Beschrijvingsopdracht
Ik heb het boek gekozen, omdat we eigenlijk maar uit twee boekjes konden
kiezen. Deze leek mij het leukst en sprak mij het meest aan. Ik had verwacht
dat het boek nog meer geestelijke termen zou bevatten. Ik vond het wel
een fijn boek om te lezen. Er zat een ‘fijne spanning’ in en
je kon het vlot lezen, omdat het een goed lopend verhaal is. Het was wel
leuk dat er op het linkergedeelte van het boek het verhaal in het Latijn
stond en op het rechtergedeelte de vertaling. Alleen het Latijn zou ik
nooit begrepen hebben.
Titelbeschrijving
Karel en Elegast, tekst en vertaling. Vijfde druk, 1992.
Samenvatting van de inhoud
Op een nacht, de nacht voor de hofdag, ligt Karel de Grote te slapen in
zijn kasteel in Ingelheim aan de Rijn, als hij plots geroepen wordt door
een engel. Nadat de engel drie keer zegt dat Karel uit stelen moet gaan,
gaat hij, want het is een bevel van God. Tot zijn verbazing zijn alle
deuren al voor hem geopend, daar zorgde God voor. Karel rijdt op zijn
paard het kasteel uit en gaat een nabijgelegen bos in. Omdat hij uit stelen
moet gaan, denkt hij aan Elegast, die hij van het hof verbannen heeft,
die nu ook de aan kost komt met stelen. Op een kruising komt hij een in
het zwart geklede ridder tegen. Nadat ze geen van beiden elkaar het eerst
willen begroeten(dan geef je toe dat je ondergeschikt aan de ander bent)
begint een langdurig tweegevecht, wat Karel uiteindelijk wint. Karel,
die de naam Adelbrecht gebruikt, en de zwarte ridder, die Elegast blijkt
te zijn, besluiten om samen uit stelen te gaan. Karel stelt voor om bij
de koning te gaan stelen, maar Elegast verwerpt dat als een trouwe vriend
van de koning. Elegast weet wel waar ze kunnen gaan stelen, namelijk bij
de zwager van Karel de Grote, Eggeric van Eggermonde. Daar aangekomen
blijkt dat Elegast heel handig en Karel heel onhandig in inbreken is.
Nadat ze wat toverkruid in de mond nemen en de dieren horen spreken gaat
Elegast naar binnen en steelt net zo veel als hij wil, doordat hij iedereen
in het kasteel in slaap kan brengen. Daarna wil Karel weggaan, maar Elegast
wil eerst een zadel van Eggerics kamer stelen. De bellen aan het zadel
maken echter zo'n lawaai dat Eggeric wakker wordt en Elegast zich onder
het bed moet verschuilen. Daar hoort Elegast Eggeric over een moord op
de koning (Karel de Grote) praten. Eggerics vrouw is het daar niet mee
eens en Eggeric mept haar een bloedneus. Elegast vangt wat bloed op als
bewijs en brengt dan het echtpaar van Eggermonde in een diepe slaap. Buiten
vertelt Elegast alles aan Karel, die Elegast zegt dat hij de volgende
morgen naar de koning moet gaan, terwijl hijzelf het aan de koning vertelt.
Karel komt veilig weer in zijn kasteel en vertelt aan zijn vertrouwelingen
over de komende aanslag. Ze nemen Eggeric en diens volgelingen gevangen
en er volgt een tweegevecht tussen Eggeric en Elegast, om Eggerics schuld
te bewijzen. Elegast bidt eerst tot God, Eggeric niet. Na een lang gevecht
wint Elegast en wordt hij weer in ere hersteld, hij krijgt Eggerics ex-vrouw,
zuster van Karel de Grote, als vrouw.
Persoonlijke reactie
Ik heb mijn persoonlijke reactie eigenlijk al een beetje verwerkt in mijn
motivatie. Ik vond het gewoon wel een leuk verhaal. Als je het gaat vergelijken
met boeken van tegenwoordig kom je natuurlijk wel wat verschillen tegen.
Denk hierbij vooral aan de schrijfstijl. Er waren niet echt dingen die
ik vreemd vond of niet begreep.
Verdiepingsopdracht
De politiek, sociaal-economische
en culturele achtergrond
|
·
|
Er was in de tijd van Karel niet echt sprake van politiek. Karel was gewoon
koning van zijn rijk. Een echt politiek bestuur was er niet.
|
|
·
|
Er was duidelijk sprake van een standentheorie, het feodale stelsel en
de eercultuur. De koning zelf twijfelt om te gaan stelen, omdat hij zijn
eer zal kwijtraken als hij betrapt wordt. Eggeric wil Karel vermoorden,
omdat hij dan met de eer kan strijken. Elegast en Eggeric zijn vazallen
van de koning. Elegast blijft, ondanks dat hij vogelvrij is verklaard,
altijd trouw aan de koning. We zien dit aan het feit dat hij niet wil
stelen bij de koning en later vecht voor hem, om de eer van de koning
hoog te houden. Eggeric spreekt dus alle middeleeuwse wetten tegen en
wil de koning zelfs vermoorden. Hij moet dit dan ook met de dood bekopen.
|
|
·
|
Karel en Elegast is de enige tekst van de Karelepiek die, in gedrukte
vorm, volledig is overgeleverd.
|
|
Dit vind ik vreemd, want Karel en Elegast is in de 12e
eeuw geschreven, terwijl de boekdrukkunst pas aan het einde van de 14e
eeuw Europa bereikte.
