patience every evening. I shall
take up dominoes again in my spare time!'
(naar: Bertrand Russel: 'Freedom versus Organisation)
stukje 2 is een gedicht:
Wir sitzen um ein Tischen irgendwo
Und sagen Worte. Ineinanderpassen
Die Worte, die wir vor uns liegen lassen,
Als spielten wir zusammen Domino.
Zu einem Bild bewegt sich Stein auf Stein
Mit schwarzen Augen in dem Elfenbein.
(Johannes R. Becher) stukje 3 is afkomstig van een Antilliaanse reporter bij een
radioomroep:
Domino is een gevaarlijk spel: Het is aan een dominotournooi te wijten dat de
Hollanders in 1625 het onneembare fort El Moro" op Puerto Rico op de Spanjaarden
wisten te veroveren.
Al deze motto's hebben iets met domino en hoe het je leven beïnvloedt te maken, daarom
staan die stukjes in dit boek, dat ook over het dominospel gaat.
Opdracht
De opdracht is: Aan vrouwen met moed". Dit slaat denk ik, op het feit dat Solema
voor zichzelf opkomt.
Karakterbeschrijving van de hoofdpersonen
Boeboe Fiel (getrouwd met Nora) is taxichauffeur in Wakota en is niet rijk en nogal
opvliegend.
Manchi Sanantonio (getrouwd met Solema) is deurwaarder en heeft een groot huis. Hij is de
vast dominopartner van Boeboe en is gul met straffen en laat zijn trots niet schenden. Hij
is trots, maar niet hooghartig.
Janchi Pau heeft een verhouding met Solema. Hij woont in een onafgebouwd huis en heeft
grote toekomstplannen. Hij is een serieuze rokkenjager.
Chamon Nicholas is rijk, alleen weet niemand dat van hem. Hij is op- vliegend en
agressief. Hij is de dominopartner van Janchi en heeft een verhouding met Nora.
Solema is de vrouw van Manchi. Ze heeft in Holland gestudeerd en is een intelligente en
ambitieuze vrouw. Ze heeft 3 kinderen, maar gaat vreemd met Janchi.
Nora is de vrouw van Boeboe. Ze is moeder van 9 kinderen en ze is trots. Ze wil uit alle
macht een goede vrouw zijn, maar Boeboe gaat niet goed met geld om, dus heeft ze een
sexrelatie (puur om het geld) met Chamon.
Samenvatting
DEEL 1: DE OCHTEND
Het begint met de zondagochtend. Boeboe Fiel komt thuis na een nacht doorzakken in een
hoerenkamp. Hij had al zijn geld daar verspild. Nora is boos, maar vooral bezorgd, omdat
ze nu geen schoenen voor haar oudste zoon kan kopen. Manchi's vrouw Solema maakt de
zondagssoep klaar en gaat daarna naar de kerk. Als ze rond 8 uur 's morgens uit de
dorpskerk komt, gaat ze eerst naar Janchi. Janchi ligt nog te slapen. Solema wekt hem en
dan gaan ze met elkaar naar bed. Manchi wist niet dat Solema vreemdging, hoewel dat al
eerder voor was gekomen. Nora gaat op hetzelfde moment ook naar de kerk, maar dan komt ze
de doodgraver tegen en omdat ze het geld heel hard nodig heeft, gaat ze voor f.10,-- met
hem naar bed. De schoenen voor haar zoon kosten f.15,-- en omdat haar zoon nog f5,-- nodig
heeft, zit ze nogal te tobben.
DEEL 2: DE MIDDAG
Die middag spelen Boeboe, Manchi, Janchi en Chamon met zijn vieren Domino onder de
tamarinde boom bij Boeloe. Normaal praten de mannen niet over politiek, maar nu opeens
wel. Er komt even bijna ruzie. De score van het dominospel wordt bijgehouden met schoenen.
Als de ene partij 10 potjes (spelletjes) gewonnen heeft en de ander minder dan 5 dan hangt
de partij die gewonnen heeft een paar schoenen in de boom boven het hoofd van de
tegenpartij. Vandaag is een bijzondere dag. Boeboe Fiel is zeer duf en vermoeid en moet de
hele tijd aan de hoer denken met wie hij vannacht gelegen had. Manchi is nogal verward
over Solema. Janchi denkt alleen maar aan Solema omdat Solema hem beloofd heeft bij hem te
komen wonen als hij zijn huis af heeft. Chamon heeft zijn gedachten bij Nora, omdat hij
een einde aan hun sexrelatie wil maken. Door Boeboe's onoplettendheid en vermoeidheid,
staan Janchi en Chamon flinkop winnen. Door het spel heen komt Nora steeds rum brengen en
probeert daarbij Chamons aandacht te trekken. Ondertussen loopt de score van Chamon en
Janchi op tot 4 schoenen boven de hoofden van Boeboe en Manchi en 0 boven de hunne. Manchi
wordt steeds pissiger en Boeboe steeds slaperiger. Op een gegeven moment stoot Nora expres
Chamon aan, om hem te vertellen dat hij naar de keuken moet komen, maar Chamon begrijpt
het niet. Boeboe ziet het echter en gaat het een beetje verdacht vinden. Als de score 8
tegen 0 in het voordeel van Janchi en Chamon is, komen er 3 mannen langs die het
tafereeltje zien en het zeer bijzonder vinden dat Manchi, die in het dorp in hoog aanzien
staat, zo erg verliest, dus roepen die er meer mensen bij. Als het 9-0 is spreken de
mensen van een wereldrecord en roepen ze de pers er bij. Boeboe's hele tuin staat vol met
camera's en mensen.
