De taal ervan is Nederlands en het aantal woorden bedraagt 1972 woorden.
H. Adema - Esmoreit
Beschrijvingsopdracht
Mijn motivatie om dit boek, Esmoreit, te kiezen was dat het boek voor mij onbekend was.
Van veel andere middeleeuwse verhalen weet ik al waar ze over gaan of heb ik al fragmenten
uit gelezen. Van dit boek had ik nog nooit wat gehoord dus besloot ik Esmoreit te lezen.
Titelbeschrijving:
Esmoreit, tekst en vertaling / (bewerkt en vertaald uit het
Middelnederlands door H. Adema). –Groningen: Taal & Teken.
Tweede druk, 1988.
Samenvatting:
Er was eens een koning op Sicilië, die geen troonopvolger had. In
het paleis had hij zijn oomzegger Robbrecht opgenomen, die volgens geldend recht
troonopvolger zou worden, wanneer de koning zonder nakomelingschap zou overlijden. Maar de
zaak verandert nu er een prins, Esmoreit, geboren is. Robbrecht, die zijn aanstaand
koningschap in gevaar ziet komen, wil de jonge prins vermoorden. In Damaskus waarschuwt de
sterrenwichelaar Platus de sultan tegen een dreigend gevaar. Hij heeft de tekenen
waargenomen aan de hemel. Zij voorspellen onafwendbaar onheil voor de oosterse vorst. Het
gevaar komt van de pasgeboren siliciaanse prins, die de sultan zal doden, zijn dochter zal
huwen en haar tot het Christendom zal overhalen. De sultan gaat akkoord met het voorstel
van Platus om de prins ongevaarlijk te maken. Het plan van Platus was, dat hij naar
Sicilië zou gaan om Esmoreit mee te nemen naar Damaskus, om hem als een heiden op te
voeden. Hij vertrekt onmiddellijk. In Sicilië verkoopt Robbrecht Esmoreit aan Platus,
want hij schrikt terug voor een moord op een bloedverwant, bovendien is het een onmondig
kind. De sultan geeft Esmoreit aan zijn dochter Damiet. Zij moet hem opvoeden, wat ze
graag doet. Damiet mag de afkomst van het kind niet weten. Daarom vertelt de sultan haar
dat het een vondeling is.
Aan het siciliaanse hof beschuldigt Robbrecht de koningin valselijk van ontrouw jegens
haar man en van moord op haar kind. Als de koning dit hoort, stuurt hij zijn vrouw gelijk
de gevangenis in, waar zij 20 jaar blijft in diepe ellende.
Esmoreit is opgegroeid tot een echte Mohammedaanse prins. Als Esmoreit op een dag in de
tuin ligt te rusten, komt Damiet hardop denkend langs: ze vraagt zich af hoe het mogelijk
is zo te houden van Esmoreit, die denkt haar broer te zijn en die eigenlijk een vondeling
is. Esmoreit, die dit ongewild hoort, komt haar ontsteld tegemoet en vraagt om uitleg.
Damiet zegt dat hij dit allemaal moet vergeten; zij verzekert hem van haar liefde en stelt
een huwelijk in het vooruitzicht na de dood van haar vader. Esmoreit wil haar de schande,
een vondeling te huwen, niet aandoen en besluit op staande voet te vetrekken om het geheim
van zijn geboorte op te helderen. Hij belooft haar terug te komen, zodra hij zekerheid
heeft. Hij krijgt de bestikte doek mee, waarin hij gevonden werd en die steeds bewaard is
als bewijs van zijn hoge afkomst, als hoofdband. Weg gereisd uit het sultanaat van zijn
pleegvader, landt Esmoreit op het eiland Sicilië en komt door een ingeving van God, vlak
voor de tralies terecht van de gevangenis waar zijn moeder is. Daar herkent de moeder haar
zoon aan de hoofdband. Robbrecht moet de koningin nu uit de gevangenis halen. Maar hij
zegt niet dat het zijn schuld is dat zij in de gevangenis gekomen is. De koningin vergeeft
de koning alles en de koning erkent Esmoreit als zijn zoon. Hij verzoekt Esmoreit te
geloven in een God. In Esmoreits eerste gebed betrekt hij het welzijn van Damiet. In
Damaskus is Damiet ongerust geworden over het lange wegblijven van Esmoreit en vraagt aan
Platus haar te vergezellen op haar tocht Esmoreit te zoeken. Zij zullen als pelgrims de
reis ondernemen. Spoedig belanden ze op Sicilië, waar Damiet aan haar stem door Esmoreit
herkend wordt. De koning verwelkomt Damiet en zal afstand doen van de troon ten voordele
van zijn zoon en zijn aanstaande vrouw. Robbrecht juicht dit plan toe. Op hetzelfde
ogenblik wordt hij door Platus herkend. De beschuldiging wordt gelijk gevolgd door de
terechtstelling van Robbrecht.
Persoonlijke reactie
Onderwerp
- Het onderwerp is volgens mij in dit verhaal Esmoreit en d intriges rond om hem.
- Het onderwerp is niet echt boeiend omdat het niet herkenbaar is.
