Boekverslag : Rene Appel - Handicap
De taal ervan is Nederlands en het aantal woorden bedraagt 2689 woorden.
De taal ervan is Nederlands en het aantal woorden bedraagt 2689 woorden.
Romanalyse
Kop: René Appel is de schrijver van het boek Handicap. Hij heeft dit boek in 1987 door Uitgevrij Bert Bakker te Amsterdam uitgegeven.
Motto: Niet aanwezig.
Genre: Een detective thriller. Waarom dit een thriller is, is volgens mij wel duidelijk. Er is een moord gepleegd. De hoofdpersoon van het boek heeft het gedaan en daar komen steeds meer mensen achter. Het boek is een detective thriller, hij moet denken om zijn alibi voor de moord en het boek draait eigenlijk om de vraag: Wie heeft het gedaan?Waarom, om welke reden? Daarom is het een detective thriller.
Samenvatting: Herman, docent geschiedenis op een middelbare school. Getrouwd met Stefanie, een oud leerlinge van hem. Stefanie heeft moeite met lopen en zit daarom in een rolstoel. Ze heeft zelf geen moeite met de handicap en is altijd heel vrolijk. Misschien wat te vrolijk. Herman ergert zich vaak aan haar. Hij heeft absoluut geen zin in de vakantie en gedraagt zich koel en afstandelijk. Want samen gaan ze op vakantie naar Tunesië. Na een ruzie overlijdt zij in het zwembad, door moord of een ongeluk. Herman, komt als weduwnaar thuis. Hij gaat onverstoorbaar met zijn leven verder en zijn daarbij horende stommiteiten. Hij negeert iedereen en probeert niet te opvallend opgelucht over te komen. Alleen door Danielle, Stefanie’s zus, wordt hij niet met rust gelaten. Zij geeft hem de schuld van het overlijden van Stefanie, en zo zijn er naar verloop van tijd meer die het hele gebeuren wat wantrouwen. Hij heeft het moeilijk om de erfenis van de verzekeringsmaatschappij, van van der Schoot, te ontvangen. En dat is maar goed ook. Want uiteindelijk blijkt dat dat de enige reden was dat hij haar heeft vermoord, de erfenis.
Wanneer Herman terugkomt in Nederland begint hij meteen weer met lesgeven. Iedereen in zijn omgeving, in het bijzonder een leerling (Madelon), heeft medelijden met hem. Herman ergert zich hier behoorlijk aan. Heesterwijk, een collega, vindt het vreemd dat Herman helemaal niet om de dood van zijn vrouw rouwt. Ook de verzekeringsagent van der Schoot vertrouwt het niet, en houdt een extra oogje in het zeil. Hij keert terug naar Tunesië om een laatste spoor uit te wissen, hij vermoord de enige ooggetuige. De zaak word voor iedereen, en met name voor van der Schoot, steeds verdachter.
Natuurlijk heeft zijn vrouw vermoord, hij kon haar niet uitstaan. Ze was veel te vrolijk. De afgelopen tijd heeft haar steeds meer genegeerd. Hij werd een beetje vies van haar in bed, en negeerde haar vraag om liefde, aandacht en gezelligheid. Het doet hem weinig wanneer hij haar dagboek leest waarin staat dat ze niet gelukkig is, dat de fout bij haar ligt, dat ze de schuld bij haarzelf legt. Hij gaat verder met stomme dingen, hij negeert problemen van leerlingen, geeft slechte lessen, vermoord de ooggetuige en gaat een verhouding aan met de vrouw van een van zijn collega’s. Wat natuurlijk allemaal erg verdacht staat na de dood van zijn vrouw.
Aan het einde komt Danielle langs ze heeft het dagboek van Stefanie gelezen en dwingt Herman een cheque te tekenen. Zij dreigt, dat als hij dit niet doet, zij naar van der Schoot zal gaan. Herman tekent, maar Daniëlle gaat toch naar van der Schoot. Van der Schoot gaat bij Herman langs en hij bekent dat hij de moorden heeft gepleegd. Herman voelt naast zijn stoel en pakt een lege fles. Hij richt deze op van der Schoot, en zo eindigt het boek.
Personen: Herman is de hoofdpersoon. Je volgt het vanuit zijn ogen. Hij is geschiedenisleraar op een middelbare school. Hij probeert angstvallig niet verdacht te lijken, maar lijkt daardoor juist verdacht. Het is een man die niet echt zijn gevoelens toont en heeft daarom weinig vrienden. Het is een psychisch onvolwassen man, die niet goed weet hoe hij met zij gevoelens moet tonen. Hij uit zijn gevoelens niet naar anderen maar ook niet tegenover zichzelf. Waardoor hij dus psychisch goed in de knel raakt.