DEEL 3: DE AVOND
Nora loopt af en aan met rum voor de 'gasten'. Op een gegeven moment raakt de rum bijna
op, maar heeft ze eigenlijk geen geld voor nieuwe rum. Ze laat nog, na lang tobben, haar
oudste zoon rum kopen met het geld van de schoenen. (Haar trots wint het van haar zorg).
Haar oudste zoon kan het niet over zijn hart verkrijgen om een hele fles rum te kopen van
het geld dat eigenlijk voor zijn schoenen bedoeld was, dus koopt hij een halve fles. Nora,
die achteraf toch spijt heeft dat ze haar geld heeft verspild aan rum, laat haar kind
Chamon roepen. Chamon, die op dat moment een t.v.-interview aan het geven is, komt meteen
mee. Dat trekt de aandacht van Boeboe. Nora vraagt Chamon mee te komen achter het
toilethok. Chamon komt. Boeboe, die zeer achterdochtig begint te worden, gaat het
toilethok in om ze af te luisteren. Nora probeert geld los te krijgen van Chamon. Intussen
gaat Janchi naar huis, waar hij Solema aantreft, die besloten heeft nu al bij Janchi in te
trekken. Chamon en Nora krijgen ruzie over het geld. Op dat moment wordt het Boeboe te
veel en valt Boeboe met een ijzeren staaf Chamon aan. Chamon, bang om vermoord te worden,
trekt zijn mes en steekt Boeboe dood. Chaos overal. Manchi gaat naar huis. Nora is in
paniek en zodra Boeboe's oudste zoon terug komt, laat die zijn fles met rum vallen. Thuis
gekomen ontdekt Manchi dat Solema weg is. Depressief van de grote verliezen, schiet Manchi
zichzelf door het hoofd.
Structuur en compositie
samenvatting van het epiloog:
Solema sticht een politieke partij.
Janchi begint een meubelfabriek.
Chamon draait de bak in.
Het boek is opgebouwd uit 3 delen: deel 1: de ochtend deel 2: de middag deel 3: de
avond
Elk deel heeft aparte hoofdstukken. Het is verteld in de hij/zijvorm, en het is
chronologisch. De flashbacks zijn niet belangrijk genoeg om in dit verslag te beschrijven.
Thema
Het thema is eigenlijk alleen: 'Hoe het dominospel iemands leven kan beinvloeden.'
(Hierbij is geen verklaring nodig, want dit spreekt voor zich, denk ik). DUBBELSPEL is een
dominotherm. Het houdt in dat je met een dubbele steen eindigt. Het woord komt een aantal
keer ook in het boek voor. Het is een zeer toepasselijke titel, omdat het boek niet alleen
over het dominospel van de mannen gaat, maar ook over hun vrouwen en hun levens.
Achtergrondinformatie
Frank Martinus Arion (of Frank Efraïm Martinus) werd op 17 december 1936 op CuraÇao
geboren. Hij heeft in Nederland gestudeerd. Zijn eerste boek heette: 'Stemmen uit
Afrika" en werd in 1957 geplubiceerd, Het was een poëziebundel. Hij heeft ook nog
een tijdschrift gepubliceerd, dat 'Ruku' heette.Daarna schreef hij nog een aantal boeken
tot hij in 1973 'Dubbelspel' schreef. Hij stichtte op Curaçao een papiamentstalige
school. DUBBELSPEL werd in 1974 bekroond met de 'Van der Hoogt-prijs'. Frank Martinus
Arion is nog steeds in leven.
Tijd
- De gebeurtenissen spelen zich zo'n 30 jaar geleden af.
- De verhaaltijd van het boek is een ochtend en middag tot de schemering is gevallen en de
leestijd is ong. 15 uur.
- Op blz. 80-83 staat een belangrijke vertraging, daarin wordt verteld hoe domino gespeeld
wordt, de geschreven en ongeschreven wetten worden uitgelegd, ook staat er hoe zwaar de
mannen dit spel opvatten. Dit is erg belangrijk om te weten als je de emoties die de
mannen later drijven goed wilt begrijpen, want een heleboel dingen die gedaan worden zijn
gebaseerd op de dingen die hier beschreven worden en ik denk dat als je dit stuk hebt
gemist, je een groot gedeelte totaal niet begrijpt. Het dominospel is tenslotte de basis
voor het verhaal, de basis voor de mannen om hun emoties te uiten.
- 'De rest van de tijd bleef zij heen en weer lopen, ja, zelfs toen de schemering kwam,
stond zij nog in de tuin'
- Op blz. 65-76 staat een flashback van Manchi, verspreid, want hij is aan het eten en
denkt steeds terug aan de gebeurtenis van een paar weken geleden. Hij vertelde toen aan
zijn dominovrienden bedekt het verhaal over het overspel van Solema en kreeg hierdoor,
dacht hij, veel aanzien van hen. Deze vertraging is belangrijk omdat Manchi's aard erg
duidelijk naar voren komt en je aan de reacties van de mannen hun karakter kan zien en
inzicht krijgt in het mannenwereldje. Verder is dit het begin van Janchi's liefde voor
Solema.
Ruimte
Het verhaal speelt zich af in Wakota, een buitenwijk van Prinsessedorp op Curaçao; in
Manchi's huis, Janchi's huis en beoosten Boeboe's huis, onder de tamarindeboom.
Het slaan met de dominostenen is een belangrijke belangenruimte, omdat het staat voor
de staat waarin de mannen zijn; triomfantelijk, geestdriftig of gefrustreerd. Ook de
reactie op het slaan, zoals die van Manchi (als hij waanbeelden krijgt, trekt hij de
klappen niet meer en voelt zich erdoor bedreigt) is belangrijk in het verhaal. Dit staat
o.a. op blz. 236. |