- De schrijver heeft het onderwerp erg oppervlakkig uitgewerkt, de personages zijn meer
types dan karakters, en karakters maken van een verhaal toch een boek.
Gebeurtenissen:
Tussen de verbanden zit wel een duidelijk verband, maar soms zijn ze moeilijk te
verklaren. Zo was bijvoorbeeld de koningin opgesloten zodat ze afgesloten was van de
buitenwereld maar toch kon ze door de tralies heen met Esmoreit praten. Ook was het
onbegrijpelijk dat Damiët niet ouder werd.
Personages:
style="margin-left:18.0pt;text-indent:-18.0pt;mso-list:l15 level1 lfo14;
tab-stops:list 18.0pt">De
karakter eigenschappen van de hoofdpersonen zijn niet goed uitwerkt, ze hebben geen
karakter en zijn daardoor erg oppervlakkig.
style="margin-left:18.0pt;text-indent:-18.0pt;mso-list:l15 level1 lfo14;
tab-stops:list 18.0pt">De
personages in het boek zijn voor de middeleeuwen zelf denk ik wel levensecht, voor het
gewone volk was het echter moeilijk voorstellen hoe het leven aan het hof zich afspeelde.
style="margin-left:18.0pt;text-indent:-18.0pt;mso-list:l15 level1 lfo14;
tab-stops:list 18.0pt">Je
kunt je niet echt goed verplaatsen in de karakters omdat je weinig van hun
karaktereigenschappen weet.
De personages reageren niet voorspelbaar, omdat de gebeurtenissen niet logisch uit
elkaar voortkomen kun je de acties van de personages ook niet voorspellen.
Opbouw:
- De opbouw van het verhaal is vrij simpel, de ene verhaallijn die er is, is ook nog eens
makkelijk te volgen.
- De opbouw van het verhaal past goed bij de tijd. Het verhaal is bedoeld als toneel spel,
en de toeschouwers waren meestal de gewone burgerij. De burgerij moest niks hebben van
ingewikkelde verhalen.
- Je ziet het verhaal alsof je een van de toeschouwers van het spel bent.
- Aan het einde van het verhaal blijf je wel met enkele onduidelijkheden zitten, maar deze
zijn niet echt essentieel voor het verhaal.
Taalgebruik:
style="margin-left:18.0pt;text-indent:-18.0pt;mso-list:l12 level1 lfo16;
tab-stops:list 18.0pt">Het
originele taalgebruik, het Middelnederlands, is vrij moeilijk. Met de vertaling erbij is
het verhaal echter goed te begrijpen.
Verdiepingsopdracht
De politiek, sociaal-economische en culturele achtergrond:
- De schrijver geeft behalve de godsdienst geen verschillen aan tussen oost en west,
hiermee zou de schrijver op politiek gebied kunnen bedoelen dat iedereen gelijk is.
- De personen in het verhaal zijn allemaal van adel, en zijn dus allemaal van dezelfde
stand, misschien staat alleen meester Platus op een iets lagere stand. De standentheorie
speelt dus niet echt een beduidende rol in het verhaal.
- In het verhaal is volgens mij wel sprake van symboliek. Deze symboliek gaat in op het
belangrijkste kenmerk van die tijd, namelijk de verschillen tussen het christendom en de
heidenen. De liefde tussen Esmoreit(een christen) en Damiët(een heiden), moet er blijk
aan geven dat de christenen toch wel een duidelijke waardering hebben voor de oosterse
cultuur. Ondanks deze waardering wordt het christendom toch superieur geacht aan de
heidenen(Islamieten), Esmoreit bekeert zich en op verzoek van zijn vader zweert hij de
vreemde goden af. Over Damiët haar bekering wordt waarschijnlijk niet gesproken omdat het
van zelfsprekend werd geacht dat zij zich zou bekeren. Hoewel het verhaal zich afspeelt in
de stand van de adel is het toch mogelijk dat de personages model staan voor de
middeleeuwer in het algemeen, de middeleeuwer had een zeer geestelijke levensopvatting.
Dit komt tot uiting in de gebeden van de koningin en uit het eerste gebed van de bekeerde
Esmoreit die meteen bescherming smeekt voor Damiët.
Toch wordt er over de heidense godsdienst niet negatief
gesproken, de heidense meester Platus wordt op zijn woord geloofd als hij zegt dat de
christen Robbrecht een bedrieger is.
Literatuur aan het hof:
style="margin-left:18.0pt;text-indent:-18.0pt;mso-list:l11 level1 lfo6;
tab-stops:list 18.0pt">De
koning van Damascus is een hoofse koning, hij is trots maar is niet koppig, dit blijkt uit
de volgende passage waarin hij Platus om hulp vraagt.
Wilt hulpen vinden enen raet,
Soe dat ic blive in minen staet
Ende vanden jonghelinc ongehequelt,
Daer ghi mi dus vele af telt;
Dat ic sijns mach wesen vri.
Damiët is een voorbeeld van een hoofse vrouw, ze is een
zorgzaam type, ze verzorgde Esmoreit alsof het haar kind was terwijl ze hem niet eens
kende.