Stefanie is de vrouw van Herman. Zij is heel vrolijk en heeft absoluut geen problemen met haar handicap, althans dat wil ze zo laten blijken. Stefanie is een lieve, verstandige vrouw. Al verbergt zij haar gevoelens ook heel sterk naar de buitenwereld. Beiden spelen toneel tegenover elkaar. Beiden vertellen ze elkaar niet wat hun dwarszit en wat ze voelen. Hierdoor is hun, geen enkele, relatie mogelijk.
Daniëlle is de zus van Stefanie. Ze heeft Herman nooit echt gemogen en zij verdenkt hem dan ook als één van de eersten de dader te zijn. Daniëlle was erg op Stefanie gesteld.
Yvonne is een collega van Herman. Zij is ontzettend aardig en de leerlingen mogen haar dan ook erg graag. Ze is erg sociaal. Dan is er nog Sandra, de vrouw van Evert. Evert is een collega van hem. Sandra is de vrouw waarmee hij later een verhouding heeft. Vermeijen, de rector, is het hoofd van de school. Hij is erg bezorgd om zijn medewerkers, en geeft ook erg veel om de school.
Madelon is leerling van Herman. Ze is ontzettend verliefd op hem. En kan moeilijk met het verdriet omgaan wat ze heeft. Ze heeft ontzettend veel medelijden met Herman, omdat zijn vrouw is overleden (vermoord). Zij heeft nog meer verdriet dan hij heeft om zijn vrouw. Maar hij geeft zijn leerlingen geen aandacht meer. Hij geeft alleen maar (onnodige) informatie over geschiedenis. Als blijkt dat de liefde niet wederzijds is, pleegt zij zelfmoord.
Perspectief: Het boek is geschreven vanuit een personaal perspectief. Het boek is geschreven vanuit de ogen van Herman. Een hij-verhaal. Dit is wel heel belangrijk voor het verhaal. Als het boek zou zijn geschreven vanuit bijvoorbeeld de ogen vanuit Madelon dan zou het een heel dramatisch , verdrietig verhaal zijn. Dan zou het geen detective of thriller zijn. Het is dus wel belangrijk dat het boek vanuit deze personage is verteld. Het ligt er heel erg aan wat voor type boek je wilt schrijven. Rene Appel wou een thriller schrijven. En wel een spannende.
Structuur: Het verhaal is verdeeld in 10 hoofdstukken. Het verhaal is chronologisch verteld en per hoofdstuk gaat het eigenlijk over een van de deelonderwerpen.
Milieu: Het verhaal speelt zich af in een herkenbaar milieu. Ongeveer de samenleving waar we nu ook in leven. Dezelfde normen/waarden. Alleen het wereldje van moorden ligt voor mij niet zo dichtbij. Of misschien juist wel, deze moord gebeurt tenslotte ook in een heel normaal wereldje. Op een plek waar je het toch niet zozeer verwacht.
Thematiek: Het boek gaat over iemand die zijn vrouw vermoord en na een hoop stommiteiten ontmaskerd wordt. Het thema van dit boek is hoe iemand ten onder gaat aan zijn eigen gedrag. Met andere woorden het thema is liefde en bedrog. Wat de gevolgen hiervan zijn. Onduidelijk blijft voor mij wat de betekenis achter een detective in het algemeen is.
Motieven: Herman heeft zijn persoonlijke redenen voor de moord, alleen is de echte reden waarom hij het gedaan heeft, geld. Economisch belang bij haar dood. Ze had een “goede” erfenis. Daarnaast vond hij haar de laatste tijd irriterend, te blij en werd hij ongelukkig van haar.
Titelverklaring: Je kan deze titel op twee manieren verklaren, de eerste is simpel. Stefanie heeft een handicap en probeert gemaakt vrolijk te blijven. Herman ergert zich hieraan en vermoord haar. De andere verklaring is dat Herman voor zichzelf een handicap wordt.
Taalgebruik: Zijn zinsbouw en zijn woorden zijn niet lastig. Humor komt in dit boek niet voor. Niet in de manier van vertellen komt ironie voor, misschien wel in gesprekken. Wel kan hij d.m.v. de manier waarop hij het verhaal vertelt in zijn totaliteit wel heel goed spanning uitdrukken en opbouwen.
Secundaire literatuur
René Appel is officieel geen schrijver van boeken. Hij schreef recensies in het NRC Handelsblad van misdaadromans. “Taalwetenschap is zijn vak, misdaadromans zijn afwijking”. Tien jaar lang was René Appel (geboren in 1945) recensent van thrillers voor het NRC handelsblad voordat hij zelf misdaadliteratuur ging publiceren. Ook was hij geruime tijd secretaris van Het Genootschap van Nederlandse Misdaadauteurs. Op zijn eigenlijke vakgebied - Appel is sociolinguïst en houdt zich aan de universiteit van Amsterdam
vooral bezig met tweede-taalwerving, publiceerde hij onder meer het proefschrift "Immigrant Children learning Dutch" (1984) en de studie Tweedetaalverwerving en tweede taalonderwijs (1994). Taal staat ook centraal in het populair-wetenschappelijke voetbaltaal (1990), waarin hij op speelse wijze het voetballerjargon op de hak neemt.
