Boekverslag : Jacob Cats - Sinne En Minnebeelden
De taal ervan is Nederlands en het aantal woorden bedraagt 816 woorden.

Samenvatting
1. Bibliografische gegevens

Schrijver: Jacob Cats
Eerste uitgave: 1618
Gelezen editie: Kok Kampen, 1960
bezorger: Dr. J. Bosch
illustraties: Adriaan van de Venne
opmerking: Geschreven in Nl, Frans en Latijn!
Calvinistisch emblema door christelijke bespiegeling van erotische taferelen.

2. Feiten van het werk

opbouw: 52 hoofdstukken, die beginnen met een illustratie en een vers op rijm (minnedichtjes). Daarna wordt er een didactisch, sturend verhaal verteld over de mogelijke betekenis en waarschuwingen aan de lezer.
52 is het aantal weken in een jaar, dus voor iedere week is een nieuw thema ter overdenking (vergelijk: Bijbels dagboek!).
Per plaatje geeft Cats drie verklaringen, zodat de lezer in drie stadia van zijn leven een leidraad krijgt om ‘matig, rechtvaardig en godzalig te leven’:
1. liefdesterrein
2. maatschappelijk terrein
3. godsdienstig terrein
De titels van de drie afzonderlijke verklaringen zijn meestal een ‘spreuk’, die soms heden ten dage nog in zwang is.
taal: Oorspronkelijke versie was geschreven in Latijn, Nederlands en Frans. Deze uitgave heeft zich beperkt tot Nederlands.
personages: niet speciaal, de mens in drie facetten (liefde, maatschappij, godsdienst), waarbij Cats de Wijze is.
Ook veel dieren als ‘mens’, gewone en mythologische (emblema VII, X, XII, XIV, XV, XVI.)
opmerking: Het eerste plaatje is duidelijk het begin: er worden vier plaatjes van Adam en Eva bijgevoegd. Om dat het over liefde gaat, wordt de eerste menselijke liefde beschreven en aangehaald.
motieven: liefde tot elkaar en tot God. trouw, lust, liefde, godvrezendheid,
lezerspubliek: drie leeftijdsgroepen: jeugd, volwassenen en bejaarden.

3. Thema van het werk

Het leven is een damp, de dood wacht ieder uur. Leef om te sterven, heb God en je naaste lief, leef goed, niet overdadig, bid om genade bij God.

4. Periode waarin het werk geschreven is

De rederijkerskunst ontwikkelt zich van kunst van en voor een groep naar meer individuele uiting. Bewust streven naar meer schoonheid, bewondering voor de klassieken, maar ook nieuwe genres. Aandacht voor concrete werkelijkheid, godsdienstige symbolen minder. Boekdrukkunst zorgt voor gedrukte teksten, dus groter publiek.
Maatschappelijk: humanisme, reformatie en Contrareformatie, geuzenstrijd tegen Spanje, moord van Oldenbarneveld (1619).
Twee stromingen in de kunst Barok en Petrarkisme. Barok is een reactie op de reformatie en dus voornamelijk rooms-katholiek. Barok is beweeglijk, uitdagend, bombastisch. Renaissance is sober, Calvinistisch, zuinig (vgl. Rubens/Rembrandt).

Petrarkisme komt in lyriek voor, naar Frans en Italiaans voorbeeld. Herhaling van steeds dezelfde beelden om geliefden te beschrijven (edelstenen en sterren zijn ogen, parelmijntjes zijn tanden, meisjeshart koud en jongenshart brandend.)


5. Gegevens over de auteur

Jacob Cats (1577-1660), geboren in Brouwershaven, studeert in Leiden in Orleans voor jurist. Hij boekt successen in de advocatuur bij vrouwen die van hekserij beschuldigd zijn. Goed investeerder, wordt rijk met inpolderingsprojecten. Stadsadvocaat van Middelburg en Dordrecht (middelpunt van het maatschappelijk en godsdienstige leven!). In 1636 raadpensionaris van Holland. Huygens is een vriend van Cats. Op veertigjarige leeftijd schrijft hij Sinne en minnebeelden (debuut). Cats is de meest gelezen auteur in die tijd en is een bestseller na de statenbijbel. Onze taal kent nog tal van uitdrukkingen die ontleend zijn aan de bijbel en bedacht zijn door Cats (bv. haastige spoed is zelden goed).
Cats was wel een wijs man en in tegenstelling tot bv. Vondel had hij zelden echt ruzie.

6. Samenvatting van het werk

“Boekje met stomme en toch sprekende beelden, lachwekkend en toch niet zonder wijsheid, waarin met de goede zeden als met handen tasten kan, omdat ze een verborgen kracht in zich hebben van bestraffing der innerlijke gebreken”, aldus Cats.
52 hoofdstukken die allemaal het dagelijkse leven en de dagelijkse verleidingen behandelen met daarbij een handboek hoe je het leven in dienst te richten om Gods wil te doen. Puriteins-Calvinistisch. Over het huwelijk, seks voor het huwelijk, omgaan met elkaar, problemen oplossen, de liefde, trouw, lusten, kortom: het leven.
Er komen veel bijbelteksten en bijbelverwijzingen in voor wat de lezer ongetwijfeld een gevoel van betrouwbaarheid zal geven. Bovendien was Cats een beroemd en geleerd man en zal hij dus geloofd worden door velen. Ik vermoed dat hij een soort dominee was, maar werkzaam in de wereld. Daar ontmoet hij veel zondigheid en dat vertaalt zich naar sinne en minnebeelden.

7. Socio-culturele invloeden in het werk

Het werk staat bol van de socio-culturele invloeden. Cats grijpt terug naar de klassieken en naar de bijbel, typisch voor de renaissance. Hij schrijft voor de individuele mens, opdat die zich bewust wordt van zijn zonden en zijn leven anders in zal richten. Hij hoort duidelijk niet bij het stel Vondel, de Groot enz, maar meer bij de belerende types als Huygens, waar de mensen tegenop keken. Heel erg geleerd man. Ik vermoed dat Cats onomstreden was tijdens zijn leven en dat na zijn dood mensen het eeuwig wijzende vingertje van Cats goed beu waren.

8. Waardering

cultuur-historisch Ik snap dat hij zo schreef, want het rommelde nogal in Nederland op velerlei gebied. Het was nog steeds oorlog, hoererij/veelwijverij was vrij normaal/geaccepteerd en de Calvinistische stroming was fel, maar wist het goed te vertellen voor een ander. Daarvan is dit boekje een prachtig voorbeeld. Daarnaast staan er natuurlijk heel veel wijsheden in.
didactisch: Ik vermoed dat de hedendaagse jeugd erg kregel wordt van een Cats.
esthetisch: Ontegenzeggelijk een prachtig boekje met veel wijsheden. Leuk om te lezen in deze tijd. Sommige waarden vinden overigens weer enige waardering na de seksuele revolutie.
Andere boeken van deze auteur:

Home - Contact - Over - ZoekBoekverslag op uw site - Onze Boekverslagen - Boekverslag toevoegen