De koning is ook hoofs, hij is een zorgzame vader en geeft
Robbrecht gerechtigheid.
Ook de koningin is hoofs, zij is zeer religieus, dit blijkt
uit haar veelvuldige gebeden, ook is zij vergevingsgezind tegen over haar man, de koning,
die haar ten onrecht gevangen had gezet.
Damiët te trouwen omdat hij denkt dat hij van lagere afkomst is.
En sal u nemmermeer ghescien;
Dien lachter moet verre van u vlien,
Dat ghi sout nemen enen vondelinc.
U vader es een hoghe coninc
Ende daer toe sidi soe scoene
Voer elken man die nu leeft.
Mijn herte van groten scaemde beeft,
Dat ic al dus hebbe ghevaren.
- De les die de tekst volgens mij bevat voor het publiek is dat iedereen aan elkaar gelijk
is, maar dat op godsdienstig gebied het christendom wel boven de andere godsdiensten
staan.
Geestelijke letterkunde:
- De religieuze aspecten van dit verhaal zijn vrij simpel, er staan twee godsdiensten
tegen over elkaar, het christendom en het heidense. Er wordt niet negatief gesproken over
de heidense godsdienst, maar uiteindelijk bekeren Esmoreit en Damiët zich wel tot
christen. Er zit geen echte religieuze symboliek in het verhaal, maar omdat het hoofs was
om duidelijk gelovig te zijn, zijn de gebeden en bekeringen er nogal dik opgelegd. - De les voor het publiek was dat ze net zo als de adel veel moesten bidden en ongelovigen
en heidenen moesten bekeren.
Literatuur in de stad:
- Esmoreit is een abel spel, het sluit qua inhoud en sfeer aan bij de hoofse ridderepiek,
het is mogelijk dat ridderromans tot toneelstukken werden omgebouwd.
Wat de precieze betekenis van abel is, is niet duidelijk, een paar mogelijkheden zijn
kunstig, verheven,ernstig en mooi.
Als abel verheven zou betekenen, zou gezegd kunnen worden dat het een abel spel is omdat
Esmoreit zich afspeelt aan het “verheven” hof.
Als abel vertaald zou worden met ernstig zou het ook een abel spel kunnen zijn, iedereen
in het verhaal is nogal serieus tegen elkaar, ze spreken elkaar aan mat
“Hoogheid”, “Meester”, “Vermaarde Ridder” en zulk soort
dingen. - Deze tekst is niet in verband te brengen met de rederijkers, er ontbreken daarvoor de
stedelijke aspecten die meestal wel in verhalen van rederijkers voorkwamen.
Evaluatie
style="margin-left:18.0pt;text-indent:-18.0pt;mso-list:l6 level1 lfo7;
tab-stops:list 18.0pt">Mijn
eerste mening is na het uitvoeren van de verdiepingsopdracht wel veranderd, eerst vond ik
het verhaal nogal oppervlakkig, nu zie ik het wat dieper.
style="margin-left:18.0pt;text-indent:-18.0pt;mso-list:l6 level1 lfo7;
tab-stops:list 18.0pt">Dingen
die ik nog steeds niet snap zijn:
style="margin-left:54.0pt;text-indent:-18.0pt;mso-list:l6 level3 lfo7;
tab-stops:list 54.0pt">-
Waarom weerhield Platus, Robbrecht ervan Esmoreit te vermoorden,
daarvoor was hij zelf ook voor gekomen.
style="margin-left:54.0pt;text-indent:-18.0pt;mso-list:l6 level3 lfo7;
tab-stops:list 54.0pt">-
Platus is aan het begin van plan alles wat hij voorspeld had te
verhinderen, echter aan het eind helpt hij eraan mee.
style="margin-left:54.0pt;text-indent:-18.0pt;mso-list:l6 level3 lfo7;
tab-stops:list 54.0pt">-
Esmoreit wordt door Damiët opgevoed, zij zou daarom dus veel ouder
moeten zijn, het verhaal doet echter geloven dat ze niet ouder wordt.
- Ik vind het niet echt een leuk boek, ondanks de historische betekenis en de daardoor
ontstane symboliek blijf ik het een oppervlakkig verhaal vinden.
- Het uitvoeren van de beschrijvingsopdracht was behoorlijk saai, de persoonlijke reactie
lijkt mij onnodig aangezien de verdiepingsopdracht hier al min of meer op in gaat.
- Over het uitvoeren van de verdiepingsopdracht ben ik wel tevreden, meer als bij de
vorige modules kon je echt je opgedane kennis en vaardigheden toepassen.
- Het lezen van dit middeleeuwse werk was niet echt moeilijk, het bevatte een simpele
verhaallijn en er stond een vertaling naast.
- Ik had wel het idee dat ik de benodigde kennis en vaardigheden in voldoende mate bezat.
Literatuur:
Bij de opdracht heb ik het internet gebruikt en bijlagen uit de druk
van Esmoreit die ik gelezen heb.
Home - Contact - Over - ZoekBoekverslag op uw site - Onze Boekverslagen - Boekverslag toevoegen