Volgens Appel is in principe iedereen in staat tot moord; "Als je mensen maar lang genoeg treitert, als je mensen maar lang genoeg in het nauw drijft, wordt de vriendelijkste mens een killer." De moordenaar uit de boeken van Appel is dan ook iemand uit de nabije omgeving, bijvoorbeeld een buurman of een collega. Een leraar geschiedenis (in Handicap), een apothekersassistente (in De Derde Persoon), de bazin van een stomerij (in Vlekkeloos): het zijn voorbeelden van de gewone mensen die in Appels boeken betrokken raken bij moord en doodslag. Met de boeken Handicap (1987) en Spijt (1989) was Appel genomineerd voor de Gouden Strop, de prijs voor de beste Nederlandstalige Misdaadroman. In 1991 won hij deze prijs met De Derde Persoon (1990). (Bron: NBLC Auteursinformatie)
Recensie:
Kop: J.A. Dautzenberg: “In het spoor van Patricia Highsmith”
In: De Volkskrant, 22 – 05 – 1987
Welke informatie is van belang? De informatie die hij geeft over de gemiddelde thriller in vergelijking met de thriller van René Appel. Het verschil tussen romans en thrillers. Ook vertelt hij over psychologische thrillers, waar al in de eerste regel bekend wordt gemaakt wie de dader is. In de rest van het verhaal hoeft het dan niet te gaan over wie het gedaan heeft, maar waarom. Bij Handicap weet je niet zo zeer wie het gedaan heeft, maar heb je toch ook de vraag waarom heeft Herman haar vermoord. Dus is dit boek toch ook wel een psychologische thriller.
Hoe wordt het boek beoordeeld? Heel positief. “Hij kan een uitstekend plot bedenken en – veel belangrijker – uitstekend schrijven” formuleert de recensent. In de eerste zin, weet je al dat de recensie positief ‘geschreven’ is. Ook vindt de recensent dat het zonde is dat er op de achterkant geschreven staat dat het een thriller is, hierdoor, schrijft de recensent, dat het boek als ontspanningslectuur gezien wordt. En dat is zonde, want “niet alleen de toenemende verwarring van Herman is goed beschreven, ook het middelbare - schoolmilieu waarin hij zich verkeert is goed getroffen”.
Waarde van de recensie? Er stond veel informatie in. En vooral korte, krachtige informatie. De informatie werd duidelijk beargumenteerd, alleen helaas niet altijd. Over het algemeen stond er veel subjectieve informatie in.
Kop: Anton Brand: “Handicap van René Appel is vooral literaire thriller”
In: Nieuwsblad van het Noorden, 05 – 06 - 1987
Welke informatie is van belang? Het feit dat hij dit een literaire thriller is belangrijk. Waarom? “Het plot staat voorop maar in de ontwikkeling ervan weerklinkt de literatuur”. Hij, de recensent, vindt dat hij zo’n typisch noodlotscenario van Thomas Hardy heeft gebruikt voor zijn Herman. Waarschijnlijk heeft Thomas Hardy literatuur geschreven. Dus is dit een duidelijk argument voor zijn feit dat het vooral een literaire thriller is.
Hoe wordt het boek beoordeeld? Positief, het boek wordt als literatuur beschilderd, i.p.v. lectuur, wat algemeen een compliment is. Toch heeft Anton Brand ook wel zo nu en dan kritiek op het boek. Wat natuurlijk heel goed is want een boek is nooit perfect. Verder worden er, vooral in de laatste alinea worden veel complimenten genoemd. “De knoop wordt door Appel vakkundig ontrafeld en hij weet de spanning er tot de laatste scène in te houden”.
Waarde van de recensie? De recensie bestond voornamelijk uit meningen zonder argumenten, waar je als lezer weinig houvast aan hebt. Toch was deze recensie beter dan die van J.A. Dautzenberg, hij belichte het boek maar van een kant, positief. Anton Brand belicht het boek van de positieve en negatieve kant.
Persoonlijke verwerking
Algemeen: Het boek is 1985 geschreven, in de loop der jaren is er een heleboel verandert. Er is gemoderniseerd. Ook de mentaliteit en de samenleving heeft een aardige metamorfose ondergaan. Veel boeken die toen der tijd geschreven zijn, zijn erg ouderwets. Toch is dit boek van dhr. Appel heel modern. Ik heb er nooit bij stil gestaan dat het eigenlijk toen afspeelde, het had heel goed gekund dat het gisteren gebeurt was. Dat is heel krachtig aan dit boek, de tijdloosheid. Deze roman kan ik dus zeker aanraden om zijn tijdloosheid, wat heel magisch overkomt als je je dat realiseert. Ook kun je dit boek lezen om de spanning, de gevoelens, de emoties en het toch niet te dramatische verhaal. Het is psychologisch, maar toch ook weer niet. Alles kun je volgen “niet alleen de toenemende verwarring van Herman is goed beschreven, ook het middelbare - schoolmilieu waarin hij zich verkeert is goed getroffen”. “Het gaat om de selectie, de keuze van de gebeurtenissen, de mensen, de dingen die je hebt meegemaakt” zei Herman in een van zijn geschiedenislessen. En met die filosofie heeft Appel ook zijn boek geschreven. Geselecteerd en fascinerend.
Verwerkingsopdracht: Eigen recensie
Schrijver: Appel, René
Titel: Handicap
Jaar van uitgave: 1987
Bron: -
Publicatiedatum: -
Recensent: Josephine Hofstra
Recensietitel: Verliefd, verloofd, getrouwd
Leraar, leraar geschiedenis, getrouwd, getrouwd met Stefanie, handicap, Stefanie heeft moeite met lopen en zit in een rolstoel. Herman van Zelm en Stefanie Andriessen. Herman is een echte man, een echte vent, toont geen gevoelens naar anderen maar wil ze zelf ook niet herkennen. Stefanie, een “vrolijke” vrouw, te vrolijk. Ze verschuilt zich achter een masker van blijdschap, en heeft veel aandacht nodig. Met name van onbekenden op straat of op het vliegveld. Samen op vakantie naar Tunesië. Het gaat al een tijdje niet zo soepeltjes meer tussen de twee. Ze hebben moeite met elkaar, en krijgen ruzie. Stefanie verdrinkt in het zwembad. Een ongeluk? Zelfmoord? Of een moordaanslag…
Appel vertelt het niet in letterlijke woorden maar de eerste die ik er van verdachte was Herman. Hij schrijft zo , dat je wel moet meelopen met de massa. Want de mensen om hem heen, collega’s, familie, vrienden allemaal hebben er een beetje moeite mee dat Herman zo verbazingwekkend weinig verdriet heeft. Kropt hij zijn gevoelens zo op? Dat wel inderdaad, maar dat deed hij altijd al, waardoor hij in problemen kwam met zichzelf. Hij kreeg problemen met anderen, en wist ze niet anders op te lossen dan ze letterlijk en figuurlijk uit de weg te ruimen.
Appel heeft voordat hij dit boek schreef eerst 10 jaar als recensent bij het NRC Dagblad gewerkt. Hij schreef daar recensies over de nieuwste misdaadromans. Ook schreef hij artikelen over taalwetenschap, zijn vak. Na al die jaren misdaadromans lezen, bestuderen, bekritiseren wist hij alles af over het genre “misdaad” en “thriller”. Toen hij dit boek schreef zal hij waarschijnlijk zijn kritiek en de argumenten die hij daarvoor had in zijn achterhoofd gehouden. Want dit boek bevat weinig echte standaard “misdaad”-“thriller” fouten.
Na het lezen van het boek was ik verwonderd over de complexiteit van het boek. Het is een boek dat heel mooi geschreven is met veel onverwachte wendingen en goed uitgewerkte scènes. Na de verwerking van de secundaire informatie wist ik ook nog hoe vakkundig het hele verhaal in elkaar is gezet wat alleen nog maar meer respect teweegbracht. Appel vertelt het verhaal ontzettend krachtig, al is het soms wat moeilijk om door te komen, door de stommiteiten die Herman achter elkaar begaat. Ook omdat dhr. Appel te lang doorgaat over “de burgerlijke Stefanie, gelukkig eindigt dit zodra hij het dagboek leest krijgen we de echte Stefanie te zien. Niet meer de eenzijdige meningen van Herman.
Een vergelijking met een andere vorm van schrijven of een ander boek kan ik niet maken, ik vind dat dit boek in een ‘ander’ rijtje thuishoort, niet in een stereotype rijtje, maar in een andere, dit kan gezien worden als een compliment of een reprimande. Want als je buiten de groep van boeken valt is dat niet best, maar als je met je boek, wat ik denk dat Appels bedoeling wel een beetje was, niet in het rijtje van stereotype past betekent dat dus dat je boek eigenlijk wel heel bijzonder is.
Maar in ieder geval is dit boek ten zeerste aan te raden alleen al om het een keer te maken hoe het is om zo’n veelzijdig fascinerend boek te lezen… Om het plot, de mensen, “een enkele onwaarschijnlijkheid, als het per ongeluk uitwissen van een cassettebandje” te mogen meemaken…
Home - Contact - Over - ZoekBoekverslag op uw site - Onze Boekverslagen - Boekverslag toevoegen