|
|
Er kwam in het verhaal wel wat symboliek voor. Denk maar aan Elegast die
gekleed was in het zwart, een teken van wilskracht en autoriteit. Ook
kwam het goddelijke getal 3 voor. De engel moest namelijk tot driemaal
toe Karel aansporen om te gaan stelen.
|
Litteratuur aan het hof
|
·
|
Het enige wat een beetje met de hoofsheid te maken heeft is het gedrag
van Elegast. Hij is gewoon trouw aan zijn leenheer. Voor de rest komt
er niet veel hoofsheid in voor, omdat het zich veelal buiten het hof afspeelt.
|
|
·
|
Het lijkt me duidelijk dat het om Karelepiek gaat. Karel gaat samen met
zijn vazal, Elegast, uit stelen. Een ander kenmerk is dat het om de strijd
gaat tegen opstandige vazallen. Eggeric speelt immers de opstandige vazal.
|
|
·
|
Het eigenaardige aan dit verhaal is dat Eggeric en Elegast het tegendeel
zijn van wat zij lijken te zijn. Elegast, die een beruchte rover was,
bleef trouw en eervol tegenover zijn vorst. Eggeric daarentegen, die een
in aanzien staand kasteelheer was, verraadde zijn vorst en was ontrouw
tegenover hem.
|
|
Dit verhaal eindigt ideaal zoals de meeste Middeleeuwse verhalen: trouw
wordt beloond en ontrouw wordt gestraft. Uit dit verhaal zou het publiek
moeten opmaken dat alle kwaad steeds vroeg of laat gestraft wordt en dat
mensen die onrecht lijden toch ooit beloond worden.
|
Geestelijke letterkunde
|
·
|
In het verhaal draait veel om de aanwezigheid van God. Wie God aanbid
zal vaak geholpen worden. Ik zal een aantal voorbeelden geven.
|
|
-Karel, die vol onbegrip is over het bevel uit stelen te gaan, gehoorzaamt
toch als de engel hem voor de derde keer een boodschap geeft.
|
|
-Als Karel uit het kasteel gaat hoort niemand hem.
|
|
-Als Karel buiten om Gods bescherming vraagt komt Elegast.
|
|
-Voor het tweegevecht bidt Elegast uitvoerig en Eggeric niet.
|
|
-Karel verzoekt God de strijd te beslissen wat dan enkele minuten later
ook gebeurt.
|
|
·
|
Er komen wel wat niet-religieuze aspecten in voor, maar het meeste draait
toch om de aanwezigheid van God. Elegast gebruikte bijvoorbeeld een toverkruid
om mensen in slaap te sussen, dit heeft niet echt met God te maken, maar
meer met magie.
|
|
·
|
Het verhaal behoort volgens mij niet tot een van genres van de geestelijke
letterkunde, omdat het niet over een heilige gaat, maar meer over iemand
die machtig is en een groot rijk bezit.
|
|
·
|
Het komt er eigenlijk op neer wie aan God gehoorzaamt, die wordt gered.
Dit blijkt uit de voorbeelden die ik heb gegeven. Het publiek wordt dus
aangespoord om God te aanbidden, omdat God ze dan zal helpen.
|
Litteratuur in de stad
|
·
|
Zoals al eerder vermeld heeft het verhaal te maken met een standentheorie.
Er was goed onderscheid te maken tussen de verschillende standen. Van
de stand, de burgerij, was nog geen sprake, omdat het verhaal zich voor
die periode afspeelde. Hierdoor is er ook geen sprake van annexatie en
adaptatie. Natuurlijk probeerde men zoveel mogelijk de hoofse cultuur
na te streven, maar dit werd veelal bepaald door de koning. De mensen
konden niet zelf kiezen hoe ze in de maatschappij zouden staan.
|
|
·
|
Het verhaal heeft wel wat van een schelmenverhaal, zoals Elegast die een
handige truc bezit om in te breken, of Karel die zijn eigen naam niet
noemt om zo niet herkend te worden.
|
|
·
|
Deze tekst is niet in verband te brengen met de rederijkers. Het heeft
immers niet met de manier van toneel en dicht van de rederijkers te maken..
|
|
·
|
Ik denk dat deze tekst geen functies had voor het stedelijk publiek, omdat
het verhaal zich voor de tijd afspeelde dat de stad weer belangrijker
werd.
|
Evaluatie
|
·
|
Mijn mening is eigenlijk niet veranderd.
|
|
·
|
Ik snap eigenlijk alles wel.
|
|
·
|
Ik vond het gewoon een leuk boekje, zoals ik in mijn motivatie al beschreven
heb. Wel vond ik het einde een beetje afgekapt. Ik ben zeker van plan
om meer boeken uit de middeleeuwen te gaan lezen, omdat ik wel van de
avonturende stijl houd die dit verhaal bevat.
|
|
·
|
Ik ben wel tevreden over de beschrijving. Als ik niet tevreden was, dan
zou ik er wel wat aan doen.
|
|
·
|
Hetzelfde geldt voor dit punt
|
|
·
|
Met de Nederlandse tekst ernaast was het niet moeilijk. Ik kon gewoon
vlot doorlezen.
|
|
·
|
Ik vond niets verwarrend, moeilijk of onduidelijk.
|
|
·
|
Het uitwerken van de verdiepingsopdracht verliep opzicht wel goed. Ik
moest wel vrij vaak in het informatieboek kijken om de vragen goed te
beantwoorden.
|
|
·
|
Ik moest dus vaak in mijn informatieboek kijken. Dit is voor mij een teken
dat ik de kennis nog niet voldoende bezat. Dit heeft mij ook meer tijd
gekost.
|
|
·
|
Van tevoren zorgen dat ik meer kennis over het onderwerp bezit.